Dagur - 21.08.1968, Blaðsíða 5

4
5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrg'ðarmaSur:
ERUNGUR DAYÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Kjðrdæmis-
þing
KJÖRDÆMISÞING Framsóknar-
manna í Norðurlandskjördæmi
eystra verður haldið á Laugum um
aðra helgi, svo sem auglýst hefur
verið.
Verkefni þessa þings eru að venju
mörg og mikilvæg, bæði verður f jall-
að um héraðamál og landsmál. Mik-
illar óánægju gætir nú meðal lands-
manna í öllum stjómmálaflokkum
um stjóm landsins og störf hinna
pólitísku flokka, m. a. kom alvar-
leg ábending um þetta ljóslega fram
í forsetakosningunum í sumar. Þá
hafnaði þjóðin eindregnum óskum
ráðherranna og yfirlýstum vilja
þeirra og aðalstjómarblaðsins. Þessu
líktu sumir við hálfgerða uppreisn
gegn stjóm landsins og núverandi
pólitískum vinnubrögðum flokk-
anna. Hvað, sem um þessar kosning-
ar má segja, virðist liggja ljóst fyrir,
að ný viðhorf hafa skapazt, er þá
komu greinilega í ljós. Eflaust ræðir
þingið hin nýju viðhorf, og lýsir
vilja sínum um meðferð efnahags-
og atvinnumála, sem mjög em
ískyggileg um þessar mundir. Kal og
aflaleysi á síldarmiðum em mikil
vandamál, sem rædd em hvar sem
ábyrgir menn hittast.
Það liggur fyrir Alþingi í vetur,
að afgreiða 4 ára vegaáætlun fyrir
næstu 4 ár. í haust á vitamálastjóri
að skila 4 ára áætlun um hafnar-
framkvæmdir í landinu og skiptir
miklu að þessi mál verði sæmilega
leyst. Enn bíða menn Norðurlands-
áætlunar, sem margsinnis hefur ver-
ið lofað en ekki efnt. Jafnvel ráð-
herraloforð hafa brugðizt, hvað þá
gaspur annarra manna. Vaxandi
erfiðleikar á flestum sviðum þjóð-
mála, bæði vegna stjómleysis og utan
aðkomandi áhrifa, kalla á ráð viturra
manna.
Ráðamenn þjóðarinnar viður-
kenna nú erfiðleikana en virðast
ekki þeim vanda vaxnir að mæta
þeim, né heldúr að fá þjóðina til þess
að sameinast um nauðsynleg úrræði.
Opinberlega hefur verið spurt um,
hvort vænta megi kosninga eða breið
ara samstarfs í stjórn landsins. Svör
hafa verið loðin. En víst er það, að
þjóðin er orðin þreytt á þeirri ríkis-
stjóm, sem lengi og of lengi, hefur
setið á valdastóli og virðist keppa að
því öðm fremur að sitja lengur en
sætt er á meðan undirstöður efna-
hagsmála bresta hver af annarri. □
- Gróður er gulli befri
(Framhald af blaðsíSu 1).
farið með gamanmál og lesin
kvæði.
í takmarkaðri blaðagrein er
auðvitað ekki hægt að rekj a
gang sýningarinnar frá degi til
dags. Búfjársýningamar dag
hvem vöktu að sjálfsögðu
feikna athygli, enda margt
góðra gripa að sjá þótt Norð'-
lendingar ættu þar lítinn þátt
(öryggisástæður vegna sjúk-
dóma). Góðhestar, kynbóta-
hross, úrvals kýr, risavaxin kyn
bótanaut og holdanaut, sauðfé,
svín, fiðurfénaður, hundar, svo
og meindýr og tilraunadýr af
nagdýraættum. Allt var þetta
forvitnilegt. Góð verðlaun voru
veitt fyrir úrvalsdýr, einnig
keppti fólk í starfsíþróttum og
daglega fór fram sýnikennsla í
matreiðslu og framreiðslu.
