Dagur - 16.07.1952, Síða 5

Miðvikudaginn 16. júlí 1952
D A G U R
5
Skógræktarstarfið í landinu er
víða með miklum blóma
Frá aðalfundi Skógræktarfélags íslands
Söngmót að Laugum
Aðalfundur Skógræktarfélags
fslands var haldinn í hátíðasal
Menntaskólans á Akureyri dag-
ana 5.—G. júlí, svo sem fyrr er
stutllega greint frá,
Fundinn sátu 49 fúlltrúar frá
18 héraðsskógræktarfélögum auk
stjórnarinnar, skógfæktarstjóra
og margra gesta. — Fundinum
stjórnaði H. J. Hélmjárn efna-
fræðingur í fjarveru formannsins,
Valtýs Stefánssonar ritstjóra. —
Fundarritarar voru Steindór
Steindórsson menntaskólakenn-
ari og Sigurður Blöndal skóg-
fræðingur.
Skýrsla stjómar.
Hákon Bjarnason skógræktar-
stjóri og framkvæmdastjóri
Skógræktarfélags íslands, flutti
skýrslu um starfsemi félagsins á
liðnu ári. Meðal annars skýfði
hann frá því að formaður félags-
ins og skógræktarstjóri hefðu á
síðastliðnum vetri sent ríkis-
stjórninni erindi þess efnis, að
skógræktarstarfseminni í landinu
verði tryggður fjárhagsgrundvöll
ur með því að láta ákveðinn hluta
af aðflutningsgjöldum af viði og
viðarafurðum renna til skóg-
ræktar. Framkvæmdastjóri gerði
grein fyrir fræðslustarfsemi
félagsins, sem aðallega er fólgin
í sýningu skógræktárkvikmynda
og útgáfu ársrits. Gat hann þess
að fyrir sérstaka velvild sendi-
herra Norðmanna á fslandi, T.
Andersens-Rysst, hefði félagið
fengið ágæta noíska kvikmynd:
„Skogen vár arv“ til sýningar. —
Ársritið 1951—952 væri komið út.
Var slegið samau tveimur ár-
göngum vegna hækkandi útgáfu-
kostnaðar. Þrjú héraðsskógrækt-
arfélög hafa gengið í Skógrækt-
arfélag íslands á árinu: Skógr.-
félag Neskaupstaðar, Skógr.félag
Heiðsynninga og Skógr.félag A.-
Skaftafellssýslu. Framkvæmda-
stjóri kom víða við í skýrslu sinni
og var gerður góður rómur að
máli hans, og urðu um skýrslu
hans nokkrar umræður.
Sagt frá Noregsför.
Haukur Jörundsson, kennari á
Hvanneyri, sem var fararstjóri
íslendinganna, sem til Noregs
fóru í vor, flutti skýrslu um ferð-
ina og hvatti mjög til þess að slík-
ar ferðir yrðu ekki látnar falla
niður. Hæfilegt væri að þær
væru annað eða þriðja hvert ár.
Var frásögn hans hin fróðlegasta.
Gjaldkeri félagsins las upp og
skýrði reikning Skógræktarfélags
íslands og Landgræðsusjóðs fyr-
ir árið 1951. Skuldlaus eign fé-
lagsins við árslok er kr. 31.661.33
og halli á rekstri félagsins 1951
var kr. 967.88. Niðurstöðutölur á
rekstrarreikningi Skógræktarfél.
urðu 240.989.23. Niðurstöðutölur
á efnahagsreikningi Landgræðslu
sjóðs við árslok 1951 eru kr.
609.753.30. — Reikningar félags-
ins voru síðan bornir undir at-
kvæði og samþykktir samhljóða.
Frumvarp um ný skógræktarlög.
