Dagur - 29.03.1958, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Laugardgainn 29. marz 1958
DAGUR
Ritstjóri: ERLINGUR DAVÍÐSSON
Afgreiðsla, auglýsingar og innheimta:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum
og laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlf
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Efnahagsmálin
EINS OG VANHEILUM verður tíðrætt um líð-
an sína og heilsufar, munu tveir menn eða fleiri
tæplega hittast svo, að ekki beri á góma hið sjúka
efnahagskerfi, sem við búum við. Þetta sígilda
umræðuefni ber áhuga manna um stjórnmál fag-
urt vitni og ber auðvitað sízt að lasta það, því að
efnahagsmálin eru alltaf mál dagsins og eiga að
vera það. Hitt er jafnvíst, og er ekki skemmtilegt
til frásagnar, að fæstir skilja til neinnar hlítar
hið heimagerða, flókna efnahagskerfi, orsakir og
afleiðingar hinna ýmsu ráðstafana þings og
stjórna í þessum málum, bæði fyrr og síðar. Þess
vegna, m. a., er auðvelt, svo sem raun ber vitni,
að afflytja og gera fyrirfram tortryggilegar hinar
nauðsynlegustu ákvarðanir.
í efnahagsmálunum er tvennt mest áberandi
um þessar mundir: Annars vegar er taprekstur
útflutningsatvinnuveganna, uppbætur, niður-
greiðslur, mörg gengi krónunnar og öll röng,
fjárfestingaræði, vantrú á söfnun sparifjár og
gjaldeyrisskortur, svo að nokkuð sé nefnt. Hins
vegar er það staðreynd, að nú um sinn hefur ver-
ið mikil atvinna, örar framkvæmdir og almenn
hagsæld þegar til heildarinnar er litið. í fljótu
bragði virðist þetta þetta tvennt ekki geta farið
sanian, en gerir það þó, en getur það alls ekki
til lengdar. Stríðsgróði, gjafakorn og erlend lán
hafa ýtt undir þá sjálfsblekkingu að setja kröf-
urnar hærra en atvinnuvegirnir eru færir um að
standa undir. Tapreksturinn og uppbótarkerfið
margumtalaða er einkum afleiðing af rangri skrán
ingu krónunnar og gjaldeyrisskorturinn er ekki
nýtt fyrirbæri. Svo hlýtur jafnan að vera þar sem
framleiðsla er fábreytt og hraðfara uppbygging
heima fyrir.
ÍSLENDINGAR urðu þjóða ríkastir á stríðsár-
unum, án þess að sá auður væri grundvallaður á
aukinni framleiðslu landsmanna. Stríðið var eins
konar hvalreki í efnahagsmálunum og síðan öll
þau hundruð milljóna króna, sem kenndar eru
við Marshall og síðast varnarliðsframkvæmdir. —
Vegna alls þessa var hægt að lifa hærra en at-
vinnuvegirnir gáfu tilefni til. Þegar allar þessar
lindir þornuðu voru 380 milljónir teknar að láni
erlendis og þeim veitt inn í efnahagskerfið. Allt
þetta fjármagn hefur gert þjóðinni fært að lifa
um efni fram, samhliða því að sjá marga drauma
rætast í framkvæmdum til lands og sjávar. Allt er
fé þetta þrotið og ekki líklegt að í nánustu framtíð
sé auðið að afla lánsfjár í stórum stíl til að við-
halda áframhaldandi fjármálaþennslu. Hvort sem
mönnum kann að líka það betur eða verr, verður
sú staðreynd ekki umflúin, að hver og einn verð-
ur að missa spón úr aski sínum. Eyðsla verður að
minnka og fjárfestingin einnig, hverjar ráðstaf-
anir sem gerðar verða af hinu opinbera, þar til
jafnvægi er komið á.
Ríkisstjórnin glímir nú við þann vanda að finna
efnahagsmálunum viðeigandi lausn. Sé það rétt,
að Utflutningssjóð og ríkissjóð vanti 200 milljónir
á þessu ári, umfram áætlaðar tekjur, til að geta
innt af höndum lögboðnar greiðslur, vegna upp-
bótarkerfisins, er auðséð, að við ærinn vanda er
að fást. Talað hefur verið um breytta gengisskrán
ingu, ennfremur niðurfærsluleið-
ina eða þá enn aðrar og e. t. v.
hæpnari leiðir til frambúðar-
lausnar. Auðvitað er engin sú
leið til í efnahagsmálunum, sem
sársaukalaus verður. Uppbótar-
og niðurgreiðslukerfið er orðið
mjög þreytandi og er ófram-
kvæmanlegt til lengdar. Hver
önnur leið sem farin verður,
hlýtur að miðast við nokkra fram
tíð. Núverandi ríkisstjórn má
vita það, að þótt hún eigi öruggt
og traust fylgi að baki, er það að
miklu leyti bundið þeim vonum í
efnahagsmálunum, sem enn hafa
ekki rætzt.
