Dagur - 23.12.1959, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 23. desember 1959
D A G U R
5
Jólasamkomur Hjálpræðishersins
Greinargerð frá Osta- og smjörsölunni
1. jóladag kl. 20.30: Hátíðasam-
koma. — 3. jóladag kl. 15.00: Jóla
fagnaður aldraðs fólks. — Mánu-
daginn 28. des.: kl. 20.00: Skandi-
navisk-hátíð. — Þi-iðjudag 29.
des. kl. 20.00: Jólafagnaður
Heimilasambandsins. — Mið-
vikud. 30. des. kl. 15.00: Jóla-
fagnaður fyrir börn. Aðg. 3 kr.
— Gamlaárskvöld kl. 23.00: Mið-
næturguðsþjónusta. — Nýársdag
kl. 20.30: Hátíðasamkoma. —
Deildarstjórinn, Major Frithjof
Nilsen, og frú, stjórna samkom-
unum frá 26. des. til 29. des. —
Verið hjartanlega velkomin.
Frá Happdrætti Fram-
sóknarflokksins
Nauðsynlegt að gera skil á
heimsendum miðum strax í dag.
Dregið í kvöld. Skrifstofan opin
til viðtöku skilagreina frá kl. 5—7
e. h. — Ingvar Gíslason. — Sími
1746 og 1443.
Iðjuklúbburinn
Spilakvöld verður hjá Iðju
sunnudag 3. jan. kl. 8.30 e. h.
í Alþýðuhúsinu.
Góð kvöldverðlaun.
Dans á eftir. — Helena
syngur með hljómsveitinni. —
Komið og skemmtið ykkur.
STJÓRNIN.
Framhald af 1. siðu.
Vikse borið fyrir dómi, að reynd-
um matsmönnum beri sjaldan
meira á milli en hálft stig, þegar
reir gefa smjöri einkunn fyrir
lykt og bragð.
2. í dómnum er lýst niðurstöð-
um rannsókna gerlarannsókna-
deildar Atvinnudeildar Háskól-
ans á 35 sýnishornum af gæða-
smjöri, sem tekin voru hjá oss.
Forstöðumaður deildarinnar, dr.
Sigurðs Pétursson, hefur gefið
sýnishornunum þessar einkunni:
13 sýnishorn taldi hann góða
vöru, 15 sæmilega og 7 gallaða.
Einkunnir þessar voru að jafn-
aði byggðar á prófunum á útliti,
gerð (,,konsistens“), bragði og!
gerlagróðri (,,katalase“).
Nú er það ljóst, að orð eins og
„góður“, „sæmilegur" og „gall-
aður“ eru mjög afstæðrar merk-
ingar. Um aðferðir sínar við
einkunnagjöfina bar dr. Sigurður
Pétursson svo fyrir dómi:
„Aðspurt segist vitnið ekki
geta talið sýnishorn góða vöru,
sem ekki hafi náð einkuninni
„góður“ við allar þær prófanir,
sem á sýnishorninu voru gerðar,
enda kveðst vitnið hafa notað
lýsingarorðið „góður“ sem hástig,
en hins vegar lýsingarorðið
„sæmilegur11 um söluhæfa vöru,
sem vitnið hafði þó ekki verið
ánægt með að öllu leyti. Bendir
vitnið meðal annars á í því sam-
bandi, að það hafi fylgt þeirri
reglu, að gefa smjörsýnishornum
ekki hæstu einkunn ef katalase-
talan fer yfir 0 markið.“
Teljum vér ljóst, að mörg
þeirra sýnishorna, sem dr. Sig-
urður hefur talið „sæmilega“
vöru með þessari aðferð, myndu
samkvæmt matsreglum þeim,
sem lýst var í 1. hér að framan,
geta talizt „góð“ vara.
