Dagur - 26.01.1966, Page 4

4
5
Skrifstofur. Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Hólmfastur
BJARNI RENEDIKTSSON forsæt- I
jsráðherra gerði sér tíðrætt um það
núna tnn áramótin, að hér liefðu ver
ið innflutningshöft fyrir stríð og að
af því hefði leitt, að kunnur útgerð-
armaður hefði hlotið sekt fyrir að
flytja inn eitt fiskiskip án leyfis og
greiða í erlendum gjaldeyri, sem
hann átli að skila til bankanna.
Taldi Bjarni þetta minna á liýðingu
Hólmfasts nokkurs á emokunartím•
anum, sem fræg er orðin og skráð í
skólabækur.
Sé ]>etta svo, hefur Bjarni víst oft
látið hýða Hólmfast, því að lög um
gjaldeyris- og fjárfestingarhömlur
voru lengi framkvæmd í dómsmála-
ráðherratíð hans, og merkur leiðtogi
í Sjálfstæðisflokknum formaður
„haftanefndar" þ. e. fjárhagsráðs.
Nú ætlast Bjarni til þess, að mönn-
um blöskri sú ósvinna fyrri tíma að
láta gjaldeyrishömlur koma niður á
fiskiskipi. Sjálfur ætti hann að vita
betur. Hann átti að vita, að á árun-
um milli 1930—1940 lokuðust aðab
fiskimarkaðir íslendinga að veru-
legu leyti, og birgðir hrúguðust upp
í landinu. Ef nú er ástæða til að tala
um „smjörfjöll", var í þann tíð
ástæða til að tala um fiskfjöll. Með-
an svo stóð á var ástæða til að auka
fiskiflotann ekki eins brýn og hún
hefur verið fyrr og síðar, en hins veg
ar mjög brýn ástæða til að efla nýjar
fiskverkunaraðferðir, og það var
gert. Á þessum tíma var m. a. lagður
grundvöllur að freðfiskframleiðslu
og skreiðarframleiðslu landsmanna.
Til þess þurfti gjaldeyri og m. a. af
þessurn ástæðum voru innflutnings-
takmarkanir þá nauðsynlegar. Æski-
legt væri, að forsætisráðherra íslands
gerði sér grein fyrir svo mikilvægum
atriðum í íslenzkri hagsögu.
RÖNG STEFNA
MJÖG MARGIR eru því mótfalln-
ir, að gerður verði samningur um
innflutning erlends fjármagns til
stóriðju á Reykjavíkursvæðinu. —
Telja Jieir, að í því felist mikil hætta
fyrir sjálfstæði þjóðarinnar og rösk-
un á efnahagskerfi hennar, svo og
búsetu fólks. Stóriðja syðra mun í
vaxandi mæli soga til sín fólk úr
flestum atvinnuvegum og mjög frá
hinum ýmsu byggðum landsins. —
Tímar verðbólgu og vinnuaflsskorts
henta ekki til slíks, auk þess sem nú-
verandi stjórnarvöldum er vart
treystandi til forystunnar.
HJÖRTUR E. ÞÓRARINSSON:

ALUMINÍUMMÁLIÐ er nú efst
á baugi og mun að líkindum
verða það í vaxandi mæli næstu
vikurnar.
Engan þarf að undra þótt slíkt
stórmál verði ekki til lykta leitt
án nokkurra átaka í þessu litla
þjóðfélagi. Hvort tveggja er að
hér er um að ræða stærsta ein-
stakt mannvirki, sem nokkru
sinni hefur verið áformað hér
og í annan stað er ætlunin að
fara inn á nýja braut í atvinnu-
málum þar sem er fyrirhugaður
samningur við erlent auðfélag
um byggingu og rekstur alum-
iníumversins.
Ekki er ætlunin með þessu
greinarkorni að taka þátt í
þeim miklu almennu umræðum
s?m uppi eru um þetta mál, svo
sem hvort rétt sé að hleypa er-
lendu gróðafjármagni inn í land
ið og það við núverandi aðstæð-
ur í atvinnumálum, né heldur
um samninga þá við svissneska
félagið, sem ríkisstjórnin hefur
látið vinna að undanfarið og
boðar að lagðar verði fyrir Al-
þingi til staðfestingar seinna í
vetur.
