Dagur - 02.04.1960, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Laugardaginn 2. apríl 1960
Dagur
Skrifsiolrt i Hafii.uMnni !>(> — Sími 11(jG
UITSTJÓRl:
E R L I N G lí R I> A V í 1) S S O N
Auglýstngasljóri:
I Ó N S A M l ( 1. S S () N
: : : :: : : : :: : : : '
Árgangitriitn ko.si;n kr. 75.00
lílaðíð kcmur ól á miAvtkiuliiguiu og
iaugartlögum, )>rgar efpi stantla til
Cjaltldagi er I. júli
PRENTVEUK OlMkS IJJÖRNSSONAR H.F.
HVAÐ ÁTTÍ AÐ LÁTA ÓGERT?
ALLIR stjómmálaflokkarnir vilja láta
þakka sér liina miklu framfarastefnu, sem
staðið hefur Iiér á landi síðustu áratugina og
er alger andstaða alls íhalds fyrr og síðar. —
Sjálfstæðisflokkurinn vill jafnvel líka láta
þakka sér hana og ekki hefur hann legið á
liði sínu í upptalningu afreksverka sinna í
sambandi við alhliða framfarir í landinu og
bætt lífskjör almennings. Þá er kunnugt
hverju Iiann lofar fyrir kosningar, til dæmis
lofaði hann bættum lífskjörum fyrir síðustu
kosningar án nokkurra annarra skilyrða en
þeirra, að hann fengi aðstöðu til að stjórna
landinu. Þetta voru mútur og þær mestu
sem sögur fara af. Svikin eru líka þau stærstu
sem um getur, og nú getur aumingja ílialdið
í hvorugan fótinn stigið.
Stjórnarblaðið á Akureyri, „Islendingur“,
sem sjálft leggur lítið til þjóðmálanna og
gerir tæpast tilraun til að verja efnahags-
málahneyksli ríkisstjórnarinnar, endurprent-
ar Jjó ræðustúfa og spakmæli samherja sinna,
sem því finnst eitthvað bragð að. Síðast það
skársta, að áliti blaðsins, úr ræðu Magnúsar
frá Mel við aðra umræðu fjárlagafrumvarps-
ins. En þar endurspeglast tvíhyggjan mjög
skýrt auk sléttmælginnar. í þessum ræðustúf
fullyrðir þingmaðurinn að fjárfestingin hafi
„óvéfengjanlega“ verið of ör. Hann segir
ennfremur að „bættur efnahagur þjóðarinn-
ar“ hafi orðið henni hvatning og „framfar-
imar verið undraverðar“. í öðru orðinu er
fullyrt að þjóðin hafi lagt of mikið í fjárfest-
ingu. (Þetta á að hljóma saman við rama-
kvein Ólafs Thors: „Við höfum lifað um
efni fram.“) í hinu orðinu eru framfarirnar
dásamaðar og hljómar það við hinn ógeðs-
lega grobbsöng íhaldsins af hlutdeikl sinni í
framförum og bættum efnahag.
Gott væri ef íhaldsblöðin bentu á það und-
anbragðalaust, hvað það er í fjárfestingu
undanfarinna ára, og einmitt með tilstyrk
erlendra lána, sem það telur betur ógerða.
Telur það rafvæðingu landsins, og þar með
virkjun Efra Falls, betur ógerða Telur það
sementsverksmiðju og áburðarverksmiðju
betur óbyggðar? Telur það ræktun og bygg-
ingar í sveitum, bátakaup og hafnarbætur
óþarfa fjárfestingu? Telur það íbúðarbygg-
ingar óþarfar og skipakaup ónauðsynleg I
þessar framkvæmdir hefur þjóðin lagt fjár-
magn sitt og fengið erlend lán til viðbótar.
Vegna þessara og annarra framkvæmda hefur
þjóðin bæði aukið tekjur sínar og sparað
innflutning svo mikið, að léttara er að greiða
vexti og afborganir af stórum lánum nú, en
af litlum lánum fyrir áratug eða svo.
Og Magnús tekur bónda, sem sérstakt
dæmi um nauðsyn stöðvunarstefnunnar. —
Þetta gerir hann á sama tíma og flytja þarf
inn landbúnaðarvörur. Það á að liljóma við
þann íhaldsboðskap, að fækka þurfi bænd-
um um helming.
Nei, hér er jiörf á óslitnni framfarastefnu
til sjávar og sveita. Hún ein er samboðin
dugnaði íslendinga og fenginni reynslu.
