Dagur - 23.04.1952, Blaðsíða 2

Dagur - 23.04.1952, Blaðsíða 2
2 DAGUR Miðvikudaginn 23. apríl 1952 Almenn iðnsýning verður haldin í Reykjavík í sumar Skorað á iðnfyrirtæki að taka þátt í henni Dagskrármál landbúnaðarins: FóðurMöndur og steinefni Fyrir nokkru síðan var rætt hér í búnaðarþættinum um fóðurbliind- ur. Síðan máli þessu var hreyft, hafa bæði fræðimenn og lcikmenn tekið að ræða þessi mál með meiri álniga en verið hefur. Einkum hefur at- hygli ntanna beinzt að steinefna- blöndum þeim, sem á boðstólum eru og ýmist eru notaðar í fóður- bliindur eða menn káupa þær og gefa þær sem cins konar lækninga- lyf eða með heimablönduðu fóðri. Að því er mér er kunnugt, mun aðallega um þrjár steinefnablöndur að ræða, sem tiotaðar eru af bænd- itm landsins: Fúðursnll, keypt frá Englandi, steinefnablanda fní Kehl- um og fosfórkalk. Auk þess hefur Gísli Kristjánsson ritstjóri útbúið fóðursalt í tilraunaskyni og er að reyna salt þetta á nokkrum stöðum. Hér á eftir birtist mjög athyglis- verð grein eftir Guðbrand Hlíðar dýralækni um steinefnaspursmálið, þar sem hann bendir á, að fosfór- kalk geti í mörgum tilfellum bætt úr steinefnaskorti mjólkurkúa og komið í mörgum tilfellum í veg fyrir bráðadauða í kúm. Arni Jónsson. Nokkur orð um iiotkun fosfórkalks Eftir Guðbrand Hlíðar, héraðsdýralækni Af því tilefni, að á þessu ári eru liðin 200 ár frá því að Skúli Magnússon stofnsetti í Reykjavík iðnfyrirtæki, sem almennt hafa nefnd verið „Innréttingarnar" og gerðist þar með frumherji að verksmiðjuiðnaði hér á landi — svo og því, að ekki hefur verið hadin almenn iðnsýning hér n landi í 20 ár, hafa iðoaoarsamtök- in í landir.u, þ. e. Félag íslenzkra iðnrekenda og Landssamband iðnaðarmanna og auk þeirra Sam band íslen2kra samvinnufélaga, Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna og Reykjavíkurbær, ákveðið að gangast fyrir almennri iðnsýn- ingu í Reykjavík sumarið 1952. Verður hún haldin í hinni nýju Iðnskólabyggingu á Skólavörðu- holti og væntanlega opnuð á af- mælisdegi Reykjavíkur, 18. ágúst. Sýning þessi, sem verður lands- sýning, á fyrst og fremst að vera almenn vörusýning, þar sem komi sem skýrast fram hversu fjöl- þættur og yfirgripsmikill iðnaður íslendinga er orðinn. — En einn- ig verða teknir til sýningar vel gerðir munir frá einstaklingum, þó slíkir munir teljist ekki beint til iðnaðar. Við undirritaðir, sem skipaðir höfum verið af áðurgreindum að- ilum til að koma sýningu þessari í framkvæmd, munum næstu daga senda bréf um sýninguna til allra þeirra iðnaðarmanna og iðn- fyrirtækja, sem oss er kunnugt um og væntum þess að þeir legg- ist á eitt með okkur að gera sýn- inguna sem fjölbreyttasta og full- komnasta, — gera hana voldugri og merkilegri sýningu, sem valdi straumhvörfum í íslenzkum iðn- aðnrmálum. — Vi'ð skorum þvrf fastlega á alla iðnaðarmenn og framleiðendur iðnaðarvara, hvar sem eru á landinu ,að taka þátt í Iðnsýning- unni 1952 og senda skrifstofu Iðn- sýningarinnar, Skólavörðustig 3, tilkynningu um það fyrir 1. júní næstkomandi. Við munum síðar tilkynna nán- Sldðamót Akureyrar 1952 SVIGSVEITARKEPPNI 20/4. 1. Sveit K. A. 285,1 sek. I. Magnús Guðm. 63,1 sek. 3. Sigtryggur Sigtryggss. 