Aðeins skal sú skoðun látin í
ljós, að rétt sé og lofsamlegt í
sjálfu sér að leitað sé nýrra
leiða til að fjölga atvinnuúrræð-
um þjóðarinnar og einnig hitt
að vel geti verið réttlætanlegt
að gera tilraun um samvinnu
við erlent fjái-magn um ákveð-
inn atvinnurekstur í landinu.
Hins vegar er tíminn sem val-
inn er til slíkrar tilraunar lík-
lega sá óheppilegasti sem nokk-
urn tíma hefur runnið upp,
þegar slegizt er um hverja hönd
sem vettlingi getur valdið og
verðbólgan er í algleymingi. Á
hinu leitinu er svo fyrirhuguð
staðsetning aluminíumversins á
suðurströnd Faxaflóa algjör-
lega forkastanleg og um þann
þátt málsins einan fjallar þessi
grein.
Það er kunnara en svo að um
þurfi að ræða, að engin þjcð í
Evrópu og varla nokkur þjóð á
hnettinum er að jafnmiklu leyti
samansöfnuð í og við höfuðborg
sína eins og við. Það eru furðu-
lega snögg umskipti á einni öld
eða svo, að þjóð, sem átti sér
enga höfuðborg skuli nú eiga
hana svo volduga að hún er á
mjög góðri og mjög hraðri leið
áð soga til sín nærfellt allt
landsfólkið.
Tilhneiging í þessa átt gerir
raunar vart við sig víðast hvar
um allan heim og siglir í kjöl-
far tækniþróunar atvinnuveg-
anna. Víðast hvar í löndum er
þó um að ræða fleiri miðstöðv-
ar, sem draga til sín fólkið. Eigi
að síður er þessi þróun allsstað-
ar talin mjög viðsjárverð af
ymsum ástæðum og á síðari ár-
um hafa stjómarvöld margra
landa gripið til kröftugra að-
gerða til að hamla gegn henni.
En hérlendis, þar sem ástæða til
slíkra aðgerða er brýnni en í
nokkru öðru landi hafa stjórn-
arvöld enn ekki vaknað til skiln
ings á skyldum sínum í þessu
efni. Þvert á móti hafa opinber-
ar aðgerðir einmitt hvað mest
stuðlað að þessari öfgafullu þró-
un hér og er óþarft að lýsa því,
hvernig hver einasta stofnun
ríkisins, sem ætlað er að þjóna
allri þjóðinni, hefur verið sett
niður í Reykjavík.
Hins verður að geta sérstak-
lega að tvo stærstu atvinnu- og
framleiðslufyrirtæki, sem ís-
lenzka ríkið hefur staðið að,
voru líka sett niður í nágrenni
Reykjavíkur, þ. e. áburðarverk-
smiðjan og sementsverksmiðj-
Hjörtur E. Þórarinsson.
an. Segja má um bæði þessi
stóru iðjuver að eðlilegar ástæð
ur hafi legið til staðsetningar
þeirra, annars vegar hráefnið á
botni Faxaflóa, hins vegar ork-
an frá Soginu og í báðum til-
fellum nálægt aðalmarkaði
fyrir framleiðsluna. En óheppi-
legt var það eigi að síður frá
sjónarmiði landsbyggðarinnar.
Hersetan með öllum sínum
umsvifum og allri sinni at-
vinr.u hefur líka frá upphafi
tengt sig Reykjavíkursvæðinu
að langmestu leyti og dregið í
þá áttina fólk úr öllum byggð-
um landsins. Segja má, að ís-
lenzk stjórnarvöld hafi litlu get
að ráðið um gerðir setuliðsins
a. m. k. fyrstu árin og síðar hef-
ur undirlægjuháttur við Banda-
ríkin ráðið því, að ekki hefur
einu sinni verið reynt að koma
í veg fyrir þau óheillaáhrif, sem
hernaðarframkvæmdir hafa
haft og hafa enn á atvinnumál
og þar með búsetumál þjóðar-
innar.
