Dagur - 12.12.1959, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Laugardaginn 12. desember 1959
B
.Sktir'.tíifii i Hafiiímtra-ti 'M) — Símt
RITSTJÓKÍ:
ERLI N G U R 1) A V í 1) S S (> N
A ttgl ýsingtist jóii:
- J ÓN S A M 1’ E I. S S O N
Argitngtirinn Vostai kr. 75.00
KlaðiO kcninr tit á iniði ikutiognni og
laugaidíigitit), þrgar efni standa til
OjaltUlagi rr 1. júlí
IMtrNTVEKK ODOS HjÖRNSSONAR H.F.
ÞEÍR SVIKU BÆNDUR
! NÚ ER afstaða Sjálfstæðisflokksins til
bændastéttarinnar ljós orðin. í Morgunblað-
inu 22. sept. síðastl. scgir m. a.:
„Sjálfstæðisflokkurinn lýsti sig ]>egar
í stað andvígan setningn bráðabirgðalag-
anna um ákvörðun verðlags landbúnað-
arafurða og mun þess vegna ekki styðja
þau á Alþingi heldur leggja til að bænd-
um verði bætt upp það tjón, sem þeir
verða fyrir af þessum sökum.“
Þessar yfirlýsingar og aðrar svipaðar, birtar
í blöðum og ræðum Sjálfstæðismanna fyrir
; kosningar, eru öllum hugsandi mönnum í
, minni og margir trúðu þeim fullkomlega og
efuðust ekki um heilindi flokksins í þessu
I máli.
! f neðri deild Alþingis 7. desember komu
I bráðabirgðalögin til atkvæða, á síðasta degi
] fyrir þingfrestun. Allir Sjálfstæðismenn í
j deildinni greiddu atkvæði með því, að lög-
! unum yrði vísað til 2. umræðu, gegn atkvæð-
' utn Framsóknarmanna og fleiri. Þetta þýðir
það, að þegar þingið kemur saman á ný, em
j lögin úr gildi fallin, samkvæmt ákvæði í
j þeim sjálfum.
Þetta var líka síðasta tækifærið, sem Sjálf-
j stæðisflokkurinn hafði til að taka afstöðu
gegn lögunum á Alþingi og hana notaði
hana á þennan hátt.
; Meðal þeirra, sem greiddu atkvæði með
lögunum var landbiinaðarráðherrann,Ingólf-
j ur Jónsson, og landbúnaðarmennirnir séra
j Gunnar Gíslason og Jónas Pétursson.
Landbúnaðarráðherra var spurður á
i fundi deildarinnar, áður en atkvæðagreiðsl-
; an fór fram, hvort hann vildi lofa því. að
j gefa ekki út ný bráðabirgðalög um afurða-
I að svara.
j Hinn 30. nóvember sl. kom til atkvæða í
j efri deild svohljóðandi viðaukatillaga frá Ás-
geiri Bjamasyni og Ólafi Jóliannessyni við
írumvarp til laga um bráðabirgðafjárgreiðsl-
i ur úr ríkissjóði:
„Ennfremur er ríkisstjóminni heimilt
að greiða þá 3,18% verðhækkun á af-
urðaverði landbúnaðarins frá 1. sepí.,
sem framleiðendum landbiinaðarvara
bar samkv. útreikningi hagstofunnar.“
Stjórnarflokkarnir felldu ]>essa tillögu með
I nafnakalli. Allir viðstaddir Sjálfstæðismenn í
i deildinni greiddu atkvæði gegn henni. Sam-
hljóða tillaga var síðan flutt í neðri deild af
j Ágústi Þorvaldssyni og Garðari Halldórssyni
pg kom til atkvæða.4. desember.
j Stjórnarflokkamir felldu þessa tillögu með
! nafnakalli. Allir viðstaddir Sjálfstæðismenn
j gieiddu atkvæði gegn henni í deildinni nema
Jónas Pétursson. Hann sat hjá við atkvæða-
! greiðsluna — greiddi ekki atkvæði!
Af þingmönnum Norðurlandskjördæmis
eystra greiddu atkvæði móti greiðsluheimild-
inni til bænda: Magnús Jónsson, Friðjón
, Skarphéðinsson, Jónas Rafnar, ennfremur
uppbótarþingmaðurinn Bjartmar Guð-
j mundsson.
Fagriskógur og Arnarnes eru
fögur bæjarnöfn. Þau benda til
þess, að fyrrum hafi blærinn
hjalað í laufi birkiskóganna
norður þar og að konungur fugl-
anna hafi löngum stundum setið
á Arnarneshöfða.
Þótt skógurinn sé eyddur fyrir
löngu hefur Fagriskógur dýpri
hljóm en nokkru sinni áður. Það-
an er þjóðskáldið Davíð Stefáns-
son, sem tvær kynslóðir hylla.
En af Arnarnesi er örninn flúinn
og hlakkar ekki lengur yfir veiði
sinni á Arnarnesvík eða í Arn-
arnestjörn.
