Dagur - 24.09.1969, Blaðsíða 5

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Sjálfsfjórn þjóðar
VONANDI er íslenzka þjóðin ekki
svo illa á vegi stödd, þó hún sé orðin
upplausninni vön, að hún geti ekki
bundið endi á það stjómleysisástand,
sem nú ríkir. Aðvaranirnar eru þeg-
ar orðnar nógu margar. Með ein-
hverjum hætti þarf að komast hér á
laggirnar þjóðarforysta, sem er starfi
sínu vaxin og nógu mikill hluti þjóð
arinnar getur treyst og vill treysta,
því án slíks trausts er landsstjóm
lítils megnug. Ýmsir voru því fylgj-
andi í fyrrahaust, að reynt yrði að
koma á samstjórn allra þingflokka,
en líkur benda til, að ríkisstjómin
hafi óttazt, að henni yrði þá brugðið
um, að hafa gefizt upp. En þetta
hæðiyrði þótti núverandi forsætisráð
lierra fyrrum eiga yið, er stjórn sagði
af sér vegna málefna.
Það er margra manna mál, að eftir
næstu alþingiskosningar séu dag-
ar núverandi ríkisstjómar taldir,
hvenær sem þær verða, og má vera,
að fall hennar þá, verði ekki til stór-
tíðinda talið. En feigðarsvipur er nú
á samstarfi stjórnarflokkanna. Ekki
verður það neitt sældarbrauð að taka
við af þessari ríkisstjórn, sem setið
hefur lengur en sætt var og alltof oft
tekið ákvarðanir til að bjarga lífi
sínu, þegar liún vissi ekki sitt rjúk-
andi ráð.
Framsóknarmenn um land allt
verða að gera sér grein fyrir því, að
flokkurinn verður að vera viðbúinn,
þegar þar að kemur og gera upp hug
sinn um margt, miðað við það ástand
og þá möguleika, sem þá verða í land
inu. Upplausn sú, sem orðin er og
hið marg endurtekna fall krónunn-
ar mun segja til sín. Við Framsóknar
menn á Norðurlandi, þurfum að
átta okkur á því, hvaða frumkvæði
við viljum þar eiga innan flokksins.
Við megum ekki venja okkur á þann
hugsunarhátt, að allt skapandi afl í
stjórnmálum, sé fyrir sunnan, hvort
sem um er að ræða mál þjóðar eða
flokka.
Og við þurfum að horfa lengra
fram á veg en til næstu kosninga og
hugsanlegra stjórnarskipta þá,
hversu þau megi verða. Nauðsyn ber
til að leita að rótum þeirra meina,
sem leitt hafa af sér stjómleysi og
efnaliagslega óreiðu á undanförnum
árum.
Þess verður að vænta í lengstu lög,
að íslenzka þjóðin, þótt fámenn sé,
og kannski ekkert síður fyrir það, sé
þess umkomin að stjórna sér sjálf.
Skapfastur einstaklingur stjórnar
sjálfum sér með sínum Iiætti. En það
er vandi að setja skynsamlegar reglur
um sjálfstjórn þjóðar. Tími er kom-
inn til að liyggja nánar að stjóm-
(Framhald á blaðsíðu 2)
Yfirlýsing frá Laxárvirkjunarsljórn
VEGNA mótmæla og athuga-
semda ýmissa samtaka í Suður-
Þingeyjarsýslu gegn fyrirhug-
aðri virkjun Laxár við Brúar,
vill Laxárvirkjunarstjórn taka
fram eftirfarandi:
Um allmörg undanfarin ár
hafa farið fram margvíslegar
rannsóknir á því hversu unnt
væri að auka verulega raf-
magnsframleiðslu á virkjunar-
svæði Laxár í Suður-Þingeyjar
sýslu, til þess að mæta síauk-
inni orkuþörf bæði til heimilis-
notkunar og þó einkum sem
undirstöðu vaxandi iðnaðar.
Sífelt eru gerðar meiri kröfur
um raforku til daglegra nota og
líkur benda til að sá tími sé
skammt undan að raforka verði
tekin til húsahitunar í ríkum
mæli á öllum þeim stöðum, sem
ekki hafa aðstæður til hita-
veitna, og blandast engum hug-
ur um hversu mikilvægt þjóð-
hagslegt atriði slíkt er.