Og þá er aftur komið að
aluminíummálinu. Þar er um að
ræða miklu stærri framkvæmd
bæði í byggingu og síðar í
rekstri heldur en þær, sem rík-
ið hefur áður staðið að. Og það
er að því leyti ólíkt þeim iðju-
verum, sem áður voru talin, að
það er hvorki háð innlendum
aðstæðum um hráefni né mark-
aði. Hér virðast því íslenzk
stjórnarvöld óneitanlega geta
haft í sínum höndum tæki sem
um munar til að hafa áhrif á
atvinnujafnvægi í landinu ef á
annað borð á að ráðast í að
stofnsetja slíkt fyrirtæki. Fyrst
í stað var líka látið svo í veðri
vaka af hálfu talsmanna stjórn-
arinnar að líklegt væri að stað-
ur norðanlands yrði fyrir val-
inu. M. a. taldi núverandi fjár-
málaráðherra, sem er þingmað-
ur fyrir Norðurland, í blaðavið-
tali að til þess væru líkur.
Munu ýmsir hafa trúað, að á
bak við þau ummæli fælist vilji
stjórnarinnar og var þá allt mál
ið stórum aðgengilegra frá sjón
armiði þeirra, sem í raun og
veru óska eftir, að sú þróun
megi stöðvast, sem ár frá ári
rýrir hlutfallslegt bolmagn
landsbyggðarinnar gagnvart
Faxaflóasvæðinu.
En sú tálvon átti sér ekki
langan aldur, því von bráðar
kváðu sérfræðingarnir og samn
ingamennirnir uppúr með það,
að því miður væru skilyrði öll
svo miklu lakari norðanlands,
að staðsetning aluminíum-
bræðslu kæmi alls ekki til
greina þar og raunar hvergi í
öllu landinu nema einmitt á
svæði Stór-Reykjavíkur. Hefur
óskin um staðsetningu norðan-
lands líklega fljótt verið látin
detta þegar til samninga kom
við útlendingana, ef hún þá
nokkurn tíma hefur verið
sett fram.
Þar með er sýnt að íslenzka
ríkisstjórnin ætlar ekki að víla
fyrir sér að beita þessu öfluga
tæki þannig að áhrif þess hljóta
óhjákvæmilega að ýta stórkost-
lega undir óheillaþróunina í bú-
setumálum þjóðarinnar. Hér má
með sanni segja, að sá heggur,
er hlífa skyldi og mun það þá
vera hróplegasta dæmið um
ábyrgðarleysi stjórnarvalda,
sem saga hins endurreista ís-
lenzka ríkis geymir.
Furðulegt má heita, að ekk-
ert skuli heyrast í stuðnings-
mönnum stjórnarinnar hér
norðanlands út af þeirri stefnu,
sem þetta mál hefur nú tekið.
Ekki er annað sjáanlegt en að
þeir ætli með þögninni að
leggja blessun sína yfir þetta
plan allt og hafa þeir þó verið
dregnir á asnaeyrunum ekki
síður en við hinir. Og ekki get-
ur þeim heldur verið minna á-
hyggjuefni en stjórnarandstæð-
ingum að horfa upp á að enn
einu sinni ætlar ríkisvaldið að
leggja þungt lóð röngu megin
á vogarskál atvinnujafnvægis-
ins í landinu.
Enginn getur verið svo blind-
ur, að hann sjái ekki hvert
þetta leiðir okkur. Fyrir fáein-
um árum var gerð síðasta breyt
ingin á kjördæmaskipun lands-
ins. Breytingin var óhjákvæmi-
leg afleiðing af breyttum fólks-
fjöldahlutföllum milli lands-
hlutanna og var fyrst og fremst
í því fólgin, að gefa höfuðborg-
arsvæðinu aukin pólitísk völd.
Hvað skyldi vera langt þangað
til nauðsynlegt verður að gera
enn eina kjördæmabreytingu
af sömu ástæðu og með sömu
afleiðingu, þ. e. auknum völd-
um Stór-Reykjavíkur og sam-
svarandi rýrðu áhrifavaldi ann
arrar landsbyggðar. Það geta
ekki orðið mörg ár að óbreyttri
þróun mála, hvað þá ef aukinn
skriður kemst á fólksstreymi
suður í kjölfar stóraukinna at-
vinnutækifæra þar.
