Dagur - 13.01.1965, Side 6

'G
A FJALLA-
OG ÐALA-
SLÓÐUM
Sagnaþættir og endurminningar
eftir
PÁL GUÐMUNDSSON
frá Rjúpnafelli
Bílstjórasögur
ÞEGAR KONURNAR
UMKRINGDU REFINN
ÁÐUR var ferðast á hestum,
nú á bifreiðum. Hestamenn og
ferðamenn yfirleitt kunnu frá
mörgu að segja úr kaupstaða-
ferðum, skreiðarferðum og póst
ferðum. Nú segja bílstjórar frá
og víst hafa þeir frá mörgu að
segja, ekki síður en aðrir ferða
menn fyrr og síðar.
Hér í blaðinu verða birtir
nokkrir smáþættir, sem skráðir
eru eftir frásögn þeirra sjálfra.
Fyrst segir Gunnar Jónsson bif
Gunnar Jónsson, bifreiðastjóri.
reiðastjóri á Dalvík frá nokkr-
um atvikum. Ein hann hefur ver
ið bifreiðastjóri í meira en tvo
áratugi á ýmsum leiðum, en
um fjölmörg ár var hann í för
um milli Reykjavíkur og Akur
eyrar. Nú gefum við Gunnari
orðið:
Fyrir mörgum árum flutti ég
námsmeyjar Kvennaskólans á
Blönduósi suður til Hvanneyr-
ar í Borgarfirði. Það var
snemma vors. Frá þeirri ferð er
mér minnisstæðast atvik, er fyr
ir kom á heimleiðinni. Við vor
,um stödd skammt frá Brú í
Hrútafirði, þegar ég sá tófu nið
ur við ána. Eg spurði námsmeyj
arnar hvort þær vildu athuga
þá lágfættu betur og játtu þær
því. Stöðvaði ég þá bílinn og
kvennaskarinn þusti út og
stefndi í áttina að lágfótu grey
inu, sem hopaði niður að ánni
þegar leiðin til heiðarinnar var
lokuð af hinum forvitnu og
fríðu áhorfendum, sem slógu
þegar hálfhring um sýningar-
gripinn. Er skemmst af því að
segja, að brátt var þéttur hring
ur sleginn um tófuna, því hún
hikaði við að fara í ána, sem
var þó auðveldust undankomu
leið, en ekki fær án þess að
vökna.
Námsmeyjamar sem voru um
40 talsins höfðu gaman af þessu
atviki. Enginn var í vígahug.
Þegar tæfa sá, að vonlaust var
að sleppa, settist hún á rassinn
og gjóaði á okkur augum sitt á
hvað. Því miður mundi víst
/
enginn eftir myndavélinni á
meðan á þessu stóð. Þegar stúlk
urnar höfðu virt hið villta dýr
fyrir sér um stund, rufu þær
hringinn og tófan tók til fót-
anna. Hún hentist burt á ógnar
hraða í áttina til heiðarinnar og
_ hvarf hún þar sjónum okkar.
SMAHREKKIR
BÍLSTJÓRANNA
VETRARFERÐIR milli Reykja
víkur og Akureyrar voru oft
erfiðar og eru það enn. En oft
gerðist eitthvað skemmtilegt og
stundum vorum við bílstjórar
að glettast hver við annan.
Einu sinni sem oftar vorum
við á leið norður, við Agnar
Stefánsson, sem var bílstjóri hjá
Pétri og Valdimar. Þriðji bíl-
stjórinn í þessari ferð var
Tryggvi Gunnlaugsson frá
Stefni.
Það var skínandi færi, svell í
hjólförum en vegurinn að öðru
leyti auður og frosinn. Glamp
andi tunglskin var á og lá vel
á okkur. Agnar ók fyrstur og
var eitthvert ólag á ljósunum
hjá honum. En vegna birtunnar
sakaði það ekki. Þegar kom á
Norðurbraut námum við staðar
og Agnar fór að lagfæra ljósin.
En á meðan hann var að bogra
við þetta batt ég stóran járn-
bjálka, sem við veginn lá, aftan
í bílinn hjá honum. Svo héldum
við áfram. Járnið drógst eftir
frosnum veginum og urðu
þarna miklar eldglæringar og
skemmtum við okkur hið bezta
við að horfa á þetta. Þegar kom
í lægðina við Neðra-Vatnshorn
stoppar Agnar, vindur sér út og
klæðir sig í slopp. Er nokkuð að
hjá þér Agnar minn, spurðum
við sakleysislega og vorum þá
alveg að rifna af hlátri. Að,
sagði Agnar, það er svo hrylli-
legur hávaði í bílnum að ég hef
ekki heyrt annað eins. Þetta
byrjaði þegar við fórum frá
Norðurbraut. Svo fór Agnar
undir bílinn og skoðar allt sem
bezt en finnur ekkert athuga-
vert. Við Tryggvi lágum í vegar
kantinum á meðan. Við vorum
að vona, að Agnar færi ekki
aftur fyrir bílinn. En okkur varð
ekki að þeirri ósk og rak hann
fótinn í járnið. Hann varð fyrst
alveg orðlaus, horfir síðan á
mig stundai'korn og kenndi þar
hinn seka.
