Dagur - 09.03.1966, Blaðsíða 5

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
LÍFEYRISSJÓÐUR ALLRA
LANDSMANNA
Á ALÞINGI 1956-1957 fluttu sex
Frainsóknarþingmenn tillögu tii
þingsálvktunar svoliljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á ríkis-
stjórnina að láta athuga hvort til-
tirkilegt sé að stofna lífeyrissjóð fyr-
ir sjómenn, verkamenn, bændur, út-
vegsmenn og aðra, sem ekki njóta líf
eyristryggingar hjá sérstökum lífeyr-
issj<)ðum.“
Flutningsmenn tillögunnar voru
Ólafur Jóhannesson, Björgvin Jóns-
son, Halldór E. Sigurðsson, Svein-
björn Högnason, Sigurvin Einars-
son og Ágúst Þorvaldsson, en Ólafur
Jóhannesson hafði framsögu. Tillag-
an var samþykkt 1957.
Seint á árinu 1958 skipaði svo þá-
verandi félagsmálaráðherra, Hanni-
bal Valdimarsson, fimm manna
nefnd til að rannsaka þetta tnál.
Viðreisnarstjóm svonefnd var þá
setzt að völdum og liðu svo frarn tím
ar.
Ólafur Jóhannesson flutti svo á-
samt 7 Framsóknarþingmönnum
öðrum á þingi enn á ný tillögu til
þingsályktunar um málið, svohljóð-
andi: „Alþingi ályktar að kjósa 5
manna nefnd í sameinuðu þkigi tneð
hlutfallskosningu til þess að semja
frumvarp til laga um almcnnan líf-
eyrissjóð, sem allir landsmenn eigi
kost á að tryggja sig hjá.“
Ekki vildu stjórnarflokkarnir sam
þykkja þetta orðalag á tillögunni, en
féllust á hana svohljóðandi: „Al-
þingi ályktar að fela ríkisstjóminni
að láta kanna til hlítar, hvort ekki sé
tímabært að setja almenna löggjöf
um almennan lífeyrissjóð, sem allir
landsmenn, sem eru ekki nti þegar
aðilar að lífeyrissjóðum, geti átt að-
gang að.“ Samþvkkt 1964.
Að þessu loknu fól félagsmálaráð-
herra Harakli Guðmundssyni fyrrv.
ambassador, sem nýkominn var heim
frá Noregi, að framkvæma enn eina
athugun á málinu og gera um það
álitsgerð til viðbótar nefndarálitinu
fiá 1960.
Svo gerðist það nú í vetur, að einn
af þingmönnum Framsóknarflokks-
ins, Jón Skaftason spurðist fyrir um
það á þingi, hvað liði meðferð þessa
máls. Nokkrum dögum síðar flutti
Éélagsmálaráðherra skýrslu um mál-
ið og lagði fram skýrslu frá Haraldi
Guðmundssyni. Jafnframt gat ráð-
herra þess, að Iiann myndi beita sér
fyrir skipun nýrrar 5 manna nefndar
úr öllum flokkum til að undirbúa
lagasetningu uin þetta efni. Verður
nú fróðlegt að fylgjast með fram-
vindu málsins, og líldegt er, að reynt
verði að láta það gleymast, að Fram-
sóknarmenn hafi verið upphafsmenn
þe.ss á Alþingi. □
DETTIFOSS OG DREIFBÝLIÐ
UM þessar mundir er mikið
rætt og skrifað um fyrirhugaða
byggingu alminverksmiðju og
raforkuvers er framleiddi raf-
magn fyrir sömu verksmiðju.
Fyrir alllöngu varð sú skoð-
un yfirsterkari meðal ráða-
manna syðra, að alminverk-
smiðja væri bezt staðsett í
Reykjavík eða næsta nágrenni,
og stórt orkuver yrði því að
reisa sem skemmst frá þeim
stað, vegna þess hve háspennu-
línur væru dýrar. Þá voru tal-
in ýmis önnur rök sem öll
mæltu með þessari skoðun.
