Dagur - 02.04.1960, Blaðsíða 1

Fylgizt með því sem gerist
hér í kringum okkur.
Kaupið Dag. — Sími 1166.
DAGUR
DAGUR
kemur næst út miðviku-
daginn 6. apríl.
XLIII. árg.
Akureyri, laugardaginn 2. apríl 1960
16. tbl.
ER SKOLLIN A
Þó eru allar aðalverðhækkanirnar eftir
Ljóst er það síðustu dagana, að ekki hefur dvöl íhalds og
krata undir feldinum í jólafríinu í vetur, til einkis orðið. Sá
óskapnaður, sem þá varð til, var skírður af foreldrunum strax
í móðurkviði og nefndur „Viðreisn“. Og nú er þessi óskapn-
aður að fæðast. Enginn heyrist ungbarnagráturinn við þessa
fæðingu, heldur tilkynningar um nýja tolla og nýja skatta,
hækkað vöruverð og óbreytt kaupgjald. I‘ó er þetta aðeins
hyrjunin á því, sem koma skal. Enn eru allar aðalverðhækk-
anirnar eftir.
NÚ ERU STJÓRNARFLOKKARNIR AÐ EFNA
LOFORÐIN.
Mennirnir, sem lágu undir feldinum um jólin, lofuðu að
stöðva verðbólguna og bæta lífskjörin. Nú em þeir að efna
loforð sín við háttvirta kjósendur og landsmenn alla. Þeir
leggja 11—1200 milljóna álögur á þjóðina til viðbótar því,
sem áður var og hefur þessu ekki verið mótmælt. Hver til-
kynning um liækkun vöruverðs er „eins og kalt vatn milli
skinns og hörunds“ á þeim, sem studdu stjórnarflokkana í
liaust. En kjósendum til afsökunar má þó segja það, að þeir
kusu ekki um þessa stefnu, heldur flokkana, sem þeir treystu
— flokkaná, sem sviku.
n
n
Hækkun f jölskyldubótanna verður hlutfalls-
lega mest hjá þeim, sem fæst eiga börnin
Sólfaxi í Kulusuk í A.-Grænlandi. Áhöfnin fór í kaffi á hundasleðum. — (Ljósmynd: Sn.).
FJÁRLOGIN KÆKKUÐU UM ÞRIÐJUNG
í nefndaráliti Karls Kristjáns-
sonar um breyting á lögum um
fjölskyldubætur segir m. a.:
NEFNDASKIPANIR.
Vinstri stjórnin skipaði nefnd
1958 til þess að endurskoða vissa
þætti löggjafarinnar um almanna-
tryggingar í því skyni að auka
þær.
Sú nefnd gerði tillögur um
hækkun bóta, sem vafalaust
hefðu náð fram að ganga, ef
vinstri stjórnin hefði ekki í þeim
svifum rofnað af öðrum ástæð-
um.
Ennfremur skipaði fyrrverandi
stjórn aðra nefnd til þess að
endurskoða í lögunum kaflann
um slysabætur.
Sú nefnd skilaði áliti í nóv. sl.,
svo sem greinir frá í athugasemd-
um með frv.
Báðar þessar nefndir miðuðu,
eins og fyrir þær var lagt, tillög-
ur sínar við eðlilega þróun trygg
inganna. (Framhald á 2. síðu.)
54,6% HÆKKUN Á
DRÁTTARVÉLUM
Dráttarvél, sem kostaði 59.192.00
fyrir gengisfellinguna, kostar nú
með söluskattinum 97.450.00 —
hækkunin nálega 54,6%. Hey-
vinnuvélar hækka álíka.
Ef bóndi tekur lán til véla-
kaupanna, þarf hann að greiða
11—12% í vexti ofan á kaupverð-
ið og nema þeir á dráttarvélinni
einni saman um 11.000.00 kr.
Eru rúmlega 1500 milljónir - Framlag til verk-
legra framkvæma er hlutfallslega mun minna
en áður, eða 19.7% af heildarútgjöldunum
Samkvæmt fjárlögunum fyrir
árið 1960 eru rekstrartekjurnar
áætlaðar 1501.2 millj. kr. og
útgjöldin aðeins minni. —
Miðað við árið 1958 hafa því
rekstrartekjurnar hækkað um
554 millj. kr. og rekstrarútgjöid-
in um 519.7 millj. kr. Miðað við
árið 1959 hafa rekstrartekjumar
Frá Skákþingi Ak.
Sjöunda umferð í Skákþingi
Akureyrar var tefld að Hótel
KEA á miðvikudag. Júlíus vann
Magnús, Haraidur og Jóhann
gerðu jafntefli. Aðrar skákir fóru
í bið. Efstur er nú Júlíus Boga-
son með 5% vinning. Næstir eru
Kristinn og Margeir með 4% og
biðskák. Jóhann hefur 4 vinn-
inga og biðskák.
