Dagur - 04.09.1959, Blaðsíða 4

4
D AG UR
Föstudaginn 4. september 1959
Dagu®
Skrifslolii í HaliouMViHi ‘III ~ Sími i HiG
KITSTJÓRI.
E R L í N G V R I) A V I 1) S S (> N
VugK'iligastjoi i:
J Ó N S V M l E I S S (> N
Árgangurinn kostar kr. 75.00
lilaAiiV kfiiuii út á iniOvikiutiigum og
lauguitlösjuni, jicgar eftii staiula iil
(ijalililagi cr I. júli
PÚENTVEIIK. (>!>I)S lijOKNSSONAR H.F.
Iðnstefna samvinnumanna
! HIÐ ATHYGLISVERÐASTA við iðnað sam-
vinnumanna er það, að hann byggist að langmestu
leyti á innlendum hráefnum. Iðnaðurinn þróaðist
úr heimilisiðnaði í verksmiðjurekstur. Nærtæk
' dæmi er tóskapurinn, sem stundaður var á hverju
íslenzku heimili fram undir síðustu áratugi, til
þess að gera ullina nothæfa til fatnaðar. Framhald
þessa iðnaðar er Ullarverksmiðjan Gefjun. Sömu
sögu er að segja um meðferð shinna og húða. Þar
hafa verksmiðjur á Gleráreyrum tekið við þeim
1 störfum húsfreyjanna að sauma skó. Þar eru
framleidd 60 þús. pör af skóm árlega og skinnin
: verkuð til annarra nota í þeirri einu skinnaverk-
j smiðju, sem starfrækt er á landinu. Þannig miðar
þessi og annar iðnaður samvinnumanna beinlínis
að því, að auka verðmæti hinna innlendu fram-
] leiðsluvara og skapa mörgu fólki trygga og sæmi-
lega launaða atvinnu
] Á hverju einasta ári koma fram margs konar
nýjungar í flestum greinum iðnaðarins og þær er
! nauðsyn að kynna, og í heild er þessi iðnrekstur
svo umfangsmikill orðinn, að gott er öðru hvoru
: að nema staðar um stund til að sjá með eigin aug-
| um þá byltingu, sem hér hefur gerzt í iðnaði sam-
vinnumanna og enn er að gerast og þróun hinna
ýmsu greina iðnaðarins.
Iðnstefnur eru vörusýningar hinna ýmsu fyrir-
; tækja, þar sem verksmiðjustjórar eða fulltrúar
þeirra leiðbeina hinum almenna borgara og kynna
hinar ýmsu vörutegundir, þar sem sölumenn og
j innkaupastjórar gera einnig viðskipti.
| Þessa daga stendur ein slík iðnstefna samvinnu-
: manna yfir. Hún er í Gefjunarsalnum, miklum og
vistlegum samkomusal, ’vel upp sett og mun
; vekja mikla og verðskuldaða athygli. Hún var
sett 3. sept. og er opin fyrir almenning á morgun
: og sunnudaginn. Á undanförnum iðnsteínum hafa
menn undrazt og dáðst að hinum norðlenzku
'• vörum, sem vissulega hafa gefið iðnverkamönn-
j um okkar og forystumönnum samvinnuhreyfing-
j arinnar hinn bezta vitnisburð. Verksmiðjur sam-
; vinnumanna á Akureyri veita öðrum innlendum
I verksmiðjum harða samkeppni, sem leitt hefur í
■ verðlækkunarátt. Iðnrekendur í Fæykjavík hafa
: nú ekki aðstöðu til einokunar á þeim iðnvörum,
! sem hér eru framleiddar. Þá sjá allir hvers virði
í
, hin mikla atvinna er og njóta bæði einstaklingar
] og bæjarfélagið þess í ríkum mæli.
Nú er svo komið, að iðnaður samvinnumanna
hér nyrðra er hluti af okkar daglegu nauðsynj-
um, gildir það bæði um klæði, fæði og hreinlæt-
1 isvörur, og nú er vöruval mikið, bæði af inn-
I lendum og erlendum iðnvörum og oft vandi að
j velja og hafna. Sem betur fer, hefur ékki þurft að
fórna neinu á altari föðurlandsástarinnar til þess
að velja fremur hinar innlendu vörur. Verksmiðj-
! urnar eiga byrjunarörðugleikana langt að baki og
! standa traustum fótum, og enn eru verkefni á
‘ 1, ■
sviði iðnreksturs ótæmandi og samvinnumenn
: láta sér engin framfaramál óviðkomandi.