£>rjú atriði, sem ekki voru
talin stór eða merkileg, en
vöktu þó mikla og verðskuldaða
athygli, vil ég aðeins nefna. Hið
fyrsta var keppni unglinga í
uppeldi nautgripa. Keppendur
leiddu gripi sína, kyngóða og
nokkuð vaxna, afburða vel
fóðreða og hirta um sýningar-
svæðið á jafn auðveldan hátt og
vel tamin hross og Ihlutu laun
að verðleikum. Þá voru þama
tvennskonar dýraiþróttir. Öku-
maður í léttikerru sem myndar-
legum hesti var beitt fyrir, brun
aði um völlinn. En íslendingar
hafa ekki komið á kappakstri í
þessari grein, eins keppnissjúk-
ir og þeir þó eru og með sin fá-
brotnu mót, sem kennd eru við
hesta. Og í þriðja lagi sýndi
bóndi einn úr Gilsfirði hvemig
nota má fjárhunda við smala-
mennsku. Munu hundarnir
skozkir, hreinkynja fjárhundar.
En bændastéttin á, hér á landi,
eftir að læra að láta hunda létta
störfin svo um munar við sauð-
fjárræktina.
Ræktun grastegunda er undir
staða alls búskapar í landinu.
Landið er gott grasræktarland.
Um síðustu aldamót er talið, að
túnin hafi verið um 17 þús.
hektarar að stærð og að miklu
leyti þýfð. Nú eru þau talin
vera 104.700 ha. En á árunum
1942—1966 að báðum meðtöld-
um var nýrækt nær 70 þús. ha.
En á sama tíma hafa 120 þús.
ha. lands verið þurrkaðir með
vélgröínum skurðum.
Töðufallið 1965 varð rúmlega
3.7 millj. hesta og úthey 93 þús.
hestar en hefur heldur minnkað
síðan, þrátt fyrir stækkim tún-
anna. Veldur því eflaust kóln-
andi veðrátta þessi árin, auk
sérstakra áfalla, t. d. af völdum
kalskemmda er allir þekkja.
Nautgripir vom á síðasta ári
taldir 54.530 og hefur nythæðin
aukizt úr 1800 kg. á ári upp í
3000 kg. miðað við 4% feita
mjólk á síðustu áratugum.
Elzta mjólkursamlagið var
stofnað af samvinnumönnum í
Eyjafirði en nú eru þau 19 tals-
ins og taka á móti 100 þús. tonn
um en mjólkurframleiðslan alls
er talin 121 þús. tonn á landinu
öllu.
Sauðfé er nú nær 850 þús.,
vetrarfóðrað og var kindakjöts-
framleiðslan árið 1967 talin
13.436 tonn. Frjósemi ánna hef-
ur aukizt til mikilla miuia og
fóðrun er orðin allt önnur og
betri en hún áður var. Þar sem
svo hagar til er þó enn treyst
mjög á vetrarbeit og þá ekki
fóðrað til hámarksafurða.
Árið 1967 voru hross 35.490 í
landinu og hafði fjölgað. Hlut-
verk þeirra eru þó orðin smá,
miðað við það, sem fyrrum var.
í þéttbýli hefur reiðhestum
mjög fjölgað hin síðari ár. Kjöt-
framleiðsla í þessari búgrein er
töluverð, en sumum finnst henni
ofaukið nú.
Vélvæðing landbúnaðarins er
mikil, samhliða aukinni ræktun.
Bústærðin er stöðugt vaxandi,
enda verður miklum og nauð-
synlegum vélakosti naumast við
komið á hagkvæman hátt nema
á stærri búum. Tilraunastöðv-
arnar, sín í hverjum landsfjórð-
ungi gefa markverðar bending-
ar um ræktun lands, búnaðar-
skólamir, norðhn og sunnan,
mennta bændaefnin. Samvinnu
félögin, sem bændur höfðu for-
ystu um að stofna, hafa annazt
vinnslu og sölu búsafurða og
annast ómetanlega fyrirgreiðslu
við bændastéttina um land allt.
En öllum þessum þáttum land-
búnaðar voru gerð góð skil á
landbúnaðarsýningunni og þró-
un landbúnaðar í myndum,
máli og með sýningargripum af
ýmsu tagi.
Á sama tíma og fólki, sem
vinnur við landbúnaðarstörf hef
ur fækkað, bæði beint og hlut-
fallslega, hefur framleiðsla bú-
vara aukizt risaskrefum, vegna
stóraukinnar ræktunar, vél-
væðingar og kynbótastarfs og
það er einmitt þetta, sem land-
búnaðarsýningin segir svo ljóst
í öllum aðal sýningardeildum.
Án landbúnaðarframleiðslu gæti
þjóðin ekki lifað í landi sínu.
