Dagur - 03.07.1951, Page 1

Akureyringar! Áskrift að
DEGI er nauðsyn fyrir hvert
heimili. Hringið í síma 1166.
BRTU BUINN
að synda 206 metrana?
Nú eru aðeins fáeinir
dagar eftir!
XXXIV. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 3. júlí 1951
27. tbl.
Ræktun landsins
Úfsvör á Akureyri tvöfaldasf síðan 1946
Á þessu sumri er víða unnið að landþurrkun með stórvirkum vélum,
sem þessari. Þessar skurðgröfur skilja eftir svartar rásir í hverri
sveit og þykir sumum ljótara að líta yfir en áður, en slíkt er mis-
skilningur. Skurðirnir eru merki þess, að verið er að rækta landið
og gera það betra og fegurra. Stórvirki hafa verið uimin á þessum
vettvangi á síðustu árum í mörgum héruðum.
Betur má, ef duga skal !
fsland hefur hærri jöfnunartölu en nokkurt
hinna Norðurlandanna í Samnorrænu sund-
keppninni. Enginn má lengur liggja á liði sínu,
ef við eiguin að halda okkar hlut
Nú eru aðeins eftir 7 dagar þar
til hinni Samnorrænu sund-
keppni 'ýkur hér á landi.
Til þessa er eigi hægt að segja
annað en að keppnin hafi gengið
að óskum. Þjóðin hefur í heild
tekið henni vel. Allir sundstaðir
eru notaðir. Meira að segja hafa
þrír gamlir sundstaðir verið
teknir í notkun og ein toi-flaug
byggð. Aðsókn til sundstaðanna
hefur verið meiri og almennari
en dæmi eru til hér á landi. Sér-
staklega hefur kvenfólkið aukið
sókn sína til sundstaðanna.
Margir sundstaðir hafa komið
á eða aukið sérstaka kvennatíma
og hafa þeir alls staðar yfirfyllzt.
ísfirðingar höfðu sett sér að ná
700 þátttakendum. Af þeirri tölu
átti kvenfólkið að ná 300. Þær
hafa nú náð 260.
Að sundhöll Reykjavíkur hef-
ur aðsókn kvenna þrefaldast. —
Einn daginn sóttu 2400 manns
sundlaugar Reykjavíkur, 900
Sundhöllina og 500 komu í Naut-
hólsvíkina.
Frá sundlaugarlausum byggð-
arlögum hefur fólk farið í stórum
hópum langan veg til sundlauga.
T. d. hafa Eyrbekkingar farið
margar hópferðir til Hveragerð-
is og 70 íbúar þegar lokið keppn-
inni .í Höfn í Hornafirði, þar sem
synt er í kaldri tjörn, hafa 25
tekið þátt í keppninni.
Mörg samhljóða dæmi mætti
nefna Trá öðrum byggðarlögum
og sundstöðum. — Af einstökum
hreppum er þátttaka almennust,
eða um 30%, í Biskupstungum,
Skeiðum, Hrunamannahreppi og
í Mosfellssveit. — Árnessýsla
mun vera hæst af sýslum, en 01-
afsfjörður af kaupstöðum.
Hvað sem sigri í keppninni
liður, þá hefur þegar verið unn-
inn stór sigur af þjóðinni með
þessari auknu sundsókn.
Þing hins norræna sundsam-
bands setti íslandi hæstu jöfnun-
artöluna, þ. e. 10.000, eða rúm
7% íbúatölu þjóðarinnar. Hinar
Norðurlandaþjóðirnar hlutu jöfn
unartölur sem hér segir:
Svíþjóð 150.00, eða 2.14%
íbúafjöldans.
Finnland 105.000, eða 2.63%
íbúafjöldans.
Noregur 35.000, eða 1.93%
íbúafjöldans.
Danmörk 40.000, eða 0.95%
íbúafjöldans.
Landsnefndin hefur áætlað
(Framhald á 8. síðu).
