Dagur - 15.10.1958, Blaðsíða 8

8
Bagur
Miðvikudaginn 15. október 1958
Villiinisikurinn ógnar fuglalífi og lisk
veiði í ám og vötnum
Ohappasendingin 1932 - Eyfirðingar kaupa
minkahund á sjö þúsund krónur
Ymis fíðindi úr nágrannabyggðum
í jan.mán. 1932 kom Lyra með
óvenjulegan flutning til Reykja-
víkur. Hún flutti 75 minka frá
Noregi, sem verða áttu upphaf
riýrrar atvinnugreinar á íslandi.
Nokkrir einstaklingar áttu þessa
óhappasendingu og hófu síðan
loðdýrarækt. En kvikindi þessi
sneru brátt á eigendurna, enda
hyggin dýr og harðskiptin. Þau
sluppu úr haldi. Nú er svo komið
að þessi minkastofn er orðin
plága í landinu og búinn að
leggja undir sig allar sýslur
sunnanlands, að Vestur-Skafta-
féllssýslu og landið vestanvert,
og liorðiir áð Norður-Þingeyjar-
sýslu.
Varnaðarorð Guðmundar heit-
ins Bárðarsonar og fleiri um
þennan innflutning voru látin
sem vind um eyru þjóta, þótt
margir vildu nú, að svo hefði
ekki verið gert. Innflutningur
dýrategunda og röskun á því
jafnvægi, sem náttúran sjálf hef-
ur skapað, hefur í ýmsum lönd-
um valdið óhemju skaða og
margþættum vandræðum.
’—;
Þrátt fyrir harðindi, erfiða
fæðuöflun og fullkomna óþökk
mannsins, hefur þetta litla dýr
lagt hverja sveitina af annarri
undir sig og búið svo um sig, að
útrýming er erfið með þeim að-
ferðum, sem þekktar eru. Lengi
stóðu Norðlendingar álengdar og
heyrðu sögur um minka á Suð-
urlandi. En minkarnir héldu
hægt og öruggt upp með ánum
og eru nú komnir norður af há-
lendinu og niður í byggðirnar
hér norður frá. í Eyjafirði,
Oxnadal og Bárðardal hefur
þeirra orðið vart og munu nú
komnir út að sjó í framhaldi af
þessum leiðum, þótt enn séu
sennilega fáir og strjálir.
íslendingar hafa barizt við ref-
inn frá fyrstu tíð og gera enn.
Bægisárkirkja 100 ára
Næstkomandi sunnudag, 19.
okt. verður þess minnzt með
nokkrum hátíðahöldum, að í
haust eru 100 ár liðin frá bygg-
ingu Bægisárkirkju.
Kl. 2 e. h. hefst hátíðamessa á
staðnum og flytur sóknarprest-
urinn, sr. Sigurður Stefánsson,
prófastur á Möðruvöllum, minn-
ingarræðu, en sr. Stefán Snævarr
á Völlunij prédikar, og fleiri
prestar aðstoða við guðsþjónust-
una.
Eftír messu býður sóknar-
nefndin kirkjugestum til kaffi-
drykkju í félagsheimili Skriðu-
hrepps, að Melum.
Er þess að vænta, að sóknar-
búar fjölmenni að hátíðahöldum
þessum, og eins gamlir safnaðar-
menn og aðrir velunnarar Bæg-
isárkirkju í næsta nágrenni.
Hann heldur enn velli eftir alla
þá baráttu og fjölgar ört ef lát
verður á bardaganum. Sennilega
er leikur einn að halda honum í
skefjum í samanburði við hinn
nýja og illvíga landnema.
Með hverjn árinu sem líður,
samhæfist hann landinu og lagar
sig eftir staðháttum. Hann verð-
ur því verri viðfangs eftir því
sem hann verður lengur í land-
inu. Nú þegar hefur minkurinn
gert feikna tjón. Fuglarnir
.hverfa úr friðsælum varplöndum,
þegar minkurinn er þangað kom-
inn og lax- og silungsveiði er
hætta búin, hvar sem minkurinn
er nálægur, því að hann er harð-
Kjöri fulltrúa á 26. þing Al-
þýðusambands íslands er nú
lokið á Akureyri. Sjálfkjörið
varð í öllum félögunum, þar sem
hvergi kom fram nema einn listi.
