Dagur - 21.05.1966, Blaðsíða 4

i
m
Skriístofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Úivarpsumræðor
ÚVARPSUMRÆÐUR Akurevringa
um stjórnmál bæjarins s.l. þriðju-
dagskvökl hafa verið umtalsefni
manna á milli. Fólk spjaflar um það,
sem þar var sagt og um frammistöðu
einstakra ræðumanna. Sumir reyna
að gizka á hvernig þessum ræðu-
mönnum hafi verið innanbrjósts og
hvernig þeir haldi í raun og veru
sjálfir, að fylgi þeirra sé háttað.
Margir eru sammála um, að fram-
ámenn Sjálfstæðisflokksins óttist fyfg
istap. Þessvegna liafi tveir efstu
menn D-listans verið svo daufir í
dálkinn, sem þeir voru, en Gísli
Jónsson reiður við Dag og að þess-
vegna hafi flokksforustan fengið
konu, sem áður var talin ópólitísk í
eitt varamannssætið. Ýmislegt þykir
líka benda til þess, að Alþýðubanda-
lagið uggi um sinn hag og þessvegna
hafi þeir Ingólfur og Jón fengið
unga manninn úr félagi ungra Sjálf-
stæðismanna í þriðja sætið. Hann
eigi að bæta upp Þjóðvarnarmenn-
ina, sem fóru. Ræðumenn Alþýðu-
flokksins báru sig svo mannalega, að
broslegt þótti, töluðu um 50 ára af-
mæli fiokksins, sögðu að nú væru að
hefjast uppgangstímar fyrir hann og
væri liði hans þegar fylkt til atlögu.
En Alþýðuflokkurinn hefur nú um
fjölda ára lifað og starfað undir
kjörorðinu: Alltaf að tapa. Álitið er,
að Bragi lumi á vitneskju um nokkra
gamla Sjálfstæðisinenn, sem nú ætli
að kjósa A-listann af einhverjum
ástæðum og þessvegna svona drjúg-
ur, en gæti ekki að hinu, sem tapast
á móti. Ræður fulltrúa B-listans
finnst flestum bera þess vott, að þeir
séu bjartsýnir. Þeir hafi heldur ekki
reynt að dylja það á neinn hátt, að
hér sé um hreint framboð Framsókn-
arfélaganna að ræða. í baráttusæti
og fyrsta varamannssæti séu ungir
og vaskir Framsóknarmenn, sem
bærinn þekkir, sem slíka, einbeittir
forsvarsmenn norðlenzkrar félags-
hyggju og framtaks.
í málflutningi Jieirra fimm ræðu-
manna, sem fram komu af flokksins
hálfu kom fram í senn, málefnaleg
fræðsla, Iiófleg en skorinorð gagn-
rýni og sameiginlegt stefnumark.
Þeir leiddu hjá sér pexið, sem sumir
ræðumenn hinna flokkanna lentu í
sín á milli, en svöruðu hiklaust því,
er að Jieim var beint og tilefni gaf
til andsvara, jafnframt Jiví sem þeir
gáfu skýrslu um störf fráfarandi bæj-
arstjórnar, gerðu Jieir grein fyrir at-
vinnulífi bæjarbúa og helztu verk-
efnum komandi ára Iiér í bæ og Jrýð-
ingu landsmálanna fyrir bæinn. □
Séð yfir verksmiðjuliverfi samvinnumanna við Glerá.
(Ljósm.: E. D.)
VOR A AKUREYRI
ÞRÓTTUR MANNSINS.
Hér í höfuðstað Norðurlands,
sem er í fámennara lagi miðað
við heiðurssæti sitt, má það ekki
gfeymast, að í manninum býr sá
máttur, sem furðu miklu getur
I til vegar komið, og að árangur-
3 inn af starfi mannkynsins er
I ekki nema að nokkru leyti háð-
\ ur þeim ytri skilyrðum, sem
í fyrir liendi er á hverjum stað.
í Þéss vegna liafa menn sums-
< staðar í hrjóstrugum löndum
íi með óblíðu veðurfari komizt
| lengra á framfarabrautinni en
) aðrir, sem heima eiga í löndum
| hinnar eilífu sumarveðráttu, þar
3 sem akrar og aldingarðar eru
j sjálfsánir. Það sem á skorti gjafir
J náttúrunnar, héfur verið unnið
’ upp með því, sem í manninum
býr og þar hefur náð þroska.
►
SKÓLAR OG MANNRÆKT.
