Dagur - 20.06.1964, Side 4

4
5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1166 og 1167
Ritstjóri og óbyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
LANDRÝMIÐ OG
SAMGÖNGUTÆKNIN
Á UNDANFÖRNUM ÖLDUM hef-
ur um víða veröld verið stöðugur
straumur fólks úr strjálbýli til stór-
borga. Ekki eru allir þessir fólks-
flutningar þannig til komnir, að fólk
hafi langað til borganna eða viljað
yfirgefa heimkynni sín. Oft var
ástæðan sú, að menn skorti jarðnæði
eða afkomumöguleika, stundum ó-
hagstætt tíðarfar eða plágur, sem
spilltu jarðargróðri og eyddu bú-
stofni, stundum breyting á fiskigöng-
um með ströndum fram. Ýmsum
vegnaði vel, en víða varð þorri inn-
flytjendanna uppistaða fárækrahverf
anna, öld eftir öld, sem svo margt
hefur verið rætt og ritað um og ver-
ið eitt mesta vandamál borgarstjóma
og ríkisstjórna á þessari öld.
En borgimar eiga líka sitt aðdrátt-
arafl og hafa átt vegna ýmis konar
þæginda, tilbreytni og möguleika,
sem borgarbyggð fylgja. Þetta að-
dráttarafl þekkjum við íslendingar
vel í seinni tíð í sambandi við höfuð-
stað landsins, sem nú er orðinn borg.
Reykjavík er laus við ýmis vanda-
mál, sem stórborgir annarra landa
hafa tekið í arf og átt við að stríða
frá fyrri öldum. En hún á við nú-
tímasjúkdóma að stríða, eins og
aðrar borgir, og hefur eins og þær,
upp á margt að bjóða, sem talið er
eftirsóknarvert.
Jafnvægið í byggð landsins rask-
ast meira og meira, ekki aðeins milli
einstakra sveitarfélaga, heldur einn-
ig milli sjálfra landshlutanna. Lands-
byggðin utan Stór-Reykjavíkur virð-
ist standa höllum fæti, og erfitt að
fá ráðamenn landsins til að veita
það viðnám, sem þörf er á. Það er
til dæmis um sinnuleysi eða minni-
máttartilfinningu gagnvert höfuð-
borgaröflunum, að jafnvel sumir
þingmenn kjördæma norðan lands
og austan virðast hvorki geta verið
hráir eða soðnir í því, hvort þeir eigi
að beita sér af alefli fyrir virkjun
Dettifoss eða álíka framkvæmd fyrir
þessa landshluta. Um það skal ekki
nánar rætt hér.
Sumir eru farnir að spá því nú,
að landinu eða landsbyggðinni muni
á komandi árum berast hjálp úr
óvæntri átt: Að liin hraðvaxandi
samgöngutækni rnuni þróast á þann
veg í heiminum, og þá einnig hér,
að það þyki ekki eins eftirsóknar-
vert og þótt hefur, að eiga heima í
borgum, samgöngutæknin muni
skajta fólki möguleika til að njóta
þess eftirsóknarverða í borgarlífinu,
ásamt því að njóta Iandrýmis, nátt-
úrufegurðar og uppeldisskilyrða
dreifbýlisins. Ef slíkir tímar renna
upp á íslandi, sem orðið getur fyrr
en varir, verður það talin dýrmæt
gjöf að vera fámenn þjóð í stóru og
fögru og heilnæmu landj. □
Vestur-íslenzku hjónin, Guðjón og Petrína. — Fjölskyldan á hinni myndinni.
Vestur-íslendingar á ferð
og þeir tala málið, eins og það var fyrir 80 árum
MARGIR Vestur-íslendingar
heimsækja „gamla landið“ hin
síðari ár, og svo er enn í sumar.
Blaðið hafði spurnir af þeim
Guðjóni Árnasyni, Petrínu konu
hans og Jóhanni syni þeirra,
sem búa í Kanada en skruppu
hingað til lands að heilsa upp á
frændur og vini og til að sjá
land feðranna. Við fyrstu kynni
við fólk þetta vekur tvennt
undrun: í fyrsta lagi hve þau
tala góða íslenzku, án nokkurs
erlends hreims, og í öðru lagi
hve hjónin bera vel aldurinn.
