Dagur - 11.01.1950, Page 1

Forustugreinin:
Skattamálabrandur íhalds
ins.
Fimmta síðan:
Viðtal við Jóhann Hjör-
leifsson um menntun
verkstjóra.
XXXIII. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 11. janúar 1950
2. tbl.
Tíii menn fórust við
V estmannaeyj ar
Vélbátfurinn „HELGI“ fórst á Faxaskeri
í aftakaveðri á laugardaginn
Togaraúígerðin á Akureyri þarfnasf sfórbæffrar
aðstöðu á Oddeyrarfanga
*
Byggja þarf viðlegupláss og geymsluhús á
athafnasævðinu við nýju dráttarbrautina
Verkefni fyrir nýju bæjarstjórnina
Frá því var skýrt hér í blaðinu í síðustu viku, að Útgerðarfélag
Akureyringa hefði í vikunni látið salta hluta af afla togarans „Sval-
baks“, enda þótt aðstaða til þess væri ill þar, sem tagararnir hafa nú
viðlegupláss. Áður hafði verið saltaður afli togarans „Jörundar“ á
síldarsöltunarstöð á Oddeyrartanga.
Um hálf þrjú leytið á laugar-
daginn fórst vélbáturinn Helgi
frá Vestmannaeyjum, 115 smá-
lestir, á Faxaskeri við Eyjar og
með honum 10 menn, 7 manna
áhöfn og 3 farþegar.
Þelta hörmulega sjóslys varð í
aftakaveðri, er vélskipið, sem var
að koma frá Reykjavík, ætlaði
að sigla inn í höfnina í Vest-
mannaeyjum. Stórsjór reið yfir
skipið, er það átti eftir 10—15
mínútna siglingu í öruggt var,
færði það í kaf, og stöðvaðist þá
vélin. Rak skipið þá undan
veðrinu að skerinu.. Vélin komst
í lag rétt áður en skipið tók niðri
og virtist það um stund stefna
frá skerinu, en síðan stöðvaðist
vélin aftur og skipið rak á sker-
ið, brotnaði í spón og sökk á
skömmum tíma. Tveir menn
komust upp á skerið og voru
gerðar margar tilraunir til þess
Eins og áður er greint frá hér
í blaðinu hefu^ Ríkisútvarpið í
hyggju að reisa hér á næsta ári 5
kw. endurvarpsstöð og hefur
leyfí alþjóðaútvarpssamtakanna
til þess. Hefur útvarpið þegar sótt
um fjárfestingar- og gjaldeyris-
leyfi til þessa mannvirkis til ís-
lenzkra stjórnarvalda, en óvíst er
um afgreiðslu þeirra þar.
Útvarpið vill byggja stöðina
hér ofan við bæinn og mun leita
til bæjarins um lóð, strax og
nauðsynleg innkaupa- -og gjald-
eyrisleyfi eru fengin.
Auknar truflanir eftir 15. marz.
Útvarpsstjóri skýrði frá því í
viðtali hér í blaðinu fyrir jólin,
að vænta mætti mjög aukinna
útvarpstruflana eftir 15. marz, er
ný ákvæði um bylgjulengdir út-
varpsstöðva koma til fram-
kvæmda. Þá mun sænsk stöð
hefja útvai-p á sömu bylgjulengd
og Reykjavík og sennilega mjög
trufla útvarp hér. Til þess að fyr-
irbyggja það þarf að girða landið
með endurvarpsstöðvum.
Upphaf útvarps héðan.
Bygging endurvarpsstöðvar
gæti orðið upphaf útvarps héðan
og þannig mikil lyftistöng fyrir
að bjarga þeim, en árangurslaust.
Veður versnaði til muna eftir að.
slysið varð og mældist vindhrað-
inn allt að 15 vindstig. Haugasjór
var. Fjörutíu klukkustundum
eftir að slysið varð, tókst björg-
unarmönnum að komast upp í
skerið, Voru mennirnir báðir þá
örendir.
Þessir menn fórust með
„Helga“: Hallgrímur Júlíusson,
skipstjóri Gísli Jónasson, stýri-
maður (lézt á skerinu), Jón
Valdemarsson, 1. vélstjóri, Gúst-
af Runólfsson, 2. vélstjóri, Hálf-
dán Brynjólfsson, matsveinn,
Sigurður Gíslason, háseti, og
Óskar Magnússon, háseti (lézt á
skerinu). Farþegar: Arnþór Jó-
hannsson, skipstjóri, á „Helga
Helgasyni“, Þórður Bernharðs-
son, unglinspiltur úr Ólafsfirði,
og séra Halldór E. Johnson, frá
Lundar í Manitoba.
allt lista- og menningarlíf í bæn-
um. Að þessu þer að stefna og
reyna að skapa skilning stjórnar-
valda og almennings fyrir þýð-
ingu þess, að bæta skilyrði fólks
úti á landi til menningaiiífs. Eins
og málum er nú háttað, er þetta
þjóðhagslega mjög þýðingarmikið
atriði.
