Dagur - 01.12.1948, Blaðsíða 2

2
D A G U R
Miðvikudaginn 1. desember 1948.
Hverjum eru erfiðleikarnir
að kenna?
Mikið voru Sjálfstæðismenn
málóða um, hve illa Eysteini
Jónsyni færist fjármálastjórnin
á árunum 1935—'38. Annað
skyldi verða upp á teningnum,
ef þeir fengju ráð á stjórn fjár-
málanna. Þá skyldi verða
ánægjulegt að lifa í landinu.
Sparlegar skyldi farið með út-
gjöld ríkisins. Skattar og tollar
mundu lækka. Umframgi'eiðslur
utan fjárlaga tæplega eiga sér
stað. Skuldir ríkissjóðs hverfa.
Hagurinn út á við batna. Allt'
þetta og mörg fleiri gæði hétu
Sjálfstæðismenn að veita þjóð-
inni, ef þeim auðnaðist að komast
að stjórn fjármálanna.
Sjálfstæðismönnum auðnaðist
að komast að stjórn fjármálanna.
Þrá þeirra að vinna þjóðinni gagn
á fjármálasviðinu var fullnægt.
Síðustu 10 árin hafa fjármála-
ráðherrarnir verði úr Sjálfstæð-
isflokknum. Hvernig hefir þeim
og flokki þeirra tekizt að efna
hin gullnu loforð?
í fæstum orðum sagt hafa efnd-
irnar orðið í öfugu hlutfalli við
loforðin.
Þessi sannindi koma í ljós við
samanburð á fjárstjórn Eysteins
Jónssonar og fjármálaráðherra
Sjálfstæðisflokksins. Skal hér
fyrst minnzt á útgjöld ríkisins.
Árið 1938, sem var síðasta fjár-
stjórnarár Eysteins Jónssonar,
urðu rekstrarútgjöld ríkisins
177.6 millj. kr. Síðastliðið ár urSu
íilsvarandi útgjöld 255.2 millj. kr.
Við samanburð þessara talna
kemur í Ijós, að rekstrarútgjöld
ríkisins nafa 14—lðfaldast í fjár-
stjórnartíð Sjálfstæðisflokksins,
frá því sem þau voru í tíð E. J.
Næst eru skattar og tollar. Ái'-
in 1935—’38, þegar E. J. var fjár-
málaráðherra, námu skattar og
tollar 113 kr. á hvern landsmann
til jafnaðar á ári. Síðasta ár námu
skattar og tollar um 1250 kr .á
hvern íbúa. Skattar og tollar hafa
því ellefufaldast í fjármálastjórn-
artíð Sjálfstæðisflokksins.
Hvernig er það svo með um-
framgreiðslur?
Árið 1938, síðasta fjárstjórnar-
ár Eysteins, urðu umframgreiðsl-
ur ríkisins 7.7% af öllum útgjöld-
um fjárlaganna. Á síðastl. ári
urðu þessar umframgi'eiðslur 58.7
millj. kr. eða um 30%. Svipuð
mun niðurstaðan á öðrum fjár-
stjórnarárum Sjálfstæðisflokks-
ins.
Þó koma skuldir ríkissjóðs. í
árslok 1938 voru þær 46.3 millj.
kr. og höfðu ekki hækkað í tíð
Eysteins Jónssonar, þegar frá eru
taldar skuldir, sem stofnað var
til vegna ríkisfyrirtækja, og‘ þau
stóðu sjálf straum af. í lok síð-
asta árs voru skuldir ríkissjóðs
130.1 millj. kr., og fjármálarráð-
herra segir, að þær hækki vei'u-
lega á yfirstandandi ári. Það eru
því allar líkur fyrir, að skuldir
ríkissjóðs hafi fjórfaldast í fjár-
hagstíð Sjólfstæðisflokksins.
Lok ser hagurinn út á við. Það
er kunnugt, að í fjármálastjórn-
artíð Eysteins Jónssonar lækkaði
markaðstap og verðfall stórlega
útflutningstekjurnar. Þrátt fyrir
þetta jukuSt ekki skuldirnar út á
við nema um rúmlega 7 millj. kr.
eða sem svaraði Sogsláninu. En
þrátt fyrir feikna gjaldeyristekj-
ur, sem orðið hafa í fjárstjórnar-
tíð Sjálfstæðisflokksins, eru nú
engar gjaldeyriseignir fyrir
hendi, og svo er ástandið bágt í
þessum efnum, að komið hefir til
orða að biðja Bandaríkin um að
gefa íslenzku þjóðinni gjaldeyri
til þess að hægt sé að halda uppi
nýsköpun atvinnuveganna í land-
inu á komandi árum.
