Dagur - 06.07.1955, Side 9

Dagur - 06.07.1955, Side 9
Miðvikudagian 6. júli 1955 D A G U K 9 Tröllin í Tröllafjalli á Glerárdal. Kerling, hæsta fjall á Norðurlandi, í baksýn. (Ljósm.: E. Sigurgeirss.) Þeir, 'sern' ekld eiga kost á að fara í langferðir, geta notið fegitrSar og kyiinst náttúrulífi í nágrenni bæjarins Hátíðahöld á Akureyri. Sumardýrð í óbyggðum. Um það leyti, er almenn hátíða- höld liófust hér á Akureyri síðdegis 17. júní, lagði eg land undir fót, og var íerðinni heitið fram á Glerár- dal. Sú ferð hafði lengi staðið til, og tilgangurinn sá, að vera einn dag úti í náttúrunni, einn og ótrufl- aður, og njóta sumars og sólar. Ganga um holt og móa, hlusta á fuglasöng og hyggja að hreiðrum. Og ennfremur sð sjá kindur og hross á beit í afréttum. Kaffiíiaskan stóð unp úr. Eg gekk hratt eftir götum bæjar- ins, skemmstu leið tii fjalla, til að' komast sem fyrst úr augsýn forvit- ins fólks, sem var undrandi á því að sjá öðruvísi búinn mann en spariklæddan, og á annarri leið en niður á Torg á hátíðahöldin. Hattir.n minn krypplaði eg ofur- lítið, til að fá hanr. ,,stæilegri“, hneppti frá mér skyrtunni í háls- inn, og stikað: stórum. Nestið hafði eg í litlum poka, en hann var of litill. Kaffiflaskan stóð upp úr. Lokið á henni var glansandi og sól- in lék sér á því með stsrku geisla- broti. Leit aö gulli og heimkynnum trölla. A þessum tíma dags voru allir í óða önn að búa sig i sparifötin. Kona ein stóð úti á tröpnum og klæddi stálpaða dóttur sína hröð- um höndum í buxurnar. Hún spurði mig, hvort eg væri eitthvað verri í dag, og hvert ferðinni væri heitið. Eg sagðist vera að leita að gulli og heimkynnum trölla í óbyggðum. Onnur kona tók við þegar eg var kominn í kallfæri. Konur sjá alla skapaða hluti út um eldhúsgluggana. Nú voru fyrstu hátiðagestirnir komnir af stað. Karlmaðurinn, sól- bakaður og hraustlegur náungi, og konan eða kærasían, vel á sig komin. Hún var lágvaxin og þrekin nokkuð. En hún var á mjög háhæl- uðum skóm. Það er hörmulegt að sjá hjólbeinóttar konur á hælahá- um skóm. Göngulagið verður þann- ig, að maður gstur átt von á þvi, hvenær sem er, að píslarvotturinn gliðni suhdur eða hrynji niður. En hér var enginn tími tíl að hugsa um skófatnað eða tízkuna Krían og Faxinn. Yfir túnunum var strjálingur af krium. Þær sveimuðu fram og aft- ur í leit að æti. Stundum héldu þær sér kyrrum í loftinu, og skyggndust eftir ormi og flugu. — Þegar þær komu auga á bráð sína, renndu þær sér niður, en voru eft- ir augnablik kcmnar á loft á ný. Einn Faxinn kom að norð,an og laskkaði flugið. Allt fram undir okkar daga ól mannkynið draum sinn um fiugið. Hann er nú orðinn að veruieika. En hversu mikinn þátt eiga ekki fuglarnir í uppfyli- ingu þessara óska og drauma okk- ar mannanna? Þeir hafa alltaf ver- ið fyrirmyndin. Og með smíði Koftans hefur tekizt að nálgast listflug kríunnar, sem getur haldið sér kyrri í Ipftínu. Nokkrar biðukollur voru á veg- arkantinum, og í andvaranum sendu þær frá sér nýja einstak- linga: hnetur rnað svifhárum. Þess- ar litlu plöntur þurftu ekki háan vind