Þá er ekki nema eðlilegt og
sjálfsagt að fullnægt verði öðr-
um kröfum um raforku til
heimila og munu allir íbúar á
orkuveitusvæði Laxárvirkjunar
vera sammála um þá þörf og
kröfur, hvort sem þeir búa í
strjál- eða þéttbýli.
Jafn brýna nauðsyn ber til að
auka iðnað til að fullnægja at-
vinnuþörfum svæðisins og
stuðla að fólksfjölgun þar og
tálma jafnframt fólksflótta úr
landshlutanum.
En höfuð atriðið fyrir því að
þessar aðgerðir geti komið að
tilætluðum notum, er að orkan
geti orðið sem ódýrust.
Þessum staðreyndum verður
ekki mótmælt enda ekki um
þær deilt. Á þessum forsendum
hafa rannsóknir farið fram og
þær verið framkvæmdar af hin-
um færustu sérfræðingum, sem
völ er á.
En nú á þessu ári hefir risið
upp hópur manna til að mót-
mæla þessum aðgerðum á þeirri
forsendu, að hér sé hagsmun-
um um 300 bænda stefnt í
hættu. Hafa forsvarsmenn þess
arar hreyfingar bæði tekið upp
viðræður við ríkisstjórn og not-
að fjölmiðlunartæki landsins,
blöð og sjónvarp, til þess að
reka áróður gegn því að fram-
kvæmd verði sú virkjun Laxár,
sem að dómi allra sérfræðinga
er hagkvæmust og ódýrust svo
að miklu munar. Ekki eru þó
mótmælin reist á rannsókn,
heldur einungis á getgátum.
Þar sem ætla má að slíkur
áróður geti fengið nokkurn
hljómgrunn meðal ókunnugra,
og að tilfinningasemi verði lát-
in ráða dómum, en ekki fræði-
legar forsendur, sér stjórn Lax-
árvirkjunar sér ekki annað
fært en að leggja fram þær stað
reyndir, sem fyrir liggja.
1. Sú virkjunartilhögun, sem
hér um ræðir, gerir m. a. ráð
fyrir að byggja stóra stíflu efst
í Laxárgljúfrum, þannig að
vatnsborðshækkun ofan hennar
yrði um 45 metrar.
Þessari stíflu hafa Þingeying-
ar mótmælt og talið hana allt of
háa og vafasama á þessum stað.
Telja þeir að 18—20 m. vatns-
borðshækkun sé nægileg. í
þessu sambandi má benda á að
hér er gert ráð fyrir að byggja
jarðstíflu, en sú gerð hefir yfir-
burði yfir steyptar stíflur þar
sem talin er einhver hætta á
jarðskjálftum.
Þingeyingar hafa reyndar
einnig mótmælt þessari gerð af
stíflu, án þess þó að færa fram
nein rök fyrir því.
Benda má á í þessu sambandi,
að 18—20 m. stífla eyðir ekki
þeim truflunum á rennsli ár-
innar, af völdum íss og krapa,
sem nú eru algengar á vetrum
og byrja venjulega ofar í daln-
um, en hin fyrirhugaða stífla
mun algerlega útiloka þessa
hættu. Áhrif stíflunnar á sjálfa
ána neðan virkjunar verða þau
sömu hvort heldur er um 20 m.
vatnsborðshækkun eða 45 m.
að ræða. Auk þess má benda á
að virkjanlegt afl með lægri
stíflunni verður aðeins tæp 25
þús. kw. í stað 55 þús. kw. eins
og fyrirhugað er og orkufram-
leiðslan verður aðeins um 150
millj. kwst. á ári í stað um 330
millj. kwst.
Augljóst er hvílík rýrnun á
f yr irhugaðri virkj unartilhögun
hér yrði um að ræða, en auk
þess má benda á að sýnt hefir
verið fram á að ódýrust orka
fæst við þá stífluhæð, sem nú
er fyrirhuguð, og telur Laxár-
virkjunarstjórn að það sé meg-
in sjónarmið að fullnægja raf-
orkuþörf Laxársvæðisins á sem
ódýrastan hátt.
