Dagur - 24.10.1959, Blaðsíða 2

2
D A G U R
Laugardaginn 24. október 1959
Yaldníðsla félagsmálaráðherra,
Friðjóns Skarphéðinssonar
Um þessar mundir er ekki meira
um annað talað en hina ófyrir-
leitnu valdníðslu Friðjóils Skarp-
héðinssonar, þegar hann, sent lélags
málaráðherra vék þeim Sigurði Sig-
mundssyni og Hannesi Pálssyni frá
störfum í húsnæðismálastjórn og
fyrirskipaði sakamálarannsókn á
þá, en lét stuðningsmenn sína, þá
Eggert Þorsteinsson og Ragnar Lár-
usson sitja áfram.
Eins og alir vita, cr ekkert lán
veitt af Húsnæðismálastjórn nema
allir samþykki, og engin ákvörðun
gild varðandi önnur mál, nema fyr-
ir því sé samþvkki meirihluta hús-
næðismálastjórnar.
Allir þeir íjórir húsnæðismála-
stjórnarmenn, sem taka ákvörðun
um lánveitingu eru því samábyrgir,
og ekki er hægt að koma fram á-
byrgð á lánveitingu á einn frekar
en annan. Ef einn er sekur, þá eru
allir sekir.
VALDNÍÐSLAN
Friðjón Skarphéðinsson félags-
málaráðherra virðist þó slá því
föstu samkv. kröfu Morgunblaðsins,
að hinir pólitísku andstæðingar
hans séu sekir, en samhcrjar hans
saklausir. Hvernig lí/t þjóðinni á
að slíkur maður skuli einnig vera
dðmsmálaráðherra?
Eru ckki Alþýðuflokksbroddarn-
ir orðnir fullkomlega berir að því
að vera auðsveipt verkfæri Sjálf-
stæðisflokksins og nota þá svívirði-
legustu valdníðslu, sem nokkurn
tíma hefur þekkzt á íslandi?
SÁLSÝKISSKRIF
F'ormaður húsnæðismálastjórnar,-
Sigurður Sigmundsson, hóf órök-
studdar ádeilur á samstarfsmenn
sína og sannaði sjálfur fyrir alþjóð,
að hann liefði ófrjálsri hcndi kom-
i/t yfir eínkabréí til Ilannesar Páls-
sonar.
Slík framkoma formanns virðu-
Icgrar stofnunar er að vísu furðu-
leg og bendir til þess, að maðurinn
sé sálsjúkur, en merkilcgt réttarfar
má það heita að láta fram fara saka-
málarannsókn á Hannes Pálsson,
þó að fyrirrtamari Friðjóns Skarp-
héðinssónar kunni að ltafa skipað
sálsjúkan ntánn sem formann hús-
næðismálastjórnar.
Ef .til vilf hefði- félagsinálaráð-.
hcrra -haft. nokkra ástæðu. lil að
skipa annan formann eftir frum-
hlaup Sigurðar Sigmundssonar. En
sakamálsrannsókn Friðjóns á hend-
ur Hannesi Pálssyni og jafnvel Sig-
urði Sigmundssyni sannar aðeins
eindæmd hlutdrægni og misbeit-
ingu ráðherravalds.
HVERJAR ERU ÁSTÆÐURNAR
FYRIR FRIÐJÓNSRANNSÓKN?
Ef dýpra er skyggnzt, ])á er hægt
að sjá, hvaða ástæður muni vera
fyrir þessu ófyrirleitna embættis-
verki félagsmálaráðherra.
Ntcr tvö þúsutid lánsurnstekjend-
ur biða með óafgreiddar lánsum-
sóhnir. Flestir þessara manna mutiu
v'erða í hinlim mestu vandrœðutn.