Lagðar voru fram tillögur og
ályktanir hinn fyrri fundardag og
þeim vísað til sérstakrar nefndar,
sem kosin var til þess að athuga
þær og samræma. Voru þær síðan
bornar undir atkvæði seinni
fundardaginn. Fjölluðu þær um
ársrit félagsins, fjárhagsmál þess
og um framhald á skiptum á
skógræktarfólki milli Noregs og
íslands, svo sem sl. vor, og í því
sambandi leitað eftir stuðningi
frá U. M. F. í., Norræna félaginu
og féalginu Ísland-Noregur. —
Samþykkt var að stjórn félagsins
beitti sér fyrir því, að frumvarp
að nýjum skógræktarlögum verði
lagt fyrir næsta Alþingi. Þá voru
og samþykktar tillögur um
fræðslu í skógrækt og samstarf
við skóla landsisn. — Ýmsar
ályktanir voru gerðar um skóg-
ræktarstarfsemina í landinu og
framtíðarverkefni.
Skýrslur héraðsfélaga.
Á fundinum fluttu fulltrúar
héraðsskógræktarfélaganna
skýrslur um starfsemi sinna
félaga og kom í ljós að áhugi fer
vaxandi um land allt fyrir skóg-
rækt. Starfsemi flestra félaganna
hefur stórvaxið á árinu, en þó
mun Skógræktarfélag Árnesinga
hafa færst mest í aukana á liðnu
starfsári. Hafði félagatala fimm-
faldast á árinu og félagið gróður-
sett á síðastliðnu vori 70 þúsund
plöntur. Formaður Skógræktar-
félags Árnesinga er Olafur Jóns-
son, kaupmaður á Selfossi.
Ur stjórn félagsins gekk Valtýr
Stefánsson ritstjóri og var hann
endurkjörinn formaður félagsins.
Aðrir í stjórn félagsins eru: H. J.
Hólmjárn, ritari, Einar G. E. Sæ-
mundsson, gjaldkeri, Hermann
Jónasson og Haukur Jörundsson.
Ur varastjórn gekk Björn Jó-
hannesson og var í hans stað kos-
inn Hákon Guðmundsson hæsta-
réttarritari. Endurskoðendur
voru endui'kjörnir þeir Halldór
Áttræð verður hinn 21. þ. m.
frú Friðrika Tómasdóttir, Spí-
talaveg 15, Akureyri, kona Sigur-
geirs Jónss., organleikara. Hún
er Bárðdælingur að ætt og upp-
runa, eins og maður hennar, fædd
og uppalin að Litluvöllum, dóttir
Tómasar Friðfinnssonar bónda
þar og konu hans, Margrétar Sig-
urðardóttur, vinsælla sæmdar-
hjóna.
Árið 1904 fluttust þau Friðrika
og Sigurgeir úr æskusveit sinni
til Akureyrar og hafa búið þar
síðan.
Saga þessara hjóna er um
margt merkileg, en verður ekki
sögð hér.
Sigurgeir er löngu þjóðkunnur
maður, og hefur hans oft verið
minnzt og þakkaður að verðleik-
um sá skerfur, er hann hefur lagt
til söngmenningar og annarra
menningarþátta í æskuhéraði
sínu og á Akureyri. En gengi sitt
og gæfu á hann ekki sízt að
þakka konunni, er helgað hefur
þeirra stóra heimili — eins og
það lengstum var — alla orku
sína og umönnun og rækt skyld-
ur sínar sem fyrirmyndar eigin-
kona og móðir.
Mér er það í ljósu minni, þegar
eg í fyrsta skipti sá þessa ítur-
vöxnu, virðulegu og hóglátu
konu, sviphreina og festulega
ganga að störfum sínum, og bar
heimili hennar augljósan vott um
mikla smekkvísi og fyllstu reglu-
semi í öllu.
Friðrika Tómasdóttir er mikil
Sigfússon skattstjóri og Kolbeinn
Jóhannesson, löggiltur endur-
skoðandi.
