Dagur - 22.12.1963, Side 9

JÓLABLAÐ DAGS
9
þær eru flatar og greiðfærari þótt
grj(')tið sé engu minna. Staðar nám-
um við hjá Sankti-Pétri, grjót-
vörðu, sem stendur við Vatnahjalla
veg á suðurbrún Hafrárdalsins.
Varðan er ríflega þriggja álna há,
mosavaxin nokkuð og afar fornleg.
Eer hana við loft frá syðstu bæjum
í Eyjafirði. Daniel Bruun fullyrðir,
að varðan sé frá kaþólskum sið, en
ágizkun mun það vera. Þó má vera,
að eitthvað í gerð vöyðunnar bendi
ti! þessa. Skammt sunnan viðSankti
Pétur riðum við fram hjá fleiri
vcjrðum. Allar voru þær lágar í loft-
inu, svona á að gizka ein og hálf
alin. Þa-r voru hlaðnar við F.yfirð-
ingavég sumarið 1832 að tilhlutan
Bjarna amtmanns og skáld Tliorar-
ensen, en hann var aðalstofandi
fjallvegafélagsins 28. janiiar 1831.
Leiðin var ntt ekki lengur í fang-
ið og hvöttiim við því hestana og
riðum liðugt inn með Urðarvötn-
um. Þau.eru tvö og liggja í kvos
með urð allt í kring, snúa út og
suður og eru 6—8 km að léngd, en
mjó víðast hvar. Fremstur fór far-
arstjórinn, eins og vera bar, síðan
tveir og tveir samsíða og Joar á eftir
einn og einn í halarófu, enda vegi
eða vegleysu þannig háttað, að ekki
var hægt að hópríða. Allir voru
hressir og glaðir og ég hygg að allir
hafi hlakkað til næsta dags, einkum
þeir, sem ekki liöfðu áður komið á
þessar slóðir, en Jreirra á meðal var
éo-
'■'ö*
Innan stundar varð dimmt. Þeg-
ar vötnum sleppti greindi maður
aðeins næstu vörðu og nú var farið
fót fyrir fót. Þannig var farið um
stund.
Himininn huldist skýjum og í
Jreim á stöku stað bjartir bólstrar
og myrkrið var orðið svo rnikið, að
manni fannst það nærri áþreifan-
legt. Og ferðafélagarnir sáust sem
daufir skuggar, sem jafnvel gátu
virzt af öðrum heimi. Myrkrið
hafði líka gleypt vörðurnar og eng-
inn vegvísir var lengur til eða ann-
að til að styðjast við.
Undir ofurlítilli grjótöldu stöðv-
aði fararstjórinn allt í einu hópinn
og sté af baki, en við fórum að
dæmi hans og gengum til hans.
Hestur frýsaði og Jrað glamraði í
mélum. Fararstjórinn mælti: Nú er
ég orðinn villtur. Hér er enginn
vegur og engar vörður. Fg veit ekki
hvert halda skal. Bjartmar, vilt Jrú
ekki taka við forustunni? Það sló
]>ögn á hópinn. Var talan 13 orsök
villunnar? Eða bjó myrkrið ylir ein-
hverjum óhollum öflum? Finhver
saug upp í nefið. Annar ræskti sig.
Það heyrðist eitthvert pískur frá
hinu blíða kyni. Svo fór einhver
hesturinn að hrista sig svo J)að
glamraði í beizlinu.
Fkkí man ég hverju Bjartmar
svaraði en helzt minnir mig, að
hann tæki aðsér fararst jórnina. Var
rætt um þetta fram og aftur. Síðan
sté Aðalsteinn á bak hesti sínum
og j)eir Bjartmar héldu af stað á
undan okkur hinum. Rólega var
farið yfir öiduna, enda var hún
mjög stórgrýtt — og svo áfram, eitt-
hvað út í buskann. Kannski lentum
við austur að Kiðagili. Skökk stefna
gat haft hinar óþægilegustu afleið-
ingar. Máski yrði Odáðahraun okk-
ar áfangastaður, eða Sprengisand-
ur. Hver vissi um ])að? Loks riðum
við yfir svolítinn sandfláka, svo yf-
ir grjóthrygg og þannig koll af
kolli. Menn tóku nú að gerast dapr
ir og þögulir og aðeins var skiptzt
á einsatkvæðisorðum, en stundum
var grafarþögn að öðru en hófataki
hestanna. Skeilurnar slógu stund-
um eld við steina. Hvert erum við
eiginlega að fara? spurði einhver,
en fékk ekkert svar. Einhverjir
þóttust heyra frýs utan úr myrkr-
inu. Þegar minnzt var á áttir, urðu
menn ósammála. Það tal féll því
brátt niður. Yfir grjóturð — síðan
sand. Allt í einu sáum við stórt
stöðuvatn framundan. Það var
bjart og blikandi, næstum Jrví
hvítt. F.r þetta ekki vatn? Það gæti
nú verið eitthvað annað. Kannski
ský. Enginn vissi ])ess von, að vatn
væri á Jressum slóðum, stórt vatn.
Við héldum áfram í áttina að vatn-
inu. En þar var ekkert vatn, eða að
minnsta kosti alltaf jafn fjarri.
■Þetta skínandi fjallavatn var dular-
fullt. Loks kom okkur saman um,
að hér væri hvorki vatn né neitt yf-
irnáttúrlegt, heldur eins konar
hyllingar. Enn var ferðinni fram
haldið, lengi, lengi. Það tók að gola
úr einhverri átt og J)að varð svalt.
Við hímdum á hestunum, niður-
dregin og þögul. í svörtu myrkri
öræfanæturinnar munu gamlar
sagnir um voveiflega atburði hafa
komið í hugann. Skuggaleg örnclni
á þessum slóöum glæða ímynd-
unaraflið í myrkri. En hér voru
margir á ferð, hugaðir menn og
hraustar konur. Það verður kannski
annað uppi á teningnum, Jregar
einn maður er á ferð um auðnir og
óravegu, langt frá mannabyggðum
og mannlegri hjálp. Þá eru sum ör-
nefnin hrópuð í eyru manns, að J)ví
er virðist. Ódáðahraun og Manna-
beinavatn, Draugaflá og Dauðs-
mannskvísl. Svo eru Jxað reimleik-
arnir í Álftabrekkum norðan Blá-
fellsháls. Þar á að vera á reiki svip-
ur löngu liðins manns, er dimrna
tekur. Hafa þeir orðið hans varir,
sem þar hafa tekið sér náttstað. Og
skuggarnir á Kili og Beinabrekkan.
Beinin þau eru að vísu úr ásauðum
Reynisstaðabræðra frá 1780 en
ekki mönnum.
Skyndilega nam staðar hestur sá,
er fyrstur fór. Maður og hestur kom
ust ekki lengra. Hesturinn bruddi
mélin, frýsaði og krafsaði jörðina.
Við vorum stödd á barmi geysilega
djúps gils eða gljt'ifurs. Undir okk-
ur og allt um kring var grjó.t, möl
og sandur og kaldur næðingur blés.
Yfir skinu stjörnur himinsins.