Dagur - 19.09.1962, Side 5

4
5
Verðlagsgrundvöll-
urinn ákveðinn
BÆNDIJR lúta gerðardómi, hvað tekjur
snertir — einir allra stétta. Á haustin er
verðlagsgrundvöllur landbúnaðarvara á-
kveðinn, en það eru ekki bændur, sem
ákveða hann, heldur hin margumtalaða
sex-manna-nefnd, skipuð 3 fulltrúum
framleiðenda og 3 fulltrúum neytenda.
Verði nefnd þessi ekki sammála um það,
hvað bændur eigi að fá fyrir vörur sínar,
sker gerðardómur úr. Samkvæmt fram-
Iciðsluráðslögum eiga bændur að hafa
sem líkastar tekjur og aðrar vinnandi
stéttir, svo sem verkamenn og iðnaðar-
menn. En þegar verðlagsgrundvöllurinn
er fundinn og ákveðið, hvaða verð bænd-
ur eigi að fá fyrir mjólk, kjöt og aðrar
búsafurðir, grípur ríkisvaldið oft inn í og
greiðir vörumar niður, þ. e. greiðir hluta
afurðaverðsins til framleiðenda í stað
þess að neytendur greiði fullt verð.
í þetta sinn náðist samkomulag um
verðlagsgrundvöllinn og hækkar hann
um 12% að meðaltali frá því í fyrrahaust,
en þá skar gerðardómur úr og bændur
þóttust svo hart leiknir, að þeir hótuðu
sölustöðvun, ef ekki fengist leiðrétting á
þessu hausti. í samkomulagi því, sem nú
er búið að gera, fólst nokkur, en ekki
full leiðrétting, en hins vegar viðurkenn-
ing á því, að bændur hafi sætt röngum
dómi í fyrra.
Hækkunin á einstökum liðum er mis-
jöfn. ''Þannig hækkar mjólkurverð til
bænda úr kr. 4.71 í kr. 5.27.5. Hins vegar
er útsöluverð mjólkur nú, samkvæmt
nýja verðlagsgrundvellinum kr. 4.60, en
var sl. haust kr. 3.90. Niðurgreiðslur rík-
issjóðs valda mismuni á reiknuðu verði
til bænda og raunverulegu útsöluverði,
en þær em óbreyttar. Hins vegar er
meiri niðurgreiðsla á kjöti nú en í fyrra.
Verðlagsgrundvöllurinn gerir ráð fyrir
því, að bændur fái kr. 28.00 fyrir kílóið
af dilkakjöti, en var í fyrra kr. 23.05. Út-
söluverð súpukjöts er nú kr. 32.35, en var
í fyrra kr. 27.50.
Þótt vitað sé, að hvorki framleiðendur
né neytendur séu ánægðir með þessar
niðurstöður, kom samkomulag í sex-
manna-nefndinni í veg fyrir sölustöðvun
landbúnaðarvara og ýmis vandræði, sem
af henni hlyti að leiða fyrir alla.
Samkomulaginu ber því að fagna, svo
langt sem það nær, þótt það leysi ekki
hinn mikla vanda landbúnaðarins og erf-
iðleika, sem „viðreisnin“ hefur lagt hon-
um á herðar og leitt hefur til þess, að
enn færra fólk en áður treystir sér til að
hefja búskap í sveit.
Hækkun verðlagsgrundvallarins stafar
m. a. af hækkuðu kaupi og að verulegu
leyti af hækkunum á innfluttum vörum
til reksturs landbúnaðarins. Talið er, að
viðbótamiðurgreiðslur ríkissjóðs nú á
búvörum nemi 18 milljónum króna yfir
árið.
Það hefur ekki áður skeð hér á landi,
að bændur um land allt hafi hótað al-
gerri sölustöðvun búvara vegna þess,
hvernig hið opinbera brýtur á þeim lög
og þrengir hag þeirra. Þótt þcssari Iiættu
sé bægt frá í bráð, sýndi hótun bænda
viðhorf þeirra til núverandi stjómar-
valda.
