Dagur - 09.11.1955, Qupperneq 4

4
D A G U R
Miðvikudagiinn 9. nóvember 1955
manna um land allt kærður lyrir
Barátta frönsku stjórnarinnar
að vanrækja að tilkynna aSselursskipti
Nauðsynlegt að landsmenn kunni skil á laga-
ákvæðum um tilkvnn i ngarskyldu og skilji nauð-
syn þess að allsherjarspjaldskrá Hag-
stofunnai’ sé rétt færð
Álagning opinberra gjalda hefur í ár, eins og í fyrra, verið
byggð ú vélskram frá allsherjarspjaldskránni, og sama er að
segja um kjörskrár, iðgjaldaskrár Tryggingastofnunarinnar
og aðrar skrár til opinberra nota.
fyrir óáfengum drykkjum
Skrár þessar hafa í ár verið
réttari hvað snertir staðsetningar
manna heldur en skrárnar 1. des-
ember 1953, sem notaðar voru
1954, enda voru upplýsingar um
aðsetursskipti miklu fyllri síðara
árið heldur en það fyrra. Þó skorti
enn allmikið á, að framkvæmd
akvæðanna um tilkynningar-
skyldu væri komin í viðunandi
horf, en meðan svo er, er rekstur
spjaldskrárinnar miklum vand-
ivæðum bundinn og skrár hennar
ekki eins góðar og áreiðanlegar og
þær þurfa að vera.
I ár hefur miðað enn frekar í
fétta átt hvað snertir fram-
kvæmd tilkynningarskvldunnar,
en betur má, ef duga skal. Er því
nú fylgt fastar eftir en nokkru
sinni fyrr, að fólk tilkynni sig. Af
illri, en óhjákvæmilegri, nauðsyn
hefur Hagstofan orðið að hefjast
handa um kærur fyrir að vanrækja
tilkynningarskyldu.
Víðast hvar hætt að taka
manntal.
Vanræksla á að tilkynna aðset-
ursskipti torveldar mjög störf ým-
assa opinberra aðila, svo sem
sveitarstjórna, skattyfirvalda, inn-
heimtustofnana o. m. fl., og bakar
auk þess hinu opinbera mikil út-
gjöid. Sérstaklega á þetta við nú
eftir að hætt er að taka manntal.
Ekkert manntal verður í Reykja-
vík í haust, og ekki annars staðar
á landinu, nema í fáeinum kaup-
stöðum. Ibúaskrár 1. desember
1955 verða því að langmestu leyti
byggðar á aðseturstilkynningum
einum, að því er snertir staðsetn-
ingar manna, og geta skrárnar ekki
orðið réttar, nema spjaldskráin fái
tilkynningar um öll aðsetursskipti.
Má af þessu ráða, hversu mikil-
vægt það er, að allir fullnægi til-
kynningarskyldu.
Menn eru kærðir fyrir að
vanrækja tilkynningarskyldu.
— 800 kærur í Reykjavík.
Haustið 1954 var tilkynnt marg-
sinnis í blöðum og útvarpi, að haf-
izt yrði handa um beitingu viður-
iega, ef menn. bættu ekki ráð sitt
og tilkynntu aðsetursskipti. Því
:niður varð lítil’ breyting á til
batnaðar og síðastliðið vor hófust
særur i stór.um stíl fyrir að van-
rækja tilkynningarskyidu.
Sakadómarinn í Reykjavík hef-
ur til þessa fengið um 800 kærur
írá Hagstofunni. Hafa þær svo að
segja verið afgreiddar, enda hafa
verið gerðar sérstakar ráðstafanir
til að flýta afgreiðslu þessara
mála.
Allir, sem eru ekki, á réttum
itað í spjaldskránni 1.
desember, sæta sektum.
JCærur fyrir að vanrækja til-
<ynningarskyldu eru mismunandi
víðtækar eftir aðstæðum á hverj-
um stað. Ströngust er framkvæmd
þeirra í Reykjavík, nágrenni
hennar, á Reykjanesskaga og í
þeim kaupstöðum, þar sem mest
hefur verið að því, að menn van-
ræktu tilkynningarskyldu. En alls
staðar á landir.u gildir sú regia, að
allir, sem eru á röngum stað í
spjaldskrénn i 1. desemher, eru
látnir sæta ábyrgð lögum samkv.
Húsráðendur verða látnir
sæta sektum.
Húsráðendur eru lögum sam-
kvæmt í ábyrgð fyrir því, að til-
kynningarskyldu sé fullnægt, —
Hingað til hefur verið látið nægja
að veita brotlegum húsráðendum
áminningu, en innan skamms
verða sektarákvæði látin koma til
framkvæmda einnig gagnvart
þeim.
Aðkomumenn eiga að
tilkynna brottför úr
dvalarsveit jafnt og
komu í hana.