Eftir Laxárdal hafa runnið
tvö hraun og gerðar hafa verið
mjög ítarlegar athuganir á
möguleikum á að þétta þau
undir stíflunni og munu ekki
verða nein vandkvæði á því að
framkvæma þær þéttingar.
Að lokum má í þessu sam-
bandi geta þess að leitað hefir
verið til norskra sérfræðinga á
þessu sviði, þ. e. Norsk Geo-
teknisk Institut í Osló, og munu
þeir verða ráðgefandi í sam-
bandi við byggingu stíflunnar.
2. Hins vegar er því ekki að
leyna að áhrif stíflunnar á Lax-
árdal verða mikil, svo mikil að
a. m. k. sumar jarðir þar verða
ekki byggilegar. Laxárvirkjun-
arstjórn hefir hins vegar lýst
því yfir við ábúendur í Laxár-
dal, að hún sé reiðubúin til við-
ræðna um kaup á jörðunum,
þegar þess sé óskað, og fullyrða
má að söluverð þeirra jarða sem
hér yrði um að ræða, verði veru
lega hærra heldur en fengist
fyrir þær á frjálsum markaði.
Hafa bændur í Laxárdal sýnt
fullan skilning á þessu máli.
3. Vegna þessarar stíflu verða
flóð í Laxá, neðan virkjunar,
mun minni eftir framkvæmdirn
ar en þau eru nú, gagnstætt því,
sem Þingeyingar halda fram og
ennfremur verður aurburður
miklu minni eða nánast enginn
neðan virkjunar. Hann mun
allur setjast að í lóninu ofan
stíflunnar, en hefir ekki áhrif
á virkjanirnar, þar sem lónið
getur tekið við honum næstu
5—10 þúsund árin.
4. Mótmæli hafa einnig komið
fram gegn svokallaðri Suðui'ár-
veitu, en hún er í því fólgin að
veita Suðurá í Kráká, sem renn
ur í Laxá. Telja Þingeyingar að
Krákáin geti ekki flutt þá 16
rúmmetra á sek. af vatni, sem
hér um ræðir, til viðbótar þeim
7—8 rúmmetrum, sem nú eru í
Kráká.
Einnig er því haldið fram að
við þessar aðgerðir muni Kráká
á vetrum renna úr farvegi sín-
um yfir í Grænavatn og þaðan
í Mývatn. Það er hins vegar
staðreynd að Krákáin flæðir nú
oft austur í Grænavatn á vetr-
um, stundum svo vikum skiptir
og jafnvel oft á vetri, þannig að
þetta er ekkert nýtt fyrirbæri.
Kráká er mjög fall-lítil frá
Baldursheimi og niður að Laxá
og í botni hennar er þykkt sand
lag svo metrum skiptir og
nokkur hraunliöft. Gert er ráð
fyrir að hraunhöftin verði
sprengd, þannig að þau myndi
ekki lengur fyrirstöðu fyrir
sandinn, sem áin mun síðan
hreinsa burt, annað hvort sjálf
eða með hjálp.
Samkvæmt athugunum, sem
þegar hafa verið gerðar, hefir
ekkert komið fram, sem mælir
gegn því að hafa megi hemil á
rennsli Krákár, þótt við hana
bætist 16 rúmmetrar á sek.
vatns úr Suðurá, sem er nálægt
meðalrennsli hennar, en meira
vatn verðui' aldrei úr henni tek
ið. Með hinum fyrirhuguðu að-
gerðum yrði því girt fyrir flóða
hættuna úr Kráká og rennsli
hennar í Mývatn, í stað þess að
auka hana.
Suðurárveitan er áætluð
kosta um 100 millj. kr. og hún
mun auka framleiðslugetu Lax-
ár um a. m. k. 220 millj. kwst.
á ári eða um 35% og orkuverðið
frá henni er um 5 aurar á kwst.
miðað við ofangreindan stofn-
kostnað.
Af þessu sézt hversu geysi-
lega hagkvæm þessi veita er og
nauðsynlegt að hún verði fram-
kvæmd til þess að tryggja sem
ódýrasta orku frá Laxá.
Verkfræðingar Laxárvirkjun
ar telja ekki nokkur vandkvæði
á því að hemja Kráká eftir að
Suðurá hefir verið veitt í hana.
