Dagur - 06.04.1966, Síða 5

s
Skrifstofur. Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1187
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
\ ER!) ÍBÚÐA
í FEBRÚARMÁNúÐI 1959 eða
1 tæpum tveim mánuðum eftir að Sjálf
\ stæðisflokkurinn og Alþýðuflokkur-
inn tóku að sér að stjórna landinu,
var reiknuð út vísitala byggingai
kostnaðar fyrir mánuðina febrúai—
júní það ár. Hún reyndist þá 133
stig. Sjö árum síðar eða 1. febrúar sl.
var á sama hátt reiknuð út sú bvgg-
ingarvísitala, sem gildir til júmloka
á næsta sumri. Sú rásitala er 281 stig.
Síðustu þrjú árin hefur hækkunin
verið langmest — þ. e. frá 1. febrúai
1963 til 1. febrúar 1966 eða nálega
100 stig (99 stig).
Á 370 rúmmetra íbúð jafngilda
þessi 99 stig um 342 þús. kr. Núver-
andi byggingarlán, 280 þús. kr.,
hverfur því allt og 62 þús. kr. betur,
í byggingarhækkun þriggja síðustu
ára.
OPÍÐ BKÉF TIL ALÞINGIS
varðandi Hóte! Sögu í Reykjavík
Á NÝAFSTÖÐNU Búnaðar-
þingi lá fyrir erindi frá Búnaðar
félagi íslands og Stéttarsam-
bandi bænda um framlengingu
á Búnaðarmálasjóðsgjaldi til
Bændahallarinnar í Reykjavík.
Fjárhagsnefnd Búnaðarþings
fékk málið til meðferðar og bar
fram eftirfarandi:
ALYKTUN
„Búnaðarþing leggur til að
breytt verði ákvæði til bráða-
birgða í lögum nr. 92 frá 29. des-
ember 1962 um stofnun Búnað-
armálasjóð.
*
Allar þessar tölur eru ýmist tekn-
ar beint upp úr skýrslum Hagstof-
unnar (byggingarvísitalan) eða reikn
aðar út á gi undvelli þeirra. Hagstof
an reiknar út þrisvar á ári kostnað
við byggingu svonefnds „vísitölu-
húss“, samkv. verðlagi á hverjum
tíma. Jafnframt reiknar hún út verð
á hverjum rúmmetra í „vísitölulnis-
inu“. í ársbyrjun 963 taldi hún rúm-
metrann í „vísitöluhusinu kosta kr.
1689.16, en í byrjun febrúar 1966 kr.
2613.47.
Geta svo þeir, sem þetta lesa, sjálf-
ir reiknað út byggingarkostnað 370
rúmmetra íbúðar og stærri eða
minni íbúða, og borið saman við
kostnaðinn 1. febrúar 1963 og 1. fe-
brúar 1966 og fundið þannig kostn-
aðarhækkunina eins og hún er sam-
kvæmt gögnum Hagstofunnar um
þetta efni.
LEYFISGJALD í VEGASJÓD
FRAMSÓKNARMENN í efri deild
Alþingis flytja þar frumvarp til laga
um að leyfisgjald af bifreiðum skuli
eftir næstu áramót renna í vegasjóð
og af því skuli varið til nýbyggingar
Jj jóðvega, nema þeim hlúta þess sem
færi til gatnagerða samkvæmt 32. gr.
Talið er að leyfisgjaldið nemi nú
um 150 millj. kr. á ári. Þó að þetta
væri gert héldi ríkissjóður enn eftir
innílutningstollum af bifieiðum og
varahlutum til þeirra. En ef vegasjóð
ur fengi leyfisgjaldið, og þó að ekki
sé lengra gengið, myndu stóraukast
möguleikar til uppbyggingar lands-
brauta, þjóðbrauta og hraðbrauta í
landinu frá því, sem nu er.
Varla verður á móti því mælt, að
Ieyfisgjaldið sé eðlilegur tekjustofn
fyrir vegasjóðinn, og að þeir, sem
stjórna ríkissjóði verði að finna leið
til að komast af án þess eftirleiðis. □
1. gr.
