Dagur - 27.02.1952, Blaðsíða 2

2
D A G U R
Miðvikudaginn 27. febrúar 1952
AÐ NORÐAN
Náttkjólar
Undirföt
Undirkjólar
Buxur
(gallað)
selt í næstu viku, 3.-8. marz.
T ækif æriskaup.
Á annarra fjöðrum.
Forráðamenn Sjómannafélags-
ins hér á Akureyri höfðu þá und-
arlegu tilhögun á atkvæða-
greiðslunni um aðild að verkfalli
því á togaraflotanum, sem nú er
hafið, að láta fólk í öðrum lands-
hluta ákveða, hvort atvinnu-
reksturinn hér skyldi stöðvaður
eða ekki. Samþykktin um verk-
fallsheimild var gerð með því
skilyrði, að ekki skærust fleiri
félög úr leik í verkfallinu, en
þegar var vitað um, er atkvæða-
greiðslan fór fram. Með skilyrði
þessu var það lagt í vald togara-
sjómanna suður í Keflavík, hvort
hafið yrði hér verkfall eða ekki.
Þegar á hólminn kom þar,
greiddu einir 10 menn af áhöfn
„Keflvíkings“ atkvæði um mál-
ið. Af þeim voru 6 meðmæltir því,
að stöðva það skip og togara Ak-
ureyringa, en 4 voru á móti. Ef
einum hinna sex hefði snúizt
hugur á síðustu stundu, hefði
verkfallsaðildin verið felld með
5 : 5 atkvæðum. Sjómannafélagið
hér siglir því raunverulega inn í
verkfall þetta á annarra fjöðrum.
Einhver ókunnugur Keflvíkingur
hefur þar „ráðið fyrir báða“. Má
um þessa tilhögun segja, að lítil
gerzt nú með guma.
Minnihlutinn ræður.
Tölurnar um þátttökuna í at-
kvæðagreiðslunni um verkfall í
Keflavík sýna að þar hefur minni
hluti skipshafnar ráðið. Tölur um
þátttöku skipshafnanna hér í at-
kvæðagreiðslunni hafa ekki verið
birtar, en haft er fyrir satt, að
einir 33 menn hafi tekið þátt í
henni af 4 togurum. Leikmönn-
um virðist undarlegt, að minni-
hlutinn geti þannig ráðið örlögum
þýðingarmikils atvinnureksturs,
og ekki hefur áhugi sjómanna
fyrir málinu verið sérlega mikill
fyrst meirihluti þeirra lætur enga
skoðun í ljósi. Enda mun það
mála sannast að togarasjómenn
hér hafi yfirleitt haft lítinn áhuga
fyrir því að láta skerast í odda við
útgerðarfyrirtækin og stofna til
verkfalls. í togaraverkfallinu pm
árið stóðu sjómennirnir hér ut-
an við stöðvunina. Skipin stund-
uðu þá karfaveiðar til mikilla
hagsbóta fyrir bæjarfélagið og
sjómennina • sjálfa. Sú reynsla
mun þeim ekki gleymd. Hitt er
vitað, að mikill áróður fyrir þátt-
töku í verkfallinu var rekinn hér
í þetta sinn. Fordæmi Sunnlend-
inga var talið eftirbreytnisverð-
ara fyrir okkar fólk 'en fordæmi
Austfirðinga og Vestmannaey-
inga, sem halda áfram að sigla á
miðin, á hverju sem gengur í
samningamálunum í landi. Eins
og ástatt er nú í atvinnumálum
bæjanna virðist ýmsum að Norð-
firðingar og þeir, sem þeim fylgja,
hafi valið betri kostinn. En kann-
ske getur hinn slungni formaður
Sjómannafélagsins skýrt það fyr-
ir bæjarmönnum, að sú tilhögun
er hann hefur lagt kapp á og
fengið fram, sé happadrýgst fyrir
alla. Hann hefur fyrr snúið
snældu sinni haglega eins og Ijós-
ast sést á því, að hann, sem sjálf-
ur er útgerðarmaður og auk þess
stjórnarmeðlimur í togaraútgerð-
inni hér, getur samt verið for-
maður sjómannasamtakanna og
staðið fyrir verkfalli á þeim skip-
um, sem hann ætti, stöðu sinnar
vegna að vera á varðbergi fyrir.
Þessi skýrsla er samt ókomin frá
honum, og kannske sannar þessi
undarlega tilhögun ekkert annað
annað en það, þegar öllu er á
botninn hvolft, að það er margt
skrítið í kýrhöfðinu.
Hljótt um saltfiskverkun.
Hér hefur að undanfömu mikið
verið rætt um hraðfrystihúss-
byggingu og hraðfrystihússrekst-
ur á grundvelli togaraútgerðar.
Ljóst er, að slíkur rekstur er
miklum vandkvæðum bundinn
fyrir okkur, hér inni í miðju
landi. Mönnum er, sem e. t. v. er
skiljanlegt, tamara að líta til at-
vinnuaukningar þeirrar, sem
verða mundi við rekstur slíkrar
stofnunar, en fjárhagsgrundvöll
hennar sjálfrar, þegar þeir virða
þetta allt. fyrir sér á pappírnum.