til að bera sig um og nema ný lönd. Og þær falla mjög hægt úr hendi manns,' og koma mjúklega niður. Getur hver prófað þetta, og er þá ekki ólíklegt að önnur mynd komi í hugann: Fallhlífin. Hesturimi, sem hraut! Norðan við Glerá, þar sem enn voru bæir á alla vegu, voru 3 hest- ar í lítilli girðingu. Rauður hestur, stór og föngulegur, með silkigliá- andi belginn og vellíðan i svip og hverri línu líkamans, stóð og horfði á mig ,eins 'og hann vildi segja: Gott véður ú. dag, eða eitthvað á þá leið. Hinir lágu og steinsváfu, og svo sannarlega hraut annar þeirra. Eg bauð góðan daginn, eins og gesti ber að gera, og þeir spruttu á fætur. Það er ailtaf gaman að sjá hesta rísa á fætur. Jafnvel örgustu húðarjáíkar Spretta á fætur eius og stálíjöður. En þeir voru ekki vel vaknaðir, geispuðu langan, og ann- ar þeirra teygði frá sér afturfótinn svo langt, að hann sýndist cðinn helmingi lengri en hinn. Krummi og mar uerla í nábýli. Nú sveigði eg suður að Glerá, og þræddi kindagöturnar fram með ánni. Þar eru skjólsælar brekkur og grasbollar, og þennan dag var steikjandi hiti á móti góðri sól. Glerá rennur straumhörð og gustmikil í þröngum farvegi milii hárra hamraveggja. Þar er hrika- legt og fsgurt og þar áttu krummar land. Tveir gamlir hrafnar ýfðu stélið og létu ófriðlega. Þeir fóru ekki dult með eignarrétt sinn á Glerárgili ,og ungarnir þeirra, sem orðnir voru fleygir og færir, en báru þó.öll merki æskunnar, voru líka að reyna að bera sig „manna- lega“. Hrafnar henda smásteinum, ef maour nálgast hreiður þeirra. Ekki eru þeir hittnir, en þó getur smásteinn lent í kollinum á manni, ef staðið er neðan við klettastall, þvi að þá lætur krummi rigna yfir mánn öllu lauslegu, er hann finnur og ræður við, og því fylgir ljótur munnsöfnuður. En þarna átti líka maríuerlan varplcnd. Það var auðséð á öllu, þótt ekkert fyndi eg hreiðrið Hún er alger andstæða krumma í sjón og öllu látbragði, og hún er ekkert nema vinsemdin, þótt hreiður liennar sé athugað, enda velur hún sér oft fjölfarna staði cg mannvirki til hreiðurgerðar. Hún flaug með hiaðk í nefinu. ferð eftir ferð, og hvarf með þessi föng sín inn undir bergið. Alls staðar er sama annrík- ið. þar sem þarf að sjá um uppeldi æskunnar. Heita vatnið á Glerárdal og gamíá leið&Ian. Mig hafði lengi langað til að sjá heitu uppspretturnar á Gleráidal. En mig hafði aldrei grunað, hve aðstaðan þar er erfið, og mikil vinna hefur verið lögð í að sam- eina vatnið úr mörgum uppsprett- um og leiða þaö alla leið til Akur- eyrar. Tæplega hefur það verið áhlaupaverk, eins og þar hagar til, og lítið leggst nú fyrir Akureyrar- bæ, með S þúsund íbúaý að geta ekki einu sinni haldið við einangr- uninni á þessari gömlu leiðslu. — Þessi leiðsla hefur þó öll þessi ár flutt heitt vatn í sundlaugina, og haft ómetanlega þýðingu, og spar- að bæjarfélaginu gífurlegar fjár- hæðir í upphitunarkostnaði. Þetta vatn getur þó gert meira gagn, en nú er, með fremur auðveldri við- gerð á einangrun leiðslunnar. — Freistandi er að álíta, að frammi á Glerárdal sé meira af heitu vatni. Glerá