Þetta hljómaði svo sem nógu
vel í eyrum almennings, eða
var ekki sá tilgangurinn? En
það er langt frá því, að allir
landsmenn séu á sömu skoðun,
og ber mjög mikið á milli. Að
vísu er ekkert mál svo einfalt,
að allir séu nákvæmlega sömu
skoðunar. -
Menn deila mikið um það,
hvort leyfa skuli erlendu fyrir-
tæki að koma upp iðnrekstri á
íslandi. Þá hlið málsins mun ég
ekki nefna í þessari grein held-
ur það, hvort réttmætt sé að
reisá fyrirhugaða alminbræðslu
við Reykjavík og hvergi annars
staðar.
Um marga áratugi hefir það
verið almenn skoðun hér á
landi, að Dettifoss í Jökulsá á
Fjöllum myndi verða langódýr-
asta stórvirkjun á íslandi. mið-
að við það afl, sem verið fram-
leiddi. Þar næst kæmi svo
sennilega virkjun í Þjórsá við
Búrfell.
Fyrir nokkrum árum komu
fram á Alþingi tillögur um það,
að hefja þá þegar undirbúning
að virkjun Jökulsár á Fjöllum,
og koma upp á Norðurlandi
stóriðju, sem notaði meginhluta
orkunnar. Undanfarin ár hafa
margir virkjunarstaðir verið
kannaðir, m. a. með það fyrir
augum, að fá úr því skorið með
nokkurri vissu, hver virkjunin
yrði hagkvæmust ásamt tilheyr
andi iðjuveri.
Skjótt fór að bera á því, að
miklu meira fé var varið til
ransókna á Þjórsá, en til allra
annarra staða, og það löngu áð-
ur en nokkuð var kveðið upp
úr með það, að Þjórsá yrði val-
in. Vil ég því segja hér eina
sögu, sem landsmenn geta sjálf-
ir dregið af sínar ályktanir.
Fyrir nokkrum árum hitti ég
mann, sem var að koma frá því
að vinna við rannsóknir á
Dettifosssvæðinu. Var þetta áð-
ur en nokkuð hafði verið ákveð
ið um virkjunarstað. Tókum
við tal saman og innti ég hann
eftir því, hvað liði rannsóknum
á Jökulsá og Þjórsá, og hvort
ekki myndi koma í ljós, að
Dettifossvirkjunin hefði vinn-
inginn, sem hagkvæmasta virkj
unin, samkvæmt því, sem hefði
verið álitið. Varð maðurinn
ókvæða við og svaraði hvat-
skeytlega, að slíkur samanburð
ur væri óþarfur, aðeins væri
um einn stað að ræða, þar sem
virkjað yrði, og það væri við
Búrfell, annað kæmi ekki til
greina, hvað svo sem öllum
samanburði liði. Þótti mér
hressilega svarað og spurði þá,
hvers vegna í ósköpunum það
væri verið að eyða þeningum
til rannsókna við Dettifoss.
Svaraði hann eitthvað á þá leið
að það væri eingöngu til þess
að þóknast vilja einhverra
bjána. Þá veit maður það.. Að
vísu var hér ekki um yfirmann
að ræða, en var hann e. t. v. að
lýsa óskhyggju sinna yfirboð-
ara? Eftir höfðinu dansa lim-
irnir.
Og hverjir skyldu það nú
vera þessir bjánar sem vilja
virkja Dettifoss? Kannske þing-
menn Norður- og Austurlands
sem hafa barizt fyrir því máli?
Og þá sennilega fólkið á norður
helmingi landsins, sem berst fyr
ir'lífi' sínu og tilveru og stefnir
að bættum lífskjörum, og út-
rýmingu atvinnuleysis og eymd
ar sem nú er víða á Norður-
landi. Það verður til dæmis
ánægjulegt fyrir fjármálaráð-
herrann okkar, sem er einn af
þingmönnum Norðlendinga, að
hafa þetta í huga þegar verk-
fræðingar leggja fyrir hann til
samþykktar áætlanir um bygg-
ingu orkuvers í Þjórsá.