Guðjón er 73 ára en er enn þá,
sem ungur væri, og frúin er hin
glæsilegasta kona, eitthvað
yngri, 10 myndarlegra barna
móðir, og hefur unnið hörðum
höndum við búskapinn með
manni sínum.
Þið eruð norðlenzk að ætt,
heyrist mér?
Já, við erum það, segir Guð-
jón, og það heyrist eflaust á
okkur. En við tölum eins og ætt-
feðurnir, sem vestur fluttu, töl-
uðu fyrir 80 árum. Við höfum
haldið málinu, en hins vegar
heyrum við notuð hér ýmis
nöfn á hlutum, sem ekki voru til
í gamla daga og við höfum ekki
heyrt áður. Yfir það höfum við
aðeins ensk orð.
Ég er komin út af Arngrími
Gíslasyni, sem er afi m'inn, frá
Skörðum, segir frúin. Angantýr
Arngrímsson, sem lengi var á
Dalvík, er bróðir mömmu minn-
ar og er nú háaldraður og blind-
ur, vestur í Dýrafirði. Hann ætl-
um við að hitta í ferðinni.
Og ég er Eyfirðingur, ættaður
úr Villingadal, segir Guðjón.
Þar áttu í þann tíma heima þrír
bræður: Jóhann Pétur, faðir
minn, Þorvaldur og Valdimar,
þeir voru Árnasynir. Ég fór
þangað í fyrradag. Mér leizt svo
á, að mig furðar ekki þótt faðir
minn færi eins langt í burtu og
hann gat komizt.
En hvemig lízt ykkur á land-
ið yfirleitt?
Víðast er mjög fallegt, segja
þau öll í kór. Og svo er fólkið
okkur svo gott, að því er ekki
hægt að lýsa. Já, hún Sesselja
Eldjárn. Það er engin á flæði-
skeri staddur, sem á Sesselju
og Ingibjörgu systur hennar að
vinum. Við erum búin að fara
töluvert um og sjá svipmyndir
af Norðurlandi. Það er mikið
um hraun og grjót, en fólkið býr
við eins mikla hagsæld hér eins
og vestra og húsakynnin eru
vönduð hér. Við vorum 18 klst.
á ferðinni í gær og fórum aust-
ur að Dettifossi, Ásbyrgi og Mý-
vatnssveit, yfir 20 í hóp.
Þú ert auðvitað fæddur
vestra, Jóhann?
Já, já, ég er þriðji ættliður-
inn. Pabbi og mamma eru bæði
fædd á Gimli. Það voru foreldr-
ar þeirra, sem voru landnemar
vestra, segir Jóhann. Hann er
maður um fimmtugt og 8 barna
faðir. Frúin segir nú, að móðir
sín hafi dáið frá sér 10 daga
gamalli, þar vestra, og að hún
hafi verið eina manneskjan af
svokallaðri „séra Hjörleifsætt“,
sem vestur hafi farið. Ættfólk
mitt hér heima vildi endilega að
ég kæmi, einkum Sesselja. Og
svo er ég hingað komin, loksins,
og á gamals aldri. Björg frá Selá
á Árskógsströnd og mamma
voru systur.
Þið hafið stundað búskap
fyrir vestan?
Já, bæði búskap og fiskiveið-
ar í Winnipegvatni. Við búum
vestan við vatnið, þar sem ís-
lendingar komu fyrst. Bærinn
okkar heitir Espihóll. Þar eiga
drengirnir okkar 7 sumarbú-
stað, eins konar sumarhótel,
smáhýsi, sem er mikið sótt.
Þarna er fallegt og mikið búið
að gera fyrir staðinn. Upphaf-
lega, þegar íslendingar komu
þarna, lenti skipið, sem dró bát-
inn þeirra í ofsaroki. Báturinn
var höggvinn frá þótt ferðinni
væri heitið lengra norður, og á
tanganum var slegið tjöldum,
þar sem heitir Víðinestangi. Þar
fæddist fyrsta barnið, Jón Jó-
hannsson. Staðurinn er því sögu
ríkur. Vatnið eyddi tanganum
sundur, en drengirnir lagfærðu
það, er þeir eignuðust hann.