Aftan við lögin bætist svo-
hljóðandi ákvæði til bráða-
birgða:
Á árunum 1966 til 1969, að
báðum árum meðtöldum skal
greiða Vz% viðbótargjald af sölu
vörum landbúnaðarins, sem um
ræðir í 2. gr. og rennur til Bún-
aðarfélags íslands og Stéttar-
sambands bænda til húsbygg-
ingar félaganna við Hagatorg í
Reykjavík. Framlaginu skal
skipt í réttu hlutfalli við eignar
hluta hvors félags í bygging-
unni.
Um álagningu og innheimtu
gjaldsins gilda sömu reglur og
um búnaðarmálasjóðsgjald.“
Við þessa ályktun fjárhags-
nefndar bar ég fram breytingar
tillögu svofellda með greinar-
gerð:
„Ályktunin orðist svo:
Búnaðarþing telur það hreina
óhæfu og óforsvaranlegt að ætla
enn á ný að fá lögfest %% bú-
vörugjaldið á bændur, til að
standa undir rekstrarhalla hó-
telsins Sögu.
Fyrir því leggur Búnaðarþing
til, að leitað sé annarra úrræða,
til að leysa þann vanda, og vill
í því sambandi benda á eftir-
farandi leiðir.
í fyrsta lagi sé leitað eftir
frjálsum framlögum í lánum og
beinum greiðslum hjá þeim
bændum og öðrum, sem óðfús-
astir eru að leysa þetta með
skattþvingun á bændur.
í öðru lagi sé leitað eftir því
hjá ríkisstjórn og Borgarstjórn
Reykjavíkur, að þessir aðilar,
annar hvor eða báðir, taki á sig
árlegt framlag til að tryggja
rekstur hótelsins. Báðir þessir
aðilar hafa mikilla hagsmuna
að gæta í sambandi við þetta
myndarlega og nauðsynlega hó-
tel fyrir borgina.
í þriðja lagi fáist ekki viðhlít-
andi lausn eftir áðurnefndum
leiðum, þá sé leitað eftir leigu-
tilboðum í hótelið og hótelrekst
urinn til lengri eða skemmri
tíma.
f fjórða lagi kæmi það svo af
sjálfu sér, að hótelið yrði selt,
ef engir möguleikar finnast, til
að halda því gangandi.“
ir á ári, auk þess tekur svo Stétt
arsamband bænda 14% af sama
gjaldstofni, sem verið hefur og
verður varið í þennan halla-
rekstur hótelsins. Samtals vei'ð
ur þetta 12—13 millj. á ári
næstu 4 ár eða samtals á tíma-
bilinu um 50 millj. án vaxta.
Þetta er óhæfa. Þetta er ekki
hægt. Hins vegar á það ekki að
vera neinn vandi að leysa þetta
mál að þeim leiðum, einni eða
fleirum, sem bent er á í álykt-
uninni.
Það verður ekki í efa dregið,
að mikið fé fæst við hina frjálsu
fjáröflunarleið hjá hinum
mörgu áhugamönnum, sem lýst
hafa sérstökum fórnarvilja til
að láta fé af hendi í þessu skyni.
Næst þar á eftir koma þeir
aðilar ríkis og bæjarfélaga, sem
mikilla hagsmuna hafa að gæta.
Hótelið er stór atvinnurekandi.
veitir fjölda borgarbúa atvinnu
og er og verður stór gjaldandi
beint og óbeint til borgarsjóðs.
Auk þess veitir þetta hótel höf-
uðskilyrði til menningar og
skemmtanalífs borgarbúa.
Það liggur því augljóst fyrir,
að borgin hefur siðferðislegar
skyldur við þetta hótel, sem það
getur ekki án verið eins og nú
er komið. Auk þess yrði sá fjár-
styrkur eða fjárframlag, sem til
þyrfti að tryggja rekstur hótels-
ins, algert aukaatriði í fjármál-
um Reykjavíkurborgar.
Hliðstætt er þetta hvað varð-
ar ríkissjóð. Hann á sína hags-
muni í hótelrekstrinum. Hótel-
ið gefur miklar gjaldeyristekj-
ur af erlendum ferðamönnum,
auk þess sem það að sjálfsögðu
verður skattskylt í ríkissjóðirtn
sem önnur fyrirtæki.