Akureyri er skólabær og að
því mun stefnt, að hún verði
það í enn ríkara mæli en nú.
Skólarnir á Akureyri eru,
eða eiga a. m. k. að vera,
ásamt heimilunum, gróðrar-
stöðvgr mannræktarinnar í þess
um bæ og víðar. íþróttahús,
íþróttasvæði og öll íþróttaað-
staða innan bæjar og utan eru
einnig gróðrarstöðvar. Og slík-
ar gróðrarstöðvar eru fleiri:
Bókasöfn, og önnur fræðasöfn,
kirkja, samkomusalir, þar sem
iðkuð er list og liennar not-
ið, liús þjóðskáldanna þar
sem minningin vakir um
það, sem snjallast var hugsað
og ort á þjóðtungu vorri. í slík-
um gróðrarstöðvum dafna hinir
ungu meiðir og hinir eldri endur
nærast, en við tekur síðan það
líf og það starf, sem ber árang-
ur eftir Jieim þroska, sem náð
varð. Þar á þekkingin að auka
meðfætt afl, þar á að þjálfa liug
og hönd og þar á að auka verk-
liug og lífsfögnuð, sem ekki
þarfnast gleðilyfja.
HVER VERÐUR FRAMTÍÐ
MENNINGARMÁLA?
Á þessu sviði eru mikil verk-
efni framundan á komandi ár-
um: Að auka og efla gróðrar-
stöðvar mannræktarinnar í
þessum bæ. Við, sem vonumst
eftir að lifa árið 1980, og það
vonum við líklega mörg hér í
bæ, getum a. m. k. .reynt að
gera okkur í hugarlund, livað
þá verði komið í kring eða eigi
að geta verið, ef hér verður þró
un til réttrar áttar. Sjálfsagt
verður Amtsbókasafnið þá búið
að starfa mörg ár í hinni veg-
legu bókhlöðu, sem nú er í smíð
um. íþróttahöll æskulýðsins,
sem undanfarin ár hefur verið
draumur eða hugsjón, en nú
tekin ákvörðun um, fyrir mörg-
um árum orðin að veruleika.
Leiklist, tónlist og myndlist bú-
in að eignast sína miðstöð hér
í bæ með salarkynnum við hæfi.
Náttúrugripasafn og minjasafn
komin á þá sýningarstaði, að
þau geti notið sín að fullu sem
menningarstofnanir og vaxið.
Nýtt menntaskólahús risið á
þeim stað, sem nú er og kenn-
aradeildin tekin þar til starfa.
Vaxandi iðnskóli á grundvelli
þeirrar aðstöðu, sem nú er ver-
ið að byggja upp í samræmi við
nýja alvinnuhætti. Tækniskóli
Akureyrar orðinn fastur í sessi
og garðyrkjuskólahugmyndin,
sem nú á undir högg að sækja,
komin í framkvæmd. Vera má,
að mönnuin verði þá heldur
ekki, eftir 15 ár, farin að finn-
ast það nein goðgá, að hér
starfi ein eða fleiri háskóladeild
ir eins og í Færeyjum, þar sem
íbúar eru álíka margir og á
Norðurlandi, og að í ljós verði
komið, að ofurlítil samkeppni á
því sviði gæti verið menntalífi
þjóðarinnar lioll, ef ekki nauð-
synleg.
VERKEFNI KOMANDI
KYNSLÓÐA.
Ef til vill mætti þá emnig
vænta þess, að um 1980 hafi at-
vinnulíf Akureyringa og
mennta- og menningarstofnanir
bæjarins þegar skapað þau við-
fangsefni, sem til þess þarf að
drýgri hluti en nú af þeim liópi
atgervismanna, sem héðan fer úr
skólum bæjarins til framhalds-
menntunar innanlands og utan,
komi hingað aftur til starfa og
gerist brautryðjendur nýrrar
framsóknar á Akureyri og um
gervallt Norðurland áður en 20.
öldin gengur úr garði. Þar er sú
sveit, sem illt er án að vera, ef
velli skal halda til aldamóta, en
J>á verða Akureyringar, eftir-
reikningsreglunni í fyrri grein,
orðnir helmingi (100%) fjöl
mennari en þeir eru nú.
í sambandi við vaxandi að-
hlynningu að sjúkum, hrumum
Unga fólkið er
„auðlegð íslands”
HAUKUR ÁRNASON sagði í útvarpsumræðunum: „Hugs-
andi, traust, athafnasamt og menntað ungt fólk er auðlegð
fslands. Tæknikunnátta, verkleg menning og félagsþroski er
skilyrði hagkvæmrar nýtingar auðlinda. En búseta fólksins
í landinu öllu er þjóðarnauðsyn. Uppbygging menningar og
menntamiðstöðva er styrkasta stoð þess, að svo megi verða.