Hvaða fiskur veiðist mest í
vatninu?
Hvítfiskur, bæði sumar og vet
ur. Hann er mjög góður, alveg
orðlagður, og í háu verði, veidd-
ur í net, einnig undir ís. Svo er
pikkur og gullaugu, eins og við
köllum það. Svo var styrja
þarna, en nú er lítið orðið af
henni.
En hvað segið þið um land-
búnaðmn?
Við stundum holdanauta-
rækt. Við höfum Angus. Hol-
steinkýr höfum við til að fram-
leiða mjólk. Þær eru mjólkur-
lagnar, en hafa fremur fitulitla
mjólk. En ég er hissa þegar ég
sé gripina hér. Þeir eru alla-
vega litir. En vestra er nóg að
sjá einn grip af hvoru kyni, því
allir eru eins, í hjörðinni. Sama
er að segja um kindurnar, þær
eru blandaðar hérna. En
kindakjötið er ákaflega gott hér
og það gerir gróðurinn. Og hey-
ið hérna er svo ilmandi og gott,
að við höfum ekkert til samjafn-
aðar. Það þótti gott áður að búa
á 160 ekru landi. Þá var minna
um vélar og verkfæri. Nú vilja
allir búa stórt. Andinn er orðinn
sá, að gleypa sem mest í sig.
Sonurinn leiðréttir þetta og
bætir því við, að stórvirkar vél-
ar hafi skapað alveg nýja mögu-
leika, sem áður voru ekki, og þá
möguleika vilji bændur nota til
hagnaðar og sé það eðlilegt. Svo
kostar meira að lifa en áður.
Allir eiga sína eigin bíla og
veita sér meira en áður þekktist,
segir hann.
Hvað alið þið holdanautin
lengi?
Við höfum gert dálítið að því
að selja kálfana á haustin, svona
misserisgamla, og þeir gera
svona 100 dollara og suma ölum
við lengur. Kynbótagripir eru
dýrir. Við keyptum t. d. naut-
kálf fyrir 600 dollara.
En hvað ræktið þið einkum á
landinu?
Til fóðurs ræktum við Alfa-
Alfa og brúngras o. fl. 3—4 teg-
undum sáum við saman. Við
súrsuðum heyið, en erum hættir
því. Geymum það í böggum, vél-
bundnum. Þetta gengur mjög
fljótt og vel.
Af korntegundum er hveitið
mest ræktað, svo hafrar og
bygg, ofurlítið. Eiginlega er
hægt að rækta hvað sem er, jafn
vel epli, eins stór og góð og hér
fást í verzlunum. En allt þarf
sína hirðingu, og spurningin er
því, hvað bezt borgar sig. íslend-
ingum þykir víst ekki mikið til
koma að sjá slétturnar okkar,
nær endalausar. En þegar farið
er um þetta land á þroskatíma
akranna og öll þau ógrynni
þroskaðs korns v.irt fyrir sér, þá
fyllist maður aðdáun. Við fór-
um í fyrra vestur að Kyrrahafi.
Hugsaðu þér, eitt fylki aðeins
fékk í fyrri hátt á fimmta
hundr. millj. bússel af hveiti
(bússel er 60 pund). En í fyrra
fékkst lítið í Manitoba, því upp-
skeran brást að miklu leyti. ]
Kanada er björgulegt land, mik-
ið matarland.
Það er mikill hitaniismunur
vestra?
Já, á vetrum er grimdarkuldi,
70—80 gráður á Farenheit. En
á sumrin er oft brennandi hiti,
upp í 90—100 stig. Þessu venst
maður. Vestra eru landflæmin
mikil. Hér virðist ýmsum, sem
t. d. yfir landið fljúga, ekkert
land til að lifa á. En við erum
búnir að sjá, hvað bændur búa
þó vel á þessu landi, miklu bet-
ur en ókunnugir ætla. Gróður-
inn er svo framúrskarandi góð-
ur, þótt hann sé ekki hávaxinn.
En ekki er að efa, að bændurn-
ir vinna hörðum höndum.
Að þessu mæltu var blaðinu
snúið við og gestirnir spurðu
míkið um, hversvegna hér væru
ekki ræktaðir „sláturgripir,“ þ.
e. holdanaut. Skilyrði hlytu að
vera mjög góð fyrir slíka fram-
leiðslu.