Það er því aðeins eðlilegt, að
ríkið styðji þennan hótelrekstur,
heldur hagsmunalegt atriði fyr-
ir það, að rekstur þess sé sem
bezt tryggður.
Þriðja og fjórða atriði í ábend
ingu ályktunarinnar eru ólíkleg
neyðarúrræði, sem ekki þurfa
skýringa við. Fari svo, að álykt
un fjárhagsnefndar verði sam-
þykkt, verður þess að vænta,
að Alþingi neiti lögfestingu um-
beðins skatts.“
Ennfremur bar Ingimundur
Ásgeirsson fram sjálfstæða til-
lögu í málinu svohljóðandi:
Greinargerð.
„Við framlengingu V2% bú-
vörugjaldsins til Bændahallar-
innar 1962 var því hátíðlega lof-
að af hinum skattóðu túlkend-
um málsins, að það skyldi ekki
aftur vei'ða farið fram á slíkan
skatt á bændur landsins. Nú
eru þessi heit rofin og vegið í
hinn sama knérunrí með álykt-
un þeirri, sem fyrir liggur frá
Fjárhagsnefnd. Sex hæðir
Bændahallarinnar auk kjallara
heyra hótelinu til, og það er
vegna þessa hluta byggingarinn
ar og halla á rekstri hótelsins,
sem skatturinn á bændur á að
gangá til. Þetta %% búvöru-
gjald mun nú gera um 9 milljón
Tillaga um sölu á hluta Bænda-
hallarinnar.
„Búnaðarþing telur að selja
beri þann hluta Bændahallar-
innar, sem notaður er til hótel-
rekstrar og er í eigu Búnaðar-
félags íslánds. Jafnframt felur
þingið stjórninni að leita eftir
því við sameignaraðila félagsins
að húsinu, Stéttarsamband
bænda, hvort það vilji ekki hafa
samvinnu um að leita kauptil-
boða í allan þann hluta bygg-
ingarinnar, sem Hótel Saga hef
ur til afnota ásamt tilheyrandi
áhöldum og útbúnaði. Berist
kauptilboð, er stjórn Búnaðar-
félags íslands telur viðunandi
— og stjórn Stéttarsambands
bænda, ef samvinna tekst við
það —, þá verði gengið frá sölu
samningi á umræddum hluta
Bændahallarinnar sem allra
fyrst.“
Afgreiðsla málsins var þannig:
Tillögu Ingimundar vísað til
nefndar, kom ekki til atkvæða-
greiðslu.
Breytingartillaga mín felld að
viðhöfðu nafnakalli með 19 atkv.
gegn 3, þrír sátu hjá. Ályktun
fjárhagsnefndar samþykkt með
19 atkv. gegn 6.
Máli þessu mun eiga að hraða
til Alþingis, en þar á það að fá
fullnaðarafgreiðslu.
Um leið og ég hér upplýsi um
gang þessa máls og afgreiðslu
þess á Búnaðarþingi og þar með
um sjónarmið minnihlutans, en
þau koma sjaldan fram í frétt-
um af málefnum á Búnaðar-
þingi, þá vil ég leyfa mér að
biðja háttvirt Alþingi að minn-
ast þess, sem á undan er gengið
í þessum sérsköttunarmálum á
bændastéttina.
Þetta verður í fjórða skiptið
á skömmum tíma sem Alþingi
veitist sá heiður að taka afstöðu
til frómra óska forystumanna í
félagsmálum landbúnaðarins um
eina sérsköttunina enn á bænd-
ur landsins.
Mörgum vanda verður ís-
lenzki bóndinn að mæta í sínu
þjóðfélagi í dag. En enginn er
verri og tilfinnanlegri en sá sem
hann skapar sér sjálfur, en svo
er um þessa skattaáþján og fjár-
kúgun, sem ávallt á upptök sín
í félagsmálaforystu bændanna
sjálfra.
