Dagur - 01.12.1948, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 1. desember 1948
DAGUÍf
5
ÍÞKÓITA
MARTEINN FRIÐRIKSSON
á batavegi —
M. F. átti smágrein í síðasta
þætti hér. Kveður þar allmjög við
annan tón en í fyrri grein hans,
þessi er tiltölulega hógvært orð-
uð og virðist þar eins og til mála-
myndar hamlað gegn þungum
straumi. Rökin eru sama eðlis og
hjá stráknum sem sífellt stagað-
ist bara: „Eg gerði það ekki, þú
gerðir það!“ — sökin er öll hjá
Þór, engin hjá K. A. En ef við
tökum alvarlega eina af helztu
staðhæfingum hans, skulum við
sjá, hvað úr vei’ður. Hann segir:
„Frjálsíþróttaráðið, sem tók að
sér að koma keppninni á í þeim
greinum, sem framkvæmdanefnd
gleymdi (nú er hann farinn að
segja að hún hafi glcymt 800
m.!), úrskurðaði stúlkui-nar
ólöglegar". Frjálsíþróttai-áð er
„hlutlaus nefnd innan í. B. A.“,
eins og H.. H kemst að orði. Gott
er fyrir framkvæmdanefnd móts-
ins að losna við ábyrgðina í
þessu tilfelli, þar sem þetta voru
einu gi-einar mótsins, sem ekki
voru auglýstar og ákveðinn frest-
ur til þátttökubeiðni. K. A.-
manninum í ráðinu hefði þó a.
m. k. átt að koma til hugar, að
keppni, sem ráðið tók að sér að
framkvæma, varð að auglýsa
(mótið stóð yfir í nál. 3 vikur!)
og, að keppendur er ekki hægt að
dæma ólöglega fyrir of seint til-
kynnta þátttöku, sé tími til
þeirrar tilkynningar hvergi
ákveðinn, en mætt til leiks.
Nei, þessi röksemd M. F. — o.
fl. — yrði sízt til málsbóta K. A.
Henni mun slegið fram af grunn-
fæi-ni og snýzt því vopnið auð-
veldlega í höndum vegandans.
En sannleikurinn er sá, eins og
áður er fram tekið, að þegar séð
var, með hvei-jum ofsa K. A,-
menn snerust gegn eðlilegri áætl-
un mótsnefndar viðvíkjandi 60
og 800 m. hlaupinu, var ákveðið
að bæta kvennahlaupinu og 800
m. hl. inn í keppnina. Var grein-
um þeim ákveðinn tími án þess
auglýst væri nokkuð, í trausti
þess, að gagnkvæm sanngirni
yrði sýnd. En sú von bi-ást. Þegar
stúlkurnar mættu til leiks mæltu
K. A.-menn ákveðið á móti því
að Þórsstúlkurnar fengju að
keppa. Fi-jálsíþróttaráð vax-ð að
skera úr. Baldur neitaði að skipta
sér af málinu. Þói-smegin var þá
Tryggvi „einn gegn hinum og
taldi ekki heppilegt eða gerlegt
að leyfa stúlkunum að keppa.“
Hver getur í alvöru talið, að of-
mælt sé í þessu sambandi að
stúlkunum væri meinað af K. A.
að keppa? — í svargrein minni
til H. H. í 42. tbl. Dags — aðal-
grein minni í þessum málum —
er ýtarlega frá þessum átökum
sagt og skal ekki frekar endur-
tekið hér.
En til þess'að leiðrétta umsögn
M. F., að eg hafi verið fjarver-
andi meðan á mótinu stóð og hafi
allt eftir öðrum, „sennil. vondum
Ritstjóri: JÓNAS JÓNSSON.
manni, sem hafi skrökvað í
íþróttaritstjórann og hann svo í
fljótfærni sett á prent,“ skal eg
upplýsa það, að eg var fjarver-
andi tæpa 3 daga og að allar mín-
ar greinar um þessi mál eru lesn-
ar, áður en þær eru prentaðar, af
mótsstjóra, Tr. Þ. og ýmsum
fleiri, sem málin varða, og aðal-
greinin mjög vandlega lesin og
rædd á sameiginlegum fundi með
Tr. Þ., Baldri Jónss. og öðrum úr
stjórn íþróttaf. Þór. Hér er held-
ur ekkert fleipur sett á pappír.
Eg sé því skiljanlega enga ástæðu
til þess að gera mér ferð í póst-
húsið eftir ábyrgðarbréfi M. F.