Þessir menn verða fulltrúar:
Fulltrúar Iðju hafa verið kjörn-
ir þessir: Guðlaug Jónasdóttir,'
Ingibjörg Björnsdóttir, Ingiberg-
ur Jóhannsson, Jón Ingimarsson,
Sigurður Karlsson.
Varam. eru: Laufey Pálma-
dóttir, Gústav Jónsson, Frið-
þjófur Guðlaugsson, Jóhann
Hannesson, Skúli Sigurgeirsson,
Eðvarð Jónsson..
FuIItrúar Verkamannafélags
Akureyrarkaupst.: Björn Jóns-
son, Haraldur Þorvaldsson, Ing-
ólfur Árnason, Loftur Meldal,
Torfi Vilhjálmsson.
Varamenn: Rósberg G. Snæ-
dal, Árni Þorgrímsson, Björgvin
Einarsson, Gunnar Aðalsteins-
son, Guðmundur Rögnvaldsson.
Fulltrúar Einingar: Elísabet
Eiríksdóttir, Guðrún Guðvarðar-
dóttir, Margrét Magnúsdóttir.
Varamenn: Jónína Jónsdóttir,
Kristín Jóhannsdóttir, Olöf Al-
bertsdóttir.
Fulltrúar Bílstjórafélagsins:
Jón B. Rögnvaldsson, Höskuldur
Helgason.
Til vara: Baldur Svan-
laugsson, Garðar Svanlaugsson.
Fyrir Sveinafélag járniðnaðar-
manna: Stefán Snæbjörnsson og
til vara Þórður Björgúlfsson.
Fyrir Félag verzlunar- og
TOGARARNIR
Kaldbakur er á heimleið af Fylk-
ismiðum. Kemur væritanlega á laug-
ardaglnn.
Slclibakur er á heimleið af siimu
miðum og kemur ef til vill örlítið
fyrr. — Báðir eru fullfermdir.
Svalbakur kom sl. föstudag með
rúml. 100 tonn af heimamiðum.
Hann fer á vciðar í kvöld.
Harðbakur er á 9. degi vciði-
ferðar á Fylkismiðum.
snúinn til veiða, bæði í vatni og
á landi. Grimmd hans er tak-
marklaus og hreystin mikil, af
svo litlu dýri að vera.
Helzt lítur út fyrir það, að
minkaveiðar verði fastur liður í
árlegu starfi margra manna í
hverju héraði landsins. En því
miður gefa þær ekkert raun-
verulegt í aðra hönd, en verða
eins konar landvarnarstörf til að
fyrirbyggja eyðingarmátt hinna
skæðu dýra.
Snemma á þessu ári var veiði-
stjóraembætti stofnað. Fyrsti
veiðistjórinn er Sveinn Einars-
son. Á hann að hafa á hendi yfir-
stjórn sámræmdra útrýmíngar-
herferða gegn minkum og refum.
Sjálfur er hann veiðimaður og
hefur nú þegar á að skipa hinum
alkunna minkabana, Karlsen, og
nokkrum öðrum minna þekktum,
þeir nota tvö hundakyn við
(Framhald á 5. síðu.)
skrifstofufólks á Akureyri: Óli
D. Friðbjörnsson og Aðalsteinn
Valdimarsson. Til vara: Kol-
beinn Helgason og Baldur Hall-
dórsson.
Fyrir Sjómannafélag Alcureyr-
ar: Tryggvi Helgason og Sigurð-
ur Rósmundsson. Til vara: Lór-
enz Halldórsson og Guðmundur
Ólafsson.
Fyrir Vélstjórafélag Akureyr-
ar: Eggert Ólafsson og til vara
Jón Hinriksson.
Fyrir skömmu hélt íhaldið á
Akureyri stjórnmálafund. Aðal-
ræðumaður var Jón Pálmason
alþingismaður. Samkvæmt frá-
sögn „íslendings" af fundinum,
hefur hann haft tvöföld von-
brigði í för með sér og engum
orðið til ánægju.
Ritstjóri „íslendings" valdi
kjarna ræðunnar í fyrirsögn að
frásögninni og hljóðar hún svo:
„Eitt hefur ríkisstjórnin efnt: Að
taka öll völd af stærsta flokki
þjóðarinnar." Jóni Pálmasyni
hefur ekki enn tekizt að átta sig
á því, að valdið sé stjórnarinnar
en ekki stjórnarandstöðunnar, og
þaðan af síður að sætta sig við
þessar staðreyndir. Og fyrirsögn-
in bregður upp einkar skýrri
mynd af hugarástandi íhaldsins
og valdafíkn þess. í þess augum
eru völdin aðalatriðið og í ljósi
þess eru öfgafullar og óþjóðholl-
ar baráttuaðferðir skiljanlegar,
þótt þær séu hins vegar ekki af-
sakanlegar.
