Dagur - 23.10.1965, Síða 8

8
SMÁTT OG STÓRT
W$Í35Í55$SS$$SÍ5SÍ5$S5$SÍ$S553SS5$$S3Í5$«»S
Afmæli Hiiis ísleiizka biblíufél.
UM ÞESSAR mundir er Hið ís-
lenzka biblíufélag 150 ára og
var þess minnzt í kirkjum lands
ins á sunnudaginn.
Hið íslenzka biblíufélag er
með elztu félögum sinnar teg-
undar í heiminum. Hið elzta er
brezka biblíufélagið, sem stofn-
að var í London 1804. Hið ís-
lenzka biblíufélag er elzta starf-
andi félag hér á landi, eða ári
eldra en Hið íslenzka bók-
menntafélag. Hafa umsvif félags
ins verið mjög mismikil á þess-
um langa starfsferli, en það hef-
ur séð um nokkrar útgáfur, sem
yfirleitt hafa verið styrktar af
Hinu brezka biblíufélagi og
prentaðar í London, en nýlega
hefur útgáfustarfsemin verið
flutt heim til íslands. Af þess-
um sökum er fjárþörf félagsins
mikil, þar sem öll útgáfustarf-
semi við biblíur er mjög kostn-
aðarsöm, því að þýðingar og
endurskoðanir á biblíum kosta
mjög mikinn tíma og erfiði. Um
þessar mundir ætlar cand. theol.
Jón Sveinbjörnsson að hefja
þýðingu Nýjatestamentisins á
nútímamál, og er reiknað með
að það verk taki um 6 eða 7 ár
og af því sést að það hlýtur að
vera erfitt og kostnaðarsamt að
sjá um bibliuþýðingar, svo vel
fari. Stofnaður hefur verið af-
mælissjóður félagsins til að
styrkja áformaða útgáfustarf-
semj þess, og er almenningi gef-
inn kostur á að gefa félaginu af-
mælisgjöf í sjóð þennan. Fyrir
skömmu barst Biblíufélaginu
stór og merkileg gjöf, þ. e. allar
þær biblíur, sem það hafði
sjálft gefið út, en allur bóka-
kostur félagsins hefur fram til
þessa verið gömul og snjáð
fundarbók. □
Frélfabréf úr Reykjadsl
Laugum 15. okt. Októbermánuð-
ur gekk í garð með blíðviðri og
hlýindum eftir ka'dan og rysjótt
an september. Kom það sér vel,
þótt þurrkar væru fremur dauf-
ir, og menn náðu heyjum, sem
enn voru sumstaðar úti. Kart-
öfluuppskera og slátrun mun
nú að mestu lokið. Kartöflur
þroskuðust sæmilega í heitum
görðum, en brugðust í köldum.
Fallþungi dilka er sennilega
heldur minni en í fyrrahaust.
Þó er þetta breytilegt eftir bæj-
um. Sumir bændur hafa fengið
allt að 1 kg. rýrari dilka nú,
aðrir í sama mæli vænni. Þessi
tvö haust skara þó fram úr
mörgum undanfarandi haustum
í þessu efni.
Hinn 1. október sl. var jarð-
sunginn frá Einarsstaðakirkju
Helgi Ásmundsson, bóndi,
Laugaseli, er lézt á sjúkrahúsi í
Húsavík 81 árs að aldri. Hann
var fæddur á Krákárbakka í
Mývatnssveit, en fluttist um
fermingaraldur með foreldrum
sínum að Laugaseli og tók þar
við búi af föður sínum. Bjó
hann þar allt til æviloka, en
(Framhald á blaðsíðu 5).
FÉLAGSMÁLASTOFNUN
Hannes Jónsson félagsfræðing-
ur, starfsmaður í utanríkisráðu-
neytinu, hefur komið á fót at-
hyglisverðri starfsemi hér á
landi, þar sem er hin svonefnda
Félagsmálastofnun, sem gengst
fyrir erindaflutningi og útgáfu
rita um þjóðfélagsmál.
Á sl. hausti kom út ný bók á
vegum félagsmálastofnunarinn-
ar: „Kjósandinn, stjórnmálin og
valdið“, en í lienni er safn rit-
gerða, sem byggðar eru á er-
indum, sem höfundar' ritgerð-
anna fluttu sl. vetur á vegum
stofnunarinnar.