Hinu pólitíska flokksræði hef
ur í þessum efnum verið beitt
til hins ýtrasta sitt á hvað eftir
því sem málefni hafa staðið til
og almennum sjálfsákvörðunar-
rétti bændanna heima fyrir ýtt
til hliðar.
Við þessu eru bændurnir var-
búnir og fá ekki rönd við reist,
meðan þeir ná ekki að mynda
sér stéttarlega samstöðu til að
tryggja þegnrétt sinn og jafn-
réttisstöðu í .þjóðfélaginu.
Ég vil nú leyfa mér að skora
á háttvirt Alþingi og hvern ein-
stakan alþingismann að taka
málaleitan meirihluta Búnaðar-
þings um endurnýjunarskatt á
bændur til hótelreksturs í
Reykjavík, á raunhæfari hátt en
gert hefur verið á Alþingi á und
anförnum árum er þessi skatt-
lagningarmál hafa verið á döf-
inni.
Svona löguð sérsköttun á eina
stétt má ekki endurtakast oftar.
Þennan gráa leik við bænda-
stéttina verður að stöðva á Al-
þingi. íslenzk bændastétt hefur
ekki unnið til þess að vera kúg-
uð, bæði af löggjafarvaldi og
dómsvaldi svo sem verið hefur
um skeið.
Þess verður að vænta að Al-
þingi geti litið á þetta mál frá
víðari sjóndeildarhring en meiri
hlut Búnaðarþings gerir. Hjá
þeir ríkir ofurkapp og misskil-
inn metnaður til að standa að og
reka þetta stóra hótel fyrir eig-
in reikning og áhættu.
Hins vegar sjá þeir engan út-
veg annan til að standa undir
þeim hallarekstri en skattpína
bændur til að greiða hann.
Aftur á móti treysta þeir ekki
málstað sínum að fara undir al-
menna atkvæðagreiðslu hjá
bændum, en það talar sínu máli.
Þetta hótel hefur sýnt sig að
vera óumflýjanleg nauðsyn fyr-
ir Reykjavíkurborg og ríkið.
Fyrir því ætla ég að Alþingi
geti fallizt á þær leiðir sem ég
hef bent á til að tryggja rekstur
þess.
Það á alls ekki að breyta
neinu um eignaaðild að hótel-
inu, þó nefndir aðilar tryggi
rekstur þess með framlögum,
sem jafnvel gæti verið í lánum,
um eitthvert tímabil meðan nið
urgreiðslur á lánum vegna stofn
kostnaðar hvíla þyngst á.
Það er engin nýlunda þó
styrkja þurfi opinberan rekstur
hér á landi. En sú hjálp á að
(Framhald á blaðsíðu 7.)
YMSAR FRÉTIIR FRÁ BÚNAÐARÞINGI
A æfingu L. A. Júlíus Oddsson í þungum þönkum. Björg Baldvinsdóttir, Kristín Konráðsdóttir og Guð
laug Hermannsdóttir ræðast við. ^ ^
- NÝR LEIKUR, SEM NÝJABRAGÐ ER AÐ
(Framhald af blaðsíðu 8.)
þessa bæjar. En á þessu stigi
málsins á ekki við að .segja allt
of mikið, að því viðbættu þó, að
sjónleikurinn gerir miklar kröf-
ur til leikenda og einnig til leik-
húsgesta. Efni hans er að ýrnsu
leyti hugljúfur hversdagsleiki
með undiröldu dýpri raka.
Leiksviðsljós gegna stærra
hlutverki en áður, og er hlut-
verk ljósameistara eitt hið
vandasamasta að þessu sinni.
í leikhléi var gestum boðið til
kaffidrykkju í kjallara. Það
brakaði í hverju tré í þessu 60
ái’a gamla húsi, skipsstiginn
þangað niður er traustur, bratt-
ur og tröppumjór. En loftið var
heilnæmt, jafnt í kjallara, sem
annarsstaðar því loftræstingin
er óbrigðul og náttúrleg. Vind-
urinn blæs út og inn nema í
salnum.
(Ljosm.:
Frumsýning hins nýja og
nýstárlega sjónleiks verður
annan páskadag og er þetta
þriðja verkefni Leikfélags Akur
eyrar á þessum vetri.