Nú hefir brugðið svo við að
sum sunnanblöðin keppast við
Tryggvi Helgason, flugmaður.
að ausa áróðri yfir þjóðina þar
sem allt jákvætt í sambandi við
byggingu orkuvers í Þjórsá er
lofað á hvert reipi, en gert sem
minnst úr öllu því neikvæða, og
helzt ekki á það minnzt. Þá er
allt neikvætt í sambandi við
Dettifossvirkjun dregið óspart
fram og málað dekkstu litum en
hinu jákvæða að mestu sleppt.
Ég hygg að flestir myndu líta
slíkan málflutning sem auð-
virðilega hlutdrægni, og jafnvel
sem óbeina fölsun.
En hvað segja þá þær tölur
sem hafa verið birtar. Á ráð-
stefnu verkfræðinga 1962 komu
meðal annars fram áætlanir
Eiríks Briem um verð á orku-
verum í Jökulsá og Þjórsá. Þar
er gert ráð fyrir að stofnkostn-
aður á hvert kílóvatt í orkuveri
við Búrfell verði 7800 krónur,
en 8450 krónur í orkuveri við
Dettifoss. Er það 8% óhagstæð-
ara fyrir Dettifossvirkjun, en
reiknað er með 104.000 KW veri
við Dettifoss en 150.000 KW veri
við Búrfell.
Þá er í sömu áætlun gert' ráð
fyrir að lögð verði tvöföld lína
frá Dettifossi til Akureyrar að
nokkru á stálmöstrum, en að-
eins tvöföld tréstólpalína frá
Búrfelli til Reykjavíkur. Þessi
samanburður er óhagstæður fyr
ir Dettifoss. En þegar betur er
að gáð, fær þetta þá staðizt? Á
Suðurlandi er úrkoma miklu
meiri heldur en á Norðurlandi,
og hitastig oftar rétt um eða und
ir frostmarki, en þá er mest
hætta á ísingu. ísingarhætta er
því miklu meiri á Suðurlandi
en í hinu kaldara og þurrara
loftslagi á Norðurlandi. Þá er
einnig stormasamara á Suður-
landi, og lægðir og skil sem lang
flest koma suðvestan úr hafi,
skella með fullum þunga á suð-
urströnd landsins. Til saman-
burðar má benda á að rafmagns
truflanir í Reykjavík í óveðrun
um í vetur, urðu vegna bilana
á línunum frá Soginu. Sömu
óveður gengu norður yfir land-
ið, en engar bilanir urðu á tré-
stólpalínunni frá Laxá, þótt hún
liggi yfir Vaðlaheiði í 600 metra
hæð. Með hliðsjón af þessu
mætti með sama öryggi leggja
tréstólpalínur alla leið frá Detti
fossi til Akureyrar. Þar að auki
hafa þeir verkfræðingar og raf-
veitustjórar sem ég hefi spurt,
fullyrt að í framkvæmd komi
varla til mála að leggja tré-
stólpalínur frá Búrfelli til
Reykjavíkur, vegna rekstrar-
öryggis orkuvers og iðjuvers.
Ef við tökum þetta með í reikn-
inginn þá verður hlutur Detti-
fossvirkjunar aftur hagstæðari.
Þann 28. febrúar 1965 birtir
Steingrímur Hermannsson nýj-
ar tölur og áætlanir í Tímanum.