Um framkvæmd rannsóknanna
bar dr. Sigurður svo fyrir dómi:
„Aðspurt segir vitnið, að
bragðprófanir á hverju smjör-
sýnishorni hafi það jafnan fram-
kvæmt sjálft ásamt einni til
tveim og í stöku tilfellum þrem
aðstoðarstúlkum. Tekur vitnið
fram, að fyrir hafi komið að kall-
að hafi verið til stúlknanna úr
efnarannsóknardeildinni í þessu
skyni, þegar aðstoðarstúlkur
vitnisins voru ekki við. Einnig
hefur komið fyrr, að skrifstofu-
stúlka gerlarannsóknarstofunnar
hafi verið við bragðprófanir.
Segir vitnið, að yfirleitt hafi
verið samkomulag milli þess og
stúlknanna um bragð-matið, þótt
fyrir hafi komið, að einstakir
prófendur hafi viljað nota mis-
munandi orð eða hugtök um
galla þá, sem hlutaðeigandi töldu
sig finna á sýnishornunum. Hins
vegar tekur vitnið fram, að það
hafi aldrei gert athugasemdlr um
bragðgalla, nema það hafi fundið
gallana sjálft. Segir vitnið og, að
sjaldan hafi komið fyrir, að það
hafi fundið bragðgalla á smjöri,
sem aðstoðarstúlkur þess töldu
sig ekki hafa fundið, enda telur
vitnið aðstoðarstúlkur þessar
fullt eins bragðnæmar og það er
sjálft.“ ,
Þegar dr. Sigurður taldi sýnis-
horn ekki ná því að teljast góð
vara, var í langflestum tilvikum
um það að ræða, að hann taldi
smjörið haldið bragðgöllum.
Dr. Sigurður er ekki sér-
menntaður sem mjólkurfræðing-
ur og þaðan af síður aðstoðar-
stúlkur hans. Höfum vér því ’tal-
ið, að ekki væri öllu meira leggj-
andi upp úr dómum starfsfólks
gerlarannsóknardeildarinnar um
bragð, útlit eðá gerð smjörs, en
hverra annarra leikmanna. Að-
eins 1 þeirra 7 sýnishorna, sem
dr. Sigurður taldi gallaða vöru,
reyndist að hans dómi gallað við
gerlafræðilega rannsókn.
25 af framangreindum 35 sýn-
ishornum, sem gerlarannsökuð
voru, fóru einnig til efnarann-
sóknar í efnarannsóknadeild At-
vinnudeildar Háskólans, en af
einhverjum ástæðum, sem oss
er ekki kunnugt um, voru 10
sýnishornanna ekki send til efna
rannsóknar. Af þessum 25 sýnis-
hornum, sem efnarannsökuð
voru, voru 14 jafnframt bragð-
prófuð í efnarannsóknadeildinni.
Um bragðprófanirnar bar Jóhann
Jakobsson efnafræðingur, for-
stöðumaður iðnaðardeildar At-
vinudeildar Háskólans, fyrir
dómi á þessa leið: ,
„Vitnið segir, að það hafi upp-
haflega verið að beiðni starfs-
manna borgarlæknis, að bragð-
prófanir voru framkvæmdar á
efnarannsóknarstofunni og at-
hugasemdir um þær skráðar í
niðurstöður rannsóknar, en þar
sem síðar hafi verið frá þessari
beiðni fallið, er athugasemdum
sleppt í seinustu rannsóknum.
Vitnið segir, að þegar bragð-
prófanir hafi verið framkvæmdar
á efnarannsóknarstofunni hafi
þær venjulega verið lagðar undir
mat fjögurra til fimm starfs-
manna. Telur vitnið sennilegast,
að þegar annars er ekki sérstak-
lega gétið eða athugasemdum
sleppt á niðurstöðum rann-
sókna, þá hafi bragðið ekki verið
aðfinnsluvert að dómi prófenda.
Vitnið tekur fram, að oft hafi
kornið fyrir, að prófendur voru
ósamhljóða um dóm sinn á bragði
smjörsýnishornanna, enda kveðst
vitnið hafa skýrt starfsmönnum
borgarlæknis frá þessu og að
áliti vitnisins mun það meðal
anars hafa orðið til þess, að
starfsmenn borgarlæknis aftur-
kölluðu beiðni sína. Vitnið tekur
fram, að það sem nú hafi verið
bókað eigi við, þegar mjög veikur
keimur fannst af smjörinu."