Vitanlega er þar ekkert nema
það, sem mér er vel ljóst og hefi
sjálfur tekið fram í skrifum mín-
um í samráði við þá menn, sem
skrifa undir skjal Marteins! Má
hann því kaupa bréfið út sjálfur
og eiga til minja.
En M. F. er í lok gi-einar sinn-
ar kominn að þeirri niðurstöðu,
að hann geri réttast í að hætta
þessum skrifum. Og vonandi sér
hann innan skamms, að honum
hefði verið bezt að blanda sér
ekki í þessar í’itdeilur. Það er a.
m. k. greinilegt að hann er á
batavegi en
— HALLDÓR HELGASON
er illa haldinn enn, þótt hann,
eftir ærin skrif í síðasta tbl. ís-
lendings komist að sömu niður-
stöðu og Marteinn, að heppileg-
ast muni að hætta. Hann vill —
eins og M. F. — ætla, að eg byggi
ummæli mín á sögusögn óhlut-
vandra manna, en hér að framan
getur hann séð réttmæti þeirra
ágizkana. Auðvitað leitaði eg
fyrst og fremst upplýsinga hjá
mótstjórn, sem í þessu tilfelli var
sama og meiri hluti Frjálsíþrótta-
ráðs. Án þess að hvika nokkuð
frá því, sem eg hefi áður skrifað,
verð eg að láta vera að svara,
rrekar en gert er hér að framan
flestum ályktunum og staðhæf-
ingum H. H. (byggðum á útúr-
snúningum eða vanmætti til að
skilja rétt). En maðui', sem ekki
hirðir um, eða getur, farið rétt
með pi-entuð, eigin ummæli (at-
hugið, hvað hann ber mér á bi'ýn
í fyrri grein sinni, að eg ásaki
nieiri hluta frjálsíþróttamanna á
Akureyri fyrir svik við íþrótta-
hugsjónina og brot á íþróttalög-
urn (Letui'br. mín. J. J.) — og
það, sem hann segir um þetta í
síðai'i grein sinni), slíkur maður
á þá eðlilega erfitt með að skilja
eða fara rétt með það, sem and-
stæðingar segja. Um það bera og
greinar hans mjög glöggt vitni.
T. d. skulum við líta á eitt atriði:
Eg tala í svari mínu til H. H. um
„óvenjumikla erfiðleika, sem
ÞÁTTUR
mættu í snjó, frosti, stormi og
regni sitt á hvað“ til afsökunar
framkvæmdanefnd mótsins. Út
frá þessu segir Halldór: „Enda
hefir veði'ið vei'snað að mun, því
að jafnvel snjór og frost hafa
aukið erfiðleikana. Eg hygg, að
Jónas einn allra viðstaddra (hafi
hann þá verið viðstaddur) hafi
oi'ðið var við snjóinn og frostið."
í dagbók minni, sem er daglega
færð, stendur þetta t. d.: 11. sept.
(daginn sem mótið átti að hefj-
ast): Norðan kaldi og stormur.
Mikil úrkoma í nótt og dag, snjó-
aði ofan í byggð. 13. sept. (daginn
sem byi'jað var að keppa): Kuldi
mikill, enda snjóföl hér í moi'g-
un. Þ. 14. er enn snjóföl að
morgni. 15. Frost að morgni, en
svo hlýnandi. Mikil rigning síðd.
Þann 19.: Norðankaldi, ki-apa- og
hríðaréljagangur. Vetrarveður á
köflum. Áframhaldið er enn
breytilegt mjög. — Svipað myndi
H. H. geta fengið úr dagbókum
annari'a eða frá veðurstofunni, ef
hann sjálfur man ekkert eftir
þessu, eða trúir mér ekki.
Væru íþróttamenn okkar svo
gerðir, að þeir gengju til keppni
á liverju sem blési, væri öðru
máli að gegna og framkvæmd
auðveldari. En þegar sigla verður
hjá hverjum boða eftir beztu
getu, og velja bai-a góðu stund-
irnar úr illviðrakaflanum, verður
stundum að ákveða um hádegi
keppni að kvöldi. Félag, er sjá
skal um framkvæmd móts, gerir
sig víst — í augum H. H. —
hlægilegt, að smala þá saman
keppendum, starfsmönnum og
áhöldum! En svona er málafæi-sl-
an, og má eg hvoi'ki né vil sinna
henni frekai'. — Gi'einar þeirra
félaga eru að mínum dómi
f
snauðar af íþróttamannlegri
hugsun og rithætti, bera vott um
of mikla reiði og æsingu til þess
— auk annai'ra einkenna. — Það
sannast oft, að „sannleikanum er
hver sárreiðastur“.