V___________________________________
er áður tilheyrðu prestssetrinu
•iiiitiiiiiiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiimMiiiiiiiiiiiiiiiiiHiHiiniiiiiiiiiiiiti*
ar úti, unz alls er komið í réttina. Einn viðstaddur grípur sumrung úr hópnum, svo að hann troðist
ckki undir. Kind sleppur og rásar til fjalls. Þá er stigið á bak og hleypt á eftir. (Ljósm. E. D.)
Frá Tungurétt í
Svarfaáardal
og vélahljóði þeirra farartækja,
sem bættust í hópinn og ráku
lestina. Snjór var í fjöllum,
skændir pollar ennþá, þótt kom-
in væri suðvestan gola og gleði-
leg áttabreyting.
Neðan úr dalnum komu ungir
og gamlir til að fagna gangna-
mönnum og annast sundurdrátt.
Nokkrir höfðu lagt á holduga
reiðskjóta sína, aðrir komu á
dráttarvélum og „aftanívögn-
um“ eða á bifreiðum. Og safnið
rann til réttar með móbíldótta
forystukind í fararbroddi.
Síðan var sprett af hestum,
sem veltu sér á eftir, frelsi
fegnir, hundar gerðu út um sín
mál, þeir er vantalað áttu, ær
og dilkar jörmuðu í réttinni og
gangnamenn settust í lítinn
hvamm, létu þreytuna líða úr
skrokknum, tóku til nestis síns,
sungu ættjarðarsöngva ogsögðu
brandara.
Gestum buðu þeir hjá sér að
setjast á guðs græna jörðina,
drógu upp pontur, skrotóbak,
sígarettur og enn fleira tóku
þeir fram.
Svarfdælingar eru hófsmenn
í notkun víns, en „réttargleði“
vilja þeir hafa og heiðra segjast
þeir „helgi“ réttardagsins með
nokkru örlæti í mat og drykk.
Gangnaforinginn kemur og
blandar geði við menn sína.
Steingrímur heitir hann og er
Eiðsson, bóndi á Ingvörum,
beinn í baki, vaskur maður og
þaulreyndur forystumaður í
göngum og smalamennsku.
Oddvitinn, Júlíus í Garðs-
horni, Hjörtur á Tjörn og Hjalti
Haraldsson mæltu fram vísur,
einkum sá síðast nefndi.
Sveinsstaðaafrétt nær auk
hins forna almenningsins, einn-
ig yfir fjögur eða fimm eyðibýli,
YFIR göngum og réttum hvílir
ævintýrablær, og tilhlökkunin
byrjar löngu áður en farið er að
járna gangnahestana. — Þessi
þáttur atvinnulífsins í öllum
sveitum lands, er einn af þeim
fáu, sem í aðalatriðum hefur
haldizt óbreyttur, þótt vélar
hafi breytt aldagömlum vinnu-
brögðum á öðrum sviðum og
daglegu lífi sveitafólks.
Enn, sem fyrr, eru hestar og
hundar hinir þörfu þjónar á
fjöllum og heiðalöndum, eins og
þeir hafa verið frá alda öðli, og
enn sem fyrr reynir á hreysti
gangnamanna.
Að þessu sinni hefur snjór og
kuldi sett svip sinn á norðlenzk-
ar göngur, en öræfatöfrarnir og
rómantíkin voru þó ekki alls
staðar langt undan og víst hef-.
ur „réttargleðin" ekki sneitt hjá
garði.
Fjöllin, sem nú falda hvítu,
standa sauðlaus eftir. Falleg eru
þau víst, en köld er þeirra fjár-
lausa fegurð. Hið neðra skarta
haustlitrinir í fölnandi laufi og
grasi. Þar, og á dökkgrænum
ræktarlöndum býlanna dreifir
hjörðin sér að réttum loknum.
Stuttri æfi flestra dilkanna lýk-
ur um þetta leyti, en fullar hey-
hlöður tryggja því fé góða ævi,
sem á vetur er sett.