Fyrir nokkru var sú breyting
gerð á tilkynningarákvæðunum, að
aðkomumenn voru skyldaðir til að
tilkynna sveitarstjórn dvalarsveit-
ar brottför sína úr henni jafnt og
komu sína í hana, svo framarlega
sem þeir eru tilkynningarskyldir
(t. d. skólafólk er ekki tilkynning-
arskylt í dvalarsveit). Aðkomu-
maður, sem heldur lögheimili ann-
ars staðar, verður þannig að til-
kynna brottför sína úr dvalar-
sveitir.ni, ef hann á sínum tíma
átti að tilkynna komu sína í hana.
Breyting á skyldum
húsráðenda.
Sú breyting hefur líka verið
gerð á tilkynningarákvæðunum,
að húsráðendum er gert að skyldu
að tilkynna þá, sem setjast að í
því, enda sé um tilkynningar-
skylda einstaklinga að ræða. Hús-
ráðanda á brottfararstað ber þann-
ig að tilkynna alla þá, sem flytja
í annað hús í umdæminu, og
sömuleiðis alla aðkomumenn, sem
hverfa á brott úr bænum. Með
þessu eru auknar skyldur lagðar á
herðar húsráðenda, en þar á móti
kemur nýtt ákvæði um, að til-
kynningarskylda húsráðanda falli
niður, eí sá, sem flytur, sýnir hon-
um, áður en tilkynningarhesti lýk-
ur (þ. e. innan 7 daga), kvittun
fyrir því, að tilkyrming hafi verið
látin í té. Er svo til ætlazt, að hús-
ráðandi — bæði á brottfararstað
og innflutningsstað — gangi eftir
því við hann, sem flytur, að hann
tilkynni sig, þannig, að yfirleitt sé
ekki látin í té nema ein tilkynning
fyrir hver aðsetursskipti.
Allir eru einhvers staðar
á skrá,
Áður var algengt, að menn væru
hvergi á manntali og reyndu sumir
að komast hjá opinberum gjöld-
um á þann hátt. Með tilkomu alls-
herjarspjaldskrárinnar getur það
ekki átt sér stað, að einstaklingur
sé hvergi skráður, nema hann hafi
aldrei korr.ið á skrá og ekki hafi
enn náðst til hans einhverra hluta
vegna. Nú eru menn annað hvort á
réttum stað í spjaldskránni eða á
'röngum stað í henni á hinum ár-
lega viðmiðunartíma, 1. des'mber.
Og sé einhver rangt staðsettur 1.
desember, vegna vanrækslu á að
tilkynna sig, þá kemur það í ljós
fyrr eða síðar og er hann þá lát-
inn sæta ábyrgð án tafar.
Vetrarstarfsemi Æsku-
lýðsheimilis templara
Undanfarna tvo vetur hefur Góð-
tempiarareglan á Akureyri rekið
Æskulýðsheimili í húsakynnum sín-
um í Varöborg. Eins og mörgum er
kunnugt, er starfsemi þessi aðallega
tvenns konar, þar seni annar hLuti
hennar fer fram í námskeiðum en
hinn í leikstarfsemi við leikáhöld
og dægradvalir.
Námskeiðin, sem aðallega hafa
verið verkleg, hafa verið nijög fjöl-
breytt, og þar liefur farið fram
ker.nsla í nivndskurði, leirmótun,
módelsrníði, föndri, bast- og tága-
vinnu og dansi, svo að eitthvað sé
nefnt.
Námskcið þessi hafa náð miklum
vinsældum, sérstaklega meðal ung-
linga, og hafa þau ávallt verið vel
sótt, enda er þar leitazt við að þeir,
sem þau sækja, geti fundið verkefni
við sitt hæfi, og að hinar ýmsu
námsgreinar svari áfiugamálum
þeirra.
Margur unglingurinn hefur á
undanförnum námskeiðum búið til
fallega muni, svo sem hiliur, körfur,
jólaskraut, myndastyttur, og hver
veit nema að við þessa iðju hafi
hann lagt hornstein að sínu eigin
framtíðarstarfi. Með fjölbreyttum
námskeiðum og skemmtilegum við-
fangsefnum ættu unglingar að geta
unað sér vel innan veggja, þar sem
unnið er að slíkum menningarmál-
um.
Um leikstofurnar í Æskulýðs-
heimili templara í Varðborg þarf
lítið að fjölyrða. Margur ungling-
urinn hefur kynnzt þeim a£ eigin
raun, og hafa þær orðið sérstaklega,
vinsælar meðal ýngstu gestanna.
Þær taka til starfa þann 10. nóv-
ember og verða opnar þann dag A
milli kl. 8 og 10 e. h.
Skemmtiklúbburiun
„ALLIR EITT“
DANSLEIKUR í Alþýðu-
lutsinu laugardaginn 12. nóv.
kr. 21.
Stjórnin.
Til sölu:
Haglabyssa nr. 12.
Útvarpstæki.
Dívan.
Afgr. vísar á.
HLUTAVELTA
Kvenfélagið V O R Ö L D
í Öngulsstaðalireppi efnir til
lilntaveltu í þinghúsinu að
Þverá laugardaginn 12. nóv.
n. k. — Margir ágætir drættir.