í dag höfum við ennþá nokk-
urt pólitískt vald og mikið e£
við stöndum saman og viljum
beita því. I dag getur ríkis-
stjórn, ekki ltomið fram málum
nerna þingmenn hennar á Norð
urlandi og í öðrum landsfjórð-
ungum veiti henni brautar-
gengi. En það þarf ekki nema
eina viðlíka breytingu og gerð
var 1959 til þess að fyrirgera
endanlega öllum möguleikum
landsbyggðarinnar til að hafa
afgerandi áhrif á gang þjóð-
mála. Þá er svo komið, að
stjórnin í Reykjavík þarf ekki
frekar en henni sýnist að hlusta
á máttvana rödd fólksins hér á
norðurströndinni, fremur en
þótt mús væri eitthvað að tísta
undir vegg og gildir einu hvort
um væri að ræða stjórnarand-
stæðinga eða stjórnarslnna.
Það er vegna þessa að þetta
alúmíníummál alvnennt og stað
setning væntavilegs iðjuvers sér
staklega er svo mikið alvöru-
mál fyrir landsbyggðina.
Að öllu þessu athuguðu get-
ur það því ekki talizt nein goð-
gá, þótt fylgismenn stjórnarinn
ar hér um slóðir séu spurðir,
hvort þeir geti ekki tekið þátt
í tilraun til að stöðva þetta mál
á þeirri braut sem því nú hef-
ur beint inn á, og sem tvímæla-
laust leiðir til óþurftar fyrir
byggðir Norðurlands.
23. jan. 1986.
H. E. Þ.
Dr. Charles 0. Lerche
flytur fyrirlestur á Akureyri fyrir félaga
íslenzk-ameriska félagsins og Varðbergs
DR. CHARLES O. LERCHE,
forseti alþjóðamáladeildar Ame
rícan University í Washington,
D. C., mun koma aftur til ís-
lands 27. janúar n. k. til fyrir-
lestrarhalds í Reykjavík og á
Akureyri.
Dr. Lerche átti stutta viðdvöl
á íslandi á síðastliðnu ári og
flutti þá fyrirlestra við Háskóla
íslands og Samtök um vestræna
samvinnu.
í Reykjavík mun dr. Lerche
halda fyrirlestur föstudaginn
28. janúar á fundi íslenzk-
ameríska félagsins í Þjóðleik-
húskjallaranum. Mun fyrirlest-
urinn fjalla um ýmsa þætti utan
ríkisstefnu Bandaríkjanna.
Næsta dag 29. janúar mun dr.
Lerche flytja fyrirlestur í há-
degisverðarboði Varðbergs,
einnig í Þjóðleikhúskjallaran-
um.
Sunnudaginn 30. janúar flýg-
ur hann til Akureyrar og flytur
fyrirlestur á sameiginlegum
fundi íslenzk-ameríska félags-
ins og Varðbergs í Lesstofu ís-
lenzk-ameríska félagsins. Fund-
urinn hefst kl. 5 e. h.
Dr. Lerche stundaði nám við
Syracuse University og víðar og
hefur lengi haft alþjóðasam-
skipti fyrir sérstakt rannsóknar-
efni. Hann flytur fyrirlestra við
marga háskóla í Bandaríkjun-
um og kennir á sumarnámskeið
um við University of Virginia
og Michigan State University.
Hann hefur haft á hendi um-
sjá með kennslu í alþjóðasam-
skiptum við Ford Foundation
Dr. Cliarles O. Lerche.
Faculty Seminar og verið sendi
kennari í alþjóðamálum við
Uppsalaháskóla í Svíþjóð.
Dr. Lerche flytur reglulega
fyrirlestra um stjórnmál við
ýmsa háskóla og við fræðslu-
stofnun utanríkisráðuneytisins
í Washington. □
Evrópaer báð rússneski! fimbri
EVRÓPA verður æ háðari skóg
arafurðum frá öðrum löndum,
einkum Sovétríkjunum og Kan-
ada. Á árinu 1964 kom t. d. frá
Sovétríkjunum yfir helmingur-
inn af öllum námustólpum, ná-
lega þriðjungur hins sagaða
trés, rúmur þriðjungur trjá-
kvoðunnar og sjötti hluti kross-
viðarins, sem Evrópuríkin fluttu
inn.
Þessar upplýsingar er að
finna.í nýútkomnu yfirliti yfir
trj ávörumarkaðinn, sem Efna-
hagsnefnd Sameinuðu þjóðanna
fyrir Evrópu (ECE) gefur út
árlega.