Daufar undirtektir.
Hér í blaðinu var fyrir jólin
skorað á félagasamtök í bænum
og víðar hér norðanlands, og á
bæjarstjórnina hér, að taka mál
þetta upp og samþykkja áskor-
anir til stjórnarvaldanna um að
veita umþeðin leyfi og stuðla
þannig að því að endurvarps-
stöðin verði reist á næsta ári. Til
þessa hafa undirtektir verið
furðulega daufar. Hér er um að
ræða mál, sem er hagsmunamál
fyrir bæjarfélagið og er menn-
ingarlega þýðingarmikið fyrir
bæinn og nærliggjandi héruð.
Blaðið ítrekar því fyrri áskor-
un um þetta efni. Hér er og verk-
efni fyrir nýju bæjarstjórnina, að
veíta greiðlega lóð fyrir endur-
varpsstöðina, er þar að kemur, og
beita áhrifum sínum eftir því sem
unnt er til þess að nauðsynleg
leyfi fáist til mannvirkisins.
Framsóknarvist
á sunnudaginn
Framsóknarfélögin á Akureyri
hafa fi'amsóknarvist og dans að
Hótel KEA, sunnud. 15. jan. n.k.
kl. 9 e. h. Verðlaun verða veitt.
Munið að taka með blýant og
spil! Hljómsveit Skjaldar Hlíðar
leikur fyrir dansinum.
Ólafsfjarðarbátar
stunda róðra frá
Suðurnesjum
Allir hinir stærri Ólafsfjarðar-
bátar eru nú farnir til róðra við
Faxaflóa og með þeim mikill
fjöldi manna úr kaupstaðnum,
sem hyggst stunda sjómennsku
þar syðra í vetur, á þessum bát-
um og öðrum. M.b. Græðir hélt
frá Ólafsfirði skömmu fyrir
óveðrið um sl. helgi, og var um
skeið óttast um bátinn, en á
sunnudag fréttist til hans í höfn
á Vestfjörðum.
Þrjár íkviknanir hér
eftir nýárið
Nú eftir nýárið hafa orðið þrjár
íkviknanir hér í bænum, og tókst
slökkviliðinu hvarvetna að
slökkva eldinn, en verulegt tjón
varð þó af eldinum á einum stað.
Aðfaranótt 4. jan. var slökkvi-
liðið kvatt að Hótel Akureyri.
Hafði komið upp eldur í snyrti-
herbergi á miðhæðinni, en þar er
jafnframt miðstöðvarketill. Kvikn
aði í kolakassa. Herbergi þetta
eyðilagðist, en aðrar skemmdir
urðu ekki teljandi.
Hinn 6. janúar kviknaði í kola-
skúr á hafnarbakkanum. Var eld-
urinn í stoppi í útvegg, en elds-
upptök ókunn. Slökkviliðið
slökkti eldinn strax og urðu litlar
skemmdir.
Loks kviknaði í húsinu Lækjar
gata 22 sama dag. Er þetta íbúðar
hús úr timbri, ein hæð og kjallari
áfast við annað íbúðarhús. Mun
hafa kviknað út frá kertum í
höndum barna. Eldurinn var ekki
útbreiddur, er slökkviliðið kom
á vettvang, en vatnslítið var í
þessu bæjarhverfi og gekk
slökkvistarfið þess vegna seint.
Húsið brann tiltölulega lítið, en
miklar skemmdir urðu á íbúðinni
af vatni og reyk. Töluverðar
skemmdir urðu einnig á innan-
stokksmunum í íbúð þeirri, sem
áföst er. Allverulegar skemmdir
urðu á innbúum í báðum ibúðum
hússins, bæði af eldi, vatni og
reyk og svo af því, að nauðsynlegt
þótti að bera út úr húsinu allt
lauslegt.
Óvarlegt væri að reikna
með því, að hér sé aðeins um
einstök tilfelli að ræða. Ekki
er ósennilegt, að erlendum
fiskmarkaði verði svo háttað
í framtíðinni, að íslendingar
verði aftur að taka upp salt-
fiskverkun í stórum stíl. Með
vaxandi tagaraútgerð héðan
þarf að taka tillit til þess
möguleika, jafnframt því, sem
nauðsyn er á að bæta aðstöðu
togaranna til athafna hér við
höfnina að öðru leyti.