Ræðumaður sagði að fjárlögin
hefðu farið hækkandi risaskref-
um hjá núverandi ríkisstjórn. —
Þingmaðurinn veit þó vel, að
fjárlögin hafa alla tíð farið
hækkandi á landi hér frá
ári til árs, og því ekkert nýtt eða
óvenjulegt að fjárlög hækki hjá
Svarfaðardal 14. okt.
Töluverðan snjó gerði hér um
helgina, og er ennþá hvítt niður að
á. Slátrun á Dalvík lýkur um næstu
helgi. Féð mun yfirleitt fremur
rýrt.
Margir bændur hcyjuðu eftir
göngur, og bjargaði sá heyskapur
miklu. Þrátt fyrir ]>að eru heyin
minni en eðlilegt er, og einnig eru
þau víða hrakin og verða því lélegra
fóður og ódrýgra. Töluvert verður
að fækka á fóðrum vegna fé>ður-
vöntuuar.
A Bakka-og Þverárdal hafa- fjög-
ur lömb fundizt dauð af völdum
dýrbits nú í haust.
Blönduósi 14. okt.
Hér er énginn snjór en aðeins
grátt í fjöllum. Búið er að slátra
30 þús. fjár, en 6—7 þús. munu
vera eftir.
Einhvern næstu daga hefjast hér
framkvæmdir við tvær stórbygging-
ar: félagsheimili, sem verður rúml.
5 þús. rúmmetrar að stærð og stend-
ur austan Blöndu, og bíla- og land-
búnaðarvélaverkstæði, sem kaupfé-
lagið byggir. Mun Mjólkurstöðin
að líkindum komast undir þak nú í
haust.
Ólafsfirði 14. okt.
Einar Þveræingur og Þorleifur
Rögnvaldsson hafa stundað róðra
með línu einkum á Skagagrunni að
undanförnu og aflað frá 4 og upp
í 10 skippund í róðri.
Vinna hefur verið mikil, en nú
er síldin farin að mestu, og minnk-
ar þá atvinnan. Slátrun lauk hér í
síðustu viku. AIls var slátrað 1800
fjár. Þyngstu dilkar vógu 251/q kg.
Féð var fremur létt nema helzt það,
sem gekk á Lágheiði.
1 barna- og unglingaskóla hér
eru 175 nemendur og 14 nemendur
í iðnskólanum.
Fosshóli 14. okt.
í dag fara síðustu fjárbilarnir
með sláturfé til Húsavíkur. Hér var
versta veður í nýafstöðnu norðan-
kasti, sfmi slitnaði víða og staurar
þeirri ríkisstjórn, sem nú situr.
Þá talaði ræðumaður um hinar
gífui'legu álögur á þjóðina, sam-
kv. lögum frá síðasta Alþingi og
daglega kæmu í ljós. Rétt er að
minna ræðumann á, að í efna-
hagsmálunum hefur íhaldið enga
stefnu. Þó gerðu þeir tillögur til
meiri greiðslna Útflutningssjóðs
en predika nú um drápsklyfjar á
almenning vegna tekjuöflunar
sama sjóðs. Allir sjá tvöfeldnina
í þessum málflutningi.
Og enn taldi ræðumaður að
allt væfi nú miðað við að lama
einstaklingsframtakið og koma á
ríkis- og bæjarrekstri. Þetta er
auðvitað alveg út í hött. íhaldið
styður nefnilega sjálft að bæjar-
rekstri og hefur alls enga stefnu,
aðra en hentistefnu í því máli.
Til gamans má minna á, að í
Reykjavík, þar sem rekin er stór
bæjarútgerð undir stjórn íhalds-
ins, er einn bæjartogaranna
skýrður eftir Jóni Þorlákssyni. —
Ekki er að sjá, að íhaldið
skammist sín fyrir bæjarrekstur
í höfuðstaðnum.
Fundur þessi olli vonbrigðum
fundarboðenda, vegna þess hve
fásóttur hann var. Vonbrigði
þeirra, sem á hlýddu, voru þó
enn meiri.
brotnuðu. Að Bólstað fundust níu
kindur dauðar í karpi og vatni eftir
veðrið. Hafði þær lirakið í hvass-
viðrinu. — I Viðikeri fundust sjö
kiridur fenntar en fleiri vantar.