-—o—
Viðskilnaður fyrrv. stjórnar
var hinn ömurlegasti. í lok hins
mesta góðæris, sem þjóðin hefir
búið við, er ríkissjóður mai'gfalt
skuldugri en hann var eftir
kreppuárin fyrir stríð. Fyrrv.
stjórn lét eftir sig „útgjaldafreka
löggjöf“, eins og Morgunblaðið
orðar það, ón þess að sjá fyrir
nokkru fé til framkvæmda. Af-
leiðingarnar urðu stórfelldar lán-
tökur. Við dýrtíðarmálin skildi
hún þannig, að þau hafa kostað
ríkissjóð margra milljóntuga út-
gjöld árlega. Við bátaflotann
skildi fyrrv. stjórn þannig, að
taka varð upp verðbætur í stór-
um stíl, ef atvinnuvegurinn átti
ekki að stöðvast. Fyrrv. stjórn
hafði .ákveðið 'ýmsar hækkanir ó
dýrtíðinni, en afleiðingar hennar
komu ekki fram í vísitölunni,
fyrr en eftir stjórnarskiptin. Allt
lánsfé var nær uppurið, en hvar-
vetna biðu framkvæmdir, sumar
hálfkaraðar, er stöðvaðar voru
vegna fjárskörts, því að allar
gjaldeyrisinneignir voru þurr-
eyddar og stofnað til gjaldeyris-
skulda.
Olafur Thors og blöð hans
kenna núverandi stjórn um alla
erfiðleika, sem nú steðja að, því
að vel hafi Ólafur og kommúnist-
ar búið henni í hendur! Mikill
rneiri hluta þjóðarinnar hefir
áreiðanlega nú orðið opnað aug-
un fyrir því, að erfiðleikar á
sviðum atvinnu- og fjármálalífs
eru aðallega arfur frá verðbólgu-
stjórn fyrri ára. Blöð Olafs leggja
rnikla stund á að þyrla upp mold-
viðri í þeim tilgangi að reyna að
rugla dómgreind almennings. —
Þau beita meðal annars því
blekkingarvopni, að Framsóknar-
menn hafi verið á móti því, að
keyptir væru nýir togarar og
önnur atvinnutæki fyrir stríðs-
gróðann. Um þetta hafi ágrein-
ingurinn verið milli nýsköpunar-
flokkanna og Framsóknarflokks-
ins. Fyrrv. stjórnarflokkar hafi
beitt sér fyrir nýsköpun, en
Framsóknarflokkurinn hafi verið
fjandsamlegur þeirri stefnu. Þess
vegna hafi hann verið í stjórnar-
andstöðu.
Þessi kenning Olafs Thors og
blaða hans er alröng og uppspuni
einn. Ágreiningurinn var ekki
um þetta. Fráinsóknai'flokkurinn
var í stjórnarandstöðu, af því að
hann sá, að eyðslu- og dýrtíðar-
stefna stjónnarinnar hlaut að
MuniÖ þessar bækur,
er þér veljið jólagjafirnar:
MINNINGAR CULBERTSONS, ævintýramannsins mikla frá Kákasus. Ilöfundurinn
er talinn snjallasti spilamaður veraldar, en auk þess hámenntaður sálfræðingur og
heimskunnur rithöfundur. Bókin er bráðskemmtileg, enda metsölubók vestan hafs
og víðlesin um allan heim. Fyrra bindið kom út í fyrra á íslenzku og hlaut þá einróma
lof allra ritdómara. Bókin fæst bundin í úrvals geitarskinn. fslenzka þýðingin er eftir
Brynjólf Sveinsson. Fallegri og skemmtilegri bók getið þér ekki gefið á næstu jólum.
SVONA VAR ÞAÐ, síðasta skáldsaga Somerset Maugliams. Þýðing Brynjólfs
Sveinssonar. — Kostav aðeins kr. 35.00 í bandi, óbujidin kr. 25.00.
SAGA AKUREYRAR eftir Kleinens Jónsson kemur út skömmu fyrir jól í mjög
vandaðri útgáfu, prýdd fjölda mynda af gömlum og merkum borgurum og bænum
áður fyrr. Allir Akureyringar þurfa að eiga Jjetía merkilega heimildarrit um þróun
bæjaiins. — Upplagið er vegna pappírsskorts mjög lítið.
VEFNAÐARBÓK eftir Sigrúnu P. Blöndal er nýkomin út. Kostar í bandi kr. 30.00.
iiniHiitmiMiiiiii
BÓKAÚTGÁRAN
Jólatré
H Z
væntanleg fvrir jólin. — Gerið pant- |
anir strax. — Stærðir: J/2- 1. 1V2 og I
2 metrar. |
Verzlunin Eyjafjörður li.f. f
1(111111111111111111111111111111111111III11111111111111111111111111111111111111111111111IIIIII111111111111111111111114111IIllllllllllllllII*.