Dans á eftir; góð músík. —
Veitingar á staðnum.
Franska stjórnin hefur skipu-
lagt sérstaka baráttuaðferð til að
fjarlægja áfenga drykki úr veit-
ingahúsum, en skapa eftirspurn
eftir drykkjum, sem hafa minna
en 1% af áfengi. Einkum er þetta
miðað við unga fólkið.
Bernhard Lafay, heilbrigðis-
málaráðherra, hefur komið á sér-
stakri hreyfingu í þessu skyni, og
er merki hennar rauður, hvítur og
blár miði, sem límdur er á flösk-
urnar. Það er aðalvopnið í barátt-
unni. Ráðherrann segir, að hann
telji heppilegra til árangurs að
segja við fólkið: „Drekkið merkta
drykki", heldur en „drekkið ekki
áfenga drykki". Hann heitii á
blöðin að styðja stjórnina í þessu
efni.
Þessir flöskumiðar verða sendir
öllum verksmiðjum í landinu, sem
framleiða þessa drykki. Þeir verða
settir bæði á gosdrykki og ávaxta-
drykki. Takmarkið er að slá til
hljóðs fyrir óáfengum drykkjum,
segir ráðherrann..
Hann telur litla von um að ná
miklum árangri í þessu efni meðal
eldra fólks, en þessu sé einkum
beint til æskulýðsins, og hann
hvattur til að drekka aðeins
óáfenga drykki.
Þá ræddi ráðherrann nokkuð
um áfengisnautn þjóðarinnar.
Hann sagði að neyzlan væri þris-
var sinnum meiri en í Bretlandi.
Samband milli andlegrar veiklun-
ar hjá börnum og áfengisnautnar
foreldranna er fullyrt að sé í 50%
af slíkum tilfellum, og talin sen’ni-
leg 75% af völdum áfengisnautn-
ar. Þá er mikið af hjónaskilnuðum
af völdum áfengisins. Um 53% af
afbrotum unglinga er af sömu or-
sök. Af sömu ástæðu eru 42% af
öllum slysum í Frakklandi, bæði
slys við vinnu, umferðaslys og slys
í hernum. Ríkið eyðir 215 mill-
jörðum franka árlega vegna áfeng-
isins, en skattar á áfengum drykkj-
um eru 62 milljarðar franka.
Af þessu sést, að þannig er kom-
ið í Frakklandi, þar sem frelsið er
mest í áfengismálum og þjóðin
„kann að drekka“. — Frá skrif-
stofu Áfengisvarnanefndar Akur-
eyrar.
Fædd 2. júlí 1814. — Dúin 21. maí 1955.
KVEÐJA FRÁ SYNl OG ÖÐRUM ÁSTVINUM.
Við söknum þín, hve sárt er æ að skilja,
þá sundur lífsins þráður slitinn er,
en allt í heimi lýtur valdi og viija
hins volduga sem hæst af öllu ber.
Hann blessar trúu börnin hér á jörðu
og býður þreyttum ferðamanni skj'ól.
Hann vísar leið þá hretin geysa hörðu,
hans heimi lýsir bjarta kærleikssól.
Hver minning yljar okkar hjartarætúr,
þá andar svalt um lífsins þrönga stig.
í helgri þögn, því hugann reika lætur
hver hjartkær vinur, sem nú tregar þig.
Hve þolgóð varstu, barst hið stranga og stuíða
með stillingu, sem veitti öðrurn ró.
Þitt takmark sett var trú, í bæn að bíða,
þá blessun fengist hverjum manni nóg.
Þú áttir hjarta ríkt af trú og trvggðum,
að treysta þér var hverjum manni gott.
Þú fékkst að arfi gnægð af dýrum dyggðum,
í dagsins önnum lífið bar þess vott.
Þú fórna vildir öllu sem þú áttir
til ástvinanna fram að hinztu stund.
Að njóta hvíldar vel þú vina máttir.
Nú vaxta framtíð skal þitt dýra pund.
Þú áttir hönd, sem var svo vinnugefin,
og veitul þeim er hjálpar þurftu í neyð.
Sér leyndi ei hve oft þinn sæll var sefinn
ef sástu aðra feta gæfuleið.
Þú varst ei rík af hálum heimsins auði,
þinn huga léztu ei binda glys né raf,
en fegin vannstu fyrir þínu brauði
og færðir vegsemd þeim er lífið gaf.
Við finnum það, hve tungu er tregt að mæla
og túlka í orðum dýrsta þakkarmál.
Það býr í hjörtum þyngsta sorg og sæla
og sárþyrst spurning leyndist innst í sál.
Hvað ertu líf? Sem leiftur hér í heimi.
Við leggja viljum blóm í sporin þín.
Já, vertu blessuð, Guð þig ávallt geymi,
góða hjartans trygga vina mín.
F. K.
L:....:, ..... ' ' -.—........... í