Þrefaldur íþrótta-
sigur íslendinga
Föstudagurinn 29. júní mun
; Icngi í minnum hafður, því að
á þeim degi unnu íslenzkir
! íþróttamenn frækilega sigra í
! landskeppnum við grann-
; þjóðir okkar á Norðurlöndum.
| íslenzkir frjálsíþróttamenn í
Osló sigruðu Norðmenn með
110 V2 stigum gegn 101V2 og
Ðani með II0V2 gegn 98L;. —
Síðan sigruðu fslendingar
Svía í landskeppni í knatt-
spyrnu í Reykjavík með 4 : 3.
Afreksmenn okkar í Osló
voru Om Clausen, Gunnar
; Huseby, Torfi Bryngeirsson,
Skúli Guðmundsson, Guð-
mundur Lárusson, Hörður
Haraldsson og Ásmundur
Bjarnason. Ýmsir aðrir stóðu
sig ágætlega. Þessi úrslit hafa
vakið mikla athygli í Evrópu
og eru þjóðinni til uppörvun-
ar og sæmdar.
Grasmaðkur veldur
stórtjóni
í Landsveit eru hagar svo illa
leiknir af vöidum grasmaðks að
flytja varð búpening af nokkrum
jörðum. — í Rangár-
valalsýslu eru horfur slæmar
með sprettu á túnum vegna
þurrka og kals, þó ekki bættist
við hin ógeðslegta plága sem
grasmaðkurinn er.
f ár jafnað niður 7,2 millj. króna eða 13% hærri
upphæð en í fyrra - útsvarsstiginn samt
lækkaður. segir niðurjöfnunarnefnd
Skatta- og útsvarsskráin voru I vinnugleði. Hinu mega menn
Utflutningur til doll-
aralandanna eykst
stórum
Utflutningur íslenzkra afurða
til dollaralandanna fyrir tímabil-
ið frá 1. júlí 1950 til 30. júní þ. m.
mun sennilega fara fram úr 6
milljónum dollara, eða tæplega
100 milljónum ísl. króna. Þetta er
meir en tvöfallt verðmæti út-
flutningsins til sömu landa, eða
150% aukning, miðað við árið
1949, er verðmæti útflutningsins
nam samtals 2.485.000 dollara,
eða 41 milljón íslenzkra króna,
miðað við núverandi gengi.
Langmestur hluti þessa útflutn-
ings, um 96%, fer til Bandaríkj-
anna. Afgangurinn er fluttur til
Kúba og Kanada.
Mest er flutt vestur um haf af
freðfiski, en þar næst kemur
þorskalýsi. Auk þess má nefna
vörur eins og dilkakjöt, ull, gær-
ur, fiskimjöl, saltfisk og niður-
soðinn fisk.
lagðar fram sl. laugardag. Heild-
arupphæð útsvaranna hefur
aldrei verið hærri en nú, eða kr.
7.235.340. í fyrri var útsvarsupp-
hæðin kr. 6.404.440 og er því
réttum 13% hærri í ár.
Ekki kveðst þó niðurjöfnunar-
nefndin hafa þurft að hækka út-
svarsstigann, heldur haíi hún
getað lækkað hann. Sami stig;
var notaður og í fyrra, en þá varð
að bæta 5% ofan á útsvörin, en í
ár ekki. Auk þess var frádi'áttur
vegna konu, barna og annarra
framfærslu gjaldanda hækkaður
úr kr. 2500 í kr. 3000. Munar
þessi hækkun á frádrætti miklu
fyrir heimilisfeður með marga á
framfærslu. T. d. hefur kvæntur
maður með 4 börn og 25.000 kr.
nettótekjur kr. 590.00 í útsvar, en
í fýrra hafði hann kr. 1000.00. —
Rekstursútsvör eru óbreytt frá í
fyrra, nema hvað bætt var við
þau þá 5% eins og önnur útsvör.
Eru útsvörin á félögum að ca. 2/3
hlutum rekstursútsvör. Álögð
rekstursútsvör nema ca. 800.000
samtals. Heildarútsvör á ein-
staklinga eru ca. 6.1 millj., en á
félög 1.1 millj.
Aðalástæðan fyrir því, að ekki
hefur reynzt erfiðara að jafna
útsvörunum niður, er sú, að
tekjur launamanna hafa orðið
mun hæri’i 1950 en 1949 og svo
hefur gjaldendum fjölgað.