Samgöngurnar eru góðar
vestra?
Já, já, segir Guðjón. Þeir eru
svo góðar að menn steindrepa
sig á þeim. Ökuhraðinn er mik-
ill, þi'átt fyrir ökureglurnar og
umferðin er mjög mikil. Góðir
vegir eru svo sem ekki hættu-
lausir.
Blaðið þakkax viðtalið við
þessa hressilegu fjölskyldu og
óskar þeim góðrar heimferðar.
Dugnaður, góðar gáfur og heið-
arleiki hefur skilað þessu ís-
lenzkættaða fólki vel á leið í
harðri samkeppni vestra. Og
er það gleðiefni. E. D.
Þátttakendur í firma-
keppni B. A.
Til Guðmundar Halldórssonar málara á 75 ára afmælinu 27. maí
FIRMAKEPPNI félagsins er
lokið fyrir nokkru og tóku 96
firmu þátt í keppninni. Sigur-
vegari varð Halldór Ólafsson úr
smiður, með 328 stig, en fyrir
hann spilaði Halldór Helgason.
Akureyrarmeistari í einmenn-
ingskeppni varð Halldór Helga-
son.
Eftirtaldir aðilar tóku þátt í
firmakeppninni:
Halldór Ólafsson úrsmiður,
Happdrætti Háskóla íslands,
Kjötbúð KEA, Skógerð Iðunn-
ar, Hárgreiðslustofa Lily Jak-
obsson, Slippstöðin h.f., Bifreiða
stöðin Stefnir s.f., Ullarverk-
smiðjan Gefjun, Landsbanki ís-
lands, Bifreiðaverkstæðið Baug
ur h.f., Skóverzlum M. H. Lyng-
dal h.f., Utvegsbanki íslands,
Vikublaðið Dagur. Nýja Efna-
lögin, Húsgagnaverksmiðjan
Valbjörk h.f., Fatahreinsun Vig-
fúsar og Árna, Rakarastofan
Hafnarstræti 105, Bílasala Hösk
uldar, Áfengis- og tóbaksverzl-
un ríkisins, K. Jónsson & Co.
h.f., Verzlunin Hlín, Valprent
h.f., Sendibílastöðin, Fataverk-
smiðjan Hekla, Fatagerðin
Burkni h.f., Sigtryggur og Pét-
ur, gullsmiðir, Raftækjaverzlun-
in Raf, Tómstundabúðin, Kaup-
félag Eyfirðinga, Brauðgerð
KEA, Rakarastofa Sigtryggs
.Júlíussonar, Vélsmiðja Stein-
dórs h.f., Pétur og Valdimar h.f.,
Verzlunin Heba, Byggingarvöru
verzlur. Tómasar Björnssonar
h.f., M.b. Draupnir, Prent-
smiðja Bjöx-ns Jónssonar h.f.,
Dagblaðið Tíminn, Plasteinangr
un h.f., Bólstruð húsgögn h.f.,
Rafveita Akureyrar, Trésmíða-
verkstæðið Skjöldur h.f., Hús-
(Framhald á blaðsíðu 7).
Ég veit eigi sjálfur hvað segja ber
við sjötíu og fimm ára mánn,
sem öðrum meira um mannheim veit
og mannlífið skilja kann.
Sem þekkt hefir soi'gir, ástaryl
og æskuvonir og þrár,
með í eynslunnar dýi'keyptu rúnaspor
rist á enni og brár.
Sú kvnslóð, er senn fer að líða undir lok,
af lífskrafti átt hefir nóg.
Þær, bjarkii-nar fremstu er bar mest á,
áttu að baki sér þöglan skóg.
Vér hljóðlátan fullti'úa hittum í dag
sem hátt ekki í skóginum bar,
en átti í moldinni íslenzku, rót
sem aldrei slitin var.
Þú fæddist er dimmt var við sjó og í sveit
til sóknar á lífsgæðamið,
er bai'nshendur erjuðu ógi'óin börð,
frá erfiði veittust ei grið.
Það var ekki siður að ala menn upp
við ónytjungs ráðleysis dund.