En í umræðum þeim, sem um
þessi mál hafa orðið hér, hefur
verið hljótt um þá mikliTat-
vinnuaukningu, sem saltfisk-
verkun getur haft í för með. sér.
Utgerðarfélag Akureyringa hefur
lagt stórfé í byggingu fiskverkun.-
arstöðvar á Gleráreyrum. Nú er
það víst, að hver togarafarmur
saltfisks, sem í land kemur til
verkunar, gefur stórfé í vinnu-
laun. í sambandi við umræðurnar
um atvinnuaukningu vegna hrað-
frystihússreksturs, virðist þessi
staðreynd hafa horfið óþarflega
mikið í skuggann. Fróðlegt væri
að sjá skýrslur um það, hve
marga saltfiskfarma þyrfti að
leggja hér upp á ári, til þess að
gefa vinnulaun á borð við 100
daga rekstur hraðfrystihúss.
Landhclgismálin.
Óhætt mun að fullyrða, að
menn bíði þess með óþreyju, að
frétta um aðgerðir ríkisstjórnar-
innar í landhelgismálunum. Er
nú svo að heyra á sunnanblöðun-
um, að skammt sé að bíða stórra
tíðinda af þessum vígstöðvum
þjóðarbúsins. Nú líður að vori og
að þeim tíma, er togararnir taka
að færa sig norður fyrir land til
veiða. Þótt okkar skip liggi þá e.
t. v. bundin við bryggjur, er víst,
að brezkir togarar verða á sveimi
hér úti fyrir, því að ekkert verk-
fall háir þeim. Og í dag búa þeir
við þá furðulegu aðstöðu að mega
veiða fisk heilli mílu nær landi
undan norðurströndinni en ís-
lenzk skip. Auðséð er á brezkum
blöðum, að Bretar hyggjast ekki
þegjandi sleppa ívilnun þeirri,
sem ríkisstjórnin lagði þeim í
hendur á sl. hausti, er búinn var
til tvenns konar réttur hér á mið-
unum, annar fyrir Breta og hinn
fyrir íslendinga og aðra útlend-
inga en Breta. Þessi afstaða
brezku blaðanna virðist styðja þá
skoðun, sem fram kom hér í blað-
inu á sl. ári, að rangt hafi verið að
veita þeir nokkur forréttindi. Þeir
eru þegar farnir að tala um þau
í STUTTU MÁLI
ÚTFLUTNIN GS VERÐMÆTI
Færeyinga 1951 varð d. kr.
75,2 millj. Þurrkaður saltfisk-
ur var stærsti liðurinn, 30
millj., óvcrkaður saltfiskur
26,8 millj., ísfiskur 7,7 millj.
Saltsíld seldu Færeyingar fyr-
ir 1,3 millj., þorskalýsi 3,7
millj., hvallýsi 4 millj. og land-
búnaðarvörur 1 millj. Útflutn-
ingurinn varð nær því hinn
sami að verðmæti og 1950.
-K
EFNAHAGSVANDAMÁL
mikil steðja að Færeyingum.
Sjóvinnubankinn hefur ratað
í mikla fjárþröng, fyrirtæki,
sem skula bankanum stórfé,
hafa reynzt miklu lakar stödd
fjárhagslega en ætlað var. —
Sendinefnd eyjarskeggja er í
Kaupmannahöfn að ræða við
dönsku stjórnina um f jármálin
og gera menn sér vonir um
talsvert erlent fjármagn til
viðreisnar. Um þetta segir þó
m. a. svo í blaðinu „14. Sept-
ember“, sem er lítt hrifið af
meiri dönskum afskiptum af
málefnum Færeyinga: —
„Olukku tíð. Gullkálvurinn,
sum foroysku miljóningarnir
skulu dansa inn íKeypmanna-
havn, hevur fingeð múla- og
kleyvsjúkuna!“
M
DÖNSK BLÖÐ skýra frá því,
í sambandi við 50 ára leikara-
afmæli Poul Reumerts á dög-
unum, að Þjóðleikhúsið ís-
lenzka hafi boðið leikflokki frá
Kgl. leikhúsinu í Khöfn til
gestaleiks á íslandi í vor, í
maí. Á Reumert sjálfur að
vera fyrir liðinu. Talað er mn
að leika „Det lykkelige Skib-
brud“ og á Reumert að leika
Rosiflengius. — Þjóðleikhúsið
okkar ætlar að rcynast vel lið-
tækt í þeirri siðvenju opin-
berra stofnana á Islandi, að
láta vitneskju um fyrirætlanir
sínar berast fslendmgum með
erlendum blöðum.