Vonandi ber stjórnin gæfu til
róttækra aðgerða, sem þorri
landsmanna getur við unað. —
Vinstri stjórnin er vissulega fær
um það, ef hún er samhent, en
tæplega aðrir. Nú þegar hefur
íhaldið fordæmt allar hugsanleg-
ar leiðir, sem yfirleitt geta komið
til mála að núverandi stjórn geri.
Þannig vinnur „stærsti stjórn-
málaflokkurinn“ að heill þjóðar-
innar. Og ekki hefur hann bent á
neina færa leið eða neina leið í
efnahagsmálum, svo að þaðan er
einskis að vænta nema nei-
kvæðrar afstöðu til þess er gert
verður. Ljóst er því, að efnahags-
málin verða torleyst ef vinstri
stjórnin ber ekki gæfu til þess.
Og ekki mun það ávinningur
fyrir þjóðina, né heldur neinn
stjórnmálaflokk, sem að ríkis-
stjórninni stendur, að enn verði
gripið til deyfilyfja, í stað þess
að skera meinsemdina burtu —
áður en það er of seint.
Skíðakennsla og skíðamót
á Sauðárkróki
Haraldur Pálsson, skíðamaður
fr: Reykjavík, var hér við skíða-
kennslu frá 3. til 16. marz. Veður
var yfirleitt mjög hagstætt til
skíðaferða, enda var áhugi mjög
mikill og fjöldi barna og unglinga
úr skólunum og Ungmennafélag-
inu nutu til sagnar hins ágæta
kennara í skíðaíþróttinni. Síðustu
dagana var haldið skíðamót og
keppt í boðgöngu og stórsvigi.
Föstudaginn 14. marz var
skíðamót innan skólanna, og
kepptu bekkirnir innbyrðis í boð
göngu og svigi, og var áhugi
mikill og keppnin spennandi, þótt
keppendur væru ekki allir háir í
lofti eða miklir kappar.
í Gagnfræðaskólanum náðu
þessir beztum árangri í svigi:
1. Ole Anton Bieltved 60 sek.
2. Þráinn Valur Ingólfss. 62.8 sek.
3. Guðm. Þ. Adolfsson 64,9 sek.
Barnaskólabörn kepptu í held-
ur styttri braut og urðu þar hlut-
skarpastir:
1. Páll Ragnarsson 55,5 sek.
2. Reynir nUnsteinsson 57,0 sek.
3. Þorleifur Pálsson 60,3 sek.
Skíðamót Sauðárkróks var svo
haldið 15. og 16. marz Var keppt
í boðgöngu milli skólarina og
Ungmennafélagsins. Þrír menn
voru í hverri sveit. Bar Iðnskól-
inn sigur úr býtum, átti tvær
fyrstu sveitirnar.
1 stórsviði urðu úrslit þessi:
1. Ole Anton Beiltvedt 2:18,7 mín.
2. Hreinn Sigurðsson 2:19,8 mín.
3. Sigm. Pálsson 2:21,2 mín.
Keppnin fór fram í Skógarhlíð.
Brautarlengd var um 1800 m.
Fallhæð ca. 250 m. og hlið 35. —
Gæri var heldur þungt.
Allmargir áhorfendur voru á
þessu móti, enda er slíkt nokkur
nýlunda hér. Þetta er í rauninni
í annað skipti, sem slíkt er borið
við hér, því að fyrir nokkrum ár-
um var haldið skíðamót hér í
fyrsta skipti. Er þess að vænta að
áfram verði nú haldið skíðanám-
skeið og skíðamót hér í bæ á
næstu árum. Guðjón Ingini.
Göngukeppni í
Mývatnssveit
Miðvikudaginn 26. þ. m. fór
fram 15 km. skíðaganga að Hellu
vaði í Mývatnssveit. Var það sú
þriðja í röðinni þar í sveit í vet-
ur og lokaþáttur undirbúnings
s'kíðamanna að þátttöku í-Skíða-
móti íslands um páskana.
Úrslit urðu þessi:
1. Jón Kristjánsson 58.10 mín.
2. Steingr. Kristjánss. 61.14 mín.
3. Stefán Þórarinsson 61.44 mín.
4. ívar Stefánsson 61.58 mín.
5. Helgi V. Helgason 62.60 mín.
Þátttakendur voru 12.
Ofangreindir skíðamenn eru á
förum á Skíðamót íslands, og auk
þeirra Hreinn Hermannsson, Sig-
urður Dagbjartsson og Kristján
Sigurðsson.
Einnig gengu 10 drengir á
barnaskólaaldri 5 km.
1. Björn Georgsson 22.38 mín.
2. Kjartan Sigurðsson 22.44 mín.
Tími þessara drengja er dálítið
athyglisverður og gefur von um
að hinir eldri geti, er tímar liða,
setið rólegir heima og hlýtt á
fregnir af skíðalandsmóti í trausti
þess að merki þeirra verði borið
hátt af fullu harðfengi og dreng-
skap.