Landgræðsla, skógrækt og
fiskirækt áttu deildir á landbún
aðarsýningunni, ennfremur
Sölufélag garðyrkjumanna og
einstakir garðyrkjubændur. Það
voru ekki aðeins blóm, tré og
grænmeti, sem skörtuðu í þess-
rnn deildum, heldur líka 13
punda lax og fjöldi stærri og
smærri fiskar af laxakyni og var
allur sá afturmjói fénaður við
beztu heilsu. En á sviði land-
græðslunnar standa málin svo,
að enn blæs meira upp en græð-
ist og má því betur ef duga skal,
þrátt fyrir feikna mikil störf
Landgræðslunnar. Um skóg-
ræktiná er ekki þörf að ræða,
því hún blasir við hverjum, sem
sjón hafa og þar eru verkefnin
ótæmandi. Fiskirækt er aðeins
í byrjun, en landið býr yfir
miklum möguleikum í fiskirækt
í ám og vötnum og enn er mest-
(Framhald af blaðsíðu 8).
inni. Dapurleg þótti mönnum
aðkoman, vægast sagt. Svo lé-
leg er hirðingin í þessum fom-
fræga reit, að til vansæmdar er.
Komið var einnig að grunni
hinnar eldri Akureyrarkirkju í
innbænum, norðan Minjasafns-
ins. Þar er umferð mikil og í
brekkunni þar upp af stunda
unglingar ýmiskonar akstur
ökutækja, skemma gróður og
eiga slys yfir höfði sér. Sumir
vilja láta girða eða friða með
öðrum hætti grunn hinnar
gömlu kirkju og girða brekk-
una svo óæskileg' og hættuleg
umferð spilli ekki meira gróðri
en orðið er.
Gripahús Akureyringa í bæj-
arlandinu er þrotlaust umræðu-
efni manna. Búfjáthald er að
sjálfsögðu látið víkja fyrir
byggð bæjarins og eru skepnu-
eigendur því á stöðugum flótta
með hús sín og húsdýr. Því mið
ur eru mörg gripahúsin, ef hús
skyldi kalla, byggð án leyfis á
ódýran hátt. Þetta er auðvitað
alveg fráleitt og bænum ekki til
neins sóma. Hann þarf að skapa
aðstöðu, þar sem búfjáreigendur
geta byggt góð hús yfir búfé sitt
og fóður, óhræddir um að þurfa
að flytja á næsta ári. Þessa er
ur hluti heitrar gufu og vatns
ónotaður.
Áburðarsala ríkisins í Gufu-
nesi seldi kjarna fyrir 110 millj.
í fyrra. Garðyrkjuskóli ríkisins
menntar garðyrkjumenn. Land-
nám ríkisins hefur veitt aðstoð
á 943 stöðum, til almenns bú-
rekstrar, til garðyrkjubýla og
til að endurbyggja eyði'býli Bú-
reikningaskrifstofa landbúnaðar
ins var stofnuð 1936. Grænmetis
verzlun landbúnaðarins tók til
starfa 1956 og samband eggja-
framleiðenda hefur starfað um
tvo áratugi.
Sláturfélag Suðurlands er
sextug stofnun og nær yfir allt
Suðurland og Borgarfjörð. Það
annast slátrun og sölu búsafurða
og hefur 12 smásöluverzlanir í
Reykjavík.
Kaupfélag Eyfirðinga, stofnað
1886, sýndi sérstaklega fram-
leiðslu frá Kjötiðnaðarstöð
sinni, sem nú hefur t. d. 15 gerð
ir niðursuðuvara á markaðin-
um. Samband íslenzkra sam-
vinnufélaga, sem er skipt í 8
aðal deildir og er samband 54
kaupfélaga, setti sinn svip á sýn
inguna og var véladeildin fyrir-
ferðamest.
Bættir eru bændahættir heit-
ir nýútkomin bók, 28 ritgerðir
kunnra búvísindamanna og bún
aðarfrömuða um landbúnað.
Bókaútgáfan Þorri gaf út. Fleiri
voru þar bókaútgefendur, m. a.
Bókaforlag Odds Björnssonar á
Akureyri. En það gaf út hina
miklu fóðurfræði, sem enn er til
sölu og er mjög víðtæk kennslu
og fræðslubók um fóðrun hús-
dýra.
Hér á sérstaklega við að
nefna sýningu Iðnaðardeildar
SÍS, sem sýndi margskonar iðn
að samvinnumanna á Akureyri.
