Dagur - 31.07.1959, Side 5

Föstudaginn 31. júlí 1959
D A G U R
5
MINKURINN KOMINN TIL AKUREYRAR
OG SÆKIR AÐ ÚR TVEIMUR ÁTTUM
Fuglar eru liorfnir úr Eyjaf jarðarárhólmum, og
sjófuglar halda sig f jarri ströndinni norðan bæj-
Margir minkar hafa þegar verið drepnir
anns
Á MEÐAN sunnanfréttir ein-
ar bárust af spellvirkjum hins
mesta skaðræðiskvikindis, senr
flutt hefur verið til landsins,
minksins, vöktu þær forvitni
manna liér, á borð við furðu-
scgur fjarlægra landa. En nu
þurfa Norðlendingar ekki að
kvarta lengur um, að þeir séu
afskiptir á þessu sviði. Mink-
urinn er orðinn plága í rnörg-
um sveitum og fer mjög hratt
yfir og leggur á ári hverju
undir sig ný lönd og eyðir þar
hvarvétna fugli og fiski.
Slóð minksins er glögg, og hún
liggur upp með ám og vötnum
sunnan ]ands og yfir hálendið og
niður með ánum norðan fjalla.
Minksins hefur alltaf fyrst orðið
vart frammi í dölum, en síðan
lieldur hann niður með ánum og
allt til sjávar.
Nú hefur hann gert vart við sig
f öllum nærliggjandi dölum en er
ekki alls staðar kominn til manna-
byggða. En höfuðstað Norðurlands
hefur hann þó sótt heim. Bærittn
er í eins konar umsátúrsástandi, þar
sem óvinurinn sækir að úr tveimur
áttum, bæði að norðan og sunnan.
Fuglarnir eru horfnir.
Allir muna, hve fugialífið hefur
fram að þessu verið fjölskrúðugt
]iér innan við bæinn. Þar hafa á
þessum á’rstfma endur verið með
unga sína í lmndraðatali og nfijög
gæfar, oft á þjóðvegunum eða fast
við þá, og ekki látið umferðina
trufla sig, enda sennilega að meiri
liluta heimagangar við Andapoll-
inn öðrum þræði og því matgefnir
fuglar og hálfgerð húsdýr.
Nú er enga fugla að sjá, þegar
ekið er inn fyrir bæinn. Þar eru
bæði endur og jafnvel mófuglar
flúnir. Engum getum þarf að leiða
að þessari leiðu breytingu. Þar er
minkurinn að verki. Sömu sögu er
að segja af hólmunum í Eyjafjarð-
ará, þar sem nokkurt varp er á vor-
in og jafnan fullt af fugli á sumrin.
Þar er nú engan fugl að sjá utan
veiðibjöllu og hettumáf.
Nokkrir ferðamenn hafa séð
mink við brýrnar yfir Eyjafjarðará
og á sundi í'ánni og holur eftir þá
nokkru norðar. Ennfremur hafa
minkahundar rakið minkaslóðir á
svipuðum stiiðum. Fullvist má því
telja, að þessi óvelkomni gestur hafi
þegar náð góðri fótfestu hér innan
við bæinn á sjálfu bæjarlandinu.
Skaul þrjd minka
út um eldhusglugga.
Norðan við bæinn hefur minkur-
inn þó gert sig enn meira heima-
kominn. Lausafregnir gengu um
það, að minkur hafi sézt þar í
sumar, en aðrir siigðu það vcra
ketti eða jafnvel hunda og skelltti
við skollaeyrum. Ekki þarf nú leng-
ur að velta því fyrir scr, hvort þar
hafi verið minkur á ferð, því að á
litlu svæði norðan við Krossanes er
þegar búið að drepa sjö minka, sem
náðst hafa.
Ingi Jónsson á Þórsnesi skaut
þrjú dýr út um eldhúsgluggann, en
bær lians stendur á sjávarbakkan-
nm, og tvo aðra þar skammt frá.
