Dagur - 02.10.1965, Blaðsíða 8

8
i
Mjaltakerfið í notkun í fjósinu í Árnesi.
(Ljósmyndastofa Péturs, Húsavík).
Nýtt mj altavélakerfi í Amesi
Húsavík 24. sept. 1965. Hermóð-
ur Guðmundsson, bóndi í Ár-
nesi, Aðaldal, sá á landbúnaðar-
sýningu í Árósum í Danmörku
í sumar rörmjaltakerfi, sem
hann varð mjög hrifinn af. Þetta
kerfi nefnist „JUKO“ og er
dönsk framleiðsla, sem hafin
var fyrir rúmum fjórum árum.
Juko mjaltakerfið ryður sér nú
til rúms í Danmörku og Vestur-
Þýzkalandi. Hermóður kynnti
sér reynslu danskra bænda á
kerfinu. Þeir luku allir miklu
lofsorði á það og Hermóður
ákvað þá að kaupa það. Sam-
komulag varð um, að aðaleig-
andi og framkvæmdastjóri
Juko-fyrirtækisins, hr. Julius
Kock, setti þau sjálfur upp í
fjósi Hermóðs í sumar.
í gær bauð Hermóður undir-
rituðum og Ijósmyndara heim í
Árnes til að skoða mjaltavéla-
keríið. Jilius Koch var þar fyr-
ir. hann hafði sett upp kerfið,
svo sem um var rætt og búið
var að taka það í notkun í
þrjátíu og tveggja kúa fjósi
Hermóðs. Kerfið er þægilegt og
einfalt í notkun, auk þess, sem
það auðveldar mjög fyllsta
Hraðmenntað hjúkrunarfólk
SMÁGREINAR í síðasta tölu-
blaði Dags um væntanlegt hjúkr
unarnám við Fjórðungssjúkra-
húsið á Akureyri og víðar, mið-
að við nýja stétt hjúkrunar-
fólks með takmarkað nám og
takmörkuð réttindi til hjúkrun-
arstarfa, hafa vakið nokkurt um
tal. Þau ummæli þar, að áhuga-
menn að norðan hefðu haft for-
göngu í málinu, fá ekki staðizt
og leiðréttast hér með. Hinsveg
ar hefur Fjórðungssjúkrahúsið
á Akureyri mikinn áhuga á mál-
inu og mun geta byrjað að
mennta hina nýju og enn þá
nafnlausu stétt hjúkrunar-
Féð kom á eftir
gangnamönnunum
Skagaströnd 30. september. At-
vinnulífið hefur löngum verið
dauft hér undanfarin misseri.
Vinnandi menn hafa þurft að
leita atvinnu til fjarlægra staða,
iangtímum saman. Ef ekki verð-
ur breyting þar á, er hætt við
brottflutningi fólks í stórum stíl.
Slátrun stendur yfir og verð-
ur lógað 6500 fjár. Gangnamenn
hrepptu miklar þokur í göng-
um, skiluðu sér þó heim og
eitthvað af fé kom á eftir þeim,
sögðu gánmgamir.
Trillurnar róa með línu og
afla ofurh'tið núna. Húni mun
verða gerður út á línu. H.
hreinlæti í meðferð mjólkur-
innar. Frá spenum kúnna geng-
ur mjólkin eftir plastslöngu
uppj í mjóikurleiðsiu úr ryðfríu
stáii. Plastslangan er tengd við '
mjóikurleiðsiuna á mjög hug-
vitsamiegan hátt, þannig, að
saman kemur í leiðslunni að-
eins stál við stál, þótt hert
gúmmí haidi samskeytunum
saman. Við stálrörið er hægt að
tengja mæiiglas, sem mæiir
mjóikurmagnið úr hverri kú í
lítrum.
Eftir stálieiðsiunni er mjólk-
in leidd úr fjósinu í mjóikur-
hús, en þaðan fer mjóikin um
kælitæki, sem snöggkælir hana.