En, — bai'nsti'úin ávallt segir til sín,
það sýnir nú öldungsins mund.
En reynt var þó kannski að stela sér stund
og stafa á lánsbókaspjöld.
Að fullnægja æskunnar fróðleikans þörf
var firra, á nítjándu öld,
þá blásnauðum almúga ofdyrfð það var
að ætla sér menntunar leið.
Því bókvitið enginn í askana lét,
en auður í moldinni beið.
Þú borinn vax-st til þess að byrja þín spor
er birta fór heldur til,
en þráin til frelsis í blóðinu brann,
— og brátt urðu þáttaskil.
Þú þjóðfrelsisröðul sást rísa úr sæ
og renna sitt hágönguskeið
er náð var því marki, sem miðað var að
á myi'kri og erfíðri leið.
Þér gafst lítill tími fi'á erfiðisönn I
að eiga þér hugðarmál. [
En oft þegar leiztu lyngheiðardýrð
fór laðandi friður um sál. [
Þú þi'áðir, að geta þá góðfögru mynd 1
er gladdi þinn huga mest, — j
hina íslenzkup fegurð — af lifandi list
á léreftið snjóhvíta fest. i
I
I
Loks, þegar brauðstritsins úti var ys,
og aldurinn fæi'ði þér ró, (
en mæða og sorgir þér mættu um skeið l
og máttinn úr höndunum dró. )
— þá fyrst gaztu æskunnar óslökktu þrá [
með athöfnum hrundið á leið.
í litunum söngstu þann lofgjörðaróð,
er leyndust í hugskoti beið. •
\.
Þú málaðir æskunnar ódáinslönd 1
og íslenzka bláfjallaró. [
Og tröll og álfa og englalið ,
og úfinn og í'eiðan sjó.
Þú túlkaðir útlagans örbjarga neyð
og auðlegðargengi valt. \
Þótt skipti frá grænu í grátt og dökkt,
varp gleðin birtu á allt. [
Sú gleðin sem allir að endingu þrá t
— en öllum er veitast kann, — |
að vita sig hafa unnið allt j
sem einkennir sannan mann, i
að lita um öxl eftir langan dag j
og lífið í hnotskurn sjá \
en geta til hvíldar gengið frjáls j
með gleðinnar svip á brá. [
Svo kveð ég þig, fulltrúi hverfandi kyns, [
sem kól éi, þótt blési oft svalt, [
en styrktist við helkuldans harðneskjutök,
með heiðri svo braust gegnum allt. \
Og megi svo verða frá kyni til kyns, j
að kraftur sá eflist og þor,
æðrulaus geðrór og efalaus trú, I
sem einkenndi þjóðfrelsisvor!
Kunningjar.
Iðunn hristir af sér hugar-okið. Nú er síðasta frúin farin. Hún
sagði víst góða ferð eða eitthvað þess háttar, áður en hún fór. Iðunn
tók varla eftir því. Það er svo margt annað, sem sækir hart að
henni. Hún hvarflar augunum um deildina sína enn einu sinni. Hún
dregur saman flauelstjöldin. Síðdegis verður önnur hvitklædd kona
komin í hennar stað.
Iðunn gengur fram í biðstofuna. Þar biður enginn í svipinn. Þá
er gott tækifæri til að kveðja vinnufélaga sína. Hún kveður þær
allar með handabandi. í augum þeirra bregður fyrir bliki af þrá
eftir að hafa sjálfar átt taekifæri til að leggja af stað slíka ferð!
Já, Iðunn sér þetta greinilega. Jafnvel roskna forstöðukonan hefir
þetta löngunarblik í augum, er hún tekur í hönd Iðunnar og nefnir
ítaliuförina. En myndugleikasvipnum bregður lika fyrir aftur. Nú
er það hún sem á að stjórna allri stofnuninni, þar til Björg hefir
lokið námi sinu. Hún kveður því Iðunni með virðulegu fasi.
Iðunn gengur hægt upp þrepin að fatageymslunni. Hún nemur
snöggvast staðar undir hvelfingunni yfir trésúlunum tveim, meðan
hún hneppir upp hvíta einkennissloppinn. Hún þykist finna það á
sér, að þegar hún fer nú úr hvíta einkennisbúningnum sínúm, þá
sé hún algerlega laus við hann, það sem eftir er ævinnar. Hún sér
andilt sitt i þrihyrnda speglinum. Það er lika i síðasta sinn.