Sovézkt met.
Utflutningur Sovétríkjanna á
söguðum trjáviði var meiri á
árinu 1964 en nokkru sinni fyrr.
40 af hundraði þeirrar aukning-
ar, sem varð á innflutningi
Evrópuríkj anna, komu frá
Sovétríkjunum, og komu 28 af
hundraði aukningarinnar í hlut
Bretlands eins.
Skógarhögg í Evrópu jókst
einungis um 4 af hundraði milli
1960 og 1964. Samtímis jókst inn
flutningurinn um 63 af hundr-
aði. En þó að þessar tölur gefi
líka til kynna vaxandi innflutn-
ing, er sannleikurinn sá að inn-
flutningurinn nemur aðeins 4 af
hundraði þess magns sem þörf
er fyrir í iðnaðinum.
Aukin framleiðsla á plönium
úr viðartægjum.
Eitt helzta sérkennið á mark-
aði skógarafurða á árinu 1964
(Framhald á blaðsíðu 7.)
'j<-j+'j*-j+'j* ''s+'ý* j+ 'j+'j+'j+'j+'j+'j+'j+j+'j+'j+'j+'j+'j+'j+'j+'j
I Mill j ónamæringur |
Saga eftir
ARNOLD BENNETT

5.
®*®*®*®*$»Q*$>*$*$
stjórnast af skynseminni. Samuels varð þegar í stað fyrir
barðinu á huaaræsina;u húsbóndans. Ekkert bréf barst morg-
uninn eftir, hvorki frá Marmion eða Minnie. Mr. Hollins
hafði óttazt, að svo mundi fara, og samt var hann furðu lost-
inn yfir þessari þrjózku. Þau voru bæði vopnlaus gagnvart
honum, svo gersamlega vopnlaus, og samt sem áður voguðu
þau sér að bjóða honum byrginn. Hann gat ekki skilið það.
Málið var honum allt algeriega óskiljanlegt. Aldrei fyrr
hafði nokkur maður leyft sér að standa þannig uppi í hár-
inu á honum. Hann var þó bróðir mannsins, sem boðið
hafði sjálfu lífinu byrginn, án þess að skeyta um afleiðing-
arnar. Öll óbilgirni ættarinnar brauzt fram á þessari stundu.
í einu vetfangi vaknaði hjá mr. Hollins prýðishugmynd.
Hann hringdi til mr. Shelton Shelton, mannvinarins og
lækningastöðvagjafarans. Það reyndist raunar ekki heiglum
hent að ná fyrirvaralaust tali af svo merkilegum manni,
jafnvel ekki í síma. Ef til vill var það aðallega að þakka
frekjunni í þrumuraustinni, að mr. Hollins heppnaðist að
lokum að ná sambandi við hann og skýra honum frá þeirri
ósk sinni að mega eiga viðtal við mannvininn um gjafir til
almenningslieilla á breiðunr grundvelli. Herrarnir ákváðu
að hittast daginn eftir. Símtalið var staðfest samdægurs í
bréfi frá einkaritara mr. Shelton Shelton.
Úr því að enginn vottur um lífsmark barst daginn eftir
frá húsinu með fagurrauðu útidyrahurðinni, ákvað mr.
Hollins að halda fast við ákvörðun sína. Hann varð að bíða
fullan stundarfjórðung í herberginu framan við skrifstofu
mannvinarins. Biðin þyngdi skap hans um helming. Loksins
bauð mannvinurinn honum þó ósköp kæruleysislega að
ganga í einkaskrifstofuna, sem var stærri og íburðarmeiri en
nokkur skrifstofa, sem hann hafði áður augum litið. Mann-
vinurinn var stuttur karl og grindhoraður, með rauðgljá-
andi hörundslit og kvoðukennda rödd. Kækur hans var að
halda saman höndum framan á sér og styðja sarnan fingur-
gómunum. Mr. Hollins virtist hann líkjast meira vakn-
ingapredikara eða okrara en frægum líknarmanni mann-
kynsins. En undir öllum kringumstæðum varð hann þó að
viðurkenna, að mr. Shelton Shelton virtist framúrskarandi
klókur maður og dugandi. En hann óttaðist svolítið, að
mannvinurinn mundi einhvern veginn beita hann brögð-
um....