Báteigandi skrifar blaðinu á
þessa leið:
„HERRA RITSTJÓRI!
í blaði yðar þann 23. marz sl.
birtið þér á forsíðu stórmyndar-
lega mynd (sem yðar var von og
vísa) af einu ómyndarlegasta
mannvirki Akureyrarbæjar. Á
eg þar við smábátahöfnina á
Oddeyrartanga. Myndin virðist
tekin á heppilegasta tíma hvað
sjávarföll snertir, því að ekki sér
á, að bátarnir standi í botni, sem
þeir þó gera allflestir, þegar svo
óheppilega vill til að fjara er.
Á höfn þessari var byrjað fyrir
nokkrum árum og átti hún að
vera hin myndarlegasta, en þeg-
ar verkið var nokkuð vel á veg
komið, stöðvuðust allar fram-
kvæmdir og við það situr enn.
Það er að vísu skiljanlegt, að
eitthvað hlé hefði orðið sökum
fjárskorts eða meira aðkallandi
verkefna fyrir vélar bæjarins, en
hitt er þó öllu lakara, að frá-
gangur á því, sem búið var að
grafa, var og er slíkur, að lægi
það, sem smábátum var ætlað,
er óðum að fyllast upp af mold,
sem hrynur úr bökkum hafnar-
innar og leðju sem berst með
leysingarvatni frá kartöflugörð-
um bæjarins, einnig frá sandhaug
miklum, sem mokað var upp við
togarabryggjurnar og ekið var
eins nærri smábátahöfninni og
unnt var að koma honum. Senni-
lega í því skyni, að stutt væri í
efni til að fylla þessa lænu alveg
upp, enda ekki ólíkt vinnubrögð-
um bæjarins að moka úr einni
holunni í aðra og síðan úr ann-
arri í þá þriðju o. s. frv.
Þar sem bærinn hefur ekki,
fyrir tilstilli náttúruaflanna,
þurft að hafa fyrir því, að moka
í holu nr.*2 (smábátahöfnina),
vonast eg til að hann láti sem
fyrst verða af því, að moka úr
henni. — A. V.
Glugginn og hugverkið.
BÆJARSTJÓRN og bygginga-.
nefnd hafa fengið sérstætt mál
til meðferðar. Maður einn vildi
setja glugga á hús sitt, sem ekki
var á upphaflegri teikningu af
því. Þessu mótmælti sá, er hús-
ið teiknaði og byggði neitun sína
á því, að teikning hússins væri
hugverk, sem verndað væri sam-
kvæmt höfundarlögum.
Bygginganefnd neitaði breyt-
ingu hússins, en bæjarstjórn
samþykkti hana eftir tvo fundi.
Bæjarstjóri upplýsti, að mál
af þessu tagi mundi ekki áður
hafa verið til meðferðar í nokk-
urri bæjarstjórn eða bygginga-
nefnd hér á landi.
Hvort sem úrskurður bæjar-
stjórnar kann að vera réttur eða
rangur, mun hann tæpast byggð-
ur á svo traustum, lögfræðilegum
grunni, að hann verði talinn
óyggjandi. Bæjarstjórn gat farið
aðrar leiðir í málinu, skotið
ágreiningnum til stjórnarráðsins,
svo sem byggingasamþykktin
kveður á um, ef ágreiningur
verður rnilli bygginganefndar og
bæjarstjórnar.
Ekki er blaðinu kunnugt um
það, hvort húsateiknarinn lætur
dómstólana kveða upp sinn úr-
skurð eða hann lætur málið nið-
ur falla. Óneitanlega væri dóms-
úrskurður hinn fýsilegasti til
fróðleiks.
Námskeið í bókasafnsfræðum
verður haldið á Akureyri í maímánuði
Hinn 13. apríl n.k. kemur til
Reykjavíkur á vegum upplýsinga
þjónustu Bandaríkjanna Magnús
K. Kristoffersen, bókavörður.
Hann er kunnur áhugamaður og
fræðari um almenningsbókasöfn,
hefur farið víða um lönd og hald-
ið ánmskeið í bókasafnsfræðum
og flutt fjölda fyrirlestra um
starfsemi og gildi almennings-
bókasafna. Hann mun dvelja hér
á landi fram yfir miðjan maí.
Dagana 22.—28. aprií, að
sunnudeginum 24. undanskild-
um, mun hr. Kristoffersen halda
námskeið í bókasafnsfræðum kl.