Skófatnaður, ullar- og leður-
vörur. Og ekki má gleyma gráu,
fallegu pelsunum, sem eru full-
unnir og saumaðir í Svíþjóð.
Einn slíkan hlaut 50 þús. gest-
urinn á laugardaginn.
Það yrði of langt mál að lýsa
öllu því, sem bar fyrir gests
augað í Laugardalshöllinni. En
ef 80 þúsundir sýningargesta
hafa ekki meiri skilning á mál-
um landbúnaðarins og stöðu
bændastéttarinnar í þjóðfélag-
inu að sýningu lokinni, þá er
vonh'tið um fræðsluárangur og
aukinn skilning. □
nú gefinn kostur en ákveðið að
fjarlægja skuli öll gripahús og
aðrar óæskilegar byggingar í
vissum bæjarhlutum, einkum á
Oddeyri. Hótað hefur verið
brottflutningi þessara bygginga
í nokkur ár en ekki gengið eftir
að samþykktum þar um væri
fram fylgt.
Þetta viðvarandi vandamál
þarf að taka fastari tökum en
gert hefur verið eða banna allt
búfjárhald. Kofa- og skúrabú-
skapur, eins og hann er hér
algengur, á ekki heima í þétt-
býli. En snyrtileg hesta- og
kindahús, með fóðurgeymslum
og góðum girðingum ættu eng-
um að vera til ama, og geta átt
fullan rétt á sér, jafnvel þar sem
byggð er annars þéttust, ef hirð
ing og allur aðbúnaður er við
hæfi.
Margir telja sér það sálubót
að eiga kindur eða hesta í kofa,
annast hirðingu í tómstundum á
vetrum og heyja handa þeim á
sumrin. Þessi hópur manna er
of stór til að svipta megi hann
þessari ánægju, ef annað er
hægt. En reglum um byggingar
og lágmarkskröfum samfélags-
ins um hreinlæti verður þessi
hópur búandmanna að virða í
verki. □
- í ÖKUFERÐ MEÐ FEGRUNARFÉLAGINU

Knattspyrnufélag Akureyrar eða KA eignaðist þessa byggingu fyrir nokkru og flutti á væntan-
legan íþróttavöll sinn vestan við þéttbýli bæjarins. I fyrradag þegar blaðamaður ók þar um, var
búið að brjóta allar rúður hússins, um 30 að tölu, ennfremur skorið gler, þar geymt, sem átti að
nota til áð tvöfalda glerið í gluggunum. (Ljósm.: E. D.)
Firmakeppni KRA1968
REGLUR OG FYRIRKOMULAG
1. Öllum fyrirtækjum á Akur-
eyri er heimil þátttaka.
2. Fyrirtækjum er ekki heimilt
að hafa virka meistaraflokks-
menn KRA í liði sínu.
3. Keppnisfyrirkomulag: Leik-
tími er 2x30 mín. Leikhlé 5
min. Keppt er í fjórum fjög-
urra liða riðlum. Stig ráða
úrslitum, en séu stig jöfn,
ræður hagstæðari markatala.
Séu stig og markatala jÖfn
ræður hlutkesti. Sigurvegar-
ar í hverjum riðli taka þátt í
undanúrslitum og keppa um
fyrsta til fjórða sæti, þannig
að sigurvegarar í fyrstu um-
ferð undanúrslita keppa síð-
an um fyrsta og annað sæti
Firmakeppninnar en hin sem
báru lægri 'hlut, um þriðja og
fjórða sæti. Skilji lið jöfn í
undanúrslitum, ræður víta-
spymukeppni.
Þrjú Akureyrarmet sett
Á NÝLEGA höldnu unglinga-
meistaramóti stökk Halldór
Matthiasson Ak. 1.80 m. í há-
stökki, sem er Akureyrarmet
- SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 1).
faldan vinnutima miðað við
aðra þegna, en beri þó aðeins úr
býtum sem svarar lægst Iaun-
uðum verkamönnum og sumir
telji þá ómaga á þjóðfélaginu!
Þjóðfélagið verði stöðugt fátæk-
ara á meðan það heldur uppi
kúgun á einni stétt.