Formaður Leikfélagsins, Jón
Kristinsson ávarpaði gesti og
leikfólkið meðan setið var að
kaffidrykkju, skýfði ýmislegt í
sambandi við stÖrf félagsins og
hinn nýja sjónleik sérstaklega.
Hann fagnaði og framkominni
hugmynd um nýtt leikhús
bæjarins. □
ISLENZKIJARÐVEGURINN ER FRJÖR
ÁSGEIR L. JÓNSSON vatns-
virkj unarráðunautur Bunaðar-
félags íslands ritar fróðlega
grein í síðasta bölublað Freys.
Hann segir m. a.:
„Lengst af hefur glumið í
eyrum íslendinga, að þeir búi
á útjaðri hins bygilega heims,
og þessvegna geti þeir ekki
vænzt neins jarðargróða í lík-
ingu við aðrar þjóðir“. „Það
kom því á óvart“, segir Ásgeir,
„þegar prófessor Weiss frá land
búnaðarháskólanum í Kaup-
mannahöfn lét svo um mælt, að
sennilega væri íslenzkur mold-
ar- og mýrarjarðvegur frjórri
en danskur jarðvegur“.
Að svo mæltu tilgreinir Ás-
geir ýmsar tölur úr erlendum
fræðiritum um uppskerumagn
hér og erlendis. Fjalla þær um
bygg, hafra, gras og kartöflur.
Ásgeir bendir á ýmsar stað-
reyndir, sem taka verði til
greina við samanburð, t. d. að
hér sé lambfé beitt á tún á vor-
in, að hér sé ræktun skemmra
á veg komin en víða erlendis og
að vel verkað íslenzkt hey sé
betra en erlent. Einnig bendir
Ásgeir á þýðingu hins langa
birtutíma fyrir vaxtarhraða og
gæði uppskerunnar og segir að
lokum:
„Af framanrituðu virðist mega
álykta, að þessi „útjaðar hins
byggilega heims“ sé allmiklu
betri til landbúnaðar en ýmsir
halda."
Ásgeir vekur athygli á því,
að óhollar sveiflur í framleiðslu
og viðskiftalífi villi mönnum
sýn um stundarsakir.
Gísli Kristjánson segir frá
því í sama blaði, að nokkrir
læknar í Englandi hafi látið
rannsaka lifnaðarhætti 264
manna í London í því skyni að
fá úr því skorið, ef verða mætti,
hvort dýrafeiti í fæðu valdi
hjarta og æðakvillum. Helming
ur þessa hóps fékk venjulega
fæðu, hinn helmingurinn fitu-
snauða fæðu og stóð tilraunin
yfir í fjögur ár.
Ályktað var, að þessum tima
liðnum, að mismunurinn á fæð-
unni hefði engin áhrif á heilsu-
far þessara 264 manna, sem um
var að ræða, að því hjarta og
æðar varðar.
Önnur tilraun var gerð með
hjartaveika sjúklinga á brezku
sjúkrahúsi. Þeim, sem fengu
jurtafeiti (maisolíu) eina í fæð-
unni batnaði þar hægar en hin-
um, sem fengu venjulega feiti.
Enski læknirinn, sem tilkynnt
höfur þessi tíðindi, segir jafn-
framt frá því, að í Noregi hafi
verið gerð tilraun með 7000
menn á sextugsaldri og sé nið-
urstaðan svipuð og í Bretlandi.
Athugun, sem gerð var á íbúum
einnar smáborgar í Bandaríkj-
unum, er talin gefa hið sama til
kynna, að dýrafeitin skipti ekki
miklu máli í þessu sambandi.
Svo segir Freyr þau stórtíð-
indi, að á Nýja Sjálandi séu
menn farnir að verka vothey í
plastpokum eða réttara sagt í
feikna stórum heystökkum, sem
hlaðið er Upp á plastdúk á slétt
um grunni, helzt steyptum, en
annar plastdúkur svo breiddur
yfir og dúkarnir festir saman
þannig, að samskeytin séu loft-
þétt. Síðan er loftið tæmt úr
„pokanum“ með dælu. Eftir sex
klukkustundir má taka efri dúk
inn af og bæta ofan á stakkinn.