Tækniskóli fslands væri á Akureyri cf landinu stjórnuðu
þjóðlegir bjartsýnismenn“, — Haukur sagði líka, að starfs-
árangur undirbúningsdeildar tækniskólans hefði reynzt betri
hér en í Rcykjavík. Ilin tilvitnuðu unimæli hans eru rökföst
og snjöll.
Þá reynir á háltvísi kvenna, er hún bregzt körlum
segir ungfrú GUÐRÍÐUR EIRÍKSDÓTTIR,
skólastýra á Laugalandi
og vanheilum hér í höfuðstað
Norðurlands, verður væntan-
lega einnig vaxandi þörf fyrir
starfskrafta úr hópi hinna sér-
lærðu menntamanna héðan og
starfsskilyrði batnandi. Fjórð-
ungssjúkrahúsið hér mun
stækka og er sú stækkun í und-
irbúningi, en því aðeins verður
það þó hlutverki sínu vaxið, að
þangað komi eftirleiðis, eins og
hingað til, það starfslið, er ekki
stendur öðrum að baki. Akur-
eyri mun þá, ef rétt horfir, hafa
eignazt sína nýju heilsuverndar-
stöð, og sitt séríbúðarhverfi fyr-
ir aldrað fólk, sem þarf að njóta
hæfilegrar hvíldar eftir unnin
störf í þágu samfélagsins. Og
enn mætti á þessu sviði og öðr-
um lialda áfram að skoða sig
um í skuggsjá þeirrar framtíð-
ar, sem bjartsýnir menn vonast
eftir og vilja helga krafta sína
til að skapa.
Og hvar á þessu landi ættu
menn að hafa rétt til að vera
bjartsýnir — ef ekki við Eyja-
fjörð á vori? □
H USM.F.ORA FR.EÐSLAN við
Eyjajjörð á sér . langa sögu og
me.rjia, póll ekld verði hún rakin
hér. Þar urðu enn pdttaskil með
stojnuh þess skóla, scm jyrir mí-
lega 30 árum tóh lil slurja ágömlu
skólasetri, Laugalandi í Önguls-
staðahreþþi, og slarfar þar enn.
Húspiœðraskólinn á Laugalandi
hejur jajnan verið vel sóttur. Við
hann liafa starfað margar ágœlar
kennsluhonur og einnig liejur
hann notið jyrirgrciðslu og
kennslu séra Benjamins Kristjáns-
sonar, scm löngum hefur vcrið
skólanefndarformaður þessa skóla.
Eg skraþþ fram i Laugaland i
fyrradag þcirra erinda að talia
myndir af námsmeyjum og kcnn-
urum, sem þá stundina voru við-
staddir, og að rœða við forstöðu-
konuna um stund, en hún er cf-
laust yngsta forslöðukona i hús-
mccðraskólum þessa lands, aðeins
22 ára gömul. Ilún heitir Guð-
ríður Eiriksdótlir frá Kristnesi i
Eyjafirði. Varð kennari við
skólann bcint frá húsmceðrakenn-
araþrófi, en er nú forstöðukona.
ILún svaraði'góðfúslega nokkrum
sþurningum blaðsins.
Ertu orðin hér fastráðin for-
stöðukona, ungfrú Guðríður?
Nei, cg tók aðeins að mér stjórn
skólans í forföllum forstöðukon-
unnar, Lenu Hallgrímsdóttur.
Hvað eru nemendur margir
í vetur, og hverjir kenna?
Námsmeyjar eru núna 38 tals-
ins og við erum fjórar kennslu-
konur. Auk mín: Emelía Kofoed-
Hansen, sem kennir heimilisstörf,
Rósa Finnsdóttir, sem kennir
handavinnu og Sigrún Gunnlaugs-
dóttir, sent kennir vefnað. Auk
þess er séra Benjantín ICristjáns-
son stundakennari skólans og að-
stoðarstúlka Hólmfríður Guð-
mundsdóttir. Skólanum lýkur 15.
júní.
Hve gamlar eru námsmeyj-
arnar yfirleitt?
Skólinn tekur ekki yngri stúlk-
ur en 17 ára. Þær elztu nú eru tví-
tugar. 1 fyrra voru nokkrar eldri.