Fjölmargar ærumeiðandi sakir
hafa þeir borið á mig, og er illt
fyrir báða, þá og mig, að láta það
óumtalað. Þó mun eg ekki, að svo
komnu, hreyfa því á öðrum vett-
vangi, í trausti þess, að önnur
kynni afsanni rógmælin.
Sjálfsagt hafa þeir félagar eitt-
hvað aði'ar skoðanir á því en eg,
hvað sé íþróttamannlegt og
drengilegt í og umhverfis keppni,
og bei-a m. a. ummæli H. II., í síð-
ari grein hans, þess ljósan vott.
Þar segir: „Og dýrlingsmynd sú,
er Jónas dregur utan um Hrein
Óskai'sson, er alveg óþörf“ o. s.
frv. En gjörið svo vel og athugið
það, sem eg hefi skrifað um
Hrein í sambandi við 60 m.
hlaupið. Ekkert lof, en aðeins
skýrt frá staðreyndum um eðli-
lega, góðum íþróttamanni sæm-
andi, framkomu. En til þessa
virðist H. H. að maðurinn verði
að komast í dýrlingatölu!
í svai-grein minni til II. H. benti
eg greinilega á — og þó óbein-
Elliheimili
á Akureyri
Hvenær kemst það upp hér —
þannig spyrja margir og ekki sízt
nú, þegar nýlokið er viðbyggingu
við elliheimilið „Grund“ í Reykja-
vík. Þess verður þó ekki langt að
bíða að dvalarheimili aldraðara
rísi einnig hér.
Þegar Kvenfélagið Framtíðin
barðist mest fyrir að koma hér upp
elliheimili, þótti það ekki tíma-
bært, ýmsar hömlur og erfiðleikar
urðu þess valdandi að það eigi
varð byggt þá. Margir bæjarbúar
höfðu þó gefið rausnarlega til þess
og allverulegur sjóður myndast,
sem þá var lánaður í sjúkrahús-
bygginguna um nokkurt skeið,
gegn góðum vöxtum. Sjóður þessi,
sem nú er laus, ásamt hluta í fast-
eign og fl„ er sjóðnum hefir
áskotnazt, er nú um kr. 200,000.00.
Auk þess hefir bæjarstjórn Akur-
eyrar með bréfi sínu til Kvenfél.
Framtíðin ákveðið að kaupa og
leggja fram til byggingar elliheim-
ilis, núverandi sjúkrahús, þegar
það losnar.
Samkvæmt nýju tryggingarlög-
unum er ákveðið að tryggingar-
sjóður greiði allt að 40% til bygg-
ingar elliheimila. En þótt sjóðurinn
sé allverulegur, þá er dýrt að
byggja nú á dögum og því verður
að safna af kappi. Á næsta ári mun
verða hafizt handa um undirbúning
allan, og bæjarbúum gefast kostur
á að fylgjast með gangi málsins. —
Heyrzt hafa raddir frá ýmsum fé-
lögum í bænum, að þau væru fús
til samvinnu um elliheimilismálið,
og Kvenfél. Framtíðin tekur
vissulega hverri samvinnu fegin-
samlega. Fyrsta desember verður
merkjasala til ágóða fyrir elliheim-
ilissjóðinn, samkomur áttu einnig
að vera, en sökum veikina í bæn-
um falla þær niður. Við vonum þó
að allir sjái sér fært að leggja eitt-
hvað af mörkum, nú eins og svo
oft áður. Nýja sjúkrahúsið og elli-
heimilið, báðar þessar stofnanir,
eru jafn nauðsynlegar og hugkærar
almenningi.
Nýja sjúkrahúsið er nú vel á
veg komið, svo að öllu forfálla-
lausu verður það fullbúið til notk-
unar eftir 1-—2 ár og mun þá einn-
ig rísa borg hinna öldruðu á brekk-
unni í gamla bænum.
Gunnhildur Ryel.
línis — að með sömu aðferðum,
óbilgii'ni og keppni, sem fram
kom sjá K. A. á meistaramótinu,
hefði Þór getað fengið þrem
meisturum fleii'a en raun vax'ð.
En þó tel eg hlut Þórs miklu
betri, þann sem er.