10—12 f. h. í bókasafni U. S. I. S.,
Laugavegi 13 í Reykjavík, og er
námskeiðið einkum ætlað bóka-
vörðum við almenningsbókasöfn
í Rvík og í þeim bæjum og hér-
uðum, sem eiga kost greiðari og
ódýrari samgangna við Reykja-
vík en við Akureyri.
Síðan mun hr. Kristoffersen
halda námskeið á Akureyri í
sömu fræðum í húsakynnum ís-
lenz-ameríska félagsins, Geisla-
götu 5, dagana 5., 6., 7., 9. og 10.
löndum, jafnt á sviði almennrar
sem sérhæfðrar fræðslu, skýra
frá hvernig háttað er framlögum
til amerískra almenningsbóka-
safna, frá fjölþættri starfsemi
þeirra og helztu atriðum skipan-
ar og starfshátta, og um leið mun
hann drepa á rekstur og starf
safna í öðrum löndum. Þá mun
hann lýsa húsakosti, húsgögnum
og þorpum, sem standa framar-
lega um mat á gildi slíkra safna,
og hann mun sýna myndir og
teikningar, máli sínu til skýring-
ar. Yfirleitt mun hann leggja
áherzlu á að haga þannig máli
sínu, að námskeiðið geti haft
hagnýtt gildi fyrir íslenzka bóka-
verði, og hann mun gefa áheyr-
endum sínum tækifæri til að
gera fyrirspurnir og óska skýr-
inga á atriðum, sem þeim þætti,
ef til vill, ekki koma nógu ljóst
fram í frásögn hans.
Bifreiðaeftirlitsmaður
Óstaðfestar fregnir herma, að
ákveðið sé að bæta við einum
maí. Verður námskeiðið haldið
bifreiðaeftirlitsmanni og muni sá
á sama tíma dags og í Reykjavík.
Ætlast er til að það sæki fyrst og
fremst bókaverðir á Akureyri og
í nálægum sveitum.
Þátttaka í báðum þessum nám-
verða staðsettur á Húsavík.
Leiga stórvirkra véla
Talið er að leiga stórvirkra
skeiðum verður ókeypis.
Á þessum námskeiðum mun
hr. Kristoffersen gera grein fyrir
fenginni reynslu og gildi al-
menningsbókasafna í ýmsum
véla hækki um 30% vegna
reksturskostnaðar.
Undir þessi stórvirku véltæki
falla skurðgröfur, jarðýtur,
kranar o. fl.
SKÝRSLA SJÓMANNA- OG GESTA-
HEIMILÍS SIGLUFJARÐAR 1959
i.
Sumarið 1959 starfaði Sjómanna- og gestaheimili
Siglufjarðar írá 18. júní til ágústloka. Þegar heimilið
hóf starfsemi sína, voru allmörg skip komin til Siglu-
fjarðar til að taka þátt í síldveiðunum fyrir Norður-
landi. Næstu daga liófst síldveigin, en söltun hófst
ekki strax vegna þess, að síldin reyndist of mögur.
Síldveiðarnar gengu sæmilega. Meira magn veiddist
en nokkur undanfarin ár, og saltað var upp í samn-
inga. Hér í Siglufirði var saltað yfir 111 þús. tunnur.
Alls nam söltunin á Norður- og Austurlandi nálægt
jví 217.653 tunnum, og 908.605 mál fóru í bræðslu.
Um 240 skip tóku þátt í veiðunum, og lilutur sjó-
manna var allgóður á mörgum skipum. Má því segja
að síldarvertíðin fyrir Norður- og Austurlandi gengi
mjög sæmilega. Leikílokkur frá Leikfélagi Reykjavík-
ur sýndi sjónleikinn „Brúðkaup Baldvins" þrisvar
sinnum við góða aðsókn í heimilinu. Þá sýndi einnig
leikflokkur Róberts Arnfinnssonar tvívegis sjónleik-
inn „Stúlkan á loítinu".
II.
Stúkan Framsókn nr. 187 starfrækti Sjómanna- og
gestaheimili Siglufjarðar eins og áður. Er þetta tutt-
ugasta og fyrsta sumarið, sem stúkan starfrækir heim-
'ilið yfir tvo til þrjá mánuði á sumrí hverju yfir síld-
vciðitímann. Húsakynni heimilisins voru J>au sömu og
áður, en Jiau eru nú orðin mjög ófuflnægjandi.