Vegna þessara breytinga á
óskum starfsmanna borgarlæknis
voru 11 síðustu sýnishornin a£
þeim 25 sem efnagreind voru,
ekki bragðprófuð í efnarann-
sóknadeildinni. Um hin 14, sem
bragðprófuð voru þar, er það að
segja, að niðurstaða bragðprófan-
anna varð einatt á aðra lund en
hjá gerlarannsóknadeildinni, og
þá fyrst og fremst með þeim
hætti, að bragðgallar, sem gei'la-
rannsóknadeildin taldi vera fyrir
hendi, fundust ekki í efnarann-
sóknadeildinni.
3. Vér teljum fráleitt, að hægt
sé að byggja sektardóm á niður-
stöðum rannsókna smjörsýnis-
horna, sem tekin eru annars stað-
ar en hjá oss, án þess að jafn-
framt sé tryggð full sönnun þess,
að smjörið hafi ekki getað spillzt
hjá vörzlumanni, hvort sem
hann er kaupmaður eða neyt-
andi. Því skilyrði var ekki full-
nægt um slík sýnishorn, sem um
var fjallað í málinu.
4. Þrátt fyrir það, sem að
framan hefur verið greint, viljum
vér ekki halda því fram, að
aldrei hafi komið fyrir, að smjör
frá oss hafi reynzt lakara en
skyldi. Hitt fullyrðum vér, að
fyrii-svai-smenn Osta- og smjör-
sölunnar s.f. hafa frá upphafi
einskis látið ófreistað til þess að
framleiðslan mætti verða sem
bezt, og þeirri viðleitni verður að
sjálfsögðu haldið áfram.
Reykjavík, 16. desember 1959.
LÚÐRASVEIT AKUREYRAR
heldur sína árlegu jóla- og ný-
árstónleika í Akureyrarkirkju
sunnudaginn 3. janúar næstk. kl.
9 e .h. — Auk Lúðrasveitar Ak-
ureyrar mun lúðrasveit drengja
úr barnaskóla Akureyrar leika á
þessum tónleikum.
JÖRÐIN GRUNDI SVARFAÐARDAL
er laus til ábúðar í næstu fardögum. Allar upplýsingar
varðandi jörðina geí’ur
VALDIMAR ÓSKARSSON, Dalvík, sími 69.
\ OLÍU OG TÓMAT
fágt C ÓééM&ts
tH&tvö/ave/'zfuHUÁH'
DÓSIRNAR MEÐ
VÍKINGASKI PIN U
PENTA og BOLINDER
er
VOLVO
framleiðsla.
Diesel-, benzín- og steinolíu-
vélar í smærri og stærri báta
frá 5-180 ha.
PENTA vélar eru í um 500
VOLVO bifreiðum hér á
landi og Jrví auðveldara með
varahluti.
VOLVO
FEMTA
BOLINDER MUNKTELL
BOLINDER vélar liafa verið framleiddar yfir 50 ár og eru dæmi um MB-
vélar, sem gengið hafa yfir 30000 klukkustundir án viðgerða. BOLINDER
DIESEL er framleidd í 1, 2, 3 og 4 strokka stærðum 10—50 hp.
Gleðileg jól! Farsælt komandi ár!
EINKAUMBOÐ:
SVEINN BJÖRNSSON & ÁSGEIRSSON
Hafnarstrœti 22, Reykjavík. — Sirni 24204.
Söluumboð: VOLVO-umboðið, Akureyri.
ALLIR KAUPA
DELESIUS kr. 21.25 pr. kg.
A B B 0 N Ð A N Z E kr. 14.75 pr. kg.
APPELSÍNUR kr.20.75pr.kg.
Ódý rara í heilum kössum.
HÝLENDUVÖRUDEILD K.E.A.
OG ÚTIBÚIN