Að kvöldi fyrra fundarins var
ekið suður í parðsárgil og skoð-
aður fallegur trjáreitur, sem
Skógræktarfélag Eyfirðinga girti
fyrir 18 árum. Hefur þarna vaxið
upp mikill og fagur birkiskógur
við friðun eina saman . Hæstu
trén eru nú um 4,5 m. Er þarna
mjög fallegt. Um kvöldið bauð
Skógræktarfélag Akureyrar full-
trúunum til kaffidrykkju að Hó-
tel KEA og var þar efnt til kvöld-
vöku, svo sem tíðkast á aðalfund-
um félagsins. Voru þar fluttar
margar ræður og kvæði og sungið
frarn um miðnætti.
Litazt um.
Fundarstörfum lauk upp úr
hádegi á sunnudag. Var þá farið
í Lystigarð Akureyrar og Gróðr-
arstöð Ræktunarfélags Norður-
lands skoðuð, en síðan haldið í
Vaolareit, sem er handan Eyja-
fjarðar gegnt Akureyri. Þar hóf
Skógræktarfélag Eyfirðinga starf
árið 1937 og hefur árlega gróður-
sett þar fjölda trjáplantna í sjálf-
boðaliðsvinnu. Er nú skógargróð-
urinn farinn að setja svip sinn á
landið og er þess ekki langt að
bíða að Akureyringar eignist
þarna fagurt skóglendi. Síðan var
ekið austur í Vaglaskóg og farið
um hann undir leiðsögn ísleifs
Sumarliðasonar skógarvarðar. —
Þegar til Akureyrar kom buðu
Skógræktarfélag Suður-Þingey-
inga og Skógræktarfélag Eyfirð-
inga fulltrúunum til kvöldverðai'
að Hótel KEA. Stjórnuðu for-
menn þessara félaga hófinu, þeir
Tryggvi Sigtryggsson, bóndi, og
Guðmundur Karl Pétursson, yf-
irlæknir. Voru fluttar nokkrar
ræður undir borðum.
Bjartsýni og mikill áhugi fyrir
framgangi skógræktar í landinu,
ríkti sem fyrr á þessum aðalf’.mdi
Skógræktarfélags íslands. Full-
trúarnir héldu flestir heimleiðis
mánudaginn 7. júlí.
gæfukona og mannkosta. Hún er
móðir sjö sona og tveggja dætra
þeirra hjóna. Andaðist yngri
dóttirin 16 ára að aldi'i, hugljúf
og elskuleg stúlka. Hin börn
þeirra eru öll á lífi og hafa stofn-
að eigin heimili, eru vel metin,
vinsæl og víða þekkt fyrir fjöl-
þætta hæfileika og atorku. »
Það þarf mikinn manndóm,
iðjusemi, hagsýni og árvekni til
að annast gott uppeldi 9 barna og
skila þeim fleygum og færum
með hollt veganesti úr föðurhús-
um frá móðurknjám. Þetta báru
þau hjónin gæfu til að gera.
Og nú, þegar fast líður að átt-
r-æðisafmælisdegi Friðriku Tóm-
asdóttur, verður mér hugsað til
þeirra ógleymanlegu stunda, er
eg hef átt í heimili þeirra hjóna
sem tíður gestur þeirra, og um
tveggja ára skeið heimamaður í
sama húsi og þau fyrir rúml. 30
árum.
Af heimilisháttum fjölskyld-
unnar sá eg þá og heyrði svo
margt, sem vakti aðdáun mína og
varð mér minnisstætt ,og lær-
dómsríkt. -—• Þar var rnikið unn-
ið og kappsamlega, Jafnskjótt og
þrek og aldur barnanna lfeyfði
voru' þau þátttakendur í lífsönn-
inni, og þó jafnframt voru þær í
hávegum hafðar og hylltar af öll-
um söngvadísin og gleðigyðjan.
