Dagur - 22.12.1963, Síða 39

JÓLABLAÐ DAGS
39
Kirki
ja
á Akureyri í eina ö
eftlr Ágúst Sigurðsson
ÍBUAR verzlunarstaðai ins á Akureyri við
Eyjafjörð áttu kirkjusókn að 1-Ira[nagili,
þar scnt só'knarprestar sátu um scx hundr-
uð ára bil. Þegar fjölga tók á AkureVri
fóru að hcvrast raddir um eigin kirkju- á
staðnum og jafnvel prestsetur þar, eða í
næstu grennd, og um 1840 og oft síðau
úm næsttt tvo áratugi sendu Akureyring-
ar btéh.arskjöl til konungs um þetta and-
lega máiefni sitt. Engin slík beiðni eða
bænarskrá fann þó náð í augum konungs
eða kirkjustjórnarráðsins fyrr en 1860, að
stjórnin skrilar stiftamtmanni bréf, dags.
9. júlí, um kirkjttbyggingu á Akureyri.
Þár segir sVo': „Eftir þégnlegri uppá-
stúngu kirkju- og kennslumálastjórnarinn-
ar liefur hans I-fátfgtt Konún'gúrinn 29. f.
m. allra mildilegast lallizt á að leggja skuli
niður kirkjuna á Hrafúagili t Eyjafjárðar-
sýslu, þegar búið er að b’ýggja á Akureyri
nýja kirkju, er sé svo stór, og að öðru
leyti svo á si'g komin, að hún geti verið
sóknarkirkja fyrir söfnúð þann, sém til
þessa liéfur átt kirkjusókn að Hrafnagili.
Og éftir að lokið sé að búa þar til greftr-
unarreit er sé úmgirtur svo sem vera ber,
og að allar eignir og réttindt Hrafnágils-
kirkju, eftirstöðvar á'f tekjum hennar,
skrúði og áhöld hverfi til lii'nnar riýju
kirkju á Akureyri. Söfnuðurinn taki við
fjárhaldi hinnar nýju kirkju og feli það
á heú'dur nokkrum sóknarmiinnúm, er til
Jtess séii kosnir og hafi jráð á hendi undir
umsjá sóknarpíésfsfns, en fái yerzlúnar-
staðurinn Akurevri bæjarstjórn út af fyr-
ir sig, þá taki bæjarstjórnin við ljárhaldi
kirkjunnar. Þegar lokið sé smiði hinnar
nýju kirkju á Akurcyri verði prestur sá,
cr véitt verði Hraínagilsbrauðið, sem nú
er laust, skyfdaður til að búa á verzlunar-
staðnum, eða rétt í grennd við hann, eftir
J)ví sem biskup nákvæmar ákveður.
Um leið og stjórnin ákveður ])etta, hr.
stiftamtmaður, og yðúr, liáæruverðugur
herra, sjálfúm til feiðbeiningar og til aug-
lýsingar lyrir Jieim, ér hlut eiga að máli,
skal þvf við bætt um hin önnur atriði
máls [)essa og rædd cru í bréfi yðar 24.
jan. sl., að stjórninni Jiykir ekki næg
ásíæða lil að skylda prcstinn til að flytja
stundum rceöu á dönsku í hinni nýju
kirkju á Akureýri, en að hins vegar vnð-
ist vera ástæða til Jtess e'ftir þvl sem til
hagar, að skylda hann til að halda þar
guðsjjjónustugjörð ekki aðeins ]>á daga
sem messa á J>ar lram að fara að tiltölu
réttri, heldur óg á þeim hetgidögum, sem
messað verður á hvorugri annexíunni
sökiim veðurs, og cinnig ]>á helgidfaga et
messa ber í Kattpangskirkju, sem liggur í
grennd við verzlúnarstaðinn Akureyri."
MEÐAN þessu fór fram höfð'u orðið
prestaskipti á Hratnagili. Sirú Hallgrim-
ur H. Thorlacius, setn vígðist aðstoðar-
prestur til Magnúsar prólasts Erlendsson-
ar vorið 1814, lézt hinn 17. okt. 1859, eft-
ir 45 ára þjónustutíma. Síra Hallgrímur
var sonttr Hallgríms prests Thorlatittss í
Miklagarði f Evjafirði og koúu hans Ól-
afar Hállgrímsdóttur prcsts á Grerijaðar-
stöðuúx Eldjáriisso'nar. .'Var. hatin fyrst að-
stoðarprestur síra Magnúsar, settur hon-
um til aðstoðar í prófastsstörliim 1820,
settur millibilsprestur eftir lát hans 1836,
lékk kallið tveimur árum síðyr og hélt til
æviloka. Eullkominn prólastur í Vaðla-
Jri'ngi 1836-51. Talitxn fjölhæfur og kunni
til lækninga. Haustið 1815 hafði hann
gengið að eiga Guðrúnu dóttur sr. Magu-
úsar Erlcndssonar og lifðu þáu hjón mjög
jafn lengi, h'ún dó 31. ágúst 1859. Mcðal
barna þeirra v(>ru sr. Magnús, fyrst að-
stoðarprestur li'já íöður sfnutri á llrafna-
gili, síðar á Reynistaðarkhtuslri, og Ólöf,
sem ung átti dóttur með Jóiyi, síðar sýsltt-
manni, Ehoroddsen, en giftist sr. Jóni
Thorlaeittsi í Sattrbæ í Eyjáfirði, og vár
húti lyrri kotya hans.
Að Isr. Hallgrími látnum var sr. Daniel
Halldórssyni prótasli í Glæsibæ veitt
Hrafnagil, 26. rnarz 1860. Hann vttr son
sr. Halldórs Amundasonar á Melstað,
fæddur 1820, stúdent lrá Bessastöðum
1842, vígður með aldursleyfi vorið eltir
kapcllán fÖðxtr síns', eri var veittur Glæsi-
bær árið eftir. Sf. Daníel várð prófastut
í Vaðláþirtgi 1857 og hélt því émbætti til
1876. Sat liann á Hráfnágili í futtúgu ár
og þjónaði hinni nýju Akureýrárkirkju
þttðán, eri hélt aðstoðarprest ttndir þaö
seinasta. Sr. Sveinbjörn HallgrimssOn var
þár fyrir, er hantt kotn, en tók Glæsibæ.
er þá ío'snaði, en aðrir aðstoðarprestar á
Hiafnagili þann tíiria, er hér ræðir, voru