Dagur - 12.11.1952, Blaðsíða 8

8
Dagub
Miðvikurlagiun 12. nóv. 1952
- Bankarnir og kaupsfaðirnir
(Framhald af 1. síðu).
um 36 millj. króna, en ekki nema
um 15 millj. hér. Sparifjárinn-
'staeða ísfirðinga í útibúinu þar er
um 5,5 millj., en auk þess hefur
þetta útibú 6 millj. kr. frá aðal-
bankanum í Reykjavík, enda eru
víxlar og reikningslán þar röskar
13 millj.
Tugi milljóna vantar hingað.
Ef Útvegsbanki íslands h.f.
ræki sömu stefnu á Akureyri og
í þeim þremur kaupstöðum, sem
hér hafa verið nefndir, mundi
útibúið hér ekki aðeins hafa til
ráðstöfunar alla sparifjárinn-
stæðuna heldur í viðbót tugi
milljóna af fjármagni aðalbank-
ans. Ef slík stefan væri hér uppi,
mundi atvinnurekstur hér ekki
þurfa að þjást af fjármagnsskorti,
útvegsmenn í bæ og í verstöðv-
um hér við fjörðinn mundu hafa
möguleika til aukinna athafna og
nýtt fjör mundi færast í atvinnu-
lífið. Það er ástæða til þess að
spurt sé: Hvað veldur því mis-
ræmi, sem hér á sér stað? Er það
stefna bankastjórnar Útvegs-
bankans að viðhalda því eða læt-
ur það forstöðumann útibúsins
hér einan marka stefnuna í svo
Leitað til félaga og
fyrirtækja um þátttöku
í ferðamálafélaginu
Undirbúningsnefnd sú, sem
vinnur að stofnun ferðamannafél.
hér í bænum, til þess að gera
ferðamannamóttöku og viðskipti
við ferðamenn að arðvænlegri at-
vinnugrein, ef unnt reynist, hefur
nú snúið sér til um 150 félaga og
fyrirtækja í bænum með ósk um
að þau bindist samtökum innan
ferðamálafélags. Voru bréf um
þetta efni póstlögð í gær og þess
vænst, að svör berist innan viku.
Hér er um merkilegt hagsmuna-
og menningarmál bæjarfélagsins
að ræða og er þess að vænta, að
forráðamenn fyrirtækja og félaga
reynist svo framsýnir að leggja
hér hönd á plóginn.
Gjöf til síofnunar
elliheimilis í Svarfaðarda!
Nýlega gáfu börn hjónanna
Jóns Jónssonar og Guðrúnar
Guðmundsdóttur frá Hrafnsstaða
koti í Svarfaðardal myndarlega
stofngjöf til elliheimilissjóðs í
Svarfaðardals- og Dalvíkur-
hreppum, til minningar um for-
eldra sína. Gjöfin er 10 þús. kr. og
var afhent á aldarafmæli Guð-
rúnar, hinn 1. nóv. sl. — Gjöfin
verður í vörzlu hreppanna, unz
nægilegt fé er fyrir hendi til þess
að hrinda elliheimilismálinu í
framkvæmd.
þýðingarmiklu máli fyrir líf og
afkomu þessa byggðarlags?
Afstaða annarra banka.
Reikningar Landsbanka ís-
ands eru ekki birtir í þessu hefti
stjórnartíðinda og liggja því ekki
fyrir sambærilegar tölur útibúa
þess, en vitað er að hér á Akur-
eyri rekur Landsbankinn aðra
stefna og útibúið hér mun að
verulegu leyti standa undir þeim
atvinnuframkvæmdum, sem þýð-
ingarmestar eru og hafa verið
fyrir byggðarlagið .Um Búnaðar-
banka íslands er það að segja, að
samkvæmt efnahagsreikningum
um sl. ára mót, sem birtir eru í
stjórnartíðindum, átti útibúið hér
á Akureyri — sem er eina útibú-
ið utan Reykjavíkur — 189 þús.
kr. inni hjá aðalbankanum. Virð-
ist því rúm til þess fyrir Búnað-
arbankann að auka lánastarfsemi
sína hér, einkum þegar þess er
minnzt, að þegar útibúið var
stofnað lagði aðalbankinn því til
300 þús. kr. til ávöxtunar hér.
Mikilvæg málefni.