— Ætla mætti, að þessi hópur
barna og ungljnga hafi verið
nokkuð fyrirferðarmikill og há-
vær í einu heimili. Það var á
annan veg. Tómstundum sínum
eyddu þau að miklu leyti við
Sunnudaginn 22. júní hélt
Kirkjukórasamb. Suðurþ.-pró-
fastsdæniis söngmót að Laugum,
hið annað í röðinni. í mótinu tóku
þátt 9 kirkjukórar af 11, sem í
sambandinu eru. Höfðu þeir und-
irbúið þátttöku sína af miklu
kappi seinni hluta vetrar og í vor,
eftir því sem við varð komið
vegna ótíðar og hallæris. Æfð
hafði verið sameiginleg söngskrá
allra kóranna, samtals 8 lög, auk
þjóðsöngsins. Síðustu þrjár vikur
fyrir mótið, hafði Eyþór Stefáns-
son söngstjóri frá Sauðárkróki
ferðast á vegum sambandsstjórn-
arinnar á milli kóranna er bátt
tóku í mótinu, samræmt meðferð
sameiginlegu laganna og leiðbeint
kórunum og söngstjórum þeii'ra.
Ýmiss konar undirbúningur
hafði farið fram á Laugum. All-
margar fánastengur voru settar
umhverfis samkomustaðinn, söng
pallur, er tók 200 manns, var
settur upp sunnan undir hús-
mæðraskólanum og skjólveggur
úr timbri á aðra hönd til skjóls
fyrir hinni köldu norðaustanátt.
Þá var og settur hækkaður pallur
í leikfimissal skólans fyrir hina
einstöku kóra.
Mótið hófst með stuttri guðs-
þjónustu í leikfimissalnum. Séra
Sigurður Guðmundsson prestur
að Grenjaðarstað flutti prédikun.
Sálmar voru sungnir á undan og
eftir og sungu allir kórarnir. Að
messu lokinni setti formaður
sambandsins, Páll H. Jónsson
kennari að Laugum, söngmótið
og síðan hófst söngur hinna ein-
stöku kóra. Komu þeir fram eftir
stafi'ófsröð kirkjusóknanna og
sungu 3 lög hver. Kórarnir voru
þessir:
Kirkjukór Einarsstaðasóknar,
söngstjóri Páll H. Jónsson.
Kirkjukór Grenivíkursóknar,
söngstjóri Baldui' Jónsson.
Kirkjukór Grenjaðarstaða-
sóknar, söngstjóri Jónas Guð-
mundsson.
Kirkjukór Húsavíkur, söngstj.
Sigurður Sigurjónsson í stað séra
Friðriks A. Friðrikssonar, sem
var fjarverandi.
Kirkjukór Ljósavatnssóknar,
söngstjóri Sigurður Sigurðsson.
hljóðfærin, eða þá við ærslalausa
gamanleiki. Deilur, blótsyrði og
nagg heyrði eg aldrei í þessu
heimili.
Mér verður ætíð bjart í huga,
þegar eg minnist þess, hversu
frábæra nærgætni, ástúð og virð-
ingu barnahópurinn sýndi for-
eldrum sínum. En því get eg
þessa hér, að það er Friðriku
Tómasdóttur hrós og heiður. Hún
gaf og meðtók sem endurgjald
sams konar gjafir. — Hún kann
sennilega ekki uppeldisfræði af
bókum læx-ða, en hún hefur sann-
anlega átt uppeldisvizku í bi'jóst
borna.
Nú við átti-æðisafmælið á þessi
prúða kona langan, fagran, anna-
saman, en gæfuríkan dag að baki.
Hún hefur kynnzt Ijósi og
skuggum mannlegs lífs, en þó
lengst af vei-ið í björtu ljósi sjálf.
Virt og heiðruð hefur hún verið
og verður æ af börnum sínum,
tengdabörnum og öðrum ná-
komnum ættingjum og vinum.
Enn er hún enn drottning heimil-
is srns — í skjóli og vei'nd eigin-
manns og annarra vandamanna.
— Og þótt æviárin séu 80 runnin
fram hjá, eiga þau við um hana
spaklegu ox-ðin skáldsins: „Fögur
sál er ávallt ung undir silfurhær-
um.“
Eg bið Fi'iði'iku Tómasdóttur
blessunar á ófarna, bjarta vegin-
um og þakka henni heils hugar
langa vináttu og ti-yggð við heim-
ili mitt.
Egill Þórláksson.
Kii'kj ukór Reykj ahlíðarsóknar,
söngstjói'i Sigfús Hallgrímsson.