geymir óhemju orku. Hvernig er það annars með Glerá? Var hún ekki nægilega öfl- ug til að framleiða ljós og hita handa Akureyringum og í ná- grenni bæjarins? En ekki tjáir leikmanni að deila við verklærða menn. En orkuna geymir Glerá þangað til hún verður notuð fyrr eða siðar, og vonandi eru þeir tím- ar skammt undan, að Glerá gegni veglegra hlutverki en nú er, og hefði það fyrir auka-iðju, sem nú er hennar aðalstarf, að stækka land á Oddeyri og á Gleráreyrum. Benzínföt og blikkdunkar. Nú eru öll byggð ból að baki. Aðeins Selhæðin er framundan, og þar getur maður ótruflaður byggt yfir stóra hópa af skíðafólki, og öðrum ferðaflokkum — í hugan- um. Benzíntunnur eru við veginn. Þeim þyrfti, held eg, að fara að skila, og blikkdunkarnir, þau ágætu ílát, stinga illa í stúf við vaxandi gróður og sumarfegurð, sem hvarvetna blasir við augum. Gamla brúin. En hvað haldið þið að maður rekist á lengst fram á dal? Það er gömul trébrú, ætluð fyrir hesta og kindur. Hún er enn nokkuð traust- leg en þó engri skepnu fær, nema með viðgerð. Þó kynnu stroku- hestar, sem engar tálmanir láta aftra sér að komast leiðar sinnar. Aftur á móti kom brúin sér vel fyrir mig. Þar komst eg austur yfir, án þess að vaða. Litlu neðar eru eyrar við ána, og þar lágu í einum hóp 10 ær með 16 lömb. Liklega nokkuð rétt mjmd af frjósemi fjár- ins nú. Allar völdu ærnar sér ,.for- sæla“ staði, en sum lömbin dott- uðu í sólskininu. Enn var sólin hátt á lofti og ilm- ur af ferskum, kröftugum og fjöl- breyttum gróðri varð sterkari eftir þvi sem framar dró. Hrossagaukur renndi sér skáhallt niður og hneggjaði. Hljóðið kemur úr flug- fjöðrunum, þegar hann flýgur; seg- ir í skólabókum. Eg gæti trúað að til þess þyrfti þó nokkra æfingu. En ástfangnir fuglar gera marga ótrúlega hluti eins og allir aðrir, sem ástfangnir eru. Þarna fann eg líklega hreiðrið, með 2 eggjum, og eins og ævinlega, þegar maður finnur hrossagaukshreiður, varð mér dauðillt við þegar fuglinn flaug upp við fætur mér. Þegar eg beygði mig niður, til að sjá hreiðr- ið, rann kaffiflaskan upp úr tösk- unni, sem vissulega var of lítil frá upphafi, og glerið fór í þúsund mola. Þar fór hún, en sem betur fór, ekki í hreiðrið. Sólbað í nærveru kvenna. Köngulær á hlaupum. Afram var haldið, og eftir því sem lengra kom fram á dalinn, var hitinn meiri. Eg kastaði af mér klæðum, og batt í bagga, og var orðinn næsta fáklæddur. Þá tók eg eftir því, mér til mestu raunar, að kindurnar voru miklu styggari en áður, og tóku á sprett þegar þær sáu mig. Þær kunnu ekki við mig svona, blessaðar skepnurnar. En nú kom eg á ljómandi stað. Það var skeifulagaður grasbolli. Litill lækur rann fyrir neðan. Hér var tilvalinn staður að leggjast í sólbað, og það gerði eg Ekki hafði eg lengi legið, þegar eg tók eftir þvi, að eg var ekki einn á þessum góða stað. Þvílíka mergð af köngulóm hef eg aldrei séð á ævi minni. Flestar voru þær dökk- ar að lit, og báru sig hratt yfir. Margar voru með poka aftur úr sér. Nú tók eg puntstrá og losaði eina köngulóna við pokann sin. Hún hljóp þegar burtu, en