Björg er að matreiða miðdegisverð þeirra, þegar Iðunn kemur
upp í íbúðina hennar.
— Farangur þinn er kominn um borð, segir Björg. Bæjarsendill-
inn sem þú hafðir pantað, kom og sótti hann, segir hún.
Iðunn segir fátt. Hún sér greinilega, að Björg saknar allra smá-
munanna hennar, sem nú eru horfnir úr ibúðinni þeirra. Þær setjast
við borðið, en segja aðeins orð og orð á stangli. Matarlistin er
lítil, þótt maturinn sé góður. Hugurinn dvelur aðallega við það
eitt, að eftir skamma stund mun Iðunn kveðja Björgu og íbúðina
þeirra.
Iðunn situr þögul langa stund. Hugur hennar fer víða. Hún er
heima í foreldrahúsum. Læknishúsið er mjallahvitt með víðsýni út
yfir stóra og fallega garðinn. Hún sér greinar aldintrjánna bogna
undan þunga þroskaðra ávaxta, rauðkinnaðra epla og stórum gulum
plómum. Hún sér augu mömmu blikandi björt af gleði, er þær
ræða saman um listir, mæðgurnar. Og pabbi, já. Iðunn hefir á til-
finningunni, að hann búist við, að hún eigi eftir að sýna, að hún
sé verð þess trausts, sem þau hafi til hennar borið. En annars er
hann fáorður um flest. Læknisstarfið er heimtufrekt.
Og hugur hennar er sporléttur. Áður en varir er hún komin yfir
að Hellulandi, til Jörundar! En nei, hún ætlaði alls ekki að hugsa
þangað. Hún vill heldur hugsa til Gunnhildar og Ivars. Það var
gaman að heimsækja þau í höfuðborginni, þegar hún kom að heim-
an. En það hefði getað verið enn skemmtilegra, hefði Jörundur ekki
verið svona rúmfrekur í huga hennar einmitt um það leyti, svo að
henni leið illa. Æ, er hún nú aftur farin að hugsa um Jörund!
Þær hafa lokið máltíðinni. Og miðdegishlé Bjargar er senn þrot-
ið. Hún verður að fara aftur til vinnu sinnar í stofnuninni.
— Ég kem á bryggjuna, þegar skipið fer, segir hún.
AUÐHILDUR FRÁ VOGI:
| GULLNA BORGIN j
— En ég vil samt kveðja þig núna.
Iðunn tekur hönd Bjargar. — Ég mun sakna þín og allra gleði-
stunda, sem við höfum átt saman.
— Já, en hvernig heldurðu þá, að mér muni liða? segir Björg
og strýkur hendi snöggt um augun. — Þegar frá líður, gleymirðu
sennilega bæði mér og íbúðinni okkar hérna!
Iðunn grípur fastara um hönd hennar. — Ég gleymi þér aldrei,
Björg! Og ég gleymi aldrei þeim, sem ég hefi kynnst meira eða
minna. Því sjáðu til ,Björg, mér eru allar manneskjur verðmætar!
— Hversvegna? Hvernig? Björg horfir undrandi á Iðunni.
— Það get ég ekki sagt þér. En kannski seinna, áður en langt
er liðið, segir Iðunn lágt og brosir blítt til Bjargar.
— En Björg, ég vona að þú viljir hugsa til mín öðru hverju sem
beztu vinkonu þinnar. Og ég óska þér alls góðs alla þessa daga, sem
við eigum eftir að lifa aðskildar, langt hvor frá annarri.
Björg festir augun á einhverju langt undan. — Ég get varla
trúað því, að lifið geymi mér nokkuð gott í vændum, utan vinn-
unnar sjálfrar.
Iðunn festir augun á Björgu. Hún er sterk og björt í augum. ■
— Allir eiga eitthvað gott í vændum, því verðum við að trúa.
Sumum hlotnast það góða brátt, öðrum seinna. Þess vegna getum
við horft með eftirvæntingu fram á móti hverjum nýjum degi. Ég
skal segja þér, Björg, þú vekur upp hjá mér nokkrar ljóðlínur úr
kvæði, sem ég gerði einu sinni:
Sem lítill kyndill lýsir mér
í leit um nætur-geim,
og vonar-blySið vísi þér
þinn veg um allan heim!