Orsök þessara skrifa frá minni
hendi, var fyrst og fremst of mik-
il óbilgirni og leiðinlega mikil
keppni hjá K. A. að fá sem flesta
„meistara“, sigra með einhverju
móti. Svipað hefir komið fyrir á
mótum áður á árinu, t. d. atvik á
drengjamóti í sumar og á hand-
knattleiksmóti karla innanhúss
sl. vetur. Þau atvik skulu ekki
rædd nú, en ráðamönnum K. A. í
fullri vinsemd bent á það að
„kapp er bezt með forsjá", og að
íþróttamenn, hvort sem eru stai'f-
andi eða sem bi'ennandi áhuga-
menn við leikvanginn, eiga að
vera „góðir ménn og batnandi“,
sannir drengir.
- Fokdreifar
(Framhald af 4. síðu).
oft og víða beinlínis stuðlað að
auknu óréttlæti, kolsvörtum
mai'kaði og óþolandi vei'ðbólgu.
Um það fengu áheyrendur hins
vegar ekkert að heyra í ræðu
Magnúsar, né heldur um ástand
og horfur þessarra mála í nútíð
og fi'amtíð, eins og það lítur út
frá bæjardyrum fjárhagsráðs séð.
ÞA HEFÐI ALMENNING vafa-
laust fýst að fá á því nokkrar
skýringar, hvernig það má vera,
að útflutningsverðmæti þjóðar-
innar eru nú stórum meiri en
nokki'u sinni áðui', en samtímis
er almenningi gert erfiðara en
dæmi þekkjast til fyrr, nema á
hreinum hallæris- og hai'ðinda-
tímum, að afla sér brýnustu lífs-
nauðsynja og hylja nekt sína
með sæmilegu móti. Vist er ai'fur
og viðskilnaður fráfai'andi ríkis-
stjórnar allgild skýring á þessu,
það sem hún nær, en þó engan
veginn einhlít. Ærið möi'g kurl
munu þar enn ókomin til grafar,
og hefði formaður fjái'hagsráðs
gjarnan mátt fjölyi'ða meii'a en
hann gerði um þetta mai'kvei'ða
atriði. Það skal að vísu virt hon-
um til nokkurrar voi'kunnar, að
ýmsar þær skýi'ingar eru eins
konar fjölskyldu-leyndarmál
húsbænda hans og flokksbræðra,
en þó gat hann t. d. feimulaust
bent á þá staðreynd, sem hvorki
er hans eigin sök né flokksbræði'a
hans einna, að forráðamenn þjóð-
arinnar hafa að undanförnu spil-
að furðulega djarft spil að ýmsu
leyíi, með því t. d. að vei'ja
möi'gum tugum milljóna af er-
lendum gjaldeyri þjóðarinnar til
þess eins að undii'búa hagnýtingu
síldax-afla við Faxaflóa, þótt eng-
in viðhlítandi reynsla sé enn
fengin, er bendi eindregið í þá átt,
að nokkuð sé á þann afla treyst-
andi, nema sem óvæntan happ-
di'átt þjóðfélagsins endi'um og
eins, og því býsna óvai'legt að
leggja bróðurpartinn af gjaldeyri
þjóðarinnar undir í slíku glæfra-
spili.
AÐ SJÁLFSÖGÐU er bæði
gott og vii'ðingax'vert að búa sem
bezt í haginn fyrir framtíðina
með stóx'felldum framkvæmdum
og „nýsköpun“ á sem flestum
sviðum, en þó því aðeins, að
sæmileg ráðdeild, gætni og fyr-
irhyggja sé þar viðhöfð í hví-
vetna. Og varla er sanngjarnt ,að
ætlast til þess, að almenningur
hei'ði lengi að sér mittisólina og
neiti sér af fúsum vilja um ýmis
þægindi, eðlilegar og hófsamar
kröfur til nútímans, með fjarlæg
og áhættusöm sjónarmið ein fyr-
ir augum. Og allra sízt er þess að
vænta, að þjóðin sætti sig til
lengdar við slíkt, þegar það er
víst, að eitt er ekki látið yfir alla
ganga í þessum efnum, og viss
hópur manna, sem virðist kunna
einhver dularfull tök á „ráðum“
þeim og „nefndum11, er innflutn-
ingnum stjórna, kemst allra sinna
ferða fram hjá þeim, eða jafnvel
beinlínis í skjóli þeii'ra, meðan
allur þorri manna verður jafnan
að fara bónleiður til búðar af
þeii'ra fundi.
Að svo mæltu er eg fús til allra
di-engilegra starfa og samtaka
með K. A.-mönnum.
J. J.