Frtí því að Friðjón Skarphéðinsson
seitist í stól félagsmálaráðherra,
hefur hann, sem ráðherra húsnteðis-
rnála, eklii hreyft hönd cða fót til
þess að bcila sér fyrir auknu fjár-
rnagni til ibúðarlána. Flokkur ráð-
herra, Alþýðuflokkurinn og stuðn-
ingsflokkur hans, Sjálfsleeðisflokk-
urinn, hafa þvert á móti, i krafti
sins þingfylgis, komið i veg fyrir
að nökkru fjármagni vœri beint lil
ibúðarlána umfram lögboðnar tekj-
ur byggingarsjóðs. Allir þingrnenn
Alþýðuflókksins og Sjálfstæðis-
jlokksins felldu á vetrarþinginu þá
tillögu Framsókttarflohksins, að
taka hluta af lekjuafgangi rikisins
1958 til ibúðarlána.
Slíkt var þó alltaí gert, þegar Ey-
stcinn Jónsson var fjármálaráð-
herra. Alþýðuflokkurinn og Sjáll-
stæðisflokkurinn kusu heldur að éta
út tekjuafganginn. Þá varðaði ekki
um hag húsbyggjenda. A sumarþing-
inu svtefðu þessir sötnu flokliar með
forsetavaldi, þingsályktunartillögu
Þórarinns Þórarinnssonar utn 65
milljón hróna tekjyöflun fyrir veð-
lánakerfið. Þó bent vteri á öruggar
og fratnkvtcmaniegar leiðir til að
afla þessa fjár, þá daufheyrðust
þesir flokkar við öllu sliku.
NÆGIR PENINGAR TIL
BÍLAKAUPA
Hinir tvö þúsund húsbyggendur
máttu standa uppi allslausir á með-
an tugmilljónum króna var varið
til ýmissa stórbygginga, sem gátu
beðið öllum að meinalausu.
Ríkisstjénn Alþýðuflokksins sá
um að bankarnir lánuðu tugi millj-
óna til bílakaupa, á sama tíma og
enginn húsbyggjandi fékk smá-
víxil til íbúðar sinnar. Þessu var
húsbyggendum cellað að gleyma,
mcö þvi að höfða sakamálarann-
sókn á liina þólitisku andsltcðinga
Alþýðufloklisins og Sjálfstceðis-
flokksins i húsnteðismálastjórn. Því-
lík rannsókn átti að taka upp hug
húsbyggenda fram ylir kosningar.
SAKAMÁLARANNSÓKN í PÓLI-
TÍSKUM 'Fll.GANGI.
Félagsmálaráðherra Friðjón Skarp-
héðinsson ásamt öllunt Alþýðu-
flokknum á Alþingi, er sannur að
því að.hafa á þessu ári staðið gegn
allri fjáröflun fyrir veðlánakerfi.
Það er sök fclagsmálaráðherra og
•sluðningsflokka hans, að þústtndir
ibúðarbyggcnda standattúttpþifjár-
vatta tneð ibúðír sinar hálfgerðar,
cða tn.cð jjárnáínskröfu r'eidda yfir
höfði sér.
A santa tíma hafa þessir sömu
flokkar hlutast til um að milljóna-
tugum væri vcitt til bílakáupa og
miður þarfra stórbygginga, s. s.
veitingaluisa, allt til að skapa
aukna eyðslu.
Félagsmálaráðh. Friðjón Skarp-
héðinsson, cr einnig sannur að siik
um það, að hafa eftir kröfu Morg-
unblaðsins látið hefja sakamála-
rannsókn á pólitíska andstæðinga
sína í húsnæðismálastjéirn, að því
■ cr virðist eingöngu til -þctis að-gera
st'örf þeirra toFtryggilcg, og leiða
huga húsbyggenda frá þeirri van-
rækslu sinni og stuðningsflokka
sinna að útvega fé í veðlánakerfið.
Valdníðsla og liirðuleysi unt af-
komu húsbyggenda virðist vera sér-
einkenni þessa íélagsmálaráðherra.
FÉLAGSMÁI.ARÁDH ERRA
FELLUR Á EIGIN BRAGÐI
Friðjón Skarphéðinsson fyrirskip-
ar sakamálarannséikn á péditíska
andstæðinga sína í húsnæðismála-
stjéirn, og rannsóknin á yrst og
fremst að beinast að því, hvort hús-
næðismálastjórn hafi tekið tillit til
pólitískra skoðana lánsumsækjenda
við veifingu lána.