Þá gekk maður einn úr Glerár-
hverfi, Sveinn í Asi, fram á mink,
þegar hann var að sækja hross þar
litlu norðar, og varð fátt um kveðj-
ur. Tókst Sveini að bana kvikind-
inu áður en J>að náði að flýja.
Þá náði Haraldur Skjóldal refa-
skytta einum mink skammt neðan
við Lónsbrúna nú í sumar og hafði
þá minkatíkina Skottu.
Æðarfuglinn heldur sig langt frá
landi, Jiar sem minkur er kominn
í stað ]>ess að véra í hópum saman
uppi í fjörum með unga sína, svo
sem venja hans er unt }>etta leyti
ársins.
Fram til orrustu!
Akureyringar geta búizt við Jjví á
næstunni að sjá mink á götum bæj-
arins. Hann mun og heimsækja
hænsnahúsin, ef að líkum lætur, og
einhverja nóttina drepur hann trú-
lega J>ær fáu endur á Andapollin-
um, sem af sérstakri kurteisi liafa
ekki notfært sér jxið að fara í gegn
um liina lclegu girðingu.
Hér verður liin veraldlega for-
sjón bæjarins að tefla fram sínu
heimavarnarliði og leggja til orr-
ustu við hinn harðgerða óvin. Sú
orusta verður löng og hörð. Minka-
hundar, gildrur, byssur, sprengjur
og eldvörpur verða notaðar, og
mun ekki af veita að liraða vígbún-
aðinum.
Þá má telja trúlegt, að minka-
veiðar verði bráðlega „sportveiðar"
svo sem laxveiði er nú, og gæti [>að
sport verið til nytsemdar.
Fréttir af starfsemi Iíirkjufélags
íslendinga í Vesturheimi
Nonnahúsið er opið sunnudaga
kl. 2.30-4 e. h.
í bréfi frá Ólafi Skúlasyni, rit-
ara hins íslenzka kirkjufélags,
segir m. a. svo:
Á nýloknu lringi Hins Evan-
geliska Lúterska Kirkjufélags
íslendinga í Ameríku, sem haldið
sar í Selkirk, Manitoba í Kan-
ada, var hr. Sigurbjörn Einars-
son, biskup íslands, einróma
kjörinn verndari Kirkjufélagsins.
Er liann þriðji íslenzki biskup-
inn, sem kjörinn hefur verið í
þann sess. Hr. Sigurgeir Sig-
urðsson,. sem ferðaðist mikið
-vestan hafs og prédikaði í ís-
lenzkum kirkjum hér, var fyrsti
verndari Kirkjufélagsins og við
lát hans var hr. Ásmundur Guð-
mundsson, sem einnig var vel
þekktur á meðal Vestur-íslend-
inga, hafði m. a. þjónað íslenzk-
um söfnuði í Kanada um hríð,
kjörinn verndari Kirkjufélagsins.
Og nú standa vonir til, að hinn
nýi biskup, hr. Sigurbjörn Ein-
arsson, muni ferðast á meðal ís-
lendinga vestan hafs næsta sum-
ar, og þ>á einnig sitja Kirkjuþing,
en á J>ví þingi mun verða haldið
hátíðletg 75. afmæli Hins ís-
lenzka Kirkjufélags.
Á þessu þingi voru hr. Ás-
mundur Guðmundsson og frú
Steinunn Magnúsdóttir kjörin
heiðursfélagar Kirkjufélagsins og
eru J>au fyrstu íslendingarnar,
sem heima eiga austan Atlants-
ála, sem þann heiður hljóta.
Embættismenn Kirkjufélags-
ins, kjörnir á þessu þingi, eru:
séra Eric H. Sigmar, forseti; séra
Valdimar J. Eylands, varaforseti;
séra Ólafur Skúlason, ritari; og
Qscar Bjorklund, gjaldkeri.