Er ekki óþægilegt að kenna
þeim, sem eru eldri en kenn-
arinn?
Það fer ekki eftir aldrinum,
segir ungfrú Guðríður, heldur
þroska og skapgerð nemandans,
hvort kennslan" er áuðveld eða
ckki.það cr :nj ýln'íu leytiskemmti-
legra að kenna þroskuðum stúlk-
um. Hins vegar ér auðveldara að
hafa álirif á þær sem óþroskaðri
eru og stundum líka nauðsynlegra.
Eru stúlkurnar ekki flestar
trúlofaðar?
Nokkrar eru opinberlega trú-
lofaðar, og þangað til stúlkurnar
opinbera hvílir auðvitað leynd .yf-
ir þeirra einkamálum svo sem vera
bcr. En þær koina ekkert frekar í
skólann, sem þannig hafa ákveðið
framtíð sína og ætla cf til vill að
stofna heimili strax að skóla lokn-
um. Þær' koma til þess að öðlast
hcr nauðsynlega menntun, sem
kernur sér vel á mörgum sviðum,
og hún opnar einnig leiðir til
meira náms. Stúlkurnar. komast
hér líka í skóla án verulegrar und-
irbúningsmenntunar, skólatíminn
ýmiss konar samvinnu milli hinna
eyfirzku skóla. Skólastaðinn þarf
að velja á ,,heitum“ stað, og við
eruin svo lánsöm að eiga slíka
staði og getum valið um.
Samtalinu er lokið og blaðið
þakkar ungfrú Guðríði Eiríks-
dóttur, yngstu skólastýru landsins,
fyrir hin ágætu svör.
E. D.
'S* 'y* 'y* 'j* 'y* Vöf* '/*?*'S*'/*'S* 'S*'S*'ý* 'S*'S*'S*'S*'/*'J
f 1
Onga fólkið sækir fram og |
styður Franrsóknarflokkinn.
ÞAB KÝS B-LISTANN
*r$ *r'/*rv*rv*r':*r'*r', *rv*rr*rf>*rt *r*/*rv*r*,
Vií verSum á knýja Iram breylla
stelnu gagnvart landsbyggðinni
Guðríður Eiríksdóttir.
er aðeins einn vetur eða níu mán-
aða skóli, en allt þetta styður að
góðri aðsókn húsmæðraskólanna.
Hvernig er að stjóraa 40
kvenna hópi?
í heimavistarskóla skapast meiri
samstaða nemenda en í öðrurn
skólurn. Hér eru nemendur og
kennarar undir sarna þaki og eiga
fleira sameiginlegt en í heiman-
gönguskólum. Sumir tala um
„klaustur" í sambandi við hús-
mæðraskóla. Það má til sanns veg-
ar færa að því leyti, að hér verða
nemendur að fylgja ákveðnum
reglum og þeir verða líka að læra
að taka tillit til annarra. Flestar
stúlkur ltafa gott af því, jafnvel
af strangari reglum en hér gilda.
Það verða allir að neita sér um
eitt og annað í lífinu og temja
sjálfan sig, til þess að öðlast það
síðar, sent mjklu meir er um vert.
Hvort erfitt sé að stjórna nemend-
um má svara á margan veg. Mér
finnst gaman að því að starfa með
ungum stúlkum. Þau störf ganga
oftast betur„ sent eru gleðigjafi í
sjálfu sér, þótt við erfiðleika sé að
glíma öðru hverju.
Verðið þið ekki siundum fyr-
ir óvelkomnum heimsóknum?
Venzláfólk og vinir nemenda
eru alltaf velkonmir í skólann.
En okkur er ekkert um það gefið,
þegar út af bregður með kurteis-
ina, þegar t. d. drukknir menn
heimsækja þetta kvennaheimili
okkar. Slíkt er frekleg móðgun við
skólann og ökkur allar. í þessu
efni veltur mest á því, hvernig
nemendurnir sjálfir bregðast við.
Það reynir jafnan mikið á liátt-
vísi kvenna, þegar hún bregzt
karlmönnunum.
Finnst þér ekki nauðsynlegt
að koma upp héraðsskóla í
Eyjafirði?
Jú, það finnst tnér nauðsynlegt
og alveg ..sjálfsagt, og hafa síðan
OG ENN ræðir blaðið við ungt
fólk, fyrst við þrekinn niann og
nálega tveggja metra lráan,
kunnan liljómsveitarstjóra, bind
indismann og tónlistarkennara.