Það er í sjálfu sér eingöngu
spurning um kostnað, en nú-
verandi áætlun um kostnað
Suðurárveitu má fara mikið
fram úr áætlun, án þess að það
rýri gildi hennar til nokkurra
muna.
Það er mjög vafasamt að
nokkur hliðstæð framkvæmd
hér á landi gefi eins ódýra orku
og hér um ræðir, og höfum við
efni á því að nýta ekki slíkan
möguleika?
Á það má benda í þessu sam-
bandi, að við þessar fram-
kvæmd ir skapast möguleiki fyr
ir bændur sunnan Mývatns til
þess að nýta vatnið í Kráká til
áveitu og rækta það land, sem
nú er óræktað milli Krákár og
Grænavatns.
Talið er af sandgræðslustjóra
tiltölulega auðvelt að hefta
sandfok við upptök Krákár og
gæti það orðið til mikils ávinn-
ings fyrir bændur við Mývatn,
ekki síðurben fyrir Laxárvirkj-
un, ef samstaða næðist um þær
framkvæmdir.
5. í viðtali við Hermóð Guð-
mundsson, sem birtist í Morgun
blaðinu 7. þ. m. telur hann að
veiðiaðstaða, fiskræktunarað-
staða og gróðurfar muni spill-
ast í Aaðaldal, auk þess sem
aukið vatnsmagn muni leiða til
aukinnar flóðahættu í Laxá" og
ófyrirsjáanlegs tjóns á gróðri og
fiskirækt í ánni.
Athuganir, sem gerðar hafa
verið til þess að kanna áhrif
vatnsaukningarinnar í Laxá,
sýna að vatnshraðaaukningin
verður um 10—20 cm./sek., en
fyrir er straumhraðinn á bilinu
40—70 cm./sek., en samkvæmt
upplýsingum veiðimálastjóra
hrygnir lax við 0.5—1.0 m./sek.
straum, þannig að vatnshraðinn
eftir vatnsaukninguna verður
innan þeirra marka sem nauð-
synleg eru þar sem lax hrygnir.
Vatnsborðshækkun verður
nokkur, mismunandi mikil eftir
aðstæðum, frá 6—23 cm.
Þó er mjög auðvelt að minnka
þessi áhrif á sumrum með því
að stjórna framhjárennslinu
þannig að það jafni sveiflur
vélavatnsins og með þeim að-
gerðum verður vatnsborðs-
hækkunin 1—11 cm. minnst við
Mýrarvatn gegnt Laxamýri en
mest við Nes.
Útilokað er að þessi vatns-
borðshækkun geti haft nokkur
skaðleg áhrif á gróðurfar með-
fram Laxá eða veiði í ánni,
enda telur veioimálastjóri að
vatnsborðshækkunin skipti
ekki verulegu máli.
Hermóður Guðmundsson full
yrðir og í viðtalinu, að engja-
og beitilönd á Laxamýri spillist
mjög, ásamt varplandi æðar-
fugls. Ekki eru færð nein rök
fyrir þessari fullyrðingu og úti-
lokað er skv. framansögðu að
þessar fyrirhuguðu framkvæmd
ir komi til með að hafa þessi
áhrif.
Flóðahætta mun, eins og fyrr
segir, verða miklu minni en nú
er, en flóð eru nú mest á vorin
og oft mjög mikil, einiium ef
fara saman flóð í Laxá og
Reykjadalsá. Fer þá mikið land
undir vatn. Þar sem vatnið bak
við stífluna er lægst á vorin þá
munu vorflóð í Laxá stöðvast
þar, þannig að fullyrðing um
aukna flóðahættu fær ekki stað
ist.
Nefnd sú, sem skipuð var til
þess að kanna áhrif þessara
framkvæmda á Laxá og landið
mðefram henni, átti viðræður
við veiðimálastjóra um áhrifin
á laxveiðarnar í ánni og eins og
fyrr segir, mun straumhraðinn
eftir vatnsaukninguna vera
innan þeirra marka að hætta
geti stafað af, en veiðimála-
stjóri taldi hins vegar að hrygn-
ingarstaðir gætu færst til, en
ekki væri hægt að fullyrða að
veiði mundi minnka í ánni, hún
gæti fullt eins vel aukist m. a.
vegna dagssveiflunnai', sem
verður í ánni, en það er reynsl-
an frá Elliðaánum.