Tveir nýir prestar gengu inn í
Kirkjufélagið á þessu þingi, báð-
ir að heiman, og báðir frá Akur-
eyri, þeir séra Jón Bjarman, sem
verið hefur prestur í Lundar,
Man. síðan síðastl. ha.ust, og séra
Ingþór Indriðason, sem kallaður
hefur verið til að þjóna Herðu-
breiðarsöfnuði í Langruth, Man.
Og vonir standa til, að enn einn
íslenzkur prestur muni hverfa
vestur til starfa á næsta hausti,
og verða J>á fimm prestar að
heiman í þjónustu Kirkjufélags-
ins, hinir eru séra Eiríkur S.
Brynjólfsson og séra Ólafur
Skúlason.
Við hátíðlega athöfn síðasta
dag þingsins, sem fram fór í
Elliheimilinu Betel í Gimli, af-
henti séra Jón Bjarman málverk
eftir Jóhannes Kjarval, sem ís-
lenzka þjóðkirkjan og íslenzka
ríkið gefa elliheimilinu. Málverk
inu var veitt mótttaka af séra
Eric Sigmar, sem Jiakkaði þessa
rausnarlegu gjöf, sem hr. Ás-
mundur Guðmundsson var
frumkvöðull að, og minntist á
þau sterku bræðrabönd, sem
tengja íslendinga beggja megin
hafsins.
Konráð Vilhjálmsson, skáld og fræðimaður, og kona hans, Þórhalla
Jónsdóttir, áttu gullbrúðkaup hinn 18. júlí sl. — Um leið og Dagur
sendir þeim heiðurshjónum beztu hamingjuóskir, þakkar hann
Konráði fyrir marga góða aðstoð og óeigingjarna samvinnu um
fjölda ára.
ÞANKAR OG ÞÝÐINGAR
Edmond de Rothschild
(1845—1934), franskur Gyðingur,
bankastjóri og auðkýfingur.
Barón de Rotschild átti ýmsa
ættingja, sem höfðu ]>örf fyrir fjár-
hagsaðstoð hans, og oft fengu ]>eir
hana, en hann kærði sig ekkert um
að þeir kæmu í heimsókn til lians í
höllina, þar sem hann bjó. Gestir
hans þar voru helztu aðalsmenn og
auðkýfingar Evrópu.
Er sextugsafmæli Rotschilds nálg
aðist, sendu ættingjarnir nefnd
manna á fund hans til ]>ess að
spyrja um, livort [>að væri ekki
neitt sérstakt, sem hann langaði til
að fá í afmælisgjöf. Jú, Rotschild
sagði, að sig langaði mjög til J>ess
að eignast myndaalbúm, J>ar sem
inn í væru límdar myndir af öllum
ættingjunum.
Daginn fyrir afmælið fékk Rot-
schild stóran pakka, og var ]>ar
bókin komin. Hann greip hana
strax í hönd sér, gekk til dyravarð-
ar hallarinnar og sagði:
— Jean, viltu skoða vcl þessar
myndirl Ef þú hleypir nokkurri af
þessum manneskjum hér inn fyrir
dyr framar, þá verðurðu rekinn úr
vistinni.
Á árunum milli heimsstyrjald-
anna tveggja kom barónsfrú nokk-
ur, Oppenheim frá Köln, til Ber-
línar og fór inn á Hótel Adlon.
Er hún skyldi rita í gestabókina,
renndi hún augunum niður blað-
síðuna og sá þar m. a. skrifuð orð
in „R. de Paris“.
Þegar hún spurðist fyrir, hvíslaði
dyravörðurinn að henni, að þetta
væri barón de Rotschild frá París.
— Einmitt það já, sagði baróns-
frúin, greip gestabókina og skrifaði
i hana: — O. de Cologne.
Tage Erlander
(f. 1901), sænskur stjórnmálamaður
og forsætisráðherra.