Sagt er, að í stærstu stökkunum,
sem gerðir hafa verið, hafi verið
um 800 tonn af votheyi.
Gert er ráð fyrir, að svona
plastdúkar komi hér á markað
í ár. Það er Agnar Guðnason
ráðunautur, sem skýrir frá
þessu og segir, að gott muni að
eiga svona heystakk handa án-
□
ÁLYKTUN búfj árræktarnefnd-
ar um farmgjöld á fóðurvörum.
ÁLYKTUN
Búnaðarþing ályktar að fela
stjórn Bún. ísl. að vinna að því
við þau skipafélög, sem annast
flutning til landsins á fóðurvör-
um, að þau taki upp aftur þá
reglu að flytja slíka vöru á fram
haldsfragt á hafnir hvar sem er
á landinu.
Samþykkt samhljóða.
Erindi Gísla Kristjánssonar
um geymslu, dreifingu og flutn-
ing kraftfóðurs.
ÁLYKTUN
Búnaðarþing leggur ríka
áherzlu á að hafin verði inn-
flutningur á ómöluðu fóður-
korni og vitnar í því sambandi
í fyrri lið ályktunar frá Búnað-
arþingi 1965 mál nr. 14 og 19.
Nú hefur S.Í.S., sem stærsti
innflytjandi fóðurkorns í land-
inu, hafið undirbúning þessa
máls, og hvetur Búnaðarþing til
þess að málinu verði hraðað.
Jafnframt beinir þingið þeim
tilmælum til innflytjenda fóður
vara, að athugað verði hvort
hagkvæmt mundi þykja að efna
til samstarfs um nauðsynlegar
íramkvæmdir í því skyni að
tryggja sem lægst verð og mest
vörugæði.
Til að ná því marki telur Bún
aðarþing nauðsynlegt að inn-
flutningur fóðurvara verði
frjáls.
Búnaðarþing lítur svo á, að
hér sé ekki einungis um hag
bændastéttarinnar að ræða, held
ur sé þetta þjóðfélagslegt hags-
munamál og mikilvægur liður
í nauðsynlegri viðleitni til að
draga úr verðbólgunni í land-
inu.
Þingið felur stjórn Bún. ísl.,
að fylgja þessum málum fast
eftir.
Samþykkt samhljóða.
um a vorm.
MÓTMÆLI
ÞINGSTÚKA EYJAFJARÐAR
mótmælir því, að ekki skuli
vera fylgt reglugerð um áfengis
veitingar og lögum um helgi-
hald. Þingstúkan bendir á að
veitt héfur verið leyfi, fyrir
skemmtisamkomur hér á Akur-
eyri með áfengisveitingum á
skírdag, á laugardag fyrir páska,
eftir kl. 6 síðdegis, og þrem dög-
um síðar, á síðasta vetrardag,
sem var miðvikudagur, en sam-
kvæmt reglugerð eiga þá ekki
að vera áfengisveitingar í vín-
veitingahúsum.
Þingstúkan harmar þessar
óskiljanlegu undanþágur frá
gildandi lögum og reglugerðum,
og væntir þess fastlega, að þeir
aðilar, sem hér eiga hlut að
máli sjái svo um, að slíkt komi
ekki fyrir aftur.
Þessi tiílágá var samþykkt á
aðalfundi Þingstúkunnar, sunnu
daginn 2. maí 1965, en er nú
birt aftur til áminningar. □
Fyrir Búnaðarþingi lá frum-
varp til laga um Bjargráðasjóð
íslands, samið af fjögurra
manna nefnd, sem til þess var
kjörin. Er þetta mikill bálkur
og segir svo í 1. gr. m. a.:
Bjargráðasjóður íslands er
sjóður til hjálpar landsmönnum
í hallæri, til að koma í veg fyrir
bjargarskort, og til að bæta úr
stórtjóni á mannvirkjum og bú-
fé af völdum náttúruhamfara og
sjúkdóma....