70,1 sek. 4. Halldór Ólafsson 73,8 sek. 8. Bergur Eiríksson 77,4 sek. 2. Sveit IMA 342,2 sek. 5. —6. Halldór Gíslas. 76,8 sek. 5.—6. Árni B .Árnason 76,8 sek. 9. Haukur Árnason 92,1 sek. 10. Friðrik Stefánsson 96,5 sek. 3. Sveií Þórs 345.6 sek. 2. Birgir Sigurðsson 66,8 sek. 7. Valgarður Sigurðsson 77,0 sek. II. Jón K. Vilhj. 100,6 sek. 12. Jens Sumarliðason 101,2 sek. ar um allt sem máli skiptir um þátttökukostnað og fyrirkomulag sýningarmnar; Óski einhver sér- stakra upplýsinga um einstök atriði snertandi þátttöku hans í sýningunni, mun nefndin fúslega veita þær; j framkvæmdanefnd iðnsýning- arinnar 1952. Frá félagi ísl. iðnrekenda: Sveinn Guðmundsson, formaður. Svæinn Valfells. Frá Landssamb. iðnaðarmanna: Guðbjörn Guðmundsscm, ritari. Axel Kristjánsson. Frá Samb. ísl. samvinnufélaga: Ilarry Fredriksen. Frá Sölumiðstöð hraðfrvstih.: Ólafur Þórðarson. Frá Reykjavíkurbæ: Helgi Hallgrímsson. Mikill ákugi fyrir ræktunar- og byggmgamálum í Hraf nagilshreppi í bréfi til blaðsins í sl. viku, er skrifað úr Hrafnagilshreppi: Það er sagt að fátt beri til tíð- inda í sveitinni og þaðan séu eng- ar fréttir, en ef betur er að gáð, þá er alltaf töluvert sem til tíð- inda ber. Það hefur komið skip- un frá ríkisskattanefnd um áð taka á skýrslu hjá okkur bændun um, sem skáru niður árið 1949, fjárbætur, sem við fengum haust- ið 1951, en hitt hefur ekki heyrst að við eigum að draga frá það tjón, sem við liöfum orðið fyrir, þar sem við skárum niður eftir gömlu lögunum, en þeim var svo breytt á Alþingi eftir að við sam- þykktum niðurskurð og látin verka aftur fyrir sig. Svo er sí- hækkandi verð síðan á sauðfé, og sjá allir hvaða tjón þetta er. En þeir þykjast geta metið rétt þar syora, og öllu ber að hlýða, sem þaðan kemur! ★ Það er mikill áhugi hér í ræktun ar- og byggingamálum, bæði á íbúðarhúsum og útihúsum og verða byggingarnar hlaðnar úr R-steinum, og steypa allir hann sjálfir heima hjá sér, og munar það miklu á verði. Þrjú nýbýli er verið að stofna. ★ Félagslíf hefur verið mikið hér í vetur. Sjónleikurinn „Tengda- mamma“ hefur verið sýndur hér 7 sinnum við góða aðsókn, og ungmennafélagið er að fara af stað með annan leik. Einnig hafa verið æfðar leikfimisæfingar, í þinghúsi hreppsir.s, tvisvar í viku, og stendur ungmennafélag- ið fyrir því. íþróttafélagið Völsungur í Húsa- vík 25 ára 12. apríl sl. átti íþróttafélagið Völsungur í Húsavík 25 ára starfsafmæli, og var þess minnst með mjög veglegu hófi í sam- komuhúsi bæjarins 2. páskadag. Hófið sátu um 160 manns. Fóru þar fram ræðuhöld, söngur, upp- lestur, dans o. fl. Bárust félaginu bæði heillaóskaskeyti og blóm. Félagið var stofnað 12. apríl 1927, af 23 ungum mönnum, og hefur það starfað óslitið síðan. Nú eru í félaginu 200 manns. Fyrstu stjórn félagsins skipuðu Jakob Havsteen form., Jóhann Flavsteen gjaldkeri, Ásbjörn Benediktsson ritari og meðstjórn- endur þeir Helgi Kristjánsson og Benedikt Bjarklind. Þeir bræður, Jakob og Jóhann Havsteen, eru meðal þeirra félaga sem mest og bezt hafa unnið fyrir félagið og stutt það, enda voru þeir báðir kosnir heiðursfélagar. íþróttafélagið Völsungur hefur jafnan staðið fyrir fjölþættri íþróttastarfsemi þar í bæ, og hef- ur meginn þorri