Frá aðalfundi Barna-
verndarfélagsins
Aðalfundur Barnaverndarfélags
Akureyrar var haldinn í Skjald-
borg miðvikudaginn 20. þ. m. —
Fjáröflunardagur félagsins er
fyrsti vetrardagin- og takmark
félagsins er að koma upp vist-
heimili fyrir börn í bænum og
vinna að almennri fræðslu um
uppeldismál. Stjórnin gaf skýrslu
um störfin á árinu og reikningar
voru samþykktir. Félagið er að-
eins tveggja ára gamalt og á nú
í sjóði kr. 34871,90. Félagsmenn
eru 163. Stjórn félagsins var end-
urkjörin, en hana skipa: Eiríkur
Sigurðsson, Hannes J. Magnús-
son, Elísabet Eiríksdóttir, séra
Pétur Sigurgeirsson og Jón J.
Þorsteinsson.
Á fundinum flutti Egill Þór-
láksson, kennari, erindi um upp-
eldismál og einnig var sýnd kvik-
mynd af hollum uppeldisháttum.
sem sjálfsagðan rétt sér til handa
og láta liggja að hótunum, ef lög,
sem þegar eru samþykkt, verða
látin koma til framkvæmda gagn-
vart brezkum fiskiskipum, sbr.
ummæli verklýðsblaðsins „Re-
cord“, er rakin voru í síðasta tbl.
í landhelgismálinu hafa íslend-
ingar rétt mál að verja og tilslak-
anir verða til þess eins að veikja
málstaðinn og stofna til erfið-
leika að óþörfu.
R a k k r e m,
útlent.
R a k s á p a,
ísl. og útl.
R a k v é 1 a r
Rakblöð,
Gillette o. fl.
Rakspritt,
Kaupfélag Eyfirðinga
Nýlenduvorudeild
og útibú.
Sveskjur
Kr. 11.35.
Kaupfélag Eyfirðinga
Nýlenduvörudeild
Skrúfstykki
Jám- og glervörudeild.
Örfá orð
til safnaðarins
Kæri safnaðarvinur!
í kvöld (miðvikudagskvöld)
hefjast enn einu sinni föstuguðs-
þjónustur í kirkjukapellunni. Nú
fer sá tími í hönd, að kristið fólk
minnist þess, að Meistarinn gekk
götu þjáninganna.
Það er kallað á oss til þess að
fylgja honum á þessari göngu, þó
aldrei væri nema til þess að
þakka fyrir ,hvað hann lagði á
sig vor vegna.
En á síðastliðnum vetri voru
svo fáir, sem fundu hvöt hjá sér
til þess að hlýða þessu kalli, að
komið hefur til mála, að leggja
þessa guðsþjónustu niður. Má við
svo búið standa? Er Akureyrar-
söfnuður svo heillum hoi-finn, að
hann vilji ekki taka þátt í sínum
eigin föstuguðsþjónustum? Eða
hvernig á að skilja þetta afskipta-
leysi?
Eg vona, að þú, kæri safnaðar-
vinur, berir gæfu til þess að láta
þig ekki vanta í hópinn, eða sért
óhlýðinn við trúna, þegar hún
væntir þess af þér að þú komir.
„Gátuð þið ekki vakað með mér
eina stund?“ var einu sinni spurt.
Þannig hlýtur Meistarinn að
spyrja enn í dag. — Þeir, sem
koma, eru vinsamlegast beðnir
að hafa með sér Passíusálmana.
Pétur Sigurgeirsson.
Búrvogir
Jám- og glervörudeild.
Teskeiðar
Jám- og glervörudeild.
Ilmyötn
3 tegundir.
55 kr., 90 kr. og 115 kr.
Kaupfélag Eyfirðinga
Nýlenduvörudeildin
Prentvilíur í síðasta
tölublaði
Prentvillupúkinn var venju
fremur athafnasamur í síðasta
tbl., og eru þar nokkrar prent-
villur, til leiðinda. Helztar eru:
Á 1. síðu, greinin um landhelgis-
málin: Málgagn eins stærsta og
áhrifamesta málgagns Breta o. s.
frv., átti að vera, eins og raunar
má ráða af framhaldinu: Málgagn
eins stærsta og áhrifamesta
verkalýðssambands Breta, Tran-
sport and General Workers’
Union o. s. frv. í viðtalinu við
Þorstein M. Jónsson skólastjóra
er línubrengl, í niðurlagi grein-
arinnar, bls. 11 1. dálkur, neðsta
línan á að færast í 2. dálk, þann-
ig: „. . . . að hann hefur dæmi úr
sögu og bókmenntum jafnan á
hraðbergi, teflir fram persónum
og atburðum liðinna tíma og
tengir fortíð við nútíð ærið oft
með snilldarlegum hætti. Slíka
þekking öðlast menn ekki með
námsbókalestri einum. Þar verð-
ur að koma til skóli lífsins og líka
sá skóli, sem Þorsteinn sjálfur
telur sér hafa orðið drýgstan á
ævinni: náin sambúð við hinn
mikla bókmentaai-f þjóðarinnar.
Og það er til þess að stuðla að því
að sem flestir af verðandi leiðtog-
um æskunnar í landinu lesi að
gagni í þeim skóla o. s. frv.“
Aðrar villur eru saklausari og
má auðveldlega lesa í málið.