HANDHÆGUR FRÓÐ-
LEIKUR
Fyrsti hluti bókarinnar nefnist
„Fræðileg stjórnmál“ og er eftir
Hannes Jónsson. í þeim bókar-
hluta eru þessir kaflar: Félags-
fléttur nútímaborgarans, Stjóm
mál og stjórnfræði, Valdið og
lýðræðisleg meðferð þess, Lýð-
ræðishugsjónin sem stjómfræði
kenning, Félagsleg viðhorf og
kenningar um viðhorf ríkisins,
Almenningsálitið, áróður og
vilji ríkisins. Annar kafli er um
stjórnskipan ríkisins og þjóðar-
rétt, en höfundur er Ólafur Jó-
hannesson prófessor og Gunnar
G. Schram þjóðréttarfræðingur.
Þriðji kaflinn er um stjórnmála-
flokka, og þar er enn fremur
„Töflur og skrár um íslenzk
stjómmál“, sem Hannes Jónsson
hefur tekið saman. Eru þar m.
a. þingmanna- og kjósendatölur
flokkanna síðan 1934, handhæg-
ur fróðleikur, samankominn á
einum stað.
ÞEIR SKRIFA UM
FLOKKANA
Emil Jónsson skrifar um Al-
þýðuflokkinn, Eysteinn Jónsson
um Framsóknarflokkinn, Einar
Olgeirsson um Sósíalistaflokk-
inn og Geir Hallgrímsson um
Sjálfstæðisflokkinn. Um Alþýðu
bandalagið og Þjóðvarnarflokk-
inn er hér ekkert ritað, og vek-
ur það athygli, en Gils Guð-
mundsson á þarna langa ritgerð
um „íslenzka flokkaskipun
1845—1920“.
FER ISLANDSLAXINN EKKITIL GRÆNLANDS
1 FRÉTTATILKYNNINGU frá
Veiðimálastofnuninni segir m. a.
svo:
„Hin mikla laxveiði við Græn
MERKISAFMÆLI
HINN 22. október 1875 er merk-
isdagur í sögu landnáms íslend-
inga í Vesturheimi. Þann dag
stigu á land á Víðitanga við
Winnipegvatn, 200 íslendingar
og höfðu verið tvö ár á leiðinni
vestur. Viðtal við séra Benja-
mín Kristjánsson og Biarna
Sigurðsson, nýlega komna vest-
an úr íslendingabyggðum, átti
að birtast í blaðinu í dag, og
hefði farið vel á því á 90 ára
afmæli fyrmefnds atburðar, en
mun koma síðar. □
land í fyrra hefur að vonum
vakið athygli og umtal í þeim
löndum við Norður-Atlantshafið
þar sem laxagengd er í ám. Veld
ur þar miklu um, að 37 merktir
laxar voru veiddir við Græn-
land, þar af 13, sem merktir
voru í Bandaríkjunum og Kan-
ada og 24 frá írlandi, Skotlandi,
Englandi og Svíþjóð. F'estir
voru endurheimtu laxarnir
merktir í Englandi og Skotlandi.
Fyrsti merkti laxinn frá Evrópu
var veiddur við.Grænland 1956,
og á árunum 1960—1963 veidd-
ust þar 26 merktir laxar frá áð-
urnefndum löndum. Eru því
merktu laxamir alls 64, sem
veiðzt hafa við Grænland til árs
loka 1964. Endurheimtur hinna
merktu laxa sýna, að laxar frá
mörgum löndum ganga upp að
vesturströnd Grænlands síðla
sumars í ætisleit. Er með þess-
um laxveiðum við Grænland að
nokkru ráðin gátan um, hvar
uppeldissvæði laxins eru í haf-
inu.
Grænlendingar hafa tiltölu-
lega nýlega veitt nærveru lax-
ins við strendurnar hjá sér sér-
staka athygli, enda hafa sölu-
möguleikar þeirra á laxi lengi
vel verið mjög takmarkaðir.
Árið 1957 veiddu þeir um tvö
tonn af laxi, og í fyrra um 1400
tonn, en það er mikið magn af
laxi, þegar haft er í huga, að
laxamagnið, sem veiddist í
löndunum við Norður-Atlants-
hafið, 1960, vó 6650 tonn. Sam-
svarar laxveiðin við Grænland
í fyrra um 20% af veiðinni 1961.