Stefnur í bankamálum er hin
mikilvægustu málefni fyrir allt
atvinnu- og efnahagslíf hvers
byggðarlags. Fjármagnsskortur
til framkvæmda er að vísu ekkert
sérstakt fyrirbæri fyrir þetta
byggðarlag, en þær tölur, sem hér
hafa verið nefndar, virðast þó
benda eindregið til þess, að þessi
lánsfjárskortur hafi — fyrir sér-
legar ástæður — verið magnaður
hér meira en í öðrum byggðar-
lögum. Lágmarkskrafa hlýtur
það að vera, að ekki sé lakar búið
að atvinnulífinu hér en annars
staðar. Slíka kröfu hljóta íbú-.
arnir hér að gera til stjórnarvald-
anna og þeirra, sem ráða í
banka- og fjárfestingarmálum
yfirleitt.
Spírifusinn á of góða daga
r
á Islandi - ummæli dansks
kirkjumanns
Þátttakendurnir í öllum
norrænu ráðstefnunum hér á
islandi sl. sumar, eru nú í óða
önn að birta ferðasögurnar í
blöðum og tímaritum og kenn-
ir þar margra grasa. Hefur
sumra verið getið áður hér í
blaðinu. Á mcðal rithöfund-
anna eru þátttakendumir í
norræna kirkjuorganistamót-
inu, sem haldið var hér í sum-
ar, og íslenzka útvarpið er enn
að minna þjóðina á með því að
helga orgelleik þeirra heil
kvöld. f hópnmn var danskur
organisti, Helvig Larsen að
nafni, sem skrifar í Aalborg
Stiftstidende. Á meðal þess,
sem hann fræðir landa sína um,
er þetta: „íslenzka ríkið sá um
allt — því að við bjuggum og
borðuðum fyrir ekki neitt.. . .
— Við hlið orðsins í húsi drott-
ins, er spíritisminn,- sem marg-
ir Islendingar hallast að. Frá
góðri heimild — sjólfum dóm-
prófastinum í Rcykjavík — en
hjá honum bjó eg og tveir
aðrir danskir organistar —
hefi eg það, að spíritisminn hef-
ur talc á talsverðum hluta þjóð-
arinnar. Margir prestar, þar á
meðal nefndur dómprófastur,
— og þó fremur það sem at-
hyglisverðara er, nefnilega
sjálfur biskupinn, — eru mjög
uppteknir af þessari athugun-
arverðu stefnu frá sjónarhóli
dönsku þjóðkirkjunnar. En
maður skilur þó betur mögu-
leikana sem þessi stefna hefur
til útbreiðslu, þegar maður
kynnist hinni fjölbreyttu nátt-
úru landsins Þar við bæt-
ist, að íslendingar eru haldnir
talsverðri hjátrú... . “ Þessi
kirkjuorganisti kann illa við
fjórraddaða sönginn í íslenzk-
um kirkjum og bendir á, að
kirkjukóramir spymi gegn því
að söfnuðurinn taki þátt í
guðsþjónustunni. Það versta
sem hann sá í förinni, var hinn
ógurlegi spíritismi hér, annars
lætur hann vel af dvölinni,
hrósar gestrisni og vinsemd
landsmanna og fegurð náttúr-
unnar.
Von sjaldgæfra gesta eftir sunnan-
veðrin - segir Kristján Geirmundsson
Það má búast við því að tals-
vert verði vart við suðræna flæk-
inga hér nú fyrripartinn í vetur,
sagði Kristján Geirmundsson í
viðtali við blaðið nú eftir helgina,
og ástæðan er einfaldlega sú, að
hér hefur ríkt langvarandi sunn-
anátt í haust og það sem af er
vetri. Væri gott ef fólk athugaði
um sérkennilega fugla, og ef þeir
verða fangaðir ættu menn að láta
Kristján Geirmundsson eða nátt-
úrugripasafnið í Reykjavík fá þá
til varðveizlu.
Óvenjulegir gestir á Akureyri.
Um gestkomur hingað til bæj-
arins nú í vetur sagði Kristján,
að þær hefðu ekki verið mjög
margar eða óvenjulegar. Þó hefur
Kristján fyrirhitt þessa: Starri
var að spóka sig í garðinum hans
í Fjörunni hinn 24. október, og
hinn 30. okt. sá hann silkitoppu
á sama stað. Vafalaust má telja,
að ef þeir bæjarmenn, sem eiga
trjágarða við hús sín, gæfu að því
nánac gætur, mundu þeir sjá
slíka fugla — og fleiri — sér til
ánægju og fróðleiks. Þá voru
tveir hegrar, sem sjaldgæfir eru
hér á Norðurlandi, á Leirunni
dagana 26? og 27. október. Þeir
eru atð flögra hér um annað slag-
ið, til dæmis munu 3 hegrar hafa
haldið sig við Ljósavatn í fyrra-
vetur, en sennilega hafa þeir
drepist allir. Ræfill af einum
þeirra barst Kristjáni í fyrra, en
hann var of illa farinn tíl þess að
nokkuð væri hægt að gera við
hann.