Þar er gert ráð fyrir 210.000
KW orkuveri í Þjórsá en það
er 40% stærra orkuver en
greint er hér á undan. Það er
nokkuð samhljóða álit allra að
því stærri sem orkuverin geti
verið, því ódýrara geti orðið
hvert uppsett kílóvatt. Þessi
áætlun gerir ráð fyrir 40%
stærra orkuveri og lækki það
kostnað á hvert kílóvatt í 6700
krónur eða um 14%. Hins veg-
ar bregður svo við að hann birt
ir áætlun um 133.000 KW orku-
ver við Dettifoss eða 28%
stærra en í áætlun Eiríks
Briem, en kostnaður þar á hvert
kílóvatt hækkar í 8900 krónur,
eða um meira en 5%. Forsend-
ur þær sem lagðar eru þessu til
grundvallar eru hvergi birtar.-
Þá ber þess að geta að engin
áætlun gerir ráð fyrir 210.000
KW virkjun við Búrfell í ein-
um áfanga, heldur aðeins
105.000 KW virkjun, en það
mun vera miklu dýrari virkjun
en Dettifossvirkjun.
Hvað svo um rekstraröryggi
þessara orkuvera? Það virðist
samdóma álit allra, að ís- og
krapamyndun í Þjórsá sé gífur-
leg. Er gizkað á að orkuverið
við Búrfell stöðvist í viku og
allt upp í 20—30 daga á ári
'hverju, vegna krapa. í einni
áætlun er gert ráð fyrir 9 dög-
um á ári að meðaltali.
Ein rökin fyrir því að ekki sé
hægt að setja upp almínbræðslu
á Norðurlandi og virkja Jök-
ulsá, eru þau, að ekkert varaafl
sé til á Norðurlandi. Hins veg-
ar sé nóg varaafl á Suðurlandi.
Er þá spurningin, hvar er það
afl?
Orkuverið við Sog er að
mestu fullnýtt. Eru þá Reykvík-
ingar búnir að samþykkja það
að vera rafmagnslausir að með-
altali í 9 daga á ári, til þess að
hægt verði að standa við gerða
samninga um orkusölu til stór-
iðjuvers? Það er ákaflega ósenni
legt.
Áætlanir eru því á döfinni að
gera varastöðvar með Búrfells-
virkjun, sem knúðar yrðu með
gastúrbínum. Eru þær taldar til
tölulega ódýrar í uppsetningu,
eða 3000 krónur á hvert kíló-
vatt, en dýrar í rekstri. Stein-
grímur Hermannsson telur að
Swiss Aluminium muni sætta
sig við 50% af heildarorku, frá
varastöð. Fyrir 30 þús. tonna
almínver er 50% orkuþöi-f
27.500 KW, en það þýðir vara-
stöð fyrir 82,5 milljónir króna.
Nú eru hins vegar uppi raddir
um það í sunnanblöðum, að iðju
verið verði þegar í upphafi 60
þús. tonna. Það myndi útheimta
varastöð fyrir 165 milljónir
króna. Þegar þessari upphæð er
bætt við kostnaðinn við Búr-
fellsvirkjun, þá hækkar hún
um meira en 10% og er þar með
orðin mun óhagstæðari en Detti
fossvirkjun, Þá á enn eftir að
reikna reksturskostnað vara-
stöðvarinnar, en hann verður
sennilega nálægt 1 krónu á kíló
vattstund. Á 9 dögum yrði kostn
aðurinn því 11,9 milljónir Og
þar sem orkan yrði ekki seld
nema á 10—12 aura kílóvatt-
stundin, þá er hreint tap á þess-
um 9 dögum rúmar 10 milljón-
ir. Hver á að borga þennan
halla?
Nú berast fréttir um það að
sunnan að þetta sé ekki nóg.
Það þurfi að gera ótal stíflur
upp eftir allri Þjórsá til þess að
reyna að sigrast á ísvandamál-
unum. Ef til vill kostar það
mannvirki fyrir mörg hundruð
milljónir til viðbótar því sem
áður var áætlað. Er þá farið að
halla verulega á Búrfellsvirkj-
un í samanburði við Dettifoss-
virkjun. Er Búrfellsvirkjunin
þá ekki orðin svo dýr og óhag-
kvæm, að ekkert vit sé í því
lengur að ráðast í hana, meðan
völ er á öðru betra?