Fjórir togarar á næsta ári.
Héðan frá Akureyri eru nú
gerðir út þrír togarar, og lík-
legt má telja, að fjórða skipið
bætist í hópinn á næsta ári.
Öll hafa skipin viðlegupláss á
Oddeyrartanga, við gömlu
bryggjurnar þar, og geymslur
í bröggum og öðrum húsa-
kynnum við bryggjurnar. Sú
aðstaða öll er mjög ófullnægj-
andi, og allt of lítið svigrúm
þar fyrir fjóra togara, jafnvel
þótt ekkert væri hugsað til
saltfiskverkunar. Ýmis að-
staða þar hefir til skamms
tíma a. m.'k. einnig verið ó-
fullnægjandi, t. d. vatnsleiðsl-
ur, svo sem áður hefir verið
rakið hér í blaðinu. Til þess
að gera aðstöðu skipanna við
gömlu bryggjurnar á Oddeyri
viðundandi, þarf að gera þar
miklar breytingar og koma
þar upp viðunandi húsakosti.
En svigrúm til þess er lítið, og
virðist miklu heppilegra að
hyggja á breytingar og flytja
athafnapláss togaranna til,
norður að nýju dráttarbraut-
inni við Glerárósa. Þar er
svigrúm nægilegt og auðvelt
að koma upp bryggjum. Þar er
ákjósanleg aðstaða til þess
að koma upp nauðsynlegum
húsakosti, ef grípa þyrfti til
saltfiskverkunar í stórum stíl
og yfirleitt búa togaraútgerð-
inni hér framtíðarskilyrði við
höfnina. Þar er og minni
hætta af völdum ísa en innar
í höfninni, og er það mikið at-
riði.
Heíja má bryggjugerSlna
nú þegar.
Segja má, að fyrir hand-
vömm núverandi bæjaryfir-
valda sé nokkurt efni til slíkra
framkvæmda við Glerárósa
þegar fyrir hendi. Ekki þarf
að rekja hrakfallasögu Torfu-
nefsbryggjunnar fyrir bæjar-
mönnum. Hún er alkunn.
Upphaflega var ráðgert að
breikka bryggjuna mikið og
efni pantað til þess. En í ljós
kom, að undirbúningur hafði
verið helzt til handahófslegur,
og stóðust ekki áætlanir verk-
vísindameistaranna um við-
gerðina. Eiga þar sök ráða-
menn bæjarins og vitamála-
skrifstofan. Var horfið að því
ráði að treysta gömlu bryggj-
una með járnþili, og er því
verki langt komið. En talsvert
annað efni, sem nota átti til
bryggjunnar, er þegar fyrir
hendi. Þegar áætlanir verk-
vísindameistaranna voru í ó-
efni komnar, var í skyndi bú-
in til ný áætlun um mikla
uppfyllingu við Strandgötuna,
og skyldi nota afgangsefnið
til hennar. Mikill hraði var í
afgreiðslu þeirrar nýju áætl-
unar hjá vitamálaskrifstof-
unni og í bæjarstjórninni og ó-
hkur þeim vinnubrögðum, er
til þess tíma höfðu tíðkazt í
málefnum hafnarinnar. Enn
vita bæjarmenn ógjörla, hvort
hin nýju plön mundu reynast
nokkru haldbetri en hin
gömlu, er á hólminn kæmi,
enda mun almennt hafa verið
litið á hjna nýju áætlun sem
„face saving“ eða björgun eig-
in nefs af hálfu vitamála-
stjórnarinnar og þeirra ráða-
manna bæjarins, er þarna
koina rnest við sögu.
Gamla bryggjan traust orðin.
Méð þeirri aðgerð, sem nú
hefir farið fram á Torfunefs-
(Framhald á 5. síðu).
Framsóknarfólk!
Athugið að kosningaskrif-
stofa Framsóknarflokksins er í
Hafnarstræti 93, 4. hæð. Sími
443. Hún er opin frá kl. 1.30—
3 og 4.30—7 fyrst um sinn. —
Annað hvort lítið inn eða gefið
allar þær upplýsingar, sem að
gagni geta koniið, í síma. At- _
hugið sérstaklega að láta skrif-
stofunni vita um fjarverandi
kjósendur eða þá, seni eru að
fara í burtu. Þeir geta nú þeg-
ar kosið utan kjörsíaðar.
Það er hagsmunantðl Ákureyrar
a§ reisf verði hér endurvarpssföð
Bæjarstjóniinni nýju ber að styðja málið