ALLTAF FER OKKUR FRAM
í gamla daga lágu þungar refs-
ingar við hestastuldi. Nú er ekki
í tízku að grípa hest ófrjálsri
hendi til að skjótast bæjarleið,
en þess í stað stela menn bíl-
um, svo sem vikulega og stimd-
um daglega er sagt frá í útvarpi.
Og enn færa menn sig upp á
skaftið. Fyrir skömmu var lítilli
flugvél stolið í Reykjavík,
henni ekið út úr flugskýli og
síðan flogið á henni ehia klukku
stund yfir Reykjavík. Flug-
maðurinn var ölvaður. Hann
lenti án slysa.
og á innanfélagsmóti 10. ágúst
setti Barbara Geirsdóttir Ak.
Akureyrarmet í 400 m. hlaupi,
74.2 sek. og Þorgerður Guð-
mundsdóttir setti UMSE-met í
sömu grein, 72.2 sék.
í fyrrakvöld setti Barbara
svo Akureyrarmet í 800 m.
hlaupi á 2 mín. 44.8 sek, sem
jafnframt er mjög nálægt ís-
landsmeti. Ingibjörg Sigtryggs-
dóttir jafnaði Akureyrarmet í
langstökki kvenna, stökk 4.71 m.
4. Keppt er um farandgrip
Firmakeppninnar — Stýris-
hjólið. —
Dregið hefur verið í riðla og
er leiktafla í fyrstu umferð sem
hér segir.
Miðvikudaginn 21. ágúst.
1. riðill kl. 7.30 e. h. Starfs-
menn bæjarfógeta — Starfs-
menn POB.
1. riðill kl. 8.35 e. h. Verk-
smiðjur SÍS — Starfsmenn
Tryggva Sæmundssonar.
Fimmtudagur 22. ágúst.
2. riðill kl. 7.30 e. h. Valbjörk
— KEA.
2. riðill kl. 8.35 e. h. Vatns-
veita Ak. — Slippstöðin.
Föstudagur 23. ágúst.
3. riðill kl. 7.30 e. h. Verktak-
ar MA — Bankastarfsmenn.
3. riðill kl. 8.35 e. h. Póstur og
sími — Útgerðarfélag Ak.
Þriðjudagur 27. ágúst.
4. riðill kl. 7.30 e. h. Oddi og
Marz — Starfsmenn Ak.bæjar,
4. riðill kl. 8.35 e. h. Rafveita
Ak. •— Old boys (gestir).
Keppt verður á flugvallar-
vellinum. Næsta umferð auglýst
siðar. Nánari upplýsingar veitir
Karl Steingrímsson, síma 11494.
KRA.
Þorleifur Einarsson:
Jarðfræði saga bergs og
lands. — Heimskringla,
Reykjavík, 1968.
FÁAR BÆKUR hef ég hlakkað
meira til að sjá, en þessa, því
víst hafði það fregnazt fyrir all-
löngu, að slík bók væri í smíð-
um hjá einum af okkar yngri
jarðfræðingum, manni sem þó
hefur getið sér frægð bæði utan
lands og innan, fyrir fjölþættar
rannsóknir í jarðfræði íslands,
manni sem haft hefur djörfung
til að taka til yfirvegunar sumt
af því, sem áður var talið við-
tekið í íslenzkri og alþjóðlegri
jarðfræði.
Þessi maður er Þorleifur Ein-
arsson, sunnlendingur að ætt,
en Reykvíkingur að uppfræðslu,
doktor í jarðvísindum frá Köln-
arháskóla. Annars hefur hann
víða numið, og m. a. um skeið
í ættlandi okkar, Noregi, þar
sem hann kynnti sér séstaklega
aðferðir við greiningu og taln-
ingu á þeim örsmáu kornum af
blómdufti, sem hvarvetna finn-
ast og varðveitast í jarðlögum
frá hinum yngri jarðsögutíma-
bilum. Eftir þessum kornum hef
ur hann, fyrstur manna, rakið
gróðursögu landsins í stórum
dráttum og þarmeð einnig lofts-
lagssögu þess, síðan að ísaldar-
jöklana leysti. Nú síðast hefur
Þorleifur helgað sig einkum
rannsóknum á hinum nafntog-
uðu Tjörneslögum, þar sem
hann hefur þegar gert uppgötv-
anir, sem hafa úrslitaþýðingu
fyrir skilning fræðimanna á að-
draganda hinnar miklu jökul-
aldar.