húsvískrar æsku átt lengri eða skemmri viðdvöl í félaginu. Frá 1933 til þessa dags hefur Jónas G. Jónsson verið starfandi leikfimiskennari hjá félaginu, og er nú heiðursfélagi þess. Núverandi stjórn félagsins skipa þessir menn: Þórhallur B. Snædal form., Höskuldur Sigur- geirsson gjaldkeri, Aðalsteinn Karlsson ritari, Lúðvík Jónasson og Guðmundur Hákonarson. Kirkjukór Lögmanns- hlíðarsóknar heldur samsöng nk. sunudag f Glerárþorpi er unnið ágætt söngstarf innan kirkjunnar. í mörg undanfarin ár hefur þar verið starfandi kirkjukór Lög- mannshlíðarsóknar, og hefur hann annast allan kórsöng við guðsþjónustur, bæði í Lögmanns- hlíðarkirkjú og barnaskólahúsinu í Glerárþoi'pi. — Hefur kórinn rækt það starf af hinni mestu prýði undir söngstjórn Áskels Jónssonar organista og söng- stjóra. En auk þessa starfs hefur kór- inn haldið opinberar söng- skemmtanir og samkomur til styrktar kirkjunni. Er skemmst að minnast samsöngvana í þing- húsi Glæsibæjarhrepps og í Skálaborg við hina beztu aðsókn og undirtektir. Nú ætlar kórinn að halda aðra söngskemmtun í Skálaborg á sunnudaginn kemur kl. 3.30 e. h. Syngur kórinn bæði trúar- og ættjarðarsöngva, en einsöngvari er hin vinsælá scngkona frú Helga Sigvaldadóttir. Það er rík ástæða til þess að láta í ljósi gleði og ánægju yfir því fórnfúsa og árangursríka söngstarfi, sem hér er verið að vinna. — Söngur kórsins er mjöjg blæfagur og vel samæfður og frú HeJga hefur jafnan hlotið mikið löf fyrir söng sinn. — í kórnum eru yfir 20 manns. — Söngstjóri hans er, eins og áður er ságt, Ás- kell Jónsson, en núverandi for- maður er Halldór Jónsson, Ás- byrgi. Kirkjuvinur. Fyrir um það l)il 4 árum fékk cg K. E. A. til þess að gera pöntun á efnablöndu (sekundært fosfórkalk). Ástæðan var sú, að hér í Eyjafirði varð ég var við steinefnaskort hjá mjétlkurkúm í vaxandi mæli. Einnig langaði með til þess að reyna steinefnin sérstaklega hjá bændttm, sem árlega misstu eina eða fleiri kýr úr svonefndum bráða- dauða. Þessa bliindu hefur K. E. A. síðan pantað árlega í sívaxandi mæli og er nú svo komið, að um 2.5% af fóðurblöndunni er fosfórkalk, og bændur geta auk þess keypt það sérstaklega og gefið aukaskammta eftir þörfum. Eg hef iill þessi ár ráðlagt þessi steinefni mikið ásamt með þorska- lýsisgjiif (D-bætiefni) og hef ástæðu til þess að vera ánægður með ár- angurinn. Nú gengur sá orðrómur liér nyrðra, að þekktur starfsmaður Uúnaðarfélags Jslands hali látið það álit í ljós, að blanda þessi') geti „í gefnu tiífSlli" verkað sem hrein- asta eitur og á hann þar ltklega við það, að ef vetrarfóður íslenzkra kúa er hfutfallslega kalkríkt miðað við fosfórinnihald þess, þá muni steinefnablanda þessi gera það hlut- fall enn óhagstæðara. Sömuleiðis þykjast bændur sjá í steinefnabliindunni, að hún hafi brevtt um lit, sé nú mu ljósari og flngerðari en fyrstu árin og óttast, að um aðra blöndu sé að ræða. Mér er skylt að koma með eftir- farandi athugasemdir pg skýringar i þessu máli: Ef gengið er út frá því, að um svipað magn þurfi af Ca og P til viðhalds, eða ca : p = 1 : 1. þá cru hliðstæðar tiilur til mjólkurfram- leiðslu ca : p = -f- 24 : 17 eða = ca. 1.4 : 1. Til fósturmyndunar þarf 24 g ca á vaxtarkíló, en um 