stanzaði svo allt í einu, og kom svo til baka, greip pokann, hljóp svo eins og fætur toguðu og hvarf inn á milli stráanna. Þetta segja fróðir menn að sé eggjapokinn þeirra og þær láta sér annt um hann. Svo voru þarna margar bjöllutegundir og pöddur, sem eg kann engin skil á, ennfremur maðkur og lirfur og flugur, heill dýragarður allt saman. Mitt í þessum athugunum heyri eg hlátur skammt fyrir ofan, og það var nú enginn tröllskessuhlát- ur. Sem eg er lifandi maður þá vcru þetta 2 stúlkur, og þær hlógu eins og hálfvitar. Hvað lengi þær hafa verið búnar að glápa á mig, veit eg ekki, en eg varð þó hálf- gramur við þá tilhugsun, að hafa veitt þeim þessa skemmtun á minn kostnað. Lengi loðir hégóma- skapurinn við mann, hugsaði eg, eða hví skyldi mér ekki vera sama? Sólbaðinu var lokið, og eg tindi á mig fötin í mesta flýti og hraðaði mér burtu. Ferð mín hafði í einni svipan tekið á sig annan blæ. Hlátrar óþekktra kvenna hljómuðu fyrir eyrum mér, og aldrei þessu vant, létu þeir illa í eyrum. Framhluti Glerárdals varð að bíða betri tíma. Varplönd sólskr.'kjunnar. Til þess að gera ferð þessa þó ekki allt of endasleppa, brá eg mér upp á Súlumýrar í heimleiðinni. Upp að Fálkafelli er auðfarin og stutt leið. Þaðan er ekki nama steinsnar upp á klettaborgirnar, sem Súlumýrar takmarkast af að austan. Útsýn er þar hin bezta út á Eyjafjörð og fram til dala. Þegar litið er í vestur, blasir Kerling við, og þangað sýnist manni alltaf jafn- langt. Þar er enn allmikill snjór, en neðar og nær eru mýrlendi, furðu stór. Gróðurinn er dökk- grænn, og þar er fullt af fé. Þó er Dað eitt, sem gefur næsta umhverfi sinn sérstaka svip, öðrU fremur, en Dað eru sólskrikjurnar. Þarna eru Deirra varplönd. Söngur þeirra er mjög frábrugðinn þvi, sem bæjar- búar heyra á veturna, þegar þessir litlu vinir okkar koma heim að húsum í bjargarleit. Hann hljómar fagurlega og bergmálar á klettum og sillum. Karlfuglinn er afar lit- skrúðugur, og klýfur loftið í löng- um bogum. Kvenfuglinn dregur í búið, bæði maðka og flugur, og matar bráðþroska urxgana. Á stuttri stundu hafði eg uppgötvað hreið- ur, skammt frá mér. Móðirin fór margar ferðir með æti í nefinu. og stakk sér inn á milli steina, og samstundis heyrðist kliður margra radda. Það voru ungarnir að heilsa móður sinni og þakka fyrir matinn. Á heimleið,inni fór þreytan að segja til sín. Bara að bíllinn væri nú kominn- Því var þó ekki að heilsa. Hann átti að koma með næsta skipi og hefur átt að gera það undanfarna mánuði. Eg stökk yfir læk, en þar sem mér eru mörg rannsóknarefni kær, fór eg að hug- leiða, hvers vegna ef stykki alltaf upp á sama fótinn. Nú skyldi prófa að taka sig upp af hægra fæti, gagnstætt venjunni. Stökkið var heljarmikið, og eg var að verða montinn áður en eg kom niður, en vinstri fóturinn bilaði, og eg fór í hrúgu á lækjarbakkanum. Heima bezt. Það var ósköp notalegt að koma heim um kvöldið. Hálfhaltur var eg og stirður. En þegar eg heyrði óminn af fagnaðarlátum mann- (Framhald á 11. síðu).

x

Dagur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.