III.
Starfsemi heimilisins var mcð svipuðu sniði og áður.
Starfsfólk var: Jóhann Þorvaldsson, Baldvina Bald-
vinsdóttir og Gréla Guðmundsdóttir. Heimilið var
opið daglega frá kl. 10 f. h. til 23.30. Veitingar, kaffi,
mjólk, öl og gosdrykkir voru íramreiddar í veitingasal
alla dagana. í veitingasal lágu frannni til lestrar llest
dagblöð og mörg tímarit. Utvarp var í veitingasal.
I’ianó og orgel liöfðu gestir tif afnota. Einnig töfl og
spil. Annazt var um móttöku og sendingu bréfa, pen-
inga og símskeyta. í lesstof'u var oft þröngt á landlegu-
dögum. Þar sat fjöldi gesta við að lesa blöð og bækur
og skrifa bréf. Pappír og ritföng fengú gestir endur-
gjaldslaust. Skrifuð voru 512 bréf í lesstofu, þar af 68
af útlendingum.
IV.
Heimilið á bókasafn, og í J>ví eru nú um 2300 bindi.
Nokkur hluti bókanna gengur úr sér árlt^ga og verður
að fjarlægja Jrær. Heimilið keypti um 200 bindi á ár-
inu og naut Jnar stuðnings velunnara sinna. Vegna
fjárskorts er mjög takmarkað livað hcimilið getur
keypt af bókum árlega. Bækur vóru lánaðar um borð
í skip, eins og áður. Einn bókakassi í skip í.einu, með
allt'að 10 bindum. Einnig voru lánaðar bækur til
verkafólks, sem vann í landi. Enga greiðslu tók heim-
ilið fyrir bókalánið, en margar skipshafnir létu fylgja
nokkra peningaupphæð, er Jiær skiluðu bókakassa, og
sumir bættu við bókum, er J>eir höfðu keypt. Bóka-
kassa fengu 36 skipshafnir, og nokkrar skiptu um einu
sinni og tvisvar yfir sumarið. — AIls voru lánuð út
630 bindi um sumarið.
V.
Við heimilið voru starfrækt böð eins og áður. Voru
böðin opin alla virka daga og-einnig á sunnudögum,
et mörg veiðiskip lágu í höfn. Aðsókn að böðunum
var mikil.
Baðgestir í júlí ................. 1286
Baðgestir í ágúst ............... 558
VI.
Heimilið naut opinberra styrkja til starfsemi sinnar:
Frá ríkissjóði kr. 10.000, Siglufjarðarkaupstað 2000,
Stórstúku íslands kr. 5000.
Gjafir og áheit:
Haraldur Böðvarsson, Akranesi 2000, N. N. Akra-
nesi, kr. 50.00, skipverjar Guðbjörgu G.K. 220 1000.00,
Þórkötlu G.lv. 97 1300..00, Sigurfara S.II. 105 500.00,
Hrönn II. G.K. 241 400.00, Mímí Í.S. 30 500.00, Báran
K.E. 3 500.00, Hringur S.I. 34 1050.00, Faxavík K.E. 65
530.00, Farsæll G.K. 8 500.00, Faxi V.E. 67 350,00, Haf-
þór R.E. 95 1000.00, Jón Einnsson G.K. 505, álieit,
1100.00, Flóaklettur G.K. 430 130.00, Jón Jónsson S.FI.
187 550.00, Bjarni Jóliannesson A.K. 130 1000.00, Sig-
rún A.K. 850.00, Draupnir Í.S. 485 500.00, Fagriklettur
G.K. 250.00, Böðvar A.K. 33 1100.00, Heimir K.E. 7
1100.00, Sleipnir K.E. 26 600.00, Gjafar VE. 300 550.00.
Einar Hálfdáns Í.S. og útgerð 2100.00, Söltunarstöðin
Pólstjarnan og starfsmenn 1050.00, Söltunarst. Kf. Sigl-
finðinga 1000.00, Söltunarst. Sunna og nokkrir starfs-
menn 1350.00.
Stjórn Sjómanna- ög gestaheimilis Siglufjarðar'Jiakk-
ar öllum, sem studdu lieimilið fjárliagslega og á ann-
an hátt.
í stjórn Sjómanna- og gestaheimilis Siglufjarðar:
Jóhann Þorualdsson. Andrés HafliÖason.
Péiur lijörnsson.