Og nú hefur Dr. Þorleifur
einnig orðið fyrstur til að gefa
út íslenzka jarðfræðibók, sem
ætluð er almenningi til lestrar
og uppfræðslu. Áður höfðu að
vísu komið út tvær bækur á ís-
lenzku, sem fjölluðu um al-
menna jarðfræði, þ. e. Jarð-
fræði eftir Þorvald Thoroddsen,
lítið kver, um 70 bls., sem birt-
ist í ritaseríunni Sjálfsfræðar-
anum 1889, og Ágrip af jarð-
fræði eftir Guðmund G. Bárðar
son, upphaflega skrifað sem
kennslubók fyrir nemendur
hans í Gagnfræðaskólanum ú
BYGGINGADAGUR
Á MÁNUDAGINN verður hald
inn í Reykjavík norrænn bygg-
ingadagur. Er búizt við 800 er-
lendum gestum af þessu tilefni.
Máeta þar byggingamenn úr öll-
um flokkum, allt frá arkitekt-
um til venjulegra byggingaiðn-
aðarmanna og kynna innbyrðis
hin mikilvægu málefni bygg-
ingaiðnaðarins. □
Akureyri, og fyrst prentað 1921,
en síðan endurbætt og gefin út
1927 og í því formi hefur hún
verið notuð sem kennslubók í
Menntaskólunum jafnan síðan.
Fyrir sinn tíma var bók Guð-
mundar ágæt, enda innspíreruð
af brennandi anda mikils áhuga
manns og lærdómsmanns. Þá
var heldur enginn starfandi jarð
fræðingur til í landinu, en nú
verða þeir ekki lengur taldir á
fingrum beggja handa, og má
vera að tærnar dugi ekki held-
ur til.
Auk þess vinnur nú fjöldi út-
lendinga við jarðfræðirannsókn
ir á hverju sumri hérlendis.
Eins og nærri má geta, hefur
því margt nýtt komið í leitirnar
á síðustu áratugum, og því var
það ekki vanzalaust að kenna
hér bók, sem ekki hafði verið
endurbætt síðustu fjóra ára-
tugina.
Jarðfræði Þorleifs er allmikil
bók, um 330 bls., sett tvídálka,
með fremur smáu letri. Ljós-
myndir og uppdrættir eru fjölda
margar í bókinni, svo að nærri
lætur að ein mynd sé að meðal-
tali á síðu. Gefur þetta bókinni
skemmtilegan og léttan svip,
enda eru myndirnar svo lær-
dómsríkar, að skoðun þeirra
einna saman veitir heihnikla
jarðfræðilega upplýsingu. Þetta
er mikilvægt, því að_ víst ipá
búast við því, að margir láti við
það sitja að skoða myndimar í
bókinni, og sjálfur verð ég að
viðurkenna, að ég er enn ekki
kominn mikið lengra í athug-
un þessa mikla rits, enda lestrar
tíminn naumur, síðan bókin
kom út á síðastliðnu vori. Flest-
ar myndimar örfa þó til frekara
lesturs og athugunar á efni bók
arinnar og ekki síður til athug-
unar á sjálfri náttúrunni, og það
tel ég mest um vert, enda eru
þær langflestar valdar úr ís-
lenzku landslagi og af öðrum
íslenzkum fyrirbærum.
Ég tel það höfuðkost bókar-
innar, hve mikið hún höfðar til
innlendra dæma. Þannig, og á
þann einn veg, verður náttúru-
fræðin kennd með einhverjum
árangri, að jafnan sé miðað við
þær aðstæður, sem fyrir hendi
eru á hverjum stað, og hver
nemandi og hver leikmaður get
ur kyimt sér. Reyndar hefur
alltaf verið gert meira af þessu
í jarðfræðinni, heldur en í öðr-
um náttúrufræðigreinum, enda
er það líka auðveldara, þar sem
landið okkar býður upp á meiri
fjölbreyttni í jarðfræðilegum
dæmum, en títt er um önnur
lönd í okkar heimshluta. Margir
útlendingar líta á ísland, sem
eins konar jarðfræðitilrauna-
stofu, og margt bendir til þess,
að innan tíðar verði naumast
útskrifaður nokkur jarðfræð-
ingur í Evrópu, án þess að hann
hafi kynnzt þessari tilrauna-
stofu af eigin raun.