Skíðamót íslands
Skíðamót íslands hest á mið-
vikudaginn og fer fram í Hvera-
dölum. Héðan fer 15 manna hóp-
ur undir fararstjórn Hermanns
Sigtryggssonar.

Vortízkan 1958
Khöfn í marz.
Um þessar mundir er verið að kynna fyrir kven-
þjóðinni nýja tízku — það sem koma skal — og
ekki fer hjá því, að víða er beðið í ofvæni eftir því,
hvernig hinum háu herrum — en meginið af sköp-
urum kventízkunnar eru karlar, sem kunnugt er —
þóknast, að við skulum líta út á þessu ári. Það er
París, eins og fyrri daginn, sem hefur forgöngu í
málinu, en ýmsar aðrar heimsborgir reyna allt
hvað af tekur að feta í fótspor hinnar glöðu París-
arborgar hvað þetta snertir.
Hér í borg fara sýningarnar að hefjast hvað úr
hverju og gaman verður að sjá, hvernig þeim
dönsku hefur tekizt að skapa hentugar og smekk-
legar flíkur, eftir að hafa sótt hugmyndir og inn-
blástur suður á bóginn. Kvennablöð og ýmis önnur
blöð, m. a. dagblöðin, birta stöðugt myndir af nýj-
ungunum, sömuleiðis sjónvarpið, sem hefur rutt sér
mjög til rúms hér í borginni á sl. ári. En það verð-
ur ekki fyrr en eftir sýningar hinna stærri verzl-
ana, sem hægt verður að mynda sér skoðun á tízk-
unni, eins og hún verður hér á næsta surnri. Samt
sem áður er hægt að slá því föstu, að flíkurnar
verða mun styttri en verið hefur undanfarin ár, og
sumir hinna frönsku tízkufrömuða hafa kippt pils-
unum alveg upp undir hnén. Eg hef ekki talað við
nokkra konu, sem ekki óskar þess heitt og innilega,
að þessi stutta tízka verði kveðin í kútinn, en nú
las eg í blaði í gær, að Margaret Rose of England
hafi kastað sér í fangið á fyrirbærinu og mætt op-
inberlega í hnéstuttum kjól, svo að ekki er við
góðu að búast. En við getum víst allar orðið sam-
mála um ,að pils í hnésbótinni misklæðir mikinn
þorra kvenna, bæði ungra og gamalla.
Hinar nýju línur.
Sú lína, sem mest er skrifað um, heitir „trapez-
línan“ og samkvæmt henni eigum við að líkjast
sykurtoppi einna helzt, mjóar að ofan og breikka
eftir því sem neðar dregur!!
Þá er og sekkurinn í algleymingi í ýmsum til-
brigðum, mittislínan, ef einhver er, færist niður á
mjaðmir, og fellt eða slétt, örstutt pils þar fyrir
neðan. Þeir, sem muna tízkuna frá því um 1928
munu kannast við stílinn. Onnur lína, sem mikið er
sýnd er P-línan eða pokalínan, sem að mínum
dómi gæti alveg eins heitið pokalega línan! Blússan
er þá síð og mjög efnismikil í baki, en rykkist fyrir
neðan sitjandann og þar myndast nokkurs konar
hólkur, þ. e. mjög þröngt pils, svo að erfitt er að
sjá, hvernig hægt er að hreyfa sig í slíkri „múnder-
ingu“.
Ensk og þýzk tízka.
Þótt ekki sé langt á milli Parísar og Lundúna í
bókstaflegum skilningi, þá er það samt nógu langt
til þess, að mikið virðist dregið úr hinum frönsku
öfgum, þegar yfir sundið kemur. Sama er að segja
um þýzka tízku, en í alveg nýjum tízkublöðum
þaðan eru línurnar allar fallegri og betur við hæfi
venjulegs fólks, heldur en franska kátínan, eða
„galskabet" eins og sagt hefur verið hér.
Bandskór og síðar festar.
Margar nýjungar koma einnig fram í kvenskó-
fatnaði þessa dagana, og bandskórnir ryðja sér
mjög til rúms, en þeir munu einnig hafa þekkzt
fyrir 1930. Böndin eru oft í laginu eins og stórt T
og liggja yfir ristina. Efnin eru af ýmsum gerðum
og töluvert er af tvílitum skóm. Lakk- og rúskinn
er notað saman, t. d. er á brúnum rúskinnsskóm
svört lakktá og hæll, svo að eitthvað sé nefnt. —
Önnur nýjung, sem mikið á eftir að sjást og víða á
þessu sumri eru síðu festarnar, bæði perlubönd og
ýmis konar málmfestar, sem nú langt niður fyrií
mitti. Margt fleira mætti nefna, en þetta læt eg
nægja að sinni. — Puella.