Fyrir skömmu var minkur drep-
inn í Svartárkoti, og eftir hríðina
sáust slóðir, og mun leit að þeim
verða hafin.
Suður i Hraunárdal eru nokkrar
kindur, sem sluppu frá leitarmönn-
um í öðrum göngum. Meðal þeirra
eru tvær ær, sem þar voru lengst £
fyrra ásamt lömbum sínum og fá-
einum kindum að auki. Veturgam-
all útigönguhrútur fannst í haust
vestan ár.
Sauðárkróki 10. okt.
Miklar annir hafa verið hér að
undanförpu. Sláturtíð stendur nú
sem liæst, og vinna á annað hundr-
að manns á sláturhúsi Kaupfélags
Skagfirðinga við ýmiss konar störf
í sambandi við slátrun. ‘
Allmikill fiskur barst að á tíma-
bili, aðallega togarafiskur svo og
nokkuð af bátafiski, og var unnið í
báðum fiskvinnsluhúsunum af full-
um krafti. Reyiulist þá vart nóg
vinnuafl fyrir hendi, og voru ung-
lingar og jafnvel biirn á barnaskóla
aldri tekin til starfa að fiskvinnslu.
Vegna þessa var selningu skól-
anna frestað um nokkra daga, en
8. þ. m. voru þeir þó settir og í þeirn
hafið starf af fullum krafti.
Skólastjóri Barnaskólans, Björn
Daníelsson, minnti á það í skóla-
setningarræðu sinni, að merk tíma-
mót væru nú í sögu skólans, þar
sem hann ætti nú 50 ára afmæli sem
fastur skóli, enda hefði gamla barna
skólahúsið verið byggt 1908 og skól-
inn settur í hinu nýja — og þá veg-
lega húsi — í fyrsta skipti 19. okt.
það ár. Ungur og vel menntaður
kennari réðst þá að skólanum sem
skólastjóri, Jón Þ. Björnsson. Sagði
skólastjóri, að sér væri það mikið
ánægjuefni að Jón, sem gegnt hefði
skólastjórastörfum við þennan skóla
um áratuga skeið, væri nú viðstadd-
ur þessa skólásetningu. Færði skóla-
stjóri honum þakkir fyrir öll störf
hans í þágu skólans og menningar-
mála í héraðinu. Barnaskóli hefur
hins vegar starfað.á Sauðárkróki frá
því árið 1892, en það ár er einmitt
fæðingarár Jóns Þ. Björnssonar.
I skólanum verða í vetur um 150
böm, og eru það fleiri börn en áð-
ur, enda var nú einum kennara bætt
við frá því sem áður hcfur verið.
Allmargt aðstandenda bamanna
var við skólasetninguna.
Gagnfræðaskóli Sauðárkróks var
settur sama dag síðdegis af skóla-
stjóranum, Friðrik Margeirssyni. I
upphafi gat hann um tafir þær, er
orðið hefðu á því, að skólinn hæf-
ist, og hverjar orsakir lægju til
þeirra. Ræddi hann og um ýmis
önnur atriði varðandi skólastarfið.
Þá rakti hann að nokkru sögu skól-
ans og skýrði frá því, að unglinga-
fræðsla hér í bæ ætti nú 50 ára sögu
að baki, því að jafnframt því að Jón
Þ. Bjiirnsson tók við skólastjórn
barnaskólans hefði hann hafið ung-
lingafræðslu og stofnað unglinga-
skóla, er starfaði undir hans stjórn
um áratugi, eða allt til þess að
Gagnfræðaskóli Sauðárkróks var
stofnaður að frumkvæði og undir
stjórn séra Helga Konráðssonar
haustið 1946.
Þakkaði skólastjóri jóni Þ. Björns-
syui, sem viðstaddur var skólasetn-
inguna; allt hans starf í þágu þessa
(Framhald á 4. síðu.)
Fjárbíll veltur
Á mánudaginn mættust bifreiðar
tvær á Moldhaugahálsi, mjólkurbíll
og'fjárbíll, og rákust á. Fjárbíllinn
valt út af veginum og skemmdist
mikið. Gæzlumaður meiddist á
hendi og tvö lömb munu hafa slas-
azt.
r
Fulltrúar frá Akureyri á ASI-þing
Hin fvöföldu vonbrigði íhaldsins