Neðan virkjunar verður Laxá
auð töluverðan spöl, og engin
ís að ráði ofan við Hólmavað.
Enda berst skrið ekki lengur
niður fyrir virkjun, því að lagís
mun liggja á lóninu um mið-
hluta vetrar. í þessu sambandi
er rétt að benda á að hið mikla
lón orsakar nokkra seinkun
hitasveiflunnar, t. d. kólnar áin
seinna á haustin, geymir varma
frá sumrum.
Virðist ofangreind atriði já-
kvæð varðandi lífsskilyrði í
ánni, en benda má á að áin fyrir
ofan Hólmavað hefir oft í lang-
an tíma á vetrum farið úr far-
vegi sínum, hætta sem eftir stifl
una yrði úr sögunni.
Þessi hluti árinnar ætti því
að batna mikið hvað snerthj
aukin lífsskilyrði fiskjar.
Árið 1936 var talað við bænd-
ur, sem bjuggu meðfram ánni,
allt frá Arnarvatni að Birnings-
stöðum í Laxárdal og þau við-
töl skráð og vottfest.
Kemur þar fram að áin átti
það til að gerstíflast á vetrum,
allt upp í 3 til 4 sólarhringa.
Miðlunarmannvirki Laxár-
virkjunar við Geirastaði hafa
verulega dregið úr þessari
hættu og þegar stífla hefir verið
gerð er þessi hætta úr sögunni
og þau miklu skaðlegu áhrif,
sem slík vatnsþurrð hefir á all-
an fisk í ánni.
Laxárvirkjunarstjórn er þess
fullviss að þær virkjunarfram-
kvæmdir sem hér um ræðir og
gefa munu um 55 þús. kw. og
um 330—340 millj. kwst. á ári
á um 24 aura/kwst., sem er eitt
það hagstæðasta raforkuverð,
sem nú er fáanlegt í dag, verði
iðnaði svo og íbúum öllum á
orkuveitusvæði Laxárvirkjunar
mikil lyftistöng í framtíðinni og
það tjón sem þessar fram-
kvæmdir vissulega kynnu að
hafa t. d. í Laxárdal, sé fylli-
lega réttlætanlegt þegar litið er
til þess hagnaðar sem fram-
kvæmdirnar muni skila og
þeirrar nauðsynjar að sjá stór-
um landshluta fyrir ómissandi
orku. Eins og staðreyndir þær,
sem fyrir liggja sýna, er sú
hætta, sem stafa kann af fyrir-
hugaðri mannvirkjagerð, hverf
(Framhald á blaðsíðu 2).
5
Ungur píanóleikari í Borgarbíói
KA-félagar, sem einn daginn unnu á íþróttasvæði sínu.
ÁRIÐ 1966 samþykkti bæjar-
stjórn að láta Knattspyrnufélag
Akureyrar fá allstórt land vest-
an Mýrarvegar og sunnan Þing
vallastrætis. Þar hyggst félagið
gera tvo knattspyrnuvelli, full-
komna aðstöðu fyrir frjálsar
íþróttir, handknattleiksvöll,
tennisvöll o. fl. Land þetta er
200x300 m. og verður senn
byggt allt í kring.
Þarna er unnið við bráða-
birgðahúsnæði, en íþróttahús
og félagsheimili á að rísa síðar,
ennfremur er þar fyrirhugað að
byggja skóla, samkvæmt skipu-
lagsuppdrætti bæjarins.
Undanfarið hafa mai'gir sjálf-
boðaliðar lagt hönd að verki.
Herra ritstjóri.
Gamalt máltæki segir: „Seint
fyllist sálin prestanna“. Þetta
mun hníga að því að þeir séu
taldir nokkuð ágjarnir og vilji
eiga sitt. Nú má vel vera að
einhver flugufótur sé fyrir því,
en ég læt hins vegar ósagt að
þeir séu þeir einu, sem slíkt
vilja og þeir séu öðrum verri,
enda mun slíkt ekki standa til
eða þykja vel við eigandi. Nú
gæti það verið fróðlegt fyrir les
endur blaðsins að vita hvað
prestum og raunar* öðrum, ber
fyrir selda þjónustu.