Sjálfur félagsmáiaráðherrann,
sem einnig er dénnsmálaráðherra,
gerir sig með rannsérkn þessari bcr-
an að því, að vcra svo pólitískt
hlutdrægur, að honum detlur ckki
í hug að fyrirskipa rannsókn á
pólitísku samherjana í Itúsnæðis-
málastjórn, né víkja þeim lrá störf-
um, þó þcir hafi sannarlega verið
í einu og öllu samábyrgir um allar
lánveitingat.
Venjulegum húsbyggcnda finnst
því embættisverk lélagsmálaráð-
herra fullkomið rannsóknarefni.
Væri ckki rétt fyrir dómsmáíaráð-
hcrrann Friðjón Skarphéðinsson, að
íyrirskipa sakamálarannséikn á fé-
lagsmálaráðherrann Friðjón Skarp-
héðinsson (yrir vítaverða hlut-
drægni í embættisverkum.
ÞJOÐIN DÆMIR
Það er ekki hklegt að dómsmála-
ráðhcrra Friðjón Skarphéðinsson
víki lélagsmálaráðherranum Frið-
jóni frá störfum, né láti fram fara
sakamálarannsókn á störfum hans.
En þjéiðin dæmir á sunnudaginn
kemur.
Á sunnudaginn 25. okt. n. k.
þurfa húsbyggendur að gera það
upp við sig hvort þeim finnst Al-
þýðuflokkurinn og Sjálfstæðis-
flokkurinn hafa í tíð Alþýðuflokks-
stjórnarinnar hugsað um þarfir hús-
byggjenda. I þeim cfnum munu
þeir bera saman verk Framsóknar-
flokksins annarsvegar og Sjálfstæð-
isflokksins og Alþýðuflokksins hins-
vegar.
Það vcrður ekki hægt að dæma
nema á einn veg x við B.
ÖIl þjóðin verður svo að gera
það upp við sig hvort hún vill kjósa
ylir sig valdniðslu og ósvífna mis-
beitingu ráðherravalds.
Þeir kjósendur, sem ekki aðbyll-
ast valdníðslu og misbeitingu ráð-
lierravalda tnunu þ. 25. okt. n. k.
setja x við B. — Húsbyggjandi.
Frá aðalfundi PresfaféL Hólasfiffis
Aðalfundur I’restafélags Hóla-
stiftis var haldinn á Akureyri laug-
ardaginn 17. og sunnudaginn 19.
þ. m., og sat hann fjöldi presta úr
hinu forna Hólabiskupsdæmi.
Aðalmál fundarins var hið sama
og á lyrsta fundi félagsins á Akur-
eyri fyrir 60 árum: Kröfur nútímans
til prestanna.
Framstigu liöfðu séra Kristján
Búason og séra Pétur Sigurgeirsson,
og urðu miklar umræður um málið.
Stofnað var á lundinum Æsku-
lýðssamband kirkjitnnar i Hóla-
stifti, og skipa stjórn þess: Sr. Pétur
Sigurgeirsson, sr. Sigurður Guð-
mundsson og sr. Árni Sigurðsson.
Ályktanir fundarins voru þessar
helztar:
1. „Aðalfundur Prestafél. Hóla-
stiltis skorar á biskup laudsins og
kirkjumálaráðherra að hlutast til
um, að keypt verði bókasafn sr.
Flelga heit. Konráðssonar, prófasts
á Sauðárkróki, sé það falt, og verði
safnið eign hins væntanlega Hóla-
stóls, og því svo fljótt sem auðið er
fenginn staður á Hólum. Leitað
verði samstöðu við sýslunefnd
Skagal'jarðarsýslu um þetta mál.“
2. „Aðalfundur Prestafél. Ilóla-
stiftis 1959 ítrekar fyrri samþykktir
Framhald á 4. -siðu.