Frá kæiitækinu fer hún beint
niður í mjólkurbrúsana — og
snertir engin mannshönd við
fiutningi á mjóikinni frá því
hún kemur úr spenum kúnna
til þess, að hún er komin full-
kæid í mjólkurbrúsa eða mjóik-
urtank. Sérstakur útbúnaður
kemur í veg fj’rir, að brúsarn-
ir oífyllist. Hermóður tjáir okk-
ur, að rörmjaitakerfið með öll-
um útbúnaði, þar í þrem mjalta-
settum og tveim mjólkurmæl-
(Framhald á biaðsíðu 5).
STÓRTÍÐINDI
Ýms stórtíðindi hafa verið með
öðrum þjóðum síðustu vikurn-
ar. Norski verkamannaflokkur-
inn, sem búinn er að fara með
völd í 30 ár, tapaði kosningun-
um vegna klofnings í liði sínu.
í Vestur-Þýzkalandi jókst fylgi
stærstu flokkanna og Erhardt
kanzlari hélt velli. Austur í
Asíu hefur hið fjölmennasta og
voldugasta af hinum svoköll-
uðu hlutlausu ríkjum, lent í
styrjöld, sem ógnar heimsfriðn-
um.
SAMANBURÐUR
Helztu tekjustofnar ríkisins eru
áætlaðar sem hér segir í fjár-
Iögum ársins 1965:
millj. kr.
Aðflutningsgjöld (tollar) 1491
Söluskattur 849
Tekjur af rekstri ríkissjóðs 431
Tekju- og eignaskattur 375
Hluti sveitarfélaganna af sölu
skattinum og innílutningsgjöld
um er hér ekki innifalinn,
Iieldur einungis þær uppliæðir,
sem ríkissjóður notar til sinna
útgjalda.
í fjárlögum ársins 1958 voru
sömu tekjustofnar áætlaðir sem
hér segir:
millj. kr.
Aðflutningsgjöld (tollar) 290
Tekjur
af rekstri rikisstofnana 173
Tekju- og eignaskattur 125
Söluskattur 115
Þessar tölur segja sína sögu
og hana ekki ófróðlega.
TEKJUR AF UMFERÐ-
INNI
Þá er þess að geía, að benzín-
skattur var í fjárlögum 1958
áætlaður 17 millj. kr. auk þess,
sem þá rann í brúarsjóð af slík-
um skatti, en bifreiðaskattur
var í sömu fjárlögum áætlaður
13 millj. kr.
Nú er gert ráð fyrir, að
benzínskattur, þungaskattur
bifreiða og gúmmígjald nemi
samtals rúmlega 220 millj. kr.,
samkv. vegaáætluninni fyrir
fólks, sem hér um ræðir, strax
og leyfi, reglugerð og námsskrá
liggur fvrir.
Hjúkrunarkvennaskorturinn
hefur verið vaxandi vandamál
meðal allra sjúkrahúsa landsins.
Fyrir nokkrum misserum kom
_sú hugmynd til álita, að leysa
þessi mál að hætti annarra
Norðurlandaþjóða og Banda-
ríkjamanna á þann veg, að
mennta hjúkrunarfólk á skömm
um tima til þess síðan að inna
af höndum margvísleg einfald-
ari hjúkrunarstörf. Málið hefur
yecið rætt á mörgum lækna-
þingum undanfarið, í heilbrigð-
ismálastjórninni, í sjúkrahúsum
og hjá Rauðakrossinum, og það
hefur verið rætt í blöðum. í vet-
ur voru svo sett á Alþingi ný
hjúkrunarkvennalög, þar sem
gert er ráð fyrir tilkomu hinn-
ar nýju stéttar. En landlæknir
hafði áður sett á laggirnar
nefnd til að gera tillögur um
námstilhögun þessa fólks. For-
maður hennar var Jón Sigurðs-
son borgarlæknir í Reykjavík.
Rætt hefur verið um, að Rauði-
krossinn hefði einhverja for-
göngu í þessu máli. Hvort úr
því verður er óvíst.