Þess er þá fyrst að geta varð-
andi svokölluð aukaverk presta,
að ráðuneytið (dóms- og kirkju
mála) ákveður hverju sinni
greiðslur fyrir þessi verk, og
semur sérstaka gjaldskrá. Gjald
skrá þessi tekur til sex verka
og var hún þannig árið 1966, en
Fatlaður KA-félagi, Gísli
Bjarnason, kom ásamt móður
VIÐ fjölmenna messu í Stærra-
Árskógskirkju sunnudaginn 31.
ágúst sl. var vígður vandaður
neon-Ijósakross, sem komið er
fyrir á turni kirkjunnai'. Gef-
endur eru börn hjónanna Guð-
rúnar Jónsdóttur og Ásmundar
Sigfússonar, sem lengi áttu
heima á Litla-Árskógssandi, og
er gjöfin til minningar um þau
hjón, og Sigurpál Jónsson, sem
lengst ævi sinnar var heimilis-
maður þeirra.
Sama dag barst kirkjunni
5. Fyrir endurskoðun kirkju-
reikninga kr. 45.00.
6. Fyrir vottorð, sem prestur
gefur í embættisnafni kr. 25.00.
Við þetta er svo þessu að
bæta: í 3. gr. gjaldskrár ráðu-
neytisins segir: „Nú flytur prest
ur, samkvæmt beiðni, ræðu við
hjónavígslu eða útför og ber
honum þá sérstök greiðsla fyrir
það eftir ástæðum hlutaðeig-
anda, eins og tíðkast hefur.“
Svo segir í 5. grein: „Skylt
er að veita presti fylgd honum
að kostnaðarlausu, þegar hans
er vitjað til aukaverka, svo og
(Ljósm.: H. S.)
sinni á íþróttasvæðið á sunnu-
daginn og gaf eitt þúsund krón-
ur til framkvæmdanna, af því
erfið vinna er ekki við hans
hæfi. Mætti svipuð viðhorf vera
mörgum til fyrirmyndar. □
einnig áheit, kr. 3.000.00, frá
Þórunni Jóhannsdóttur, Viðar-
holti.
Fleiri gjafir og áheit hafa
kirkjunni borizt á árinu, og
verður þeirra allra getið um
áramótin. Fyrir allar þessar
gjafir og þann hlýhug til kirkj-
unnar, sem þær bera vott um,
eru gefendum færðar alúðar-
þakkir.
Fyrir hönd safnaðarins.
að greiða fararkostnað hans, ef
nota, þarf bát eða bifreið.“
Það hefði kannske verið
ástæða til að samræma greiðsl-
ur fyrir ræður og aðrar athafn-
ir. Það hefur þó ekki verið gert
og er því hverjum presti í sjálfs
vald sett hvað hann setur upp.
Ég tel sjálfsagt að birta þenn-
an taxta. Tel það betra bæði
fyrir prestana og þá, sem óska
eftir þjónustu þeirra.
Með beztu kveðjum.
JÓNAS Ingimundarson er ung-
ur píanóleikari, sem haldið hef-
ur á síðustu vikum tónleika
víða um landið og hafa þeir
hvarvetna hlotið góða dóma og
verðskuldaða hrifningu.
Jónas mun sækja Akureyr-
inga og Ólafsfirðinga heim um
næstu helgi. Hann leikur í
Tjarnarborg á Ólafsfirði sunnu-
daginn 28. sept. kl. 21 og í Borg
arbíói á Akureyri mánudags-
kvöld þann 29. sept. kl. 9.
Jónas stundaði nám við Tón-
listarskólann í Reykjavík árin
1959—1967 með píanóleik sem
aðalnámsgrein. Píanókennarar
hans voru: Þorkell Sigurbjörns
son, Rögnvaldur Sigurjónsson,
Ásgeir Beinteinsson og síðast
Árni Kristjánsson. Tvo síðustu
vetur hefur Jónas stundað nám
í píanóleik við Tónlistaraka-
demíuna í Vín hjá hinum eftir-
sótta og þekkta píariókennara
próf. dr. Josef Dichler. í vetur
fer Jónas utan og heldur loka-
tónleika sína við Akademíuna í
Vín.