Sigurður Thoroddsen verk-
fræðingur segir að ef það takist
að sigrast til fullnustu á ísvand-
anum í Þjórsá, þá sé um tækni-
legt afrek að ræða. Og allir vita
að tæknileg afrek eru ekki unn
in fyrir ekki neitt.
ísvandamál á borð við það
sem er í Þjórsá, ér ekki til í
Jökulsá á Fjöllum. Nú í vetur
er áin ísilögð alla leið frá upp-
tökum niður undir foss. Og
stormar og stórhríðar hafa eng-
in áhrif á rennsli árinnar. Og
nú á sama tíma og Þjórsá ryður
fram ógrynni af ís og krapi, og
stíflast alveg öðru hvoru, þá
streymir Jökulsá hrein og tær,
undan ísskörinni rétt ofan við
Dettifoss, og fossinn, stærsti og
rnesti foss á íslandi, þrumar
sinn gamla söng af fullum
mætti.
Hefir ríkisstjórnin skoðað
með eigin augum virkjunarstað
ina við Búrfell og Dettifoss? Ef
ekki þá skora ég á hana að gera
það rneðan báðar árnar eru í
sínum versta vetrarham, og sjá
með eigin augum samanburð-
inn.
Steingrímur Hermannsson
taldi upp það sem hann taldi
mæla gegn staðsetningu stór-
iðjuvers á Norðurlandi. Detti-
fossvirkjun væri óhagkvæmari
en Búrfellsvirkjun og orku-
markaðurinn of lítill fyrir af-
gangsorkuna á Norðurlandi.
Hvað fyrra atriðinu viðvíkur,
þá er einmitt nú orðið margt
sem bendir til þess að Dettifoss-
virkjun sé miklu hagkvæmari.
Og þar sem allt bendir til að
almínverið fyi'irhugaða verði
60 þús. tonna strax í upphafi,
þá notar hún 110.000 KW af
hinni 133.000 KW Dettifossvirkj
un. Eftir er þá aðeins 23.000
KW sem nota má til þess að
leggja niður allar olíustöðvar á
Kópaskeri, Raufarhöfn, Þórs-
höfn, Bakkafirði, Vopnafirði og
öllum Austfjörðunum, og raf-
væða allar sveitir á sama svæði.
Þá sæi það einnig fyrir orku-
þörf Akureyrar. Og ef þá væri
enn eftir nokkur afgangsorka,
hvað væri þá auðveldara en að
leggja strax hina fyrirhuguðu
línu milli Norður- og Suður-
lands og fullnýta þannig orku-
verið, og auka jafnframt rekstr-
aröryggi allra viðkomandi orku
vera, og hagnýta allt fáanlegt
varaafl.
Enn eitt sem mælti gegn því
að reisa almínver við Eyjafjörð
væri það að verksmiðjan yrði
100 milljón krónum dýrari, en
fyi'ir sunnan, þar sem eyða
þyrfti flúor-gasi frá verksmiðj-
unni. Hins vegar sé þess ekki
þörf á Suðurnesjum. Hefir þá
Swiss Aluminium tekið á sig
alla skaðabótaskyldu vegna
slíks eiturgass, eða hefii' ís-
lenzka ríkisstjórnin tekið hana
á sig? Hafa Hafnfirðingar sam-
þykkt að slíkt eiturgas berist
yfir Hafnarfjörð? Og hvað um
heilbrigðiseftirlítið? Og hvers
vegna er Steingrímur Her-
mannsson og fleiri, að hafa
áhyggjur af þessum kostnaðar-
lið verksmiðjunnar? Er það
ekki hið svissneska fyrirtæki
sem á að kosta að öllu leyti
sína eigin verksmiðju, og búa
hana þannig úr garði að hætta
(Framhald á blaðsíðu 7.)