Tage Erlander ferðaðist eitt sinn
með svefnvagni til Norður-Svíþjóð-
ar, en þar átti hann að flytja ræðu
á stjórnmálafundi daginn eftir.
Hann var í efra rúminu í klefan-
um, en í rúminu beint fyrir neðan
lá maður og reykti ákaft pipu sína,
svo að dimmt var af reyk í klefan-
um. Erlander bað samferðamann
sinn að hætta reykingunum, en það
var til einskis. Vesalings forsætis-
ráðherrann var að lokum að kafna
í reyk, og hann kallaði því á járn-
brautarþjóninn og sagði:
— Þetta er forsætisráðherrann.
Framhald á 7. siðu.
Á veðramótum
Ný ljóðabók eftir Braga
Sigurjónsson ritstjóra.
Út er komin ný ljóðabók eftir
Braga Sigurjónsson ritstjóra á
Akureyri og nefnir höfundur
hana „Á veðramótum“. í henni
eru nær 40 kvæði, þar með taldir
ljóðaflokkurinn Þrjár niðurstöð-
ur (ívars þáttur Ingimundarson-
ar) og Svarthöfðamál Dufgus-
sonar. Bókin er prentuð í Prent-
smiðju Björns Jónssonar á Ak-
ureyri.
Hin nýja ljóðabók Braga Sig-
urjónssonar, „Á veðramótum“, er
5. bók hans. -Áður eru komnar
út: Hver er kominn úti?, Hraun-
kvíslar og Undir Svörtu
loftum, ennfremur sögubókin
Hrekkvísi örlaganna.
Síðar verður hinnar nýju
ljóðabókar nánar getið í blaðinu.
Arbók Þingeyinga 1958
Ritstjóri hennar er Bjartmar
Guðmundsson frá Sandi.
Norður- og Suður-Þingeyjar-
sýslur og Húsavíkurkaupstaður
hafa hleypt af stokkunum nýju
ársriti er nefnist Árbók Þingey-
inga. Eru þar meðal annars
fréttaþættir úr héruðum, annáll
úr hverjum hreppi, ritgerðir og
ljóð, skáldsögur og sagnaþættir.
Ritið er rúmar 200 bls. í
Skírnisbroti og verðið mjög lágt,
aðeins kr. 50.00 til þeirra er ger-
ast áskrifendur, en kr. 70.00 í
lausasölu. Ritið fæst á Akureyri
hjá Grími Sigurðssyni frá Jök-
ulsá, er tekur á móti áskriítum.
Ritið hefst á ávarpi Jóhanns
Skaptasonar sýslumanns, Páll H.
Jónsson skrifar grein um hyggða
safn Þingeyinga, séra Sig. Hauk-
ur Guðjónsson skrifar greinina:
Hvað óttast minn vin? Jóhannes
Sigfússon ritar um Lestrafélag
Mývetninga 100 ái’a og Grímur
Jónsson um sauðfjárrækt N.-
Þingeyinga.
Ljóð eiga: Eigill Jóansson,
Benedikt Björnsson, Guðm. Þor-
steinsson frá Lundi og Brynjólf-
ur Sigurðsson. — Ennfremur:
Þegar heiðin brann eftir Bj. G.,
Sóknarvísur í Staðarsókn í
Köldukinn eftir Jón Sigurðsson,
Hveitið á Stóruvöllum eftir P. Þ.,
Guðmundur í Flatey eftir Bj. G.,
Eggjagrjót eftir Helga Hálfdán-
arson og margt fleira.
Margar myndir prýða ritið. —•
Prentverk Odds Björnssonar h.f,
sá um prentun. Ritstjóri er
Bjartmar Guðmundsson og með
honum í ritnefnd séra Páll Þor-
leifsson og Þórir Friðgeirsson.
Árbók Þingeyinga 1958 fer vel
af stað og er hið myndarlegasta
ársrit.