85 ára varð sl. laugardag Sig-
urjón Sumarliðason fyrrum póst-
ur, hinn landskunni ferðagarpur
og hestamaður, er mjög kom við
sögu á póstleiðum hér nyi-ðra
frá 1890—1916.
Snjór í Vaðlaheiðarbrún eina
forfæran á leiðinni héðan
austur á Þórshöfn
En vegamálastjórnin horfir aðgerðarlausf á hindrun,
sem ryðja mætti í burfu fyrir nokkur hundruð krónur
Um sl. mánaðamót setti niður
nokkurn snjó í f jöll hér nærlendis
og þar á meðal í vesturlilíð
Vaðláheiðar og varð vegurinn yf-
ir heiðina illfær minni bílum um
skeið. Þennan snjó hefur nú tekið
upp áð nokkru og er gott akfæri
austur um Þingeyjarsýslur og þar
á meðal yfir fjallvegi, sem sjald-
an eru færir á þessari árstíð, en
hindrunin í Vaðlaheiðarbrún
stendur enn óhreyfð og ef eitt-
hvað snjóar í viðbót, verður
heiðin ófær.
Verkfærin ónotuð
Þessi torfæra er á 50Ó—800
metra kafla. Hefur alla daga síð-
an þennan snjó setti niður, verið
auðvelt áð hrginsa hann af vegin-
um, sérstaklega þegar þess er
minnzt, að vegagerðin hefur á
þessum tíma haft ýtu við vinnu
austan í Vaðlaheiði og veghefil
austan heiðar. Mundi ekki hafa
kostað nema nokkur hundruð
krónur að ryðja torfærunni úr
vegi um mánaðamótin og þá aðra
daga, sem frostlausir hafa verið.
Slík framkvæmd mundi — auk
þess að gera akveginn greiðfæran
á ný — hafa tryggt að heiðan yrði
lengur fær eftir að snjóa tæki en
nú verður þegar komin tru djúp
hjólför í snjóinn og ruðningar í
milli. En þrátt fyrir þetta — og
hina miklu nauðsyn alls athafna-
lífs hér um slóðir, að viðhalda
samgöngum austur á bóginn sem
lengst, — er ekkert aðhafst og
vísast, að næstu él verði látin
loka akveginum fyrir fullt og allt
í vetur.
Það er ekki f járskortur
Þessi aðgerðarleysisstefna vega-
málastjórnarinnar gagnvart sam-
gönguleiðum Eyfirðinga og Þing-
eyinga, strax eftir fyrstu snjóa, er
óviðunandi með öllu fyrir íbúa
þessara byggðarlaga. I viðtali,
sem blaðið átti við vegamála-
stjóra nú í haust um vegamálin
hér, sagði hann m. a. að fjárskort-
ur stæði í vegi fyrir því, að við-
hald og njóruðningur væri fram-
kvæmt eins og þörf væri á. Má
það rétt vera, en aðgerðarleysi
vegamálastjórnarinnar síðustu 10
dagana gagnvart Vaðlaheiðarvegi
verður ekki skýrt með fjárskorti
því að ljóst er, að verkið hefði
ekki kostað nema nokkur hundr-
uð krónur eins og ástatt var.
Verður þá að leita annarra
skýringa. Er það áhúgaleysi eða
skilningsleysi eða hvort tveggja?
Handritunum verður skilað
- álif dansks blaðs
Danska Ekstrabladet telur, í
grein 14. okt. sl., að Danir
muni skila íslendingum hand-
ritunum og vitnar í ræðu Er-
iksens forsætisráðherra, er
þing var sett, og minnir á, að
jafnaðarmenn, íhaldsmenn og
vinstrimenn hafi nú lýst sig
fylgjandi afhendingu handrit-
anna og ætti því að vera afgert,
segir blaðið, að réttlát og sann-
gjörn lausn á þessu gamla
deilumáli sé á næstu grösurn.
Þeir unnu kappráðurinn í annað sinn
Á haustmótinu í kappróðri Æskulýðsfélagsins reru þessir drengir
vegalengdina á stytztum tíma, 2.30 sek. — Fremri röð (frá vinstri):
Páll Stefánsson, Valgarður Sigurðsson, Jóhann Sigurðson (forræð-
ari). Aftari röð: Jósep Tryggvason og_ Hallgrímur Tryggvason. —
(Ljósmynd: Kristján Hallgrímsson).