ÁRDEGIS á mánudaginn komu
23 gangnamenn með safnið úr
Sveinsstaðaafrétt framan Skíða-
dal og réttuðu í Tungurétt, þar
sem mætast Skíðadalur og
Svarfaðardalur. — Allir voru
sæmilega ríðandi og sumir á-
gætlega og margir voru með tvo
til reiðar,
Hundgá, hófaskellir, hróp og
jarmur blandaðist niði árinnar

indin elt uddí oe reidd til baka á hnakknefinu. ÍLiósm. E. D.
Völlum, en nú hreppnum.
Snjór lá yfir allt frammi á af-
réttinni, allt niður í á. Veður
varð betra en búizt var við og
slys engin á mönnum eða skepn-
um, nema gamalá, sem æddi út í
fen undan Gunnari bílstjóra
Jónssyni og lét lífið.
Hnjúkar tveir reisulegir eru
fyrir botni Sveinsstaðaafréttar.
Heitir annar Ingjaldur eftir
sauðaþjóf, sem þar var felldur.
Hinn heitir Steingrímur eftir
Steingrími gangnaforingja.
Fagrir eru haustlitirnir í hlíð-
um Svarfaðardals og Skíðadals
á þessum árstíma, falleg var
hjörðin, sem rekin var í Tungu-
rétt í fyrradag og ekki var
neinn kotungsbragur á bændum
og bændasonum, sem annað
hvort komu framan úr snævi-
þakinni Sveinsstaðaafrétt eða
neðan úr byggð.
Fjallahlíðar í Svarfaðardal og
Skíðadal eru furðu grösugar og
gróðurinn teygir sig hátt, senni-
lega vegna þess, hve snjóþungt
er og rakinn ríkulegur. Sauð-
lönd eru því góð, þegar til jarð-
ar nær. Hins vegár er Svarfað-
ardalur þéttbýlli en svo, að
mjög mikill fjöldi sauðfjár á
hverju búi hafi nægilegt land- •
rými, að venjulegu mati í sauð-
fjárrækt.
Hjörtur bóndi á Tjörn rifjaði
upp helztu sauðfjárlöndin í
þessu byggðarlagi í stuttu máli.
Dalvíkingar hafa Múlann,
mikið land og gott. Þar er yzt
Sauðdalur, þá Torfdalur, en
innar Karlsár- og Hólsdalur og
Upsa- og Böggvisstaðadalur. —
En flestir afréttardalirnir eru
kenndir við þá tvo bæi, er land
þeirra eiga. Til Ólafsfjarðar
liggja leiðir um Reykjaheiði og
Grímubrekkur, áður fjölfarnar.
Þá koma Ytra- og Syðra-Holts-
dalir og þar eru landamerkiDal-
víkur og Svarfaðardalshrepps.
Taka þá við lönd Svarfdæl-
inga. Þar er Bakka- og Þverár-
dalur, Hreiðarstaða- og Urða-
fjall, Sandárdalur og fleiri dalir
nærri og fjallið Skjöldur upp af
Sandá. Skallárdalur teygir sig í
áttina til Fljótaafréttar. — Yfir
Sandskarð er greið leið til Lág-
heiðar.
Enn framar er pýramídalagað
fjall, Hnjótafjall. Á vinstri hönd
er leiðin yfir Heljardalsheiði,
sem er gróðurlítil og um 1000 m.
yfir sjó. Kot er fremsti bær
Svarfaðardals. Áður var Vífils-
dalur byggður. Þar heitir Víf-
ilsá, Vífilsfell og þar er fjall,
kennt við Kot og heitir Kota-
fjall.
Milli Kots og Skeiðs, að aust-
anverðu í Svarfaðardal fremst,
er Vatnsdalur með fallegu stöðu
vatni, grösugur vel.
Ofan við Hæringsstaði er
Hæringsstaðahyrna og þar á
bak við Grýtudalur og áin
Grýta. Þá er Búrfellsdalur og
Teigardalir tveir og Kerlingar-
dalur.
Stóllinn er svipmikið og tign-
arlegt fjall er klýfur Svarfaðar-
dal. Fram með honum að aust-
an er Skíðadalur. Stóllinn er
blágrýtisdrangur og þar er Kerl-
ing, hraundrangur mikill og sér-
Á leið til réttar. Féð er spakt, hestar sveittir og hundar hásir.