■ © ■ ........ ® -
GUÐM. B. ÁRNASON:
„Sameinaðir sföndum vér; sundraðir fötlum vér
rr
í sl. desembermánuði skrifaði
eg greinarstúf, sem birtist í 7.
tölubl. „Dags“, þ. 6. febr., undir
yfirskriftinni: „Vill íslenzka
þjóðin selja frelsi sitt fyrir
baunadisk?“
í þessari gi-ein leitaðist eg við
að vekja íslenzku þjóðina af þciin
Þyrnirósar-svefni, sem hún hef-
ur soíið í 17 sl. ár — fá hana til
að rumskast og aðgæta hvað við
henni blasir í framtíðinni, ef
haldið er -áfram á sömu braut og
farin hefur verið undanfarin ár.
Aðalorsakir þess hve illa hoi'fði
fyrir þjóðinni í stjórnmálum og
efnahagsmálum — og hefði'einn-
ig mátt segja í siðgæðismálunum
— taldi eg þrjár:
1. Það glapræði, sem allir lýð-
ræðisflokkarnir eru nú búnir að
gera sig seka um — að Þjóð-
varnarflokknum undanskildum
— að taka í stjórn landsins,
ganga til sapista^ við og.QÍla til
áhrifá' og ófeálda í*Janáinu'* i 2 3 fítcnn,
sem vitað er að eiga enga ósk
heitari en þá að ganga af lýð-
ræðinu dauðu, hafa stofnað til
ófriðar og upplausnar í landinu
með því að etja stétt móti stétt
og unnið manna mest að því að
auka hina válegu verðbólgu, sem
ógnar nú þjóðinni með stöðvun
atvinnuveganna og bölvun at-
vinnuleysisins, nema rammar
skorður verði við reistar.
2. Skefjalaus flokkastreita án
tillits til þjóðarhags.
3. Ósæmileg og hatursfull bar-
átta lýðræðisflokkanna sín á
milli, sem hefur veikt þá mjög,
en verið vatn á mylnu kommún-
ista.
Eg tók að lokum fram, að ef
að sagan frá 1262 ætti ekki að
endurtaka sig, þyrfti að verða
stefnu- og hugarfarsbreyting hjá
þjóðinni. Forystumenn hennar
yrðu að semja frið og vinna sam-
an í einlægni, og án flokkshyggju,
að velferðarmálum alþjóðar. Og
allir íslendingar yrðu að gera
það upp við sig — án tafar —
hvort þeir kvsu heldur að
tryggja framtíð sína og frelsi,
þótt það kostaði talsverðar kjara
skerðingar í bráð — eða — að
halda áfram á sömu braut, lifa
um efni fram, sökkva í skuldafen
og verða aftur — innan skamms
— ósjálfstæð og lítilsvirt þjóð.
En hvað hefur svo gerzt síðan
eg skrifaði umrædda grein? Það
er einkum tvennt, sem hæst ber
í stjórnmálunum fyrir aðgerðir
núverandi ríkisstjórnar: Stöðv-
unarlögin, er ríkisstjórnin setti
strax eftir valdatöku sína, og
lögin um kjördæmabreytinguna.
Um fyrra atriðið má segja, að
það var gott og nauðsynlegt að
stöðva verðbólguskrúfuna og
taka til baka 6%.af hinum óraun
hæíu kauphækkunum, sem
knúðar voru fram á seinni hluta
sl. árs og enginn grundvöllur var
fyrir. Það hefur frestað hruni at-
vinnuveganna og allir haft næga
atvinnyiLög líðið vel þetta ár. En
auðvitað þárf meiri aðgerðir ef
duga skal. En sú staðreynd, að
sömu flokkarnir, sem stóðu að
kauphækkununum með komm-
únistum í fyrra, skyldu sjá sig til
neydda að taka þær strax aftur
til báka, syhir ^svo ’ glöggt, sém
verða má, að kauphækkunár-
skrúfan var gerð af pólitískum
ástæðum, eins og í verkfallinu
mikla og örlagaríka 1955, aðeins
til þess að koma ríkisstjórnunum
frá völdum, en ekki til að bæta
kjör verkalýðsins eins og látið
var í veðri vaka. og er það ömur-
legt tímanna tákn.