5
MIÐSTÖÐ VETRARÍÞROTTANNA
Ilér spila og syngja námsmeyjar. Sjá bls. 8
(Ljósm.: E. D.)
Skólatelpur Iéku á gítara og sungu. Skólastjórinn hlustar á.
- Álþýðosambandið mótmæSir
(Framhald af blaðsíðu 1.)
um um arðskiptingu í íslenzku
þjóðfélagi.
5. Fyrirhugað er að veita hin-
um erlendu fyrirtækjum marg-
háttuð forréttindi, svo sem í
tolla- og skattamálum, meðferð
gjaldeyris, svo og algert frelsi
til að flytja hagnað sinn af
rekstrinum úr landi. Auk þess
er fyrirhugað, að hann geti skot
ið deilumálum við íslenzka aðila
til erlends gerðardóms, en lúti
ekki í þeim efnum islenzkum
lögum, nema hann sjálfur kjósi.
Af framangreindum ástæðum
ályktar miðstjórn Alþýðusam-
bands íslands, að fyrirhugaður
samningur um erlenda stóriðju
sé hvorutveggja í senn: and-
stæður hagsmunum íslenzkrar
alþýðu og íslenzku þjóðarinnar
og gangi í berhögg við þá meg-
instefnu hennar að byggja lífs-
kjör sín og efnahagslegar fram-
farir á framtaki þjóðarinnar
sjálfrar og því fjármagni, sem
hún sjálf skapar, eða er fær um
að afla hér, án annarlegra og
óaðgengilegra skilmála og sé því
þjóðinni bæði óhagkvæmur og
ósæmandi. Því skorar miðstjórn
in á öll þjóðholl öfl í landinu að
Hvítt alikálfakjöt
TILRAUNARÁÐ búfjárræktar
hefur látið gera tilraunir í tvö
ár með framleiðslu á 'alikálfa-
kjöti. Alikálfarnir eru aldir á
mjólkurdufti og undanrennu-
dufti 3—3M; mánuð í einstak-
lingstímum, en fá ekki hey, og
nýmjólk aðeins fyrstu dágana.
Kálfarnir hafa vaxið allvel. Kjöt
ið er mjög Ijóst og talið ljúf-
fengt og henta vel í veizlumat.
Tilraunir þessar hafa farið
fram á Lundi við Akureyri. □
snúa bökum saman gegn hin-
um fyrirhugaða stóriðjusamn-
ingi og hindra framgang hans“.
(Framhald af blaðsíðu 1.)
sumaríþróttir er fyrirhugað að
koma upp á Suðurlandi og hef-
ur þá einkum verið rætt um
Laugarvatn, sem tilvalinn stað,
en aðrir staðir koma og til
greina.
íþróttamiðstöðin fyrir vetrar-
íþróttir hefur þegar verið á-
kveðin og verður staðsett á Ak-
ureyri. Er það gert í samráði
við bæjaryfirvöld og íþrótta-
hreyfinguna hér.
Liggja margar ástæður til
þeirrar ákvörðunar, m. a. hið
mikla framtak Akureyringa
með byggingu hins glæsilega
skíðahótels í Hlíðarfjalli og
allra þeirra mannvirkja, sem
því fylgja, svo og góðar sam-
göngur við Akureyri, og að við
skíðahótelið eða í nágrenni þess
er ávallt nægur snjór vetrar-
mánuðina að því viðbættu, að
Akureyringar hafa um langan
tíma verið þeir einu, sem hald-
ið hafa uppi skauta-iðkunum að
staðaldri. Þá kemur einnig til
álit viðkomandi sérsambands.
Stuðningur íþróttasambands-
ins við að koma upp íþróttamið-
stöð fyrir vetraríþróttir á Ak-
ureyri, verður m. a. fjárhagsleg
um.