Á efnisskránni, sem hann flyt
ur á Akureyri og Ólafsfirði eru
verk eftir Mozart, Sshubert og
Brahms. Þetta framtak Jónasar
að auka fjölbreytnina í listflutn
ingi víðsvegar um landið er lofs
LÖGREGLAN á Akureyri í
gær: Á sjöunda tímanum í gær_
kveldi rákust saman lítill fólks-
bíll og sendiferðabíll norðan við
húsgagnaverzlunina Kjarna.
Einn maður var í hvorum bíl og
meiddist fólksbílstjói'inn lítils-
háttar en bifreið hans er talin
ónýt. Sendiferðabíllinn skemmd
ist nokkuð.
Litlu síðar bar það til, að
maður ók bifreið sinni á spenni
stöðvarhús Rafveitunnar hér
ofanvert við bæinn. Ökumaður
virðist hafa fengið aðkenningu
af aðsvifi og var fluttur í sjúkra
hús, lítt meiddur.
Aðfararnótt mánudags var
brotist inn í Byggingarvöru-
deild KEA og Véladeild. Ekki
var vörum stolið en einhverju
af skiptimynt, nokkrar rúður
brotnar og hurðir sprengdar
upp. Þeir, sem kynnu að geta
gefið upplýsingar um grunsam-
legar mannaferðir við innbrots-
Jónas Ingimundarson.
vert og glæsileg byrjun lista-
ferils, enda er vonandi að Akur
eyringar og Ólafsfirðingar láti
ekki þetta tækifæri fram hjá
sér fara. Jónas hefur lagt af
stað út á listabrautina með sjald
gæfum myndarbrag og dugnaði.
stað frá sunnudagskveldi til
mánudagsmorguns, vinsamlcga
hafi samband við lögregluna. □
- HROSS SELD UTAN
(Framliald af blaðsiðu 1).
á þann markað. Eftirspurn er
mikil eftir folaldakjöti á innan-
landsmarkaðinum. Verð hefur
verið lágt á því, en ætti að
hækka nú.
Bændur munu eitthvað
fækka á fóðrum nú, vegna hins
erfiða sumars.
Mikil hækkun hefur orðið á
rekstrarvörum bændanna og
hefur verðlag búvara verið of
lágt til bænda. Enda skulda
bændur hér um slóðir 26%
meira en fyrir ári síðan, og tal-
ar það sínu máli um aðstöðu
bænda. Svo bætist óáran við nú
í sumar og kemur það einkum
fram á næsta ári og segir til sín
í efnahag bænda. G. J.
Stefán Snævarr.
NORÐURLANDSKJÖRDÆMI EYSRA ÁLYKTUN UM FRÆÐSLUMÁL
Uppbygging fræðslukerfisins er meðal hinna brýnusfu þjóðmála
Marinó Þorsíeinsson.
„Seint fyllist sálin prestanna”
Vcgleg gjöf til Stærra-Árskógskirkju
(Fréttatilkynning)
Innbrot og bifreiðaslys
við það ár hefur síðan verið
miðað:
1. Fyrir skráningu nafns í
ministerialbók kr. 90.00.
2. Fyrir fermingu ásamt ferm
ingarundirbúningi kr. 330.00.
3. Fyrir hjónavígslu kr. 240.00
4. Fyrir greftrun kr. 150.00.
5. Fyrir endurskoðun kirkju-
reikninga kr. 35.00.
6. Fyrir vottorð, sem prestur
gefur í embættisnafni kr. 20.00.
Frá 1. sept. þ. á. hækkar þessi
taxti um 34.4% samkvæmt
ákvörðun ráðuneytisins. Ég hefi
lagt til við prestana í prófasts-
dæminu að aukaverkagreiðslur
yrðu þá þessar, þar til öðruvísi
verður ákveðið:
1. Fyrir skráningu nafns í
minesterialbók (skírnartollur)
kr. 120.00.
2. Fyrir fermingu ásarnt und-
irbúningi kr. 445.00.
3. Fyrir hjónavígslu kr. 325.00
4. Fyrir greftrun kr. 200.00.
Kjördæmisþingið telur
fræðsluniálin og uppbyggingu
skólakerfisins meðal stórmála
þjóðarinnar á liverjum tíma og
að stöðug endurskoðun þurfi að
eiga sér stað.