14 g fosfór. Af þessu má sjá, að hlutfallið á milli meltanlegs Fa og p mun þannig þurfa að vera talsvert meira ca en p í lóðrinu. Þetta eru danskar tiilur, og svo að ég styðjist enn við þær, þá álítur próf. Bendixen, að bezta hlutfall milli ca og p í fóðrinu eigi að vera Ga : p = 1.8 : 1. Nú hcf ég látið framkvæma efna- greiningu ;i fosfórkalki því, sem læst hjá K. E. A. Efnagreininguna framkvæmdi hr. íorstjóri Ragnar Ólason, Sjöfn. Niðurstaða hans var sú, að hér væri sekundært kalciumfosfat með nokkru íblandi af prímeru kalcium- fosl'ati, sem ekki ætti að skaða melt- anleika blöndunnar. Ragnar atluigaði einnig hlutföll- in á milli Ca og p í blöndunni og komst að þeirri niðurstöðu, að hún væri: ca : p = 1.7 : 1. og nægja þær tölur tif að sýtia, að steínefnablanda þessi hefur einmitt þessi ákjósan- legu hlutföll, sem égi minntist á áðnr. 1) Glsli mun hafa látið þessi orð falla um cnska fóðursaltið. — A. J. Ef steinefnablanda þessi „í gefnu tilfelli" gæti verið hreint eitur, þá varpa ég fram eftirfarandi spurn- ingum: 1. Hvernig stendur á því, að mér hcfur tckizt að l;ckna með henni fjölda gripa, sem ég álelt að þjáð- ust af steinefnaskorti? 2. Glöggir bændur láta vcl af henni? 3. Er nokkur ástæða til þess að ætla, að steinefni þessi séu óheppi- leg, þegar athugað er, að bráða- dauði í kúm í Eyjafirði hefur ein- mitt stórum minnkað á þesstim síð- ustu fjórum árum og aldrei vcrið minni en einmitt síðasta ár? Hitt er svo annað mál. að að- steðjandi verkefni er að rannsaka ýtarlega meltanlegt efnainnihald vetrarfóðurs nautgripa, og kann þá ýmislegt að koma í Tjós, t. d. að heildarhlutfall milli Ca og p sé rangt, of lítið fosfór, en ég fæ ekki séð annað, en að-þessi umrædda steinefnablanda eigi fyllsta rétt á sér eltir sem áður í vetrarfóðrinu, hver sem slík niðurtaða yrði. f STUTTU MÁLI HNEFALEIKAR eru göfug íþrótt, sem kunnugt er. í hnefaleikakeppni í Canberra í Ástralíu nýlega, gerðist annar keppandinn sífellt brotlegur við leikreglurnar, þrátt fyrir ítrekaðar áininningar dómar- ans. Dómarinn missti loksins þolinmæðina og sló báða box- arana niður með vel útilátnu höggí á kjálka. En þá hljóp til einvígisvottur annars kappans og sló dómarann í rot. Áliorf- endur töldu sig hafa fengið út á aurana sína. ★ VERÐFALL liefur orðið á kopra upp á síðkastið og er þess vænst að það hafi þau áhrif að smjörlíkisverð lækki hvarvetna. f Austur-Afríku fást nú 11 shillings fyrir 18 kg. (1 frasila) miðað við 23 shill- inga fyrir mánuði. ★ DANSKA bílaeigendasam- bandið gerir nú út fyrstu til- raunastöðina á hjólum. Þetta er stór, yfirbyggður vagn með mörgum mælitækjum. er sér- fræðingar stjóma. Hlutverk þeirra er að „díagnosera“ bíla, þ. e. finna sjúkdóminn í stað þess að láta bifvélavirkja leita að honum eða láta þá sjálfráða um sjúkdómslýsinguna. Bíla- eigandinn fær bílinn sinn „hlustaðan“ og síðan kort, þar sem sjúkdómurinn er skil- greindur og lækningin ráð- lögð. Eðlileg kostnaðaráætlun fylgir. Þessar bílarannsóknar- stöðvar ryðja sér til rúms í seinni tíð og segja margir bíla- eigendur að þær spari stórfé og er það trúlegt. Bretar eru upphafsmenn að þessari starf- semi.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.