Kirkjukór Skútustaðasóknar,
söngstjói'i Jónas Helgason.
Kirkjukór Svalbarðsstrandar,
söngstjóri Finnur Kristjánsson.
Kifkjukqr Þóroddsstaðasóknar,
söngstjóri Kári Arngrímsson.
Á meðan á söng hinna einstöku
kói-a stóð, var leikfimissalui'inn
troðfullur af fólki og viðtökur
áheyi-enda mjög góðar. Eigi var
leyft að endui-taka lög vegna þess
að þá hefði söngski'áin orðið allt
of löng, en söngstjórum og kórum
var óspart klappað lof í lófa. —
Vakti það undrun áheyrenda hve
kórarnir voru góðir og söngur
xeirra með miklum menningar-
brag.
Að þessum þætti söngmótsins
loknum gengu kórar og áhevr-
endur út og í skjól við húsmæði'a
skólann. Var þar sungin söngski'á
kói'anna sameinaðra, eitt lag und-
ir stjóm hvers söngstjói'a. í hin-
um stóra söngflokki voru um 200
manns. Tókst söngurinn með
ágætum, og kom þá vel í ljós ár-
angurinn af starfi Eyþórs Stef-
ánssonar, því að samæfing allra
kóranna var aðeins ein, að
morgni söngmótsdagsins og þá
fai'ið einu sinni til tvisvar yfir
hvert lag. Þótti áheyi’endum hinn
stóri kór furðulega stórt og mikið
hljóðfæri.
Að loknum 8 lögum kvaddi
foi-maður sér hljóðs og sleit mót-
inu. Síðan las séi'a Sigurður Guð-
mundsson í'itningargrein og lýsti
blessim yfir mannfjöldanum, en
síðan söng kói-inn þjóðsönginn
undir stjórn Jónasar Helgasonar
fulltrúa söngmálastjóra í Suður-
Þingeyjarsýslu. Lauk með því
söngmótinu.
Nokki-u síðar settust kói'félag-
ar og gestir þeirra að sameigin-
legu kaffisamsæti. Sátu það nál.
260 manns. Veizlustjóri var Páll
H. Jónsson. Var góður fagnaður,
mikið sungið, sem vænta mátti og
ræður fluttar. Formaður þakkaði
Eyþói'i Stefánssyni starf hans í
sýslunni og afhenti honum lítinn
minjagrip sem vináttuvott sam-
bandsins. Eyþór þakkaði, fór við-
urkenningaroi'ðum um söngmenn
ingu héi-aðsins og lýsti gleði yfir
samvinnu sinni og kóranna. —
Skeyti var lesið frá aðalfundi
Landssambands ísl. kirkjukóra.
Kax'l Kristjánsson alþingismað-
ur minntist félagslegrar menn-
ingar sýslubúa fyrr og nú og
mælti hlýlega til kóranna fyrir
þann skerf er þeir legðu til henn-
ar. Margir fleiri töluðu. Sam-
kvæmt beiðni veizlustjóra las
Eyþór Stefánsson tvö kvæði, og
mætti þá í hlutverki leikarans.
Örn Friðriksson lék einleik á
píanó.
f samsæti þessu var Kirkjukór
Húsavíkur gestur hinna kói-anna
allra. Var það þakklætisvottur til
kórsins fyrir ómetanlega fyrir-
gi-eiðslu á fyrsta söngmóti sam-
bandsins á Húsavík haustið 1950.
Að samsæti þessu loknu héldu
menn innan skamms heim,
ánægðir og glaðir, en þreyttir
eftir erfiðan dag.
Söngmótið var vel sótt úr hér-
aðinu, einkum þó uppsveitum
þess, þar sem bæir tæmdust með
öllu.
Til sölu:
Eldavél, sláttuvél og rakstr-
arvél.
FRIÐRIK ÁRNASON
Reynivöllum, Glæsib.hreppi.
Friðrika Tómasdóttir frá Litluvöllum
Áttræð þann 21. þ. m.