Arnarnestjörn er á milli Arn-
asness og Fagraskógs, allstór, og
skilur langur malarkambur hana
frá sjó. En austast er ós, og þegar
hann er opinn gætir flóðs og
fjöru í tjörninni, en stundum
lokar brimið ósnum og hækkar
þá smám saman innan við og að
síðustu brýtur vatnið sér braut,
rýfur malarkambinn og ryðst
fram með óhemju þunga, svo
sem Hörgá í leysingum og litar
sjóinn langt út á vík. En oftast er
Arnarnestjörn með mildu yfir-
bragði og speglar þá nágranna
sína á lognsléttum fleti.
Eitt sinn rak lifandi hval á
malarkamb þennan og urðu þar
hin ferlegustu fjörbrot. En ekki
áttu orð þessi að greina frá hvöl-
um, örnum eða þjóðskáldum,
heldur frá síðsumardegi við
tjörnina logntæru.
Þangað ókum við, tveir félagar
í veiðihug. Höfðum silunga- og
laxastangir með venjulegum út-
búnaði, og þetta nauðsynlegasta
af öllu nauðsynlegu, sjálft veiði-
leyfið, höfðum við einnig fengið,
og var okkur því ekkert að van-
bunaði. Og þótt veiðihugurinn
segði eitthvað til sín nutum við
þess að sjá sumardýrðina í sveit-
unum. Dráttarvélarnar tóku
breiða skára á grösugum túnum,
annars staðar var þegar búið að
hirða mest af fyrri slættinum og
grasið farið að vaxa á ný og alls
staðar voru dráttarvélar að verki
að slá, snúa, múga eða draga hey-
ið heim í garð, og sýndist okkur
það ganga nærri eins vel og hjá
Sæmundi í Odda forðum,og voru
þó engir galdrar með í verki. Að-
eins einn hestur gekk fyrir
rakstrarvél og var allt of feitur.
Og svo vorum við þá komnir.
Við þrömmuðum eftir malar-
kambinum og hugðum helzt
veiðivon við ósinn. Sjórinn var á
vinstri hönd en vatnið á hina.
Báran lék við sandinn. Æðar-
fuglinn synti fram og aftur við
flæðarmálið og ungarnir stungu
sér í ákafa. Skarfur einn tók
löng köf nokkru utar og var
fengsæll. Hann renndi smáfiski
niður í heilu lagi og tútnaði háls-
inn út um leið.
Þar er nú ekki verið að steikja
eða brasa.
Og þá vorum við nú loksins
komnir að ósnum, þ. e. a. s. þar
sem hann átti að vera. En þar
var bara enginn ós og vatnsyfir-
borðið miklu hærra innan við en
utan. En rétt í þessum athugun-
um vakti silungur út á tjörn og

annar og þarna og þarna. Og áð-
ur en löng stund var liðin var
línunni kastað út og fallegur
ánamaðkur datt í vatnið og litlu
vestar hvein í hjóli og línu og
litríkur og oddmargur málm-
hlutur klauf loftið og kyssti
vatnið með háum smelli.
Og svo byrjaði þessi eftirvænt-
ingarfulla bið. Eftir dálitla stund
þóknaðist einhverjum að narta í
ánamaðkinn og aftur. Hann var
við, og allt í einu renndi hann
sér að beitunni og tók hana
ákveðið. Stöngin titraði, véiði-
maðurinn kánnski líka og innan
fárra augnablika var tekizt á í
alvöru. En það var ójafn leikur
og bleikjan var dregin á land,
skoðuð í krók og kring og beitt á
ný. Bleikjan vildi heldur ána-
maðkinn, en allt annað, og
áður en löng stund var liðin var
önnur . silfurgljáandi bleikja
dregin. Þetta gekk eins og í sögu.
Hér var auðvitað ekki um neina
stórfiska að ræða, en það var
heldur ekki með því reiknað og
því engin vonbrigði.
Þetta varð hinn dýrlegasti dag-
ur. Þegar líða tók að kveldi,
hætti vélaskröltið á bæjunum.
Einhverjir ungir menn hrundu
báti á flot og fóru á handfæri
skammt undan landi. Það var
logn og hljóðbært. Piltarnir í
bátnum og stúlkur upp á bæjun-
um kölluðust á gamanyrðum og
sungu.
En væri nú ekki reynandi að
veiða þorsk líka. Það voru ekki
nema nokkur skref yfir kambinn.
Samþykkt, og næst -köstuðum við
í saltan sæ. Og viti menn, þá
urðum við nú fyrst varir. Stærð-
ar þorskur gein við plastfiski fé-
laga míns, og þrátt fyrir allar
sínar stimpingar, var honum
rennt á land. Hann var reiðilegur
á að sjá með uggana þanda.
Hann minnti á reiðan kött og
nokkrir félagar hans létu glepjast
af agninu. Þetta var líflegt. En
það var ekki aðeins, að félagi
minn drægi fleiri þorska. Hann
segir allt í einu: „Ætli það sé
ekki bezt að fara að vitja um.“
En vitja um hvað? Jú. Hann
hafði nú reyndar haft þrjár
stengur með sér, og nú hafði
hann beitt tvo öngla, kastað þeim
út á vatnið og fest stangirnar
tryggilega. Þriðju stöngina not-
aði hann við þorskinn. Þar þætti
hann tveim bleikjum við veiðina.