Oft virðist braut þin brött og þung,
og blasa við þér fár og grand.
Brátt morgunsól rís björt og ung
og breiðir dýrð um haf og land!
— Ertu mér ekki sammála, Björg? Iðunn hristir hönd hennar
ofurlítið.
— Það verður mér vist erfitt að sjá lífið á sama hátt og þú,
fyrst um sinn. En kannski einhverntima seinna. Og brosi bregður
fyrir sem sólbliki á andliti hennar, en samtímis hníga tár hægt
niður kinnar hennar.
En Iðunn hefir samt eygt snöggt vonarleiftur í augum Bjargar, og
það gleður hana innilega og vekur hjá henni trúha á, að Björg muni
finna aftur gamla brosið sitt glaða, sem hún stráði svo ríkulega
áður yfir alla þá, sem nálguðust hana og umgengust.
Björg segir „góða ferð“ ög gengur ofan til vinnu sinnar, sem á
að styrkja hana til að herða upp hugann og öðlast á ný trúna á
lífið. Fallegi munnurinn hennar er alltof alvarlegur núna. En kannski
einhverntíma seinna — — —
Iðunni finnst biðtíminn furðu langur, þangað til hún á að fara.
Hún hefir semsé lokið öllu hér heima, meira að segja allri borg-
inni. Og hún hefir endurlifað alla borgina. Og hún hefir séð aftur
gröf Kristins. Hún minnist þess, er hún stóð upp við gröf hans.
Þá fann hún fyrst til þess í fullri alvöru, að borgin hérna var henni
ókunnug. Hún rifjaði upp hugsanir sínar við gröf bróðursins. Og er
hún fór þaðan, Iagði hún kross úr hvítum rósum á nafn-helluna á
gröfinni hans. — i
Æ, hvers vegna var hún nú að sökkva sér niður í þessar sorglegu
hugsanir! Það væri þá betra að líta inn til Rossí og spjalla við
hann. Hún veit, að hann er talsvert utangátta í dag. Hann hefir
heldur ekki komið ofan i Stofnunina í dag, en snúist og ráðsmennsk-
ast uppi í ibúðinni sinni. Henni skilst, að það hlýtur að vera ein-
kennileg tilfinning að fara frá öllu þessu. Og hvers vegna fer hann?
Hann hefir ekki viljað tala neitt nánar um það.
Iðunni er kunnugt, að það hefur verið einhver óróleiki í honum
síðasta misserið. Hann hefir aðeins lítið eitt verið samvistum við
hana og Gilde-mæðginin. Og nú ætlar hann til Ameríku. Og í kvöld
fer hann með sama skipi og hún. Þau verða þá samferða til Frakk-
lands. Rossí hefur óskað að gera þessa lykkju á leið sína. Hann hafði
nefnt einu sinni, að hann langaði til að sjá París. En þaðan fer hann
svo vestur um haf til Ameríku.
Henni dettur skyndilega í hug: — Það er ef til vill Haralds vegna,
að hann fer með sama skipi þennan hluta leiðarinnar? Hún veit
það ekki. En hún ætlar samt að líta inn til Rossí. Hann opnar hurð-
ina og virðist dálítið hissa, en býður henni samt inn. Hún sér óðar,
að hann er ákaflega órólegur. Hann tifar léttstígur fram og aftur
um gólfið og reykir í sifellu.
Iðunn setzt á stól með hlífðar-hjúp yfir og reynir að ná augum
Rossis rólega og blátt áfram. En hann lítur undan. Yfir honum
hvílir einhver ókunnugleiki. Það er sem allt umhverfis hann, einnig
hún sjálf, sé honum óviðkomandi. Hún veit því varla, hvað hún ætti
að segja. Hún segir þá eitthvað um morgunvinnuna í Stofnuninni.
Hann svarar einhverju, eins og út í hött. Skyldi hann fylgjast með
því, sem hún er að segja? Það heldur hún ekki. Hugsanir hans eru
vissulega á allt öðrum slóðum.
Framhald.