Á fundi framkvæmdastjórnar
í. S. í. var samþykkt að lána úr
framkvæmdasjóði í. S. f. kr.
500.000.00 til framkvæmda, við
að koma upp skíðalyftu við
skíðahótelið í Hlíðarfjalli, enda
Rauðhausafélagið
Saga eftir
SIR ARTHUR CONAN DOYLE
6
<í>

náist samkomulag milli íþrótta-
nefndar ríkisins og Akureyr-
inga um gerð skíðalyftunnar.
Hermann Sigtryggsson flytur
þakkarorð f. h. íþróttamanna.
Þessi lánveiting er gerð í
fullu samráði við íþróttabanda-
lag Akureyrar, íþróttaráð og
bæjarstjórann á Akureyri.
Þótt íþróttasambandið styrki
þessar framkvæmdir á þann
veg sem hér er lýst, mun það
eigi að neinu leyti sjá um rekst-
ur þessarar íþróttamiðstöðvai'.
Það er að sjálfsögðu verkefni
Akui'eyringa sjálfra.
En þar sem hér er um að
ræða íþróttamiðstöð, mun ÍSÍ í
samráði við íþróttabandalag Ak
ureyrar og Skíðasamband fs-
lands, stuðla að námskeiðahaldi
í vetraríþróttum og vonar að
geta styrkt slík námskeið fjár-
hagslega, svo og með því aS
senda norður í samráði við SKÍ,
úrvalskennara og stuðla þannig
að því, að á Akureyri verði
raunveruleg íþróttamiðstöð fyr-
ir vetraríþróttir.
Væntir framkvæmdastjórnin
þess, að með þessari ákvörðun
sinni, hafi hún létt undir með
íþróttasamtökunum á Akureyri,
til þess að skapa þá aðstöðu,
sem nútíminn krefst, varðandi
skilyrði til iðkunar skíðaíþrótt-
arinnar.“ iQ
FRÁ SKÍÐARÁÐI
AKUREYRAR 1
HJÁ bæjarfógetaembættinu S
Akureyri hafa verið dregin út
vinningsnúmer í skyndihapp-
drætti S. R. A. Eftirtalin númer
hlutu vinning: Nr. 698, far til
Kaupmannahafnar og vikudvöl,
nr. 840 far til Kaupmannahafn-
ar og vikudvöl.
Handhafar vinningsnúmera
vitji vinningsnúmera sinna hjá
Ferðaskrifstofunni Sögu, Akur
eyri, sem einnig gefur allar nán
ari upplýsingar um ferðirnar.
(Birt án ábyrgðar)
bara fyrst á morgnana, en sást ekki síðan. Samt sem áður
þorði ég auðvitað aldrei að yfirgefa herbergið nokkurt and-
artak, því að ég vissi ekki, nema hann kynni að rekast inn
fyrirvaralaust, og mér féll þessi vist svo vel, að mér hefði
aldrei dottið í hug að gera neitt, sem valdið gæti því, að ég
yrði af henni.
— Svona liðu tveir mánuðir, já, réttar átta vikur. Ég hafði
afritað allan vísdómiirn um akademíu, algebru, alúmín,
apa, Austurlönd, Aþenu, ábóta o. s. frv. Ég var tekinn að
vonast til, að, ef ég slægi ekki slöku við, lyki ég við A-in og
byrjaði á fi-unum áður en langt um liði. Skjalapappírinn
kostaði mig að sönnu dálítið, en ég var líka langt kominn
með að fylla heila hillu af afskrift minni. En þá er þessu
allt í einujöllu lokið.
— Lokið?
— Já, herra, fyrirvaralaust öllu lokið. Og það er ekki
lengra síðan en í morgun. Ég fór eins og venjulega til vinnu
minnar klukkan tíu í morgun. Þegar ég kom að skrifstofu-
dyrunum, reyndust þær læstar, en á þær lrafði verið fest með
teiknibólu svolítið pappaspjald. Hérna er spjaldið. Þér get-
ið sjálfur lesið það.