(Ljósm. E. D.)
kennilegur, í 1200 metra hæð.
Þegar sleppir illgengum og
bröttum hamrahlíðum Stólsins,
ofan við Dæli í Skíðadal, tekur
við Þverár- og Kóngsstaðadalur,
langur dalur, er liggur í átt til
Skagafjarðar (Kolbeinsdals).
Fremstu bæir Skíðadals, sem
nú eru í eyði, eru: Kóngsstaðir,
Krosshóll, Hverhóll og Sveins-
staðir. Stafn hét bær enn fram-
ar og er hann fyrir langa löngu
í eyði kominn. Fremst í dalnum
er Tungnafjall og sitt hvorug
megin Austur- og Vesturtunga.
Og ekki má gleyma Sveins-
staðafjalli, sem bær og afrétt
draga nafn af.
Austan ár er Almenningsfjall.
í Gljúfrárdal er jökull sá, er við
blasir neðan úr dal, fannhvítur
jafnari, með skriðjökulstotu
neðst. Og enn má nefna Heið-
innamannafjall með hraunhelli.
Þar er Holárdalur. Holárkot og
Gljúfurárkot gömul eyðibýli.
— Upp af dölunum í austan-
verðum Skíðadal eru tiltölulega
greiðar leiðir til Hörgárdals.
Fremsti byggði bærinn í aust-
anverðum Skíðadal er Klængs-
hóll, en Þverá að vestan.
Upp og fram af Hvarfi eru
skörðótt fjöll. Þar er Hofs- og
Hofsárdalur, er liggur . milli
Rima og Hvarfhnjúks.
Rimar voru áður taldar hæsta
fjall um þessar slóðir. En svo er
ekki. Hæstur er Dýafjallshnjúk-
ur 1421 metri og mun annað
hæsta fjall á Norðurlandi.
Enn ber að nefna Vallafjall
og Háls- og Hamarsdal.
Bændur í Svarfaðardalshreppi
munu allt að 70 talsins og bú-
jarðir lítið eitt færri. Átta bú-
jarðir tilheyra Dalvíkurhreppi.
□
„ÞÁ FÓR AÐ GANGA
SÆMILEGA“
Eyfirzkur bóndi sagði fyrir
nokkrum dögum efnislega á
þessa leið, er hann var spurður
að því, hvernig búskapurinn
gengi hjá honum:
Á meðan ég hafði nokkuð
margt sauðfé, ásamt kúabúinu,
keypti mikla vinnu og mokaði
fóðurbæti í kýrnar bæði sumar
og vetur, gekk búskapurinn ekki
sérlega vel hjá mér. Svo breytti
ég til, lógaði flestum ánum, tak-
markaði bústærðina sem mest
við vinnuafl fjölskyldunnar og
steinhætti að gefa kúnum kraft-
fóður á sumrin. Fór þetta þá að
gknga sæmilega.
Sauðféð var afæta á kúabú-
inu, aðkeypt vinna gleypti alltof
stóran hluta teknanna og kýrn-
ar mínar voru óhraustar, dýra-
læknakostnaður óhemjumikill
og bein vanhöld stór, þar til ég
takmarkaði fóðurbætisgjöfina
við innistöðuna og keypti frem-
ur áburð til að auka grassprett-
una á hinu ræktaða beitilandi
en fóðurbæti. — Þetta gengur
nokkuð vel hjá mér núna, sagði
bóndinn og búið gefur sæmileg-
ar tekjur til að lifa af.
Þessi orð hins eyfirzka bónda,
sem ekki mun óska nafns síns
getið, en er glöggur maður og
góður bóndi, mættu verða þeim
til umhugsunar, sem svipuðum
breytingum væru að velta fyrir
sér í eigin búskap, þótt þau séu
ekki hér fram sett sem hin einu
og sönnu búvísindi eða forskrift
af neinu tagi.
Mörgum hefur verið það undr-
unarefni, að í hreppunum fram-
an Akureyrar, sem búa við
óvenju góð mjólkurfram-
leiðsluskilyrði, skuli vera svo
margt sauðfé, sem raun ber
vitni, þrátt fyrir léleg sauðlönd.