Dagurinn var fljotur að líða og
tekið að húma þegar við lögðum
af stað heimleiðis með silung og
þorsk, sólbrenndir og sælir bæj-
armenn. — E. D.
- Ýmis tíðindi
Framhald af 8. síSu.
urðu alls ekki varir við
rjúpur, og hættu menn því von
bráðar að ganga til rjúpna.
Góður afli
Sauðárkróki, 11. des. — Fimm
eða sex dekkbátar róa héðan og
er afli mjög góður. En tregari er
aflinn hjá togskipunum. Atvinna
er sæmileg á meðan fiskast.
ÞANKAR OG ÞYÐINGAR
Bandaríska skáldið og blaðamaðurinn Eugene
Field (1850—1895) fékk einu sinni bréf frá ungum
manni, sem var að fást við að yrkja. í bréfinu var
kvæði, sem. hét: Hvers vegna lifi ég?
Svarbréfið v£p- sent óðara og var á þessa leið:
— Af því að þér senduð kvæðið með pósti.
Enska rithöfundinum Theodor Hook (1788—1841)
voru eitt sinn sögð þau tíðindi, að pólitískur and-
stæðingur hans hefði kvænzt.
— Það gleður mig innilega að heyra, sagði hann,
en svo bætti hann við, eftir dálitla umhugsun:
— Ja, hví skyldi eg nú annars gera það? Þessi
maður hefur eiginlega aldrei gert mér neitt til
miska.
Sá gamli.
Konrad Adenauer, kanslari Vestur-Þýzkalands,
hefur þurft að stjórna með aðstoð annarra flokka,
en síns eigin, og hefur samkomulagið stundum
gengið skrykkjótt, því að sá gamli er einþykkur og
ráðríkur með afbrigðum. Eitt sinn sagði einn for-
ingi eins samstarfsflokksins, Kristilegra demókrata,
við hann:
— Já, en dr. Adenauer! Þér getið nú alls ekki
heimtað, að við segjum já og amen við öllu, sem
þér hafið gert upp á eigin spýtur!
— Eg heimta alls ekki, að þið segið amen, svar-
aði Adenauer.
Eugen d’Albert (1864—1932), tónskáldið þýzka
og píanistinn, var nýkvæntur, rétt einu sinni, og nú
var hann á hinni venjulegu brúðkaupsferð til
ítalíu. Á veitingastað nokkrum á Sikiley fengu
hjónin spaghétti, sem alls ekki var mönnum bjóð-
andi. Brúðguminn bragðaði aðeins á þessu, en svo
greip hann diskinn og henti öllu saman út um
gluggann. „Helvítis óæti,“ kallaði hann, en svo
sneri hann sér að konu sinni og bætti við:
„Ja, eg er þó a. m. k. orðinn það skynsamari,
elskan mín, að eg skal ekki fara næstu brúðkaups-
fez’ð til ítalíu, það veit sá, sem allt veit!“
Ættfærsla.
Liliukalani, drottning á Hawaieyjum, kom til
Bretlands á 60 ára ríkisstjórnarafmæli Viktoríu
drottningar, og þá var henni boðið til Windsor-
kastala. Þær spjölluðu ýmislegt saman við þetta
tækifæri, drottningarnar, og sú frá Hawai gat þess
m. a., að hún hefði enskt blóð í æðum.
— Nú, hvernig má það vera? spurði Viktoría.
— Jú, einn af forfeðrum mínum át Cook skip-
stjóra, svaraði hin.
Úr öskunni í eldinn.
Frederik North lávarður (1732—1792) var for-
sætisráðherra Bretlands í meira en áratug, og eitt
sinn á meðan lian gegndi þessu embætti, sat hann
í leikhúsi ásamt fleira fólki; Maður nokkur, sem sat
nálægt forsætisráðherranum, teygði sig í áttina til
hans og spurði:
— Hver er þessi Ijóta kerling, sem var rétt að
koma inn?
— Hún, sagði North lávarður, það er nú konan
mín.
— O, herra minn, getið þér nokkurn tíma fyrir-
gefið mér? stamaði maðurinn, fullur örvæntingar,
eg átti ekki við hennar hágöfgi, heldur þetta óféti,
sem með henni er.
— Það — það er dóttir mín.
Hin hinzta bón.
Þegar franski rithöfundurinn Francois Rabelais
(1494—1553) lá banaleguna, heyrði hann, að lækn-
arnir voru að hvíslast á og ráðgera að reyna við
hann nýja lækningaaðferð. Hann notaði síðustu
krafta sína til þess að setjast upp í rúminu, og sagði
biðjandi rómi:
— Æ, herrar mínir, leyfið mér nú að deyja eðli-
legum dauða.
Plutarchos (uppi um 100) var grískur rithöfund-
ur og heimspekingur. Hann sagði þetta:
— Ónytjungar, sem settir eru í virðingarstöður,
líkjast helzt líkneskjum a súlum. Því hærra sem
þeir eru, því minni sýnast þeir.