4. gr. hljóðar svo:
Árlegar tekjur Bjargráðasjóðs
eru þessar:
a) Framlag sveitarfélaga, er
skal vera 10 krónur fyrir hvern
íbúa sveitarfélagsins, samkv.
þjóðskrá 1. des. næsta ár á
undan.
b) Framlag ríkissjóðs, er nem
ur 10 krónum fyrir hvern mann,
samkv. þjóðskrá 1. des. næsta
ár á undan.
c) 0,25% af útborgunarverði
til framleiðenda fyrir mjólk, inn
lagða í mjólkursamlög, og 0,25%
af útborgunarverði til framleið-
enda fyrir kindakjöt.
d) Framlag ríkissjóðs, er nem
ur jöfnu framlagi bænda samkv.
c-lið þessarar greinar.
e) Vextir af fé sjóðsins.
Mál þetta var mikið rætt og
komu fram mjög ólík sjónarmið.'
Að síðustu var frumvarpið þó
samþykkt með smávægilegum
breytingum á nokkrum grein-
um þess.
Einnig lá fyrir Búnaðarþingi
frumvarp til laga um búfjár-
tryggingar, samið af sömu
nefnd og frumvarpið um Bjarg-
ráðasjóð.
1. gr. Félagsstofnun og verk-
svið.
Stofna skal félag, er nefnist
Búfjártryggingar íslands, og
skal það vera gagnkvæmt
ábyrgðarfélag vátryggðra.
Staríssvæði félagsins er allt
landið. Heimili þess og varnar-
þing er í Reykjavík.
2. gr.
Félagið tekur að sér vátrygg-
ingu búfjár gegn slysum og öðr-
um vanhöldum eftir ákvæðum
laga þessara og reglugerðar,
sem sett verður samkv. þeim.
3. gr. Um skyldutryggingu bú-
fjár segir meðal annars:
Skylt er að vátryggja hjá fé-
laginu alla nautgripi og sauðfé
gegn dauða af slysum og öðrum
vanhöldum, ennfremur kynbóta
hesta, sem félög um hrossarækt
halda samkv. búfjárræktarlög-
um....
Allsherjarnefnd Búnaðarþings
fékk málið til meðferðar. Klofn-
aði hún um málið og skilaði
tveimur álitum.
Ályktun minnihlutans var svo
hljóðandi:
Búnaðarþing felur stjórn
Bún. ísl. að senda umrætt frum
varp til umsagnar allra búnaðar
félaga í landinu. Verði við það
miðað, að svör búnaðarfélag-
anna hafi borizt fyrir 1. des. n.k.
Verði svör búnaðarfélaganna já
kvæð, þá verði frumvarpið aft-
ur langt fyrir Búnaðarþing árið
1967.
Ályktun þessi var felld með
13 atkv. gegn 9.
Ályktun meirihlutans hefst
þannig:
Búnaðarþing mælir með sam-
þykkt frumvarps til laga um bú-
fj ártryggingar, er stjórnskipuð
nefnd hefur samið, með eftir-
töldum breytingum.
Þessi liður var samþykktur
með 15 atkv. gegn 8.
Þá koma nokkrir liðir um
breytingar á frumvarpinu sem
voru samþykktir með öllum
þorra atkv. gegn 1 og 2 atkv.
Að síðustu segir í ályktun
meirihlutans:
ur til sölu á þeim höfnum í land
inu, sem áburður er fluttur til,
og gerð verði leit að skeljasands
námum og þá sérstaklega við
Austurland.
Samþykkt samhljóða.
Þó telur þingið rétt að leita
umsagnar hreppa búnaðarfélag-
anna um frumvarpið áður en
það verður lagt fyrir Alþingi.
Búnaðarþing felur stjórn Bún.
ísl. að ganga eftir svörum
hreppabúnaðarfélaganna, svo
að þau liggi fyrir áður en næsta
Alþingi kemuiv saman.
Þessi síðasti liður samþykkt-
ur með 20 samhljóða atkv.
Erindi Búnaðarsamb. Austur-
lands varðandi verzlun á áburði.
ÁLYKTUN
Búnaðarþing felur stjórn Bún.
