Dagur - 01.06.1960, Blaðsíða 2

2

Minniiigarorð
i
Þeim mönnum fækkar nú óð-
um, sem ungir voru um síðustu
aldamót. Einum þeirra fylgdi
eg til grafar nú nýlega. Það var
Jóhanncs bóndi Helgason i
Ytra-Holti í Svarfaðardal. Hann
var Barðstrendingur, fæddur á
Svarfhóli í Geiradalshreppi 24.
sept. 187G, en dáinn í Ytra-Holti
7. maí sl. Um ætt hans veit eg
ekkert. — Hann kemur að
vestan haustið 1898 og kom þar
eigi eftir það. Það haust sezt
hann að námi í Möðruvalla-
skóla og útskrifaðist þaðan vor-
ið 1900. Við Jóhannes vorum
saman í skólanum vetur-
inn 1899—1900, og frá þeim
samvistartímum á eg margar
góðar minningar um hann.
Hann var maður sérstaklega
dagfarsprúður og seinþreyttur
til vandræða. Fremur var hann
fáskiptinn og tók ekki mikinn
þátt í félagslífi í skólanum. Þó
sótti hann málfundi, sem haldn-
ir voru að jafnaði annan hvern
laugardag. Einstaka sinnum tók
hann þátt í umræðum. Var
hann sæmilega vel máli farinn
og tillögugóður. Glímur stund-
aði hann líka, en dans lítt. —
Hann var fremur dulur, en þó
viðræðugóður, ef hann var tek-
inn tali. Vinavandur var hann,
en trölltryggur þeim, sem vin-
áttu hans öðluðust. Ollum vildi
hann góður vera, enda átti
hann almennar vinsældir skóla-
féiaga sinna, að því er eg bezt
veit og man. Nám sitt stundaði
hann kappsamlega og munu fá-
ir hafa hetur notað tímann en
hann. Hann notaði hverja stund
til lærdómsiðkana. Það gerðum
Á bænadaginn
Milljónir manna
jniskunnsami faðir
biðja uin frið
fyrir lönd og lýð.
Láttu nú samúð
sundrung eyða,
kærleikann lækna
hið kalda stríð.
Stíga nú bænir
á bænadaginn
hcitum frá lijörtum
í himininn.
Kenn þú oss, drottinn,
að krjúpa og biðja;
að verði í alheimi
vilji þinn.
SOFFÍA
GUNNLAUGSDÓTTIR.
Sigrún á Simnuhvoli
Nýja-Bíó á Akureyri sýnir
kvikmyndina Sigrún á Sunnu-
hvoli annan hvítasunnudag kl.
5 og 9. Fyrri sýningin er sér-
Jega hentug fyrir utanbæjar-
fólk. Allir þekkja sögu Björn-
stjerne, sem kvikmynd þessi er
ger,ð eftir og margir munu ef-
laust vilja sjá hana á kvik-
myndatjaldinu í meðferð þeirra
Synnöve Strigen (Sigrún),
Gunnars Hellström (Áslákur)
og Bents Brunskog (Þorbjörn).
við raunar flestir, sem þá vor-
um þar að námi. Skóla-andinn
var sá, að læra sem mest og
bezt, — enda eggjuðu kennar-
arnir okkur lögeggjan. Hafi
þeir blessaðir það gert!
Jóhannes var maður hár
vexti og hinn vöj’pulegasti.
Hann var sterkur og fylginn
sér. Hann mun hafa verið skap-
ríkur, en .geði sínu stjórnaði
hann með ágætum. Iiann var
með afbrigðum duglegur að
hverju sem hann gekk. Hann
mun hafa gengið að hverju
starfi npð bronnandi áliuga og
samvizkusemi. Skapfestumaður
var hann og héit fast á hverju
máli, sem hann taldi rétt vera.
Á síðari árum, og máske alltaf,
tók hann litinn þátt í félagslíf-
inu hér í sveitinni og má segja,
að hann hafi einangrast um of.
Iíann mun hafa verið íhalds-
samur að eðlisfari og lítt upp-
næmur fyrir óreyndum nýjung-
um, hvað þá fyrir stórbreyting-
um og byltingum. Bú sitt
stundaði hann vel og mun það
hafa gefið honum góðan arð, þó
að aldrei væri það stórt.
Upp úr aldamótunum stund-
aði Jóhannes barna- og ungl-
ingakennslu, bæði á Árskógs-
strönd og í Svarfaðardal. Þau
störf hefur hann að sjálfsögðu
leyst samvizkusamlega af
hendi. Hér í Svarfaðardalnum
höfðu unglingar og máske börn
stofnað til félagsskapar á
þeim árum. Sá félagsskapur var
að vissu leyti undanfari ung-
mennafélagsskaparins í daln-
um. Þessa menningðarviðleitni
styrkti Jóhannes á kennara-
árum sínum.
Framan af ævi var Jóhannes
heilsugóður, en fjögur síðustu
árin lá hann að mestu rúmfast-
ur. Allan þann tíma mun hann
hafa vitað, að bata fengi hann
aðeins á einn hátt og æðrulaus
beið hann lausnarstundarinnar
þessi löngu ár. Enginn heyrði
hann kvarta, heldur aðeins að
þakka. Karlmennskan og sálar-
jafnvægið var honum í blóð
borið.
Jóhannes giftist 1. júlí 1909
góðri atorkukonu, Dagbjörtu
Jóhannesdóttur, héðan úr daln-
um, og var hún honum hinn
ágætasti lífsförunautur. Þeim
varð tveggja sona auðið, Val-
týs, húsgagnasmiðs, og Helga
Garðars, bólstrara. Dvelja þeir
báðir á heimili foreldranna og
sjá um bú þeirra.
Með þessum fáu og fátæklegu
orðum kveð eg þá kæran skóla-
bróður, og þakka honum allt
gott frá liðnum, ljúfum sam-
verudögum.
Okkur, aldamótadrengjunum
frá Möðruvöllum, fer nú óðum
fækkandi. Senn verður hún öll,
saga Möðruvellinga. Við, sem
enn stöndum ó ströndinni, sam-
fögnum hverjum, sem fararleyfi
fær að loknu stríði, en —
söknum þeirra þó.
„Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt!“
Vnld V. Snævarr.
- Ráðstefna ASÍ
Framhald af 1. siðu.
komið, að óhjákvæmilegt sé
fyrir verkalýðsfélögin að láta
til skarar skríða og hækka kaup
gjald og hrinda þannig þeirri
kjaraskerðingu, sem orðið hef-
ur. Jafnframt lýsir ráðstefnan
yfir, að hún telur að fyllilega sé
unnt ao verða við réttlátum
kröfum verkafólks, án þess að
verðbólgan vaxi, ekki sízt ef
um leið er framkvæmdur
sparnaður í ríkiskerfinu og
framleiðsla landsmanna aukin
og gætt meiri hagsýni um rekst-
ur framleiðslutækja þjóðarinn-
ar.
Ráðstefnan telur því nauð-
synlegt, að hvert verkalýðsfélag
hefji nú undirbúning að þeirri
baráttu, sem óhjókvæmilega er
framundan og felur miðstjórn
Alþýðusambandsins að sam-
ræma kröfur félaganna og bar-
áttu þeirra og hafi um það sam-
ráð við verkalýðsfélögin, eftir
þeim leiðum, sem hún telur
heppilegastar.“
- Stjórnarflokkunun? erfið vörnin
Framhahl af 1. siðu.
ekki að rýrna gildi almennra
kosninga, ef hægt er að fá sig
kosinn upp á það að gefa kjós-
endum loforð um að fram-
kvæma ókveðna stefnu en gera
það gagnstæða eftir kosningar?
Þjóðinni, sem fyrir kosn-
ingar var sagt að sigldi sléttan
sjó verstöðvunarinnar, var til-
kynnt strax og atkvæðin voru
komin í kassana, að hún væri
að farast í verðbólguflóði. Nú
vantaði allt í einu liundruð
miiljóna í Útflutningssjóð. Nú
voru erlendar skuldir alveg að
drekkja þjóðinni. En þekktur
hagfræðingur, dr. Benjamín Ei-
ríksson, gerði skuldasöfnunar-
grýluna að engu með rökstudd-
um útreikningi, sem sönnuðu,
að vegna gjaldeyrissparandi
fyrirtækja, sem fyrir erlend lán
hefðu verið byggð, væri þjóð-
inni nú auðveldara að standa í
skilum en áður ....
Þetta var allt gert í þeim til-
Bamaskóla Sauðárkróks sliíið
Barnaskóla Sauðárkróks var
slitið 30. apríl. í skólanum voru
í vetur 157 börn og fer börnum
á skólaskyldualdri fjölgandi
með ári hverju. í skólaslitaræðu
sinni skýrði skólastjórinn, Björn
Daníelsson, frá því að öll hefðu
börnin lokið ársprófi og 18
þeirra barnaprófi. Börnin
keyptu sparimerki á vetrinum
fyrir kr. 19.300.00, en undanfar-
in ár hafa þau verið Jang hæst
til jafnaðar að þessu leyti á
landinu og svo mun enn.vcra. í
ferðasjóð söfnuðust kr. 8000.00
með hlutaveltu og skemmtisam-
komu er börnin héldu. Hæstu
einkunn á barnaprófi úr 6.
bekk hlaut Sigríður Guttorms-
dóttir, I. ág. 9.22. Hæstu eink-
unn úr 5. bekk hlaut Helga
Kemp 8.99 og úr 4. bekk Árni
Ragnarsson 8.40.
Ymis verðlaun voru veitt.
Skólinn veitti öllum þeim, er
hæsta einkunn hlutu úr hverj-
um bekk, bókaverðlaun.
Vei’ðlaun úr sjóði Jóns Þ.
Björnssonar, fyrir háttprýði,
hlutu þær Kristín Jónsdóttir í
6. bekk, Helena Svavai'sdóttir í
5. bekk og Sigurbjörg Jónsdótt-
ir í 4. bekk.
Kaupfélag Skagfirðinga veitti
nú í fyrsta sinn, og hyggst gera
það framvegis, bókaverðlaun
fyrir mestar framfarir í ís-
lenzku. Að þessu sinni hlutu
þessi verðlaun þeir Finnbogi
Rögnvaldsson í 1. bekk, Ingvar
Sighvatsson í 5. bekk og Þor-
steinn Högnason í 6. bekk.
Forseti Rotaryklúbbs Sauðár-
króks aflienti bókaveiðlaun frá
klúbbnum þeim, er hæstar eink
unnir hlutu í sögu í efstu bekkj-
unum. Verðlaun þessi hlutu
þau Sigríður Guttormsdóttir og
Þorbjörn Árnason.
Skákkeppni fór fram í skólan-
um á vetrinum, eins og undan-
farin ár. Þátttakendur í henni
voru um 60 úr 4 efstu bekkjum
skólans. Skákmeistari skólans
varð Þorsteinn Högnason og
hlaut að launum stóran og
áletraðan taflkóng. Auk þess
fengu þeir er sigruðu í hverjum
bekk í skákkeppninni stói’a tafl-
kónga að sigurlaunum.
Börnin, sem útskrifuðust úr
skólanum, færðu honum stóra
ljósmynd að gjöf. G. I.
gangi að skapa hræðsluástand
til að geta í kjölfar óttans gjör-
breytt fjárhagskerfi þjóðarinn-
ar, komið á nýrri skiptingu
auðs og arðs til hagsbóta fyrir
þá ríku og tekjuháu, en til
kjaraskerðingar fyrir hina ....
í stað þess að létta byrðarnar,
sem gejigisbreytingin veldur,
er skatta- og útsvarsjöguninn
brcytt til þess að færa byrðarn-
ar af baki þeirra, sem hafa þau
breið, yfir á bök hinna ....
Þctta er sama stefna sem ríkti
á „hinum gömlu og góðu dög-
um“ hér á landi, þegar bændur
urðu næstum gjaldþrota, þegar
framleiðslan gafst upp áísafirði,
Hafnaj’firði og víðar og fólkið
var atvinnulaust og liálfsvalt.
Það var þá, sem umbótamenn-
irnir byrjuðu að brjóta niður
þessa frumstæðu stjórnmála-
stefnu, þar sem allt á að stjórn-
ast af sjálfu sér og af handahófi
og hinir ríku og sterku fá a<5
gramsa og hrifsa til sín, en hin-
ir veiku að lúta. Það cr þessi
sama stefna, sem ríkti í Banda-
ríkjunum 1930 og leiddi yfir
þetta land mörg hundruð mill-
jónir atvinnuleysingja, hungur,
bankahrun og fjöldagjaldþrot.
Það var þá, sem Roosevelt kom
til sögunnar og bjargaði þjóð>
sinni úr helgreipum handaliófs-
stefnunnar, sem ríkisstjórnin er
liér að innleiða eftir erlendrl
forskrift. . .
SLÁTURHÚSAEIGENDUR!
Nú er rétti tíminn til að hreinsa og hiiða
hækiljárnin.
MÁLMHÚÐUN K.E.A.
Akureyri.
TIL HVÍTASUNNUNNAR
Flóru búðingar, allar teg.
Royal búðingar
Sætar möndlur
Jarðarberjasulta — Sveskjusulta
Ananassulta — Blönduð ávaxtasulta
Eplamauk
Rauðkál þurrkað
Bl. grænmeti þurrkað
Grænar baunir, þurrkaðar og í dósum
Síróp, ljóst og dökkt — Súkkat
Aspargussúpa — Blómkálssúpa
Tómatsúpa
Þurrkuð bláber — Kúrennur
Appelsínusafi — Cítrónusafi
NÝLENDUVÖRUDEILD OG UIIBUIN