Hann dró upp lítið, hvítt pappaspjald. Á það lrafði verið
skrifað:
Rauðhausafélagið lrefur verið leyst upp.
9. júlí 1890.
Við Sherlock Holmes grandskoðuðum stuttaralega til-
kynningu þess.r litla hvíta spjalds, sem bar við roða hins
mæðulega andlits bak við það, unz hin skringilega hlið
málsins náði yfirhöndinni, og við skelltum báðir upp úr.
— Ég get ekki séð neitt hlægilegt við þetta, hrópaði gest-
urinn og roðnaði enn upp í eldrauðar hársrætur. Ef þér
getið ekkert gert í málinu nema hlegið, verð ég. að snúa mér
eitthvaðannað.
— Nei, néi, hrópaði Holmes og ýtti honum niður í stól-
inn, sem hann var í þann veginn að rísa úr. Ég mundi sann-
arlega ekki vilj'a verða af þessu máli yðar, hvað sem í boði
væri. Það er svo hressandi nýstárlegt. En það er... . ég veit,
að þér fyrirgefið lneinskilnina. ... en það er eitthvað svo-
lítið skemmtilegt við það. Nú skuluð þér vera svo elskuleg-
ur að segja okkur, hvað þér tókuð til bragðs, þegar þér
funduð spjalclið á hurðinni.
— Ég var alveg forviða. Ég vissi hreint ekki, hvað gera
skyldi. Ég spurðist fyrir á skrifstofunum þarna á hæðinni,
en þar vissi enginn neitt. Ég fór að lokum til húseigandans,
sem er löggiltur endurskoðandi og býr á neðstu hæðinni,
og spurði hann, hvort hann vissi, hvað orðið hefði af Rauð-
hausafélaginu. Hann sagðist aldrei hafa heyrt neinn slíkan
félagsskap nefndan. Ég spurði hann um Duncan Ross. Hann
kvaðst aldrei hafa heyrt þess manns getið.
— Hver er þá þessi herra í númer fjögur, spurði ég. i
— Hvað. . . . þessi rauðhærði? ^
— Já-
— Ó, hann heitir William Morris. Hann er málfærslu-
maður og hafði afnot af þessari stofu um stundarsakir, unz
skrifstofupláss hans væri tilbúið. Hann flutti í gær.
— Hvar get ég fundið hann?
— Á nýju skrifstofunum hans. Hann lét mig hafa heim-
ilisfang sitt. Jú, hérna er það, Játvarðs-konungs-stræti, rétt
hjá dómkirkjunni. Ég flýtti mér þangað. Þar reyndist vera
hnjáskjólaverksmiðja, þar sem enginn hafði heyrt nefndan
William Morris og þaðan af síður Duncan Ross.
— Hvað gerðuð þér þá? spurði Holmes.
— Ég rölti heim til Kóburg-torgs, sagði Spaulding mínar
farir ekki sléttar og spurði hann ráða. En lvann vissi engin
ráð til hjálpar. Hann sagði, að ég skyldi bara bíða rólegur,
og taldi víst, að ég mundi heyra frá þeim bréflega einhvern
næstu daga. En það var mér ekki nóg, herra Holmes. Ég
vildi helzt ekki missa svona góða stöðu alveg aðgerðalaust af
minni hálfu. Og \egna þess að ég hafði heyrt, að þér væruð
hreinasta afbragð við að hjálpa þeim, sem þurfa hjálparinn-
ar við, fór ég beint til yðar.
— Sem var mjög skynsamlegt, lierra Wilson, mjög skyn-
samlegt. Þetta vandamál yðar er áreiðanlega ákaflega merki-
legt rannsóknarefni, og mér þætti fjarska gaman að gaum-
gæfa það betur. Af því, sem þér hafið sagt mér, hygg ég, að
vel komi til greina, að hér búi meira undir en ef til vill
Framliald. ,