ísl. að beita sér fyfii' því við
landbúnaðarráðherra og stjórn
Áburðarverksmiðjunhaf h.f. að
við stækkun verksmiðjunnar
verði lögð áherzla á að fram-
leiða áburð, sem ekki sýrir jarð
veginn og innihelduf kalk t. d.
kalkammonsaltpétur og bland-
aðan áburð í þeim hlutföllum,
sem ætla má að henti landbún-
aðinum.
Búnaðarþing leggur áherzlu á,
að eftir stækkun verksmiðjunn
ar komi ekki til mála, að haldið
verði áfram framleiðslu Kjarna-
áburðar í sama formi og nú er.
Að öðru leyti endurtekur Bún-
aðarþing fyrri kröfur sínar um:
a) Að áburður sömu tegund-
ar verði seldur á sama verði á
öllum verzlunarstöðum á land-
inu.
b) Að bændur hafi fullt val-
frelsi um þær áburðartegundir,
er sérfræðingar landbúnaðarins
og bændur telja helzt hæfa á
hverjum tíma.
c) Að Áburðarverksmiðjan
h.f. verði þjóðnýtt.
d) Að skeljasandur verðihafð
- HEITT VATN
(Framhald af blaðsíðu 1.)
meira, en þessi dæla nær upp,
má e. t. v. reikna með, að hér
sé um að ræða fjórðung hita-
vatnsþarfarinnar á Húsavík.
Fyrir nokkrum árum verðlagði
Gunnar Böðvarsson hvern sek-
úndulítra af 100 stiga heitu
vatni á eina millj. króna. Hita-
vatnsleitin í kaupstaðnum kost-
ar nú nálega 5 millj. kr. Hið ný-
fengna vatn mun greiða okkur
þennan kostnað.
Tvær holur aðrar, innan við
500 m. djúpar verða nú rann-
sakaðar við fyrsta tækifæri. En
þar gæti einnig verið um heitt
vatn að ræða, sem næðist með
dælum, sagði bæjarstjórinn að
lokum. - Q
- SMATT OG STORT
(Framhald af blaðsíðu 8.)
um og til vara og eitt farþega-
skip. Gömlu skipin hyggja þeir
úrelt, en sennilega seljanleg fyr
ir nokkurt verð. Þeir vilja m. a.
láta athuga tillögur þær um
strandferðir, með sérstöku til-
liti til landshluta, er komið hafa
fram á undanförnum þingum en
ekki hlotið afgreiðslu. Ein.
þeirra tillagna var um sérstakt
strandferðaskip fyrir Norður-
land, er gert væri út frá Akur-
eyri og gengi til Austfjarða og
Vestfjarða en ekki til Reykja-
víkur, en hefði samband við
strandferðaskip að sunnan.
NÁMSLAUNAKERFI
Ingvar Gíslason, Þórarinn Þór-
arinsson og Páll Þorsteinsson
flytja tillögu þess efnis, að
stefnt verði að því að koma á
hér á landi námslaunakerfi fyrir
nemendur við sérfræðinám inn-
anlands og utan og dvalar-
styrkjakerfi fyrir nemendur í
almennum skólum, þegar þeir
geta ekki dvalið á heimilum sín-
um, t. d. í héraðsskólum og
heimavistarbarnaskólum. Hér
er um stórmál að ræða, sem að
vísu mun kosta þjóðfélagið ærin
framlög, en líklegt til framgangs
á komandi árum, ef velmegun
þjóðarinnar vex, enda þegar for
dæmi til staðar í öðrum löndutn.
STYTTRI NÁMSTÍMI
Ef stúdentar og aðrir, er sér-
nám stunda fyrir námslaun og
námslán, sem, að viðbættum
þeim tekjum, er þeir geta með
góðu móti unnið sér inn, nægðu
fyrir kostnaði á námstímanum,
myndi nám þeirra margra taka
skemmri tíma og skuldabyrði
ekki íþyngja þeim að námi
loknu, auk þess sem aðstaða
myndi þá jafnast. Jafnframt er
aðkallandi að gera fjölskyldutn
í dreifbýlinu auðveldara en nu
er, að senda böm sín og ungl-
inga í skóla.
LÍjtÁ