Dagur - 19.11.1969, Síða 5

4
5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Siniar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
E FTA
UM þetta leyti í fyrra lagði ríkis-
stjórnin fyrir Alþingi tillögu til
þingsályktunar að ísland sækti um
inngöngu í Fríverzlunarbandalag
Evrópu — skammstafað EFTA.
I EFTA eru nú sjö ríki með fullri
aðild: Danmörk, Noregur, Svíþjóð,
Bretland, Austurríki, Sviss og Portu-
gal. Finnland er aukaaðili. Meiri-
hluti Alþingis samþykkti tillögumar
um umsókn, en margir þingmenn
töldu hana þá ótímabæra og greiddu
atkvæði gegn henni. Töldu þeir und-
irbúning ófullnægjandi og margt á
huldu, sem máli skiptir. Nú er ár
liðið, eða því sem næst síðan stjórnin
sótti um inngönguna í EFTA. Ligg-
ur nú ýmislegt ljósara fvrir en áður
um þau inngöngukjör sem Island á
kost á og um viðbúnað af hálfu fs-
lendinga. En allmikið mun þó á
vanta, að þetta tvennt sé sem skyldi,
og þó einkum hið síðarnefnda.
Útlit er fyrir, að Alþingi verði að
skera úr því innan fárra vikna, hvort
ísland eigi að ganga í EFTA á þess-
um vetri. Eru nú umræður um málið
meiri en fyrr. Sumir hafa þegar lýst
yfir því, að þeir séu fylgjandi því, að
gengið sé í EFTA, en aðrir hafa lýst
andstöðu við málið. Enn aðrir hafa
engar yfirlýsingar gefið um afstöðu
sína og bíða þess, að fleiri atriði, sem
máli skipta, liggi fyrir svo ljóslega
sem unnt er.
Það er meginatriði EFTA-samn-
inganna, að fella niður tolla á vör-
um, sem fluttar eru á milli aðildar-
ríkjanna og hafa flest þeirra þegar
lokið þeirri niðurfærslu, Gert er ráð
fyrir, að ísland yrði við inngöngu að
lækka tolla um 400 milljónir króna
og söluskattur yrði þá hækkaður,
sem því svarar. Síðan þyrfti ekki að
breyta tollum vegna EFTA í fjögur
ár, en eftir það ættu EFTA-tollar að
lækka um 10% á ári í sjö ár, og er
þetta kallaður aðlögunartími. Lönd-
in, sem fyrir eru í EFTA myndu hins
vegar strax fella niður tolla af vörum
frá íslandi. Landbúnaðarvörur eru
ekki EFTA'-vörur og því ekki þar
um tollbreytingar að ræða. Norður-
lönd hafa lofað að fella niður tolla
af 1700 tonnum kjöts héðan, að því
er sagt er og Bretar lofa að fella nið-
ur toll af freðfiski, sem seldur er á
tilteknu lágmarksverði.
EFTA-ríkin lýsa yfir því, sem
„skoðun“ sinni, að auka eigi mögu-
leika til atvinnurekstrar utan heima-
lands (t. d. Dana og Breta á íslandi).
En um það er þráttað, hvernig skilja
beri þetta ákvæði. □
Skoðanakönmm og prófkjör —
VÍÐA erlendis eru skoðana-
kannanir í tízku og oft til þeirra
vitnað í fréttum. Stundum eru
það stórblöðin, sem hafa fram-
kvæmd þeirra með höndum en
í ALÞINGISRÍMUM, sem út
komu skömmu eftir aldamót,
segir um Alþingishúsið, sem þá
var úm tvítugt:
„Út við grænan Austurvöll
sem angar snemma á vorin,
stendur væn og vegleg höll.
Vonin mænrr þangað öll.“
Þá var sumarþing, en nú í
nóvembermánuði er Austurvöll
ur hvítur og Alþingishúsið kom
ið fast að níræðu. Sumum þykir
það þó enn „veglegt“ og vilja
heyja þing þar sem lengst, en
aðrir vilja ólmir byggja nýtt
þinghús, og í stíl atomaldar.
Enn aðrir segja, að rétt sé að
notast við gamla þinghúsið
þangað til tímabært sé að flytja
Alþingi til sinna fornu stöðva á
Þingvöllum við Oxará.
Þegar þetta er ritað hefur Al-
þingi setið á rökstólum um
fimm vikna skeið og fengið 90
mál til meðfer&ar. Fjárlaga-
frumvarp, sem gerir ráð fyrir,
að um átta þúsund milljónir
króna verði innheimtar í ríkis-
fjárhirzluna á árinu 1970, hefur
verið lagt fram og rætt í út-
varpi. Fyrir einum áratug voru
þetta um eitt þúsund millj. kr.
Tveir fjánnálaráðherrar komu
til valda á þessum tíma og
vildu, að sögn, báðir spara. En
„veikur er viljinn“ sagði Jón
Thoroddsen, og það fór svona.
Þeir ætluðu líka að vemda krón
una, en nú er búið að fella hanla
fjórum sinnum. Byijað er að
hvísla um söluskattinn, að hann
kunni að verða hækkaður á
þessu þingi. Lagt hefur verið
fram lagafrumvarp um meðferð
utanríkismála, og annað um ný
þingsköp fyrir Alþingi, miðað
við útvarp og sjónvarp aðallega,
og eru bæði frá nefndum. Einn-
ig stjórnarfrumvarp um mennta
skólana og nokkrir þingmenn
vilja gera Kvennaskólann í
Reykjavík að menntaskóla.
Ymsir þingmenn vilja láta
skylda læknakandidatia til að
gegna þjónustu í héraði í sex
mánuði áður en þeir fá lækn-
ingaleyfi. Og enn aðrir vilja fá
hingað útlenda lækna. Og þrátt
fyrir það, sem gerðist á Húsa