Að þessu sinni mæta góðir gestir úr öðrum
] landshlutum á iðnstefnunni. Fjögur fyrirtæki, frá
; Húsavík, Selfossi og Reykjavík, sýna einnig sína
j framleiðslu og er það norðlenzkum samvinnu-
! monnum gleðiefni. ,
Sýningardeild Ullarverksmiðjunnar Gefjunar.
Efnagerð Selfoss — Kaupfélags Árnesinga.
Efnagerðin Flóra á Akureyri.
Skóverksmiðjan Iðunn á Akureyri.
- Iðnsfefnðn
Framhald af 1. siðu.
Hvert gildi liafa þessar Iðn-
stefnur einkum?
Þær eru til ómetanlegs hag-
ræðis fyrir þá, sem sjá um inn-
kaup vara og um dreifingu á
þeim meðal almennings. Þær
hvetja til vöruvöndunar og fjöl-
breytni og Iðnstefnur eru auk
þess gagnkvæmur hagur fram-
leiðenda og neytenda, einkum
þegar um nýjungar er að ræða og
það gildir einnig um vandaðar
vörur yfirleitt og af þeim höfum
við meira en flesta grunar. Iðn-
stefnur okkar eru bæði sölusýn-
ing og almenn vörusýning, en
slíkar sýningar eru fastur liður
viðskiptalífsins í flestum löndum.
Og enn má telja Iðnsýningum
okkar það til gildis, að þær aulca
kynningu starfsmanna okkar og
örfa mjög viðskiptin, auk þess
sem þær eru mjög lærdómsríkar
fyrir innkaupastjórana, svo og
allan almenning sem sækir þær.
Gætir þú gefið lesendum hug-
mynd um vörumagn hjá verk-
smiðjum samvinnumanna í stuttu
máli?
Iðnaðardeildin er 10 ára sjálf-
stæð deild innan Sambandsins.
Tölur um framleiðslumagn nokk
urra verksmiðja er miðað við það
tímabil.
Stærsta verksmiðjan er Gefjun,
segir Harry. Ullardúkarnir, sem
þar hafa verið framleiddir og eru
140 sm. breiðir, myndu ná héðan
til Reykjavíkur og þaðan til Ör-
æfa, án þess að komið væri á
enda. Það yrði svo sem 60 km.
bútur eftir. Það fer búið að sauma
mikinn fatnað á landsmenn úr
þessum dúk" á liðnum árum.
Iðunn hefur sútað um • 400
þús. skinn og húðir. Skóverksm.
hennar hefur framleitt yfir hálfa
milljón pör af skóm, saumastof-
urnar okkar hér á Akureyri og í
Reykjavík hafa framleitt um 90
þús. alklæðnaði, kvenkápur,
karlmannafrakka og buxur,
vinnufataverksmiðjurnar Fífa og
Hekla hafa framleitt nær 400 þús.
stk. af vinnufatnaði, 37 þús. úlp-
ur 771 þús. sett af ltvenundir-
fatnaði o'g 400 þús. pör af sokk-
um, ennfremur um 200 þús. stk.
af alls konar prjónafatnaði. Þess-
ar tölur gefa til kynna hve fram-
leiðslan er mikil, og þarf þó þá
skýringu, að allar verksmiðjur,
bæði þær, sem hér eru taldar og
aðrar verksmiðjur, hafa framleitt
þetta vörumagn að langstærstum
hluta síðustu árin vegna þess hve
eftirspurnin hefur farið ört vax-
andi.
Sjöfn hefur framleitt um 3
millj. kg. af sápum og þvottaefn-
um og skyldum vörum, sem sýnir
það að íslendingar eru þrifin
þjóð. Kaffibrennslan hefur fram-
leitt kaffi í 326 milljón kaffibolla,
því að mörgum þykir sopinn góð-
ur. . . . og nú hefur sá, er þetta
ritar, ekki lengur við að skrifa og
fleiri þykjast eiga erindi við
framkvæmdastjórann.
Blaðið þakkar Harry Frede-
riksen svörin og vonar, að al-
menningur geti í sem ríkustuct
mæli notið Iðnstefnunnar í Gefj-
unarsalnum á morgun og sunnu-