Nú er þessum málum þann
veg komið, að gerð hafa verið
drög að reglugerð um þetta
efni, en ekki endanlega frá
henni gengið. Gert er ráð fyrir,
að hinu nýja hjúkrunarfólki Aðalframkvæmdastjóri Juko, hr. Julius Koch, hefur lokið við upp-
(Framhald á blaðsíðu 7). setningu mjaltavélanna. (Ljósmyndastofa Péturs, Húsavík).
árið 1965. Þar af némur benzín-
skatíurinn út af fyrir sig 170
millj. kr. Vegagerðin hefur nú
aðskilinn fjárliag og sérstök
fjárlög (vegaáætlunina). Enn.
liefur þó ríkissjóður sjálfur
mjög verulegar tekjur af um-
ferðinni í landinu, þar sem eru
leyfisgjöld af bifreiðum, áætl-
uð 138 millj. kr. á þessu ári og
aðflutningsgjöld af bifreiðum
og varahlutum til þeirra.
VÖNTUN HAFNARMANN-
VIRKJA
f flestum liöfnum norðanlands
standa enn mikil og aðkallandi
verkefni fyrir dyrum, seni leysa
þarf undir eins og fé fæst. Hér
við Eyjaíjörð má t. d. nefna
Dalvík, Hrísey, Hauganes og
Grenivík, að ógleymdri Akur-
eyri, en staðsetning nýrra liafn-
armannvirkja hér í höfuðstað
Norðurlands er enn nokkuð á
huldu. Dráttarbrautir eru hér
ófullnægjandi ef skipasmíði hér
í bænum færist í aukana, t. d.
með tilkomu stálskipasmiðju.
Ef Flatey á Skjálfanda á ekki
að fara í eyði, þarf að byggja
þar veruleg hafnarmannvirki.
Húsavíkurhöfn er enn ekki full
gerð og ef Kísilgúrverksmiðjan
við Mývatn tekur til starfa,
mun þurfa sérstakar hafnar-
framkvæmdir á Húsavík vegna
hennar. Halda þarf áfram dýpk-
un á Kópaskersliöfn til að auka
þar svigrúm flutningaskipa. Á
Raufarhöfn er hafnarbryggja
komin vel á veg, eri aðstaða
fyrir fiskibáta er enn af skorn-
um skammti. Á Þórshöfn vant-
ar enn bryggjupláss við hafnar-
garð og bátakví þarf að stækka
með dýpkun. Ólafsfjarðarhöfn
er enn ólokið, þó vel sé á veg
komin. Á Skagaströnd, Sauðár-
króki, Hofsósi og Siglufirði er
mikið óunnið. Fléira mætti
nefna og gera nánari grein fyr-
ir því, sem nefnt hefur verið,
er heimamenn kannast við á
hverjum stað.
í
VÍÐAR EN A VEST-
FJÖRÐUM
Að þessu athuguðu verður satt
að segja að draga í efa, að
ástand hafnanna á Norðurlandi
sé betra en á Vestfjörðum, þó
að aðalmálgagn Sjálfsíæðis-
flokksins virðist standa í þeirri
meiningu að svo sé. En er þá
rétt hjá ísafold og Mbl. að
ásíandið í vegamálum norðan-
lands sé svo gott, að ekki þurfi
að hafa áhyggjur af því? Það
hljóta menn þó að vita, að enn
vantar stórfé til þess að gera
hinn nýja Siglufjarðarveg gegn
um Strákfjall og að Múlavegur
verður varla fullgerður á þessu
ári, svo forsvaranlegt verði að
leyfa umferð þar. Vera má, að
túristum að sunnan, sem ferð-
ast hér um sveitir í góðri tíð
um hásumarið, sýnist þar all—
staðar greiðfært, en heima-
menn, og sér í lagi þeir, sem
þurfa að halda uppi reglubundn
um fólksflutningum, eða flytja
þungavöru allt árið eða mikinn
hluta þess, hafa aðra sögu að
(Framhald á blaðsíðu 5).
SMÁTT OG STÓRT