— Ég bið yður að afsaka, kæri mr. Hollins, að ég hef
látið yður bíða, hóf mannvinurinn máls og vafði langri
hendinni eins og slöngusporði um hramminn á mr. Hollins.
Ég vona, að ég þurfi ekki að taka það fram, að kringum-
stæðurnar báru mig algerlega ofurliði. Þær gera það sífellt,
æ, já. Gerið svo vel að setjast, herra minn. Mér þykir ákaf-
lega vænt um að fá að hitta forstjóra þess fyrirtækis, sem
unnið hefur svo ágætt starf við að leysa vandamál hinna
fátæku miðstétta vorra varðandi mataræðið. O. s. frv., o. s.
frv. í sama dúr.
Mr. Hollins varð brátt ljóst, að mr. Shelton mundi hafa
aflað sér ýmislegra upplýsinga um hann. Þegar mr. Hollins
hafði mnldrað fáein orð til andsvara við inngangsorðum
mannvinarins; hélt sá síðarnefndi áfram.
— Ég er viss um, að þér skiljið, hvers vegna ég vænti þess,
að þér á þessum fyrsta fundi okkar, segið mér erindi yðar í
eins stuttu máli og framast er unnt. Starfsdagur minn er
ákaflega hlaðinn. Ég á að hitta greifafrúna af Alcar éftir'
stundarfjórðung og fyrsta sendisveitarritarann við ameríska
sendiráðið eftir klukkutíma.
— Ég get skýrt yður frá erindi mínu á fimm mínútum,
ekki fimmtán, sagði mr. Hollins fastmæltur. Ég er eins og
þér, mr. Shelton, auðugur maður. (Mr. Shelton kinkaði
kolli). Ég véit sarla, hvað ég á að gera við peninga mína. Ég
á engan nákominn ættingja, nema eina dóttur, sem er gift
og komin í örugga höfn. Ég er ekki haldinn neinum ástríð-
um, sem krefjast fullnægingar, skemmtanaþörf mín er lítil-
fjörleg, og ég eyði þess vegna ekki miklu. Mig langar til að
gera eitthvað þarflegt með þessum peningum. Og ég vil
skilyrðislaust, að þeim sé öllum ráðstafað áður en ég dey.
— Ó, alveg ljómandi, aldeilis afbragð. Ég vildi óska, að
til væru fleiri milljónamæringar með hugarfari yðar, mr.
Hollins. Þér þurfið að ráðgast um þetta við einhvern, og
þess vegna komið þér á minn fund?
Hvaða bölvað æði er þetta á karlinum, hugsaði mr.
Hollins. Hátt sagði hann:
— Mér datt í hug, að maður með reynslu yðar kynni að
geta gefið mér einhverja vísbendingu. Ég get sko róið mínu
eigin skipi, mr. Shelton, en smábendingar frá manni eins
og yður mundi ég meta nokkurs.
— O, verið þér ekki að afsaka yður, mr. Hollins. Gerið
það fyrir mig að vera ekki með neinar afsakanir. Ég geri
auðvitað allt fyrir yður, allt, sem í mínu valdi stendur. Ég
helga líf mitt þjónustu við mannkynið. Það veit hvert barn
í þessu landi. Og því miður er þörfin alls staðar. Nei, það
er enginn hörgull á miskunnarverkum, sem þér getið helg-
að yður. Nei, svo sannarlega enginn hörgull. Persónulega
geri ég allt, sem ég get, eins og þér hafið áreiðanlega heyrt
um. En það er bara svo lítið, alltof lítið.
Allt í einu sá mr. Hollins sér til mikillar undrunar tár
blika í augum nrr. Shelton Shelton. í fyrstu hélt hann, að
sér hefði missýnzt, en þegar hann sá greinilega tvo dropa
rykkjast niður rauða og hrukkótta vanga mannvinarins, var
honum Ijóst, að honum hafði ekki skjátlazt. Þessi ógeðslega
músabrynning vakti viðbjóð hjá mr. Hollins. Hann óttaðist
og fyrirleit mr. Shelton Shelton og hefði strunsað út þegar
í stað, ef hann hefði ekki verið ákveðinn í að notfæra
sér kunnáttu mr. Sheltons á þessu sviði. Hann vildi um
fram alla muni komast hjá því að gera sig hlægilegan, þeg-
ar hann færi að ausa fé í manrrúðina.