Þessi maður er Ingimar Eydal,
borinn og barnfæddur Akur-
eyringur, fjölskyldufaðir hér í
bæ en nú í vetur kennari við
Tónlistarskóla Dalvíkur og
barna- og unglingaskóla þar.
Hvernig líkar þér starfið á
Dalvík, Ingimar?
Mjög vel, kennslan við Tón-
listarskólann á Dalvík og söng-
kennslan við barnaskólann hef-
ur verið ánægjuleg og aðsókn
að Tónlistarskólanum töluvert
rnikil því hátt á fjórða tug nem-
enda stundar þar píanó- og
orgelleik. Við erum tveir, sem
þar kennum, Gestur Hjörleifs-
son og ég.
Þú ert kunnugur skenuntana-
lífinu liér í bæ?
Já, og mér finnst skemmtana-
lífið hér á Akureyri vera spegil-
mynd af skemmtanalífi hér á
landi, hvorki betra né verra. En
hér vantar tilfinnanlega vínlaus
an skemmtistað fyrir ungling-
ana. Rekstur hans þyrfti að
vera miklu leyti í höndum ungl-
inganna sjálfra, en undir eftirliti
Æskulýðsráðs. Æskulýðsráð og
unglingaklúbbar hafa gert tölu-
vert í þessa átt, en þyrfti að
vera meira.
Hver er skoðun þín á þjóðmál
unum eins og þau eru um þess-
ar mundir?
Við eigum við stærra og erfið
ara byggðavandamál að stríða
Ingimar Eydal,
en nokkur þjóð. önnur, og er
ekki annað sýnilegt, en að stjórn
arvöldin geri allt sem þau geta
gert til þess að auka þennan
vanda. Iðngreinar eru teknar
kverkataki til að losa vinnuafl
í þágu Swiss Alupiiníum. Og
hræddur er ég um, að állar stór-
framkvæmdirnar á. Suðurlandi
reynist landsbyggðinni þungar í
skauti, — verði landsbyggðinni
Bílasímar B-listans
BIFRÖST SKIPAGÖTU 18
SIMAR: 1-12-44 og 2-14-36
Fyrir Glerárhverfi:
SKRIFSTOFAN LÖNGUHLÍÐ 2
SÍMI1-23-31
Gjörið svo vel að nota bíla B-listans.
KJÓSIÐ SNEMMA. - xB-LISTINN.
meiri blóðtaka en hún þolir.
Framkvæmdir samvinnusamtak
anna, sem gerðar eru í þágu
landsbyggðarinnar, eru heftar,
svo sem vörudreifingarmiðstöð
hér í bæ, sem byrjað var að
byggja vegna Norðurlands alls,
en fjármagn fæst ekki til. Það
er eins og aldrei beri á slíkum
fjárskorti í Reykjavík.
Finnst þér Norðlendingar
nægilega vel á verði gagnvarí
liöfuðborgarvaldinu?
Nei, því er nú verr. Það er
aumt hlutskipti ýmissa
framámanna hér í bæ, sem
annars eru sæmilega af guði
gerðir, að vera aðeins bergmál
af annarlegum áróðri að sunn-
an, gera sig jafnvel minni menn
með því að verða opinberlega
tvísaga í þýðingarmiklum mál-
um til að þóknast stjórnmála-
foringjum að sunnan. Við lands-
byggðarbúar þurfum að mynda
einskonar breiðfylkingu og
mynda á þann hátt þróttmikið
viðnám, snúa vörn í sókn. Með
því að standa saman er hægt að
knýja fram breytta og skynsam
legri stefnu stjórnarvalda gagn-
vart landsbyggðinni en nú er.
Með þetta í huga munu margir
kjósa þann stjórnmálaflokk,
sem bæði er stærsti stjórnmála-
flokkurinn í þessu kjördæmi og
eini landsbyggðarflokkurinn hér
á landi — Framsóknai’flokk-
inn, segir Ingimar Eydal oð lok-
um og þakkar blaðið fyrir ákveð
in og greinargóð svör. E. D.
*IIIIIIIIIIIIIIIIIIII|II|||I|||||MIIIIIIII|||||||||||||||||||||||.
| Akureyringar! Hjálpið I
| stjórnarþingmönnum I
I kjördæmisins til að I
I hrisfa af sér hand- I
| járnin með því að j
I kjósa B-LISTANN. I
| Annars sitja þeir áfram I
| í járnum og gefa ekki j
I unnið með |
! Norðlendingum. i
IIMIMIIUIM