Er veiðimagnið við Grænland í
fyrra litlu minna en veiðin sem
Kanada, Noregur og Skotland
fengu hvert um sig 1961.
Laxveiðin við Grænland fer
fram í lagnet inni við land, við
vesturströndina, allt norður að
Diskoeyju. Bezt veiðist á svæð-
inu við Sukkertoppen, sem er á
sömu breiddargráðu og Breiða-
fjörður, en þar fékkst nær þriðj
ungur af veiðinni í fyrra. Veið-
in stóð frá því í ágúst og fram í
desember, en um 40% af veið-
inni kom á land í október. Lax-
inn var frystur og sendur á
Evrópumarkað.
Laxinn, sem veiddist við
Grænland 1964, var 60—80 cm.
(Framhald á blaðsíðu 5).
Tónninn í ritgerðum um nú-
verandi stjórnmálaflokka er
nokkuð misjafn. Sumir höfund-
arnir halda sig eingöngu við efn
ið þ. e. að Iýsa sínum eigin
flokki og segja sögu hans. Aðrir
hyg'gjast noía tækifærið til að
koma spjótslögum á hina flokk-
ana. Er það mannlegt en ekki
fræðimannlegt, og stendur til
bóta.
HÁLFGLEYMT PLAGG
f bókinni kennir margra grasa.
M. a. biríist á ný hálfgleymt
plagg en sögulegt frá 1930, til-
laga til þingsályktunar, sem Ein
ar Olgeirsson eða hans menn
báru fram á Alþýðusambands-
þingi það ár, svohljóðandi, þeg-
ar sleppt er skýringarinnskotum
á íslenzku og þýzku innan sviga:
„Þar sem Internationale er al-
þjóðasamband sosíaldemokrata,
sem með ári hverju sannar bet-
ur fjandskap sinn við stéttar-
baráttu verkalýðsins, frelsis-
baráttu kúguðu nýlenduþjóð-
anna og við ráðstjórnarríki
verkalýðs og bænda, ályktar AI
þýðusamband íslands að segja
sig úr 2. Internationale nú þeg-
ar og berjast fyrir því að eyða
áhrifum sosialdemokrata og af-
má völd þeirra yfir verkalýðs-
hreyfingunni og Alþýðuflokkn-
um. Jafnframt lýsir Alþýðusam
band íslands fyllstu samúð
sinni með Alþjóðasambandi
kommunista, ráðstjórnarríkjun-
um og frelsisbaráttu nýlendu-
þjóðanna og vill, með samvinnu
við þessi meginöfl undirstétt-
anna í heiminum, heyja frelsis-
stríð við lieimsauðvaldið og
leiða sósialismann til fullkom-
ins sigurs“.
Þessi tillaga var felld með 47
atkvæðum gegn 16. Gengu þá
Einar og hans menn úr Alþýðu-
flokknum og stofnuðu „Komm-
unistaflokk, íslands-deild í Al-
þjóðasambandi kommunista“.
Ekki var nú nafnið lengra.
SÍÐAN BERJAST ÞESSIR
FLOKKAR
Síðan hafa íslenzkir kommun-
istar og sosialdemokratar eytt
orku sinni í að heyja hjaðninga-
víg sín í milli eftir útlendum
fyrirmyndum. Og þess vegna
hefur Sjálfstæðisflokknum tek-
izt að halda fylgi sinu og völd-
um. Alþýðuflokkurinn er nú í
fangabúðum hjá sínum „forna
fjanda“. Og „frelsisstríð“ ís-
Jenzkra kommunista gegn
„heimsauðvaldinu“ hefur, svo
(Framhald á blaðsíðu 7).
Ætla að salta um borð
í nýja skipinu
í SKIPASMÍÐASTÖÐ í Har-
stad í Noregi er verið að smíða
350 lesta fiskiskip, sem útbúið
verður með þeim hætti, að unnt
verði að salta síld um borð. Eig-
endur eru, Einar Árnason og
Eggert Gíslason. Skipið á að
verða tilbúið upp úr næstu ára-
mótum. Q