Nokkru síðar vorum við Agn
ar staddir í Reykjavík. Það
hafði sprungið dekk hjá mér og
létum við það nýviðgert upp á
toppinn. Eg var að byrja að
festa það þegar bíllinn rann af
stað. Agnar hafði sezt undir
stýri. Hélt hann nú í miðbæinn
ók eins greitt og hægt var, en
ég ríghélt mér í dekkið. Vakti
þessi ferð okkar mikla athygli
og sá ég útundan mér hve
margir gláptu á þennan bíl og
var mörgum skemmt. Eftir að
hafa ekið um bæinn fram og aft
ur lagði Agnar bílnum við Hafn
arhúsið. Þegar hann steig út,
sagði hann: Jæja, nú er ég bú-
inn að aka þér álíka vegalengd
og þú lést mig draga staurinn.
Merkileg filraun í síldarflufningum !
í FISKVEIÐITÍMARITINU
„ÆGIR“ 15. des. er greinargerð
frá verkfræðingunum Haraldi
Ásgeirssyni og Hjalta Éinars-
syni um tilraunir, sem gerðar
hafa verið með síldardælu og
síldarflutninga undir umsjá
þeirra. Tilraunirnar hafa verið ’
gerðar í sambandi við ný-
byggða síldarverksmiðju í Bol-
ungarvík í eigu Einars Guð-
finnssonar útgerðarmanns.
Arið 1963 var gerð tilraun til
að dæla síld úr nót upp í skip
og var notuð 10 þumlunga
norsk „Myras“-fiskidælá. Sú til
raun þótti ekki gefast vel og
telja verkfræðingarnir að af-
köstin geti „varla keppt við
hina miklu háfunartækni, sem
flotinn býr yfir.“
Á síðasta sumri var hins veg-
ar gerð tilraun til að dæla síld
úr veiðiskipum yfir í olíuflutn-
ingaskipið Þyril, sem flutti síld
ina að austan til Bolungarvíkur.
Þyrill fór þrjár ferðir með
síld og flutti alls um 20 þús.
mál til Bolungarvíkur. í fyrstu
ferðinni virtist hann hafa tekið
mést af síldinni úr skipum á
Seyðisfirði, en einnig nokkuð úr
skipi, sem hann hitti á Þistil-
firði á vesturleið. Farmur Þyr-
ils var þá rúmlega 6 þús. mál
og talinn fullfermi. í annarri
ferð voru tekin 2 þús. mál á
á miðunum. í þriðju ferðinni
fylgdi Þyrill síldveiðiflotanum
út, eftir ótíðarkafla. Var síld-
inni dælt milli skipa 80 sjómíl-
ur á hafi úti, austur af Langa-
nesi og tók það 23 klst. að fylla
skipið. í síðustu ferðinni var
síldin tekin 30 mílur austur af
Dalatanga og í mynni Seyðis-
fjarðar og henni dælt úr veiði«
skipum.
Þesar tilraunir stóðu yfir í
46 daga. Sá tími skiptist þannig,
að 19 daga lá skipið um kyrrt
vegna ills veðurs, í 6 daga var
unnið að því að koma síld milli
skipa, siglt í 11 daga og unnið
að löndum í 10 daga.
Verkfræðingarnir telja gang-
hraða og burðarmagn Þyrils of
lítið til flutninganna, segja lönd
unartímann á Bolungarvík
lengri en þyrfti að vera og að
veðurtafir hafa verið meiri á
tilraunatímanum en ástæða sé
til að gera ráð fyrir að jafnaði.
Þeir gera ráð fyrir, að kostnað-
ur við rekstur skipsins og tækj-
anna sé 25 þús. kr. á sólarhring
og segja, að flutningskostnaður
hafi verið kr. 57.50 á mál eða
36% af verði síldarinar til
bræðslu upp úr sjó. Þeir gera
ráð fyri, að reksturskostnaður
hentugs skips og stærra yrði
35 þús. kr. á sólarhring og að
það gæti flutt 40 þús. mál til
Bolungarvíkur á 46 dögum.
Kostnaður yrði 'þá kr. 40.35 á
mál eða 22% af bræðslusíldar-
verðinu. Auðvitað yrði hann
minni ef skemmra væri flutt en.
(Framhald á blaðsíðu 7).
Verð kr. 240.00 (án sölusk.)
Um sagnaþælti þá, sem bók þessi hcfur að geyma, ritar liöfundur
meðal annars í formála:
„ . . . Sumt hef ég cftir foreldrunrmínum, sem bæði voru minnug og
höfðu frásagnaigáfu, og ýmislegt heyrði ég talað um í bernsku eða á
unglingsárum mínum . . . . Þá er þess að geta, að þáttinn um Möðru-
dal gerði ég að áeggjan forseta íslands, herra Ásgeirs Ásgeirssonar, sem
var mér samtíma um sumar í Möðrudal og dvaldi þar í fleiri suniur
á skólaárum sínum. Er liér um 59 ára gatnlar endurminningar að
ræða, því lítt hafði ég samband við það heimili eftir að ég fluttist til
Vesturlieims. Ætla ég að þar fari ckki margt á miíli inála . . .“
Hér er á ferðinni bók með skemmtilegum
og fróðlegum sagnaþáttum í þjóðlegum stíl
BÓKAFORLAG ODDS BJÖRNSSONAR . STOFNSETT 1897