Sá böggull fylgdi þó skamm-
rifi við setningu þessara nauð-
synlegu stöðvunarlaga, að ein af
þörfustu stéttum landsins —
bændurnir — voru beittir mis-
rétti. Það voru teknar af þeim
4—5 milljónir króna, er þeir áttu
að fá. Hefði þó litlu munað í
þeirri miklu styrkja- og upp-
bótamjólk — tveimur til þremur
hundruðum milljóna króna —
þótt ríkið hefði greitt bændum
það, sem þeim bar. Og því ámæl-
isverðari var þessi meðferð rík-
kistjórnarinnar á bændum, þar
sem þeir voru eina stéttin, sem
sýndi þegnskap og fórnfýsi á
eríiðum tímum fyrir nokkru síð-
an, þegar ríkið var í þröng. Þá
léíu bændur af mörkum ca. 10
milljónir króna gegn því að aðr-
ar stéttir sýndu einnig þegnskap.
Peningarnir voru hirtir af rík-
inu. En þegnskapur annarra
stétta er ógoldinn enn.
Um seinna atriðið — kjör-
dæmabreytinguna — er hins
vegar ekkert gott hægt að segja,
þar eð hún mun aðeins verða
þjóðinni til ógæfu. Hún var knú-
in fram af stjórnarflokkunum og
kommúnistum með miklu offorsi
vegna flokkshagsmuna og haturs
Sjálfstæðismanna á- Framsókn-
arflokknum. Miklum og dýrum
þingtíma vaffeytGöl að makka
við kommúnista um fylgi við
breytinguna. Kommúnistar eru
klókir menn. Þeir létu þingmenn
stjórnarflokkanna ganga lengi á
eftir sér með grasið í skónum —
og sennilega bjóða þeim einhver
fríðindi, þótt þcir hafi vafa-
laust verið ákveðnir í að fylgja
stjórnarflokkunuirr að ftlálum,
þar eð þeir miQrlu háfá Trettilega
ályktað að slór kjördæmi með
hlutfallskosningum mundu hér,
sem annars staðar, skapa fleiri
flokka og meiri ófrið og öng-
þveiti í landinu — einmitt það,
sem þeir hafa barizt fyrir og(
býggjá Vonii- sínar'um valdatöku;
á. Með óheilindum, líkt : og í
launamálunum, tókst þríflokk-
unum að vinna mikinn sigur í
kjöi-dæmamálinu. Menn létu
blekkjast og trúðu fullyrðingun-
um í blöðum þeirra, sem hamrað
var á hvíldarlaust dag eftir dag
fyrir kosningarnar, að það væri
ekki kosið eingöngu um kjör-
dæmamálið, heldur líka um ým-
is önnur mál. Hefðu menn þó
átt að sjá, að ef sú fullyrðing þrí-
flokkanna var rétt, var ákveðið í
stjórnarskránni um þingrof og
kosningar þegar breytingar eru
gerðar á henni, alger markleysa,
aðeins til að eyða fé landsins og
baki mönnum leiðindi og fyrir-
höfn. Eftir kosningarnar kvað
heldur við annan tón í blöðum
þríflokkanna. Þá mátti segja
sannleikann. Þá var sagt hiklaust
einum rómi að kosningarnar
hefðu verið þjóðaratkvæði-!! um
k j ördæmamálið.
Ástæðan til þess að eg hef hér
að framan endurtekið með sem
fæstum orðum efni framan-
greindrar greinar í Degi og lítil-
lega drepið á misferli núverandi
ríkisstjórnar og óheilindin í
stjórnmálunum, er sú, að við
eigum nú í deilu, sem mér finnst
að íslenzka þjóðin hugsi ekki
nógu raunsætt um. Á eg þar við
landhelgismálið. Svo sem kunn-
Framhald ót 7. siðu.