Það samrýmist engan veginn
þeirri staðreynd, að verr hefur
verið gert við sauðfjárbændur í
verðlagsmálum en þá, sem fram-
leiða mjólk. Q
LYSTIGARÐURINN
Það dugði ekki minna til en
100 ára afmæli til að fá Ijós í
Lystigarðinn á Akureyri. —
Reynslan sýndi, að fegurð hans
á síðsumarkvöldum er mikil,
þegar hún fær notið sín með
lýsingu — og að bæjarbúar
kunna vel að meta þá fegurð.
Gífurleg aðsókn ungs og ekki
síður roskins fólks var slík, sem
þarna væri eftirsóttir skemmti-
kraftar eða einhver ný undur
að gerast. Svo var ekki, heldur
aðeins það, að nokkrir staðir
hins fagra garðs voru lýstir upp
er kvöldhúmið lagðist yfir. Von-
andi verður Lystigarður Akur-
eyrar lýstur næstu smnur. □
LEIÐBEININGAR í SKRÚÐ-
GARÐARÆKT
Á fundi Fegrunarfélagsins
með blaðamönnum og nokkrum
skrúðgarðaeigendum í bænum,
er nýlega var haldinn, kom það
m. a. fram hjá tveim ræðumönn-
um, að þörf væri á, að Akureyr-
arbær réði sérstakangarðyrkju-
ráðunaut á sínum .vegum, auk
Jóns Rögnvaldssonar, sem lítinn
tíma hefur afgangs frá vinnu
sinni við Lystigarðinn. Hér mun
þörfu máli hreyft, sem bæjar-
stjórnin þarf að athuga nánar,
og hinir mörgu áhugasömu
skrúðgarðaeigendur myndu
fagna og hafa til unnið. Q
FYRIRSPURN
TIL UMFERÐARMÁLA-
STJÓRNARINNAR
Á hádegi þann 12. þ. m. kom
ég undirritaður akandi suður
Skipagötu á leiðinni upp á Eyr-
arlandsveg og beygði að sjálf-
sögðu til hægri inn á Kaup-
vangsstræti, þegar Skipagatan
endaði.
Á gatnamótunum við Kaup-
vangstorg stóð lögregluþjónn og
stjórnaði umferðinni eins og
gert hefur verið á hádegi nú
undanfarið.
Þegar ég beygði upp í Kaup-
vangsstrætið stóð svo á, að lög-
regluþjónninn benti mér að
* halda áfram, sem hann gerði
með því að rétta hægri hendi
upp í loftið og veifaði þeirri
vinstri í sömu átt. Þessa bend-
ingu skil ég þannig: Haltu á-
fram. Ég þrýsti því á benzín-
gjafann til þess að hlýðnast
merki lögregluþjónsins.
Ofurlítið bil var milli mín og
næsta bíls á undan, sem líklega
hefur verið orsök þess að kven-
vera, sem kom norðan Hafnar-
stræti, strunzaði beint framhjá
lögregluþjóninum og þvert yfir
veginn rétt fyrir framan bílinn
minn. Ég varð að botnbremsa,
til þess að aka ekki á kvenver-
una.
Nú vil ég spyrja: Hvers var
sökin, ef ég hefði ekið á kon-
una? Varðar ekki sektum eða
kannske öðru verra, að óhlýðn-
ast lögreglunni, en það gerði ég
með því að stöðva bílinn og
forða þannig konunni frá
meiðslum, eða átti konan sök-
ina, ef illa hefði farið. — Mér
finnst hljóta að liggja í augum
uppi að bendingar lögreglu-
þjónsins eigi að gilda jafnt fyrir
alla vegfarendur, þegar hann er
kominn í svona stöðu, en um-
ferðastrikin á götunum gildi að-
eins þegar enginn lögregluþjónn
stjói’nar umferðinni. Ef svo er,
tel ég alveg nauðsynlegt, að
gangandi fólki sé gert fyllilega
ljóst, að þegar lögreglan bendir
eigi að hlýða, og ef það er ekki
gert ættu sektarákvæði að gilda
jafnt fyrir gangandi fólk sem
ökumenn.