Það væri okkur til minnkun-
ar, ef við gengjum um þessa til-
raunastofu, með hugarfari gylt-
unnar, sem Eggert Ólafsson
kveður svo um: akarn við rætur
eikarstúfa, áhyggjulausar fylla
sig, en upp í tréð þær aldrei gá,
akarnið hvaðan kemur frá.
Þetta, að spyrja sig, hvaðan
akarnið kemur, er upphaf og
endir allra náttúruvísinda, og ég
er ekki í neinum vafa um, að í
jarðfræðinni verður bók Þor-
leifs til að vekja hjá mörgum
hliðstæðar spurningar. Betur
væri, að við ættum fleiri slíkar
bækur.
H. Hg.
Naulpeningur hræSir lólk
Á sunnudaginn vann Fram IBA á Akurcyri með 2:1.
(Ljósm.: E. D.)
ÞAÐ BAR TIL norður í Fjörð-
um (Fjörðu) nú í sumar, að
ferðafólk varð fyrir óvæntri
heimsókn, er það áði og neytti
nestis síns. En ferðafólk þetta
var á tveim bílum og var áning
arstaður þess hjá Kaðalstöðum.
Heimsóknina gerðu geldneyti,
sem tugir eru af á þessum slóð-
um, og voru að vanda fremur
forvitin og um sinn óvön manna
ferðum í fáförnum SumarhÖgum
hinnar eyddu byggðar.
f þessum hópi geldneyta var
boli einn hálfvaxinn, grár að lit,
og skaut hann konum og börn-
um skelk í bringu með ljótum
munnsöfnuði og tilburðum. Og
var forvitni hans úr hófi. Kom
hann jafnharðan aftur þótt rek-
inn væri í burtu og sýndist til
alls liklegur. En ekki lét hann
þó til skarar skríða og fór und-
an, er menn með barefli mein-
uðu honum hnýsni, en „bölvaði“
svo að undir tók í fjöllum.
Ekki varð þetta að slysi. Slíkt
gæti þó hent, ef t. d. konur og
börn væru þama í berjamó og
ekki nærri bílum. Landgott er
talið í Fjörðum og einkar góðir
sumarhagar. Er því hagkvæmt
bændum, að nota graslendið
handa hrossum sínum, geldneyt
um og sauðfé. En naumast
munu þar ganga mega gripir,
sem hættulegh eru mönnum.
Margar sögur og sagnir hafa
verið skráðar og sagðar um
mannýg naut, sem gengu laus á
heiðum uppi og grönduðu stund
um fólki, er þar átti leið.
Boli lieimsækir tjaldbúa.
í fyrrasumar fór eyfirzkur
bóndi í skemmtiferð til Skaga-
fjarðar, ásamt fjölskyldu sinni,
naut sumarblíðu og landslags-
fegurðar og reisti tjald að
kveldi.
Þegar skammt var liðið næt-
ur vaknaði fólkið við traðk úti-
fyrir og heyrði blástra mikla.
Með því fólkið þekkti hina með-
fæddu forvitni kúnna, hugði
það, að henni mundi fljótlega
svalað og eflaust væru þarna
meinlausar kýr á ferð. En brátt
var farið að hnippa í tjaldið og
ýta á það að utan. Kom þá stór
gúll inn og sló bóndi á gúlinn.
Kvað þá við hið ferlegasta nauts
öskur. Var nú svefn úti. Bóndi
fór út, sá þar á að gizka tveggja
ára gamalt naut, hið illilegasta
en gat þó rekið það frá. Gekk
svo alla nóttina, að boli kom
jafnharðan aftur og færðist held
ur í aukana. Um moi’gunin bar
þar að mann af næsta bæ, ekki
þó eigandi bola, vopnaðan
heykvísl og sagði hann fólkinu,
að skepnan væri til alls vís og
ekki hættulaus, enda fór svo,
að full alvara færðist í leikinn.
Bóndinn og fólk hans fór úr
tjaldstað um hádegi. Var boli
þá erm ekki handsamaður, þótt
fleiri menn legðust á eitt, enda
var harm þá orðinn hirrn versti
viðui-eignar.
Sagt er, að Eyfirðingurinn;
hafi í sumar á ný ferðazt um
Skagafjörð og slegið tjaldi á
svipuðum slóðum. En þá hafi
hann haft byssu í farangri sín-
mn, minnugur þess, sem skeði
í fyrra, en naut nú svefns að
vild, óti-uflaður af skapvondum
búpeningi. | □