Lesendum til fróðleiks sýnir
eftirfai'andi skrá útsvörin á Ak-
ureyri síðastl. 13 ár:
' 1939 ...... 490 þús.
1940 ...... 522 þús.
1941 ...... 738 þús.
1942 ...... 1.170 þús.
1943 ...... 2.109 þús.
1944 ...... 1.959 þús.
1945 ...... 2.553 þús.
1946 ...... 3.433‘þús.
1947 ...... 4.980 þús.
1948 ...... 5.184 þsú.
1949 ...... 5.594 þús.
1950 ...... 6.403 þús.
1951 ...... 7.235 þús.
Af yfirliti þessu sést að út-
svöi'in hafa því sem næst 15 fald-
ast frá 1939, en meir en tvöfald-
ast síðan 1946. Þróun þessi er í
samræmi við vöxt og viðgang
verðbólgunnar í landinu, en ekki
þarf svartsýnismann til þess að
vera uggandi yfir þróun þessari.
Einnig mun það hvarfla að mörg-
um, að eigi sé fjármunum skatt-
þegnanha ávallt varið sem bezt
og að skaðlausu mættu margir,
er taka laun sín hjá bænum, og
það oft góð laun, sýna meiri
röskleika við störf sín og meiri
heldur ekki gleyma, að það eru
krofur borgaranna til bæjarfé-
lags síns, sem hafa áhrif á út-
svörin. Og fæst af því, sem
heimtað er af bænum gefur
nokkra fjármuni í aðra hönd,
heldur þvert á móti. Það sem gert
er til menningar og fegrunar
kostar stórfé í rekstri og við-
haldi.
Hæstu útsvör bera þessir aðilar:
KEA 145380, CÍS 129530, Út-
gerðarfélag Akureyringa h.f.
111880, Amaro h.f., klæðaverk-
smiðja, kr. 50760, Kaffibrennsla
Akureyrar 42780, Útgerðarfélag
KEA 27010, Sæmundur Auðuns-
son skipstjóri 27000, Smjörlíkis-
gerð Akureyrar 20530, Kristján
Krsitjánsson forstjóri 22760,
Verzl. Eyjafjörður 20530, Jakob
Karlsson skipaafgreiðsla 20090,
Balduin Ryel kaupm. 18800, Vél-
smiðjan Atli 18730, Prentverk
Odds Björnssonar 18440, O. C.
Thorarensen lyfsali 17350, Guð-
mundur Jörundsson útgerðar-
maður 17000, Þorsteinn Auðuns-
son skipstjóri 16520, Jakob Frí-
mannsson kaupfélagsstj. 16360,
Ragnar Ólafsson h.f. 16360, Vöru
húsið h.f. 15910, Höskuldur Stein
dórsson, ofnasmiðja, 15680, BSA-
verkstæði 15560, Jónas Þor-
steinsson skipstjóri 15750, Olíu-
félag íslands 15400, Helgi Skúla-
son augnlæknir 15000.
Kantötukór Akureyrar
söng í Tivoli í Revkja-
vík í gærkvöldi
Vegna eindreginna tilmæla hélt
Kantötukór Akureyrar eina
söngskemmtun í Tivoli í Rvík í
gærkvöldi. Þegar blaðið fór í
pressuna, höfðu engar fregnir
enn borizt af viðtökum þar, en
sízt er að efa, að þær hafi reynzt
góðar, og frammistaða kórsins
verið með sömu ágætum sem
annars staðar í söngför þeirri,
sem lokið er með þessari söng-
skemmtun í höfuðstaðnum og
heppnazt hefur í hvívetna á þann
veg, að kórnum og heimbæ hans
hefur orðið til hins mesta sóma.
Síld fyrir austan land?
Skipsmenn á norskum línu-
veiðara, sem kom inn til Seýð-
isfjarðar nú um helgina, skýra
svo frá ,að þeir hafi séð mikla
síld undan Austurlandinu í sl.
viku, um bað bil 50 mílur út af
Seyðisfirði.