...................................................... 1 •'iiiii 11 11»*»«»*4*i•> Mfii» nf
Frá flappdrætti Háskóla íslands [
Endurnýjun er hafin. Eftir er að draga 2009 |
vinninga, að upphæð samtals kr. 746.000. — I
Hæsti vinningur kr. 75.000. |
Síðasti endurnýjunardagur er á laugardag. — |
§
Endurnýið i tima! f
J
Bókaverzlun Axels Kristjánssonar h.f.
lll•llllllllll•llll■■ll■l••l•lll■lll•l■l•lllll•lllll••l•ll•l•llll•l■ll•l•ll••lllllllll■lll••l•lllll■l•■•llllllll•lll■•llllllllll'll•l•lllll*
........................."■ti""""""i""'""m|iii""";i|im!fti,i!i9"ji!j"i|imfHjfif")ii|iiiimui|"£
Þýzkir leskaflar
Valið hefur Ingvar Brynjólfsson. \
Leskaflar þessir eru ætlaðir fyrir nemendur mennta- f
skólanna og aðra þá, er þýzkunám stunda. Taka þeir i
við, er hyrjendahók í þýzku, svo sem þýzkunámshók \
Jóns Ofeigssonar, sleppir. f
Bókin er 416 blaðsíður í stóru broti, f
og fæst nú hjá bóksölum. i
jiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii"iii",iiiiiiiiiiiiiiii|iiiiiiiiiiiiiiifiiiiioii,l|iiiiiii"iiii"i'iiiim'i'^
nýttist illa til eflingar atvinnu-
vegunum. — Framsóknarmenn
lögðu því til, að 450 millj. kr.
yrðu lagðar í nýbyggingai'reikn-
ing í stað 300 milljóna ki'., sem
nýsköpunai'flokkarnir felldu. —
Það er því fjarstæða að kenna
stjórn Ólafs Thors og kommún-
ista við nýsköpun, því að hún
gei'ði hana miklu minni en efni
stóðu til, og Framsóknarmenn
vildu.
Ági'einingurinn milli flokkanna
víð stjórnai'myndunina 1944 og
síðan, reis því út af mismunandi
afstöðu þeirra til dýrtíðarinnar,
eins og Mbl. hefir viðurkennt.
Framsóknai'menn töldu brýna
nauðsyn að gerðar yrðu ráðstaf-
anir til stöðvunar og lækkunar
dýi'tíðinni, annai's yrSi þjóðin
síðar stödd í miklum erfiðleikum
með fjármál sín og atvinpumál.
Það yrði margföldum erfiðleikum
bundið að stöðva og lækka dýr-
tíðina síðar. Sjálfstæðismenn
sögðu: Þetta er barlómur, sem
þjóðin má ekki leggja eyrun við.
Við höfum ráð á að færa dýrtíð-
ina niður með einum penna-
drætti, ef þess gerist nokkur þörf.
Enn er tíminn til þess ekki kom-
inn. Kommúnisatr sögðu: Við
getum losnað við öll vandræði
með því að selja Rússum allar af-
urðir okkar.
Reynslan hefii' áþreifanlega
sannað, að Framsóknarmenn
sögðu satt, en hinir ósatt. Ef
stefnu Framsóknarflokksins hefði
verið fylgt, mundi stríðsgróðinn
hafa notast til miklu víðtækari og
stórfelldari nýsköpunar en raun
varð á vegna óstjórnar Ólafs
Thors og kommúnista. Erfiðleik-
ar nútímans eiga því rætur að
rekja til dýrtíðarskrúfu fyrrv.
stjórnar og flokka hennar, eink-
um ber þó Sjálfstæðisfiokkurinn
sökina. Hann er stærsti i'lokkur
þingsins og lagði til höfuð fyrrv.
stjórnar. Hann kvaddi kommún-
ista til pólitísks fylgilags við sig
og veitti þeim mikil völd og
áhrifaaðstöðu, sem þeir notuðu
sér ósleitilega til margs konar
skemmdarverka. Nú barma
Sjálfstæðismenn sér yfir því, að
þessir fyrrv. samstarfsmenn
þeirra séu óaldarflokkur, sem
leiða til þess að stríðsgróðinn
hafi það eitt að markmiði að
koma innflutningsmálum okkar í
öngþveiti og svikja landið undir
yfirráð erlendra einræðisríkja.
Síðasti „íslendingur“ kallar það
„skítverk“ að deila á eyðslustjórn
Ólafs Thors og kommúnista. Ak-
urlilja blaðsins hefir hér nokkuð
ti) síns máls. Það er ekkert þrifa-
verk að róta til í sorphaugum
þeim, sem Ólafur Thors og
kommúnistar létu eftir sig á
stjórnmálasviðinu. En Framsókn-
armenn telja ekki eftir sér að
vinna óþrifaverk, ef skyldan
krefur. Og ísl. telur það sérstaka
skyldu Framsóknarflokksins að
afmá óhreinindin eftir fyrrver-
andi stjórn!