— Áður en við höldum lengra, sagði mr. Shelton Shelton,
þá vilduð þér kannske nefna mér upphæðina, sem þér hafið
hugsað yður að láta af hendi rakna. Allar áætlanir um notk-
un fjárins hljóta að byggjast á því, hve mikil upphæð er
fyrir hendi.
— Hálf milljón punda til að byrja með, sagði mr. Hollins
stuttur í spuna.
Mannvinurinn leit fyrst á klukkuna á veggnum og tók
síðan upp úrið úr vasa sínum.
— Þér verðið að lofa mér að hugsa málið, mr. Hollins,
sagði hann. Þér lofið mér að hugsa málið. Upphæðin er
alls ekki neinir smámunir. .. . og leyfið mér að segja yður,
að ég dáist að einlægni yðar og þeirri félagshyggju, sem býr
yður í brjósti. Ég .hugsa málið og sendi yður línu innan
fárra daga.
Mannvinurinn hringdi lítilli klukku. Og áður en mr.
Hollins vissi af, var hann kominn út á götu. Hjá honum
vaknaði algerlega ný hugsun. Hann var ekki eini sterki og
óbilgjarni maðurinn í heiminum.
IV.
Nokkrum dögum síðar kom Minnie um miðaftansbil í
heiriisókn til föður síns. Þegar Samuels opnaði dyrnar, lyfti
liann brúnum og rétti höfuðið svolítið upp. Það átti að
gefa til kynriáj að harðstjórinn væri uppi í stofunni og í
foraðsskapi. Enginn yfirþjónn í heimi hefði kunnað að gefa
greinilegri \ itneskju á orðvarari og háttvísari hátt. Samuels
virti fyrrveraiidi húsmóður sína fyrir sér með skilyrðislausri
aðdáun.. Hjónabandið hafði orkað framúrskarandi vel á
hana og gert hana að töfrandi konu.
— Gott kvöld, pabbi mirin, sagði hún, þegar hún kom
inn í stofuna. Sá gamli sat við arininn.
— Hvað vilt þú?
— Mig langaði bara til að líta inn og sjá, hvernig þér
liði.
— Er Marmion búinn að segja upp? i
- Já-
Minnie settist og tók af sér hanzkana. Mr. Hollins stökk
á fætur.
— Búinn? Er hann búinri að því? æpti hann með trylltri
þrumuraust. Hann stóð þama á gólfinu og starði á dóttur
sína, lostinn ógn og skelfingu. Mælirinn var fullur. Þau
höfðu boðið honum byrginn, af svívirðilegri þrjózku og
*' einþykkni. Málið hafði ekki einu sinni verið rætt við hann.
Þau höfðu ekki einu sinni reynt að friðmælast við hann.
Mitt í geðshræringu sinni reyndi hann að lesa hug dóttur
sinnar í mjúklátum, hálfvegis móðurlegum andlitssvip
hennar. Hún og maður hennar voru reiðubúin að fórna
fimm þúsund pundum á ári (og kannske einhvei'jum smá-
upphæðum frá Sir Maurice) aðeins til þess að sýna, að þau
væru með öllu óháð honum. Þarna stóðu þau augliti til
auglitis við fátæktina. Hver gat skilið þetta? Þessi unga
kona hlaut að hafa lilotið í vöggugjöf ekki svo lítið af skap-
ferli hans sjálfs. Enda hafði hún ævinlega valdið honum
heilabrotum, jafnvel þegar hann hafði kvalið hana og auð-
mýkt, neytt hana til skilyrðislausrar hlýðni. Á sinn hátt
hlaut hún að vera eins miskunnarlaus og hann. . . .
Én hann skyldi vera miskunnarlaus, miskunnarlausari en.
nokkru sinni fyrr. Hann gat blátt áfram ekki þolað það,
að nokkurt kvikindi stæði uppi í hárinu á honum. Það
voðalega var ekki lengur þetta, að Marmion hafði sagt stöðu
sinni lausri. . . . Það var aukaatriði. .. . Það voðalega var,