Þingið vítir vanrækslu undan
farandi ára í þessum efnum, en
telur, að þær tillögur, sem nú
hafa komið fram um nýjar
námsbrautir, séu til bóta, svo
langt sem þær ná.
Þingið leggur sérstaka
álierzlu á það — nú sem áður,
— að aðstöðumunur í fræðslu-
málum sé jafnaður í landinu
með öllum tiltækum ráðu-m.
Að því ber að stefna, að böm
og unglingar, livar sem er á
landinu, njóti kennslu í föstum
skóluin og að fjárhagslegur að-
stöðumunur skólanemenda
verði jafnaður með því að
greiða af almannafé óhjákvæmi
legan kostnað, sem leiðir af
dvöl nemenda utan lieimilis
vegna skólagöngu. Er liér um
mikið réttlætismál að ræða, seml
ekki sízt snertir sveitafólk og
íbúa smærri þorpa. Fagnar þing
ið framkominni tillögu Fram-
sóknarmanna uni þetta efni á
Alþingi og hvetu-r til endur-
flutnings hennar.
Kjördæmisþingið telur, að
ríkisvaldið hafi verið óeðlilegur
hemill í sambandi við uppbygg-
ingu skóla í kjördæminu, bæði
að því er snertir barna- og
unglingaskóla og ekki síður
skóla gagnfræðastigsins. Hér er
þörf skjótra úrbóta á mörgum
stöðum, en þingið bendir sér-
staklega á, að nauðsynlegt er að
koma upp barnaskóla fyrir
Svalbarðs- og Sauðaneshrepp,
koma upp héraðsgagnfræða-
skóla í Eyjafirði, bæta starfs-
aðstöðu Miðskólans í Lundi í
Axarfirði með byggingu skóla-
húss og að lialdið verði áfram
uppbyggingu skólanna að Laug
um og viðbyggingu Þelamerkur
Þmgið fagnar því, að barátta
heimamanna undanfarin ár fyr
ir úrbótum í skólamálum hefur
borið þann árangur,, að hafin
er smíði nýrra barna- og ungl-
ingaskóla á nokkruin stöðum í
kjördæminu, s. s. á Hrafnagili í
Eyjafirði, Stóru-Tjörnum í
Ljósavatnsskarði og Hafralæk í
Aðaldal. Þarf nú að leggja
áherzlu á, að bygging þeirra
stöðvist ekki vegna fjárskorts,
og staðið verði við þau fyrir-
heit, sem gefin voru í sambandi
við nýja skólakostnaðarlöggjöf,
sem tók gildi 1/9 1968, að
greiðsluhlutfall héraðanna yrði
bætt frá því sem var í lögum
nr. 41/1955. Þingið vill hvetja
fyrirsvarsmenn umrædda skóla
til að hefja samstöðu í sókn
þessara mála.
Kjördæmisþingið tekur undir
þá hugmynd, að sérskóluin
verði dreift um landið og að
Akureyri verði sérstaklega efld
sem skólabær, m. a. með því að
nú þegar verði stofnaður þar
verzlunarskóli, kennaraskóli og
athugaðir verði möguleikar á
stofnun sérstakra liáskóladeilda.
Einnig vill kjördæmisþingið
minna á, að til er lagaheimild
fyrir sjálfstæðum tækniskóla á
Akureyri og ber að vinna að
því, að tæknifræðikennslan
verði aukin svo á næstu árum,
að sem fyrst megi gera hug-
myndina um sjálfstæðan tækni-
skóla á Akureyri að veruleika.
Þá vill kjördæmisþingið ítreka
stuðning sinn við stofnun garð-
yrkjuskóla á Akureyri og liarm
ar, að ekki hefur náðzt sam-
staða milli áhugamanna og ríkis
valds um framkvæmd þessa
máls, þrátt fyrir jákvæða af-
stöðu Alþingis á sínum tíma og
ákveðin meðmæli stjómskip-
aðrar nefndar um, hvernig hag-
felldast væri að hrinda sltóla-
stofnuninni í íramkvæmd.
Þá telur þingið tímabært að
undirbúa stofnun nýs mennta-
skóla á Norðurlandi. Q