ÓHÆFUR TIL FRYSTINGAR
Jafnt er greitt fyrir úldinn fisk og nýjan fisk
Þverbrestir í meðferð fisksins á sjó og landi
Á sama tíma og íslendingar
sitja þing þjóðanna í Genf og
heimta fullan rétt yfir hluta af
landgrunninu til verndar fiski-
stofnsins og til að tryggja fram-
tíðarhag allra landsmanna, ger-
ast þau undur í verstöðvum
sunnanlands og vestan, þar sem
fiskinum hefur bókstaflega verið
mokað á land, að hinn mikli afli
er ekki nýttur sem skyldi.
Ljótt dæmi.
í greinargerð frá Sambandi ísl.
samvinnufélaga, Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna, Sölusambandi
ísl. fiskframleiðenda og Samlagi
skreiðarframleiðenda, segir, að
af 580 tonna afla Akranesbáta
um fyrri helgi, hafi einungis ver-
ið hægt að nýta 42 tonn — eða
7,25% — til frystingar. Ástandið
sé litlu betra í öðrum verstöðv-
um. Til stöðvunar horfi í mörg-
um fiskverkunarstöðvum vegna
„hráefnisskorts".
Ástæðurnar eru þessar:
Netaveiði fer stórlega í vöxt
og margir bátar hafa fleiri net í
sjó en þeir ráða við. Geysilega
mikill fiskur skemmist í netun-
um. Fiskurinn er feitur nú og
fullur af átu og skemmist því
mjög fljótt. Fiskimönnum er
greitt sama verð fyrir góðan fisk
og lélegan, sama verð fyrir nýjan
línufisk og tveggja nátta neta-
fisk.
Ekki mannamatur.
Meðferð fisksins í bátunum er
oft ábótavant. Fiskurinn er jafn-
vel stundum ekki blóðgaður.
Mikið af fiskinum er því- hvorki
vinnsluvara eða yfirleitt manna-
matur þegar hann kemur á land.
Þetta er ljót saga, þótt auðvitað
eigi ekki allir jafnan hlut að
máli. Hér er veiðigræðgin og hrá-
efnasjónarmiðið í hásæti. Ekki
verður sjómönnum þó einum um
kennt, því að aflamagnið er verð-
launað en ekki gæði aflans eða
raunverulegt aflaverðmæti.
III meðferð í landi.
Þá er meðferð fisksins ábóta-
vant eftir að í land er komið. —
Fiskurinn er víða geymdur við
hin hraklegustu skilyrði og slæ-
legt eftirlit með vinnubrögðum á
fiskverkunarstöðvum. Öll vinna
við fiskinn í landi er trúnaðar-
starf. Hér er verið að framleiða
helztu útflutnin|svöru íslend-
inga. Markaðir eru í hættu ef
vöruvöndun bregst. Ríkisvaldið
hefur ekki séð ástæðu til að upp-
fræða þá, sem að fiskinum vinna.
Þarf aukna verkmenningu.
Fræðsluþættirnir í útvarpinu
eru betri en ekkert, en meira
þarf ef duga skal. Það þarf að
hefja allsherjar sókn, bæta með-
ferð fiskjarins frá því að hann
festir sig í netinu eða á önglin-
um og þar til hann er orðinn að
fyrsta flokks útflutningsvöru. Til
þess þarf öflugt fræðslustarf og
aukna verkmenningu.
hækkað um 358 millj. kr., en
rekstrarútgjöldin um 326.7 millj.
kr.
Minna til framkvæmda
Hér er lengra gengið í aukn-
ingu álaga, til viðbótar gengis-
lækkuninni og vaxtahækkun-
inni, en nokkur vitglóra er í. Það
er svo kórónan á allt saman, að
framlög ríkisins til verklegra
framkvæmda og atvinnuveganna
stórlækka hlutfallslega þrátt fyr-
ir þessar gífurlega auknu álögur.
Þegar íhaldið ræður.
Fjárlögin, þótt há séu og frek
á fjármuni úr vösum almennings,
miða að samdrætti í verklegum
efnum.
Það er glöggt til samanburðar,
að á meðan Framsóknarflokkur-
inn vgr í stjórn, fóru 28,5% af
heildarútgjöldum fjárlaganna til
framfara og uppbyggingar. Nú,
þegar íhaldið ræður, eru þessi
framlög skorin niður í 19,7 %:
Fjárlögin fyrir árið 1960 voru
endanlega afgreidd á Alþingi á
þriðjudaginn var. — Tillögur
stjórnarandstöðunnar voru allar
felldar.
Bændaklúhbsfundur
verður haldinn mánudagskvöldið
4. apríl að Hótel KEA. Aðalum-
ræðuefni: Matjurtarækt í sveit-
um. Á fundinum mæta ráðnnaut-
arnir: Óli Valur Hansson og
Agnar Guðnason. Sérstaklega er
óskað, að húsmæður úr héraðinu
ínæti á fundinum, þar sem um-
ræðuefnið áhrærir störf þeirra.