Egill Jóhannsson,
skipstjóri.
| Kjördæmísþing Framsóknar- |
1 ntanna í Norðurl.kjörd. vestra |
FRAMSÓKNARMENN í Norð-
urlandskjördæmi vestra héldu
kjördæmisþing sitt í Húnaveri
hinn 2. september sl. Á þinginu
mættu um 40 fulltrúar frá
flokksfélögunum, formenn
þeirra, alþingismenn flokksins í
kjördæminu og nokkrir gestir.
Forseti þirigsins var kjörinn
Hermann Jónsson frá; Yzta-Mói
og þingritarar Konráð Gíslason
frá Frostastöðum og Gunnar
Sigurðsson frá Hvammstanga.
í upphafi gerði stjórnin grein
fyrir störfurp sínum á liðnu
starfsári og, útgáfu Einherja,
sem er málgagn Framsóknar-
manna í kjördæminu.; Urðu all-
miklar umræður ' um stárfsemi
sambandsins bg ríktii mikill á-
hugi og einhugur á þinginu um,
að efla flokksstarfið sem meSt,
vegna væntanlegra kbsnmga.
Alþingismennirnir Ólafur Jó-
hannesson, Björn Pálsson og
Skúli Guðmundsson; o'g ' Jóh
Kjartansson, varaþirigmaðúr,
fluttu allir stutt erindi á. þing-
inu, og fjölluðu um almenn
stjórnmál, og sérmálefni kjör-
dæmisins. Miklar umræður urðu
síðan um þessi mál og var sér-
staklega rætt um rafmagnsmál
og samgöngumál kjördæmisins,
en rriálum þessum er að mörgu
leyti illa komið í kjördæminu,
og voru samþykktar ályktanir
um þessi mál meðal annarra.
Nokkrar skipulagsbreytingar
voru gerðar á sambandinu, m.a.
var fjölgað í stjórn sambandsins
og var bætt við 4 stjórnarmönn-
um, sem skyldu vera frá félög-
um ungra manna í kjördæminu.
Enrifremur var blaðstjórn sam-
bandsins endurskipulögð og
ýmis nýbreytni tekin upp í sam-
bandi við fjármál sambandsins.
Á þinginu var kosin nefnd til
að ákveða framboð flokksins
við næstu Alþingiskosningar.
í stjórn fyrir næsta ár voru
kosnir: Guðmundur Jónasson,
-Ási, formaður, Jóhann Þor-
valdsson, Siglufirði, ritari, Gúst-
af Halldórsson, Hvammstanga,
gjaldkeri, og meðstjórnendur
Guttormur Óskarsson, Sauðár-
króki, og Magnús Gíslason,
Frostastöðum. Voru allir þessir
menn endurkjörnir. Ennfremur
voru kosnir fyrir unga Fram-
sóknarmenn þeir Gunnar Odds-
son úr Skagafirði, Páll Péturs-
son úr A.-Húnavatnssýslu, Bogi
Sigurbjörnsson úr Siglufirði og
Brynjólfur Sveinbergsson úrV-
Húnavatnssýslu.
í varastjórn voru kosnir Ólaf-
ur Sverrisson, A.-Hún., Haukur
Sigurjónsson, V.-Hún., Níels
Hermannsson og Magnús Sigur-
jónsson, Skagafirði, , og Guð-
mundur Jónasson, Siglufirði.
Fyrir unga Framsóknarmenn
voru kosnir Jón Óskarsson,
Skagafii-ði, Pétur Sigurðsson,
A.-Hún., Helgi Valdimarsson,
V.-Hún. og Benédikt Sigurjóns-
son, Siglufirði.,
NOKKRAR ÁLYKTANIR
ÞINGSINS.
I. Efnahagsbandalagið.
Aðalfundur Kjördæmissam-
bands Fi-amsóknarmanna í
Norðurlandskjördæmi vestra
lýsir yfir emdregnu fylgi við þá
stefnu, sem Framsóknarflokk-
urinn hefur tekið varðandi af-
stöðu íslands til Efnahagsbanda-
lagsins. Sérstaklega telur fund-
urinn, að ekki komi til mála, að
útlendingum verði veitt neins
konar réttindi til fiskveiða í
landhelgi, eða að íslendingar af-
sali sér ákvörðunarvaldi um
það, hverjir megi stofna til at-
vinnurekstrar hér á landi. Jafn-
framt vill fundurinn að gefnu
tilefni taka fram, að hann telur
allar samningaviðræður um
hugsanleg tengsl við Efnahags-
bandalagið ótímabærar og var-
hugaverðar á þessu stigi, og lít-
ur svo á, að þjóðaratkvæða-
greiðsla eigi að fara fram áður
en endanlegar ákvarðanir eru
teknar um þetta mikilvæga mál.
II. Mál unga fólksins.
Þar sem ráðstafanir núverandi
ríkisstjórnar á efnahags- og
fjármálum hafa aukið gífurlega
kostnað við stofnun heimila og
atvinnurekstrar, telur fundur-
inn óhjákvæmilegt, að gerðar
verði séfstakar ráðstafanir til
lækkunar á byggingarkostnaði
og til að gera fólki mögulegt að
afla tækja til atvinnurekstrar,
m. a. með lækkun tolla og sölu-
skatts. Er í því sambandi t. d.
bent á riauðsyn þess, að aflétt
verði þeim miklu og ranglátu
gjöldum, sem nú eru lögð á
heimilisdráttarvélar og fleiri
tæki, sem landbúnaðurinn getur
ekki án verið. Þá telur fundur-
inn og brýna nauðsyn bera til
þess, að frumbýlingum gefist
kostur á hagkvæmum lánum til
bústofns- og vélakaupa.
III. Um raforkumál.
Fundurinn leggur áherzlu á,
að haldið verði áfram fram-
kvæmdum við rafvæðingu
landsins. Á þessu ári verði lok-
ið áætlunum um ný orkuver,
aðalorkuveitur og dreifilínur
um sveitir, er miðist við það, að
öll heimili hafi fengið rafmagn
fyrir árslok 1968. Rafmagnsþörf
sveitaheimila verði fullnægt
með samveitum að svo miklu
leyti sem mögulegt er, en að-
stoð veitt til að koma upp einka-
stöðvum fyrir þau heimili, sem
eru svo mjög afskekkt, að ekki
þykir fært að leggja raflínur til
þeirra, og sé aðstoðin ákveðin
með hliðsjón af þeim opinbera
stuðningi, sem heimilin á sam-
veitusvæðunum njóta. Ríkis-
framlög til raforkusjóðs og
nýrra raforkuframkvæmda séu
aukin, en þau eru minni nú en
fyrir 4 árum, þrátt fyrir aukinn
framkvæmdakostnað. Þá telur
fundurinn rétt, að orka frá raf-
veitum ríkisins verði seld sama
verði um land allt.
Fundurinn bendir á, að æski-
legt sé, að fyrsta stórvirkjun
fallvatna hér á landi með stór-
iðju fyrir augum verði staðsett
á Norðurlandi, meðal annars til
að stuðla að jafnvægi í byggð
landsins.
4
IV. Samgöngumál.
Þar sem fjárveitingar til sam-
göngubóta eru nú langtum
minni hluti af ríkistekjunum en
áður var, en framkvæmdaþörfin
sívaxandi, skorar fundurinn á
þingmenn kjördæmisins að
beita sér fyrir því á Alþingi, að
fjárframlög til vega- og brúar-
gerða verði aukin mjög veru-
lega þegar á næsta ári.
Þá leggur fundurinn sérstak-
lega áherzlu á, að frumvarp til
laga um lántöku vegna Siglu-
fjarðarvegar ytrl (Strákavegar),
sem flutt var á síðasta þingi,
sbr. þingskjal 548, verði sam-
þykkt á næsta Alþingi.
V. Verðlagsmál landbúnaðarins.
Fundurinn leggur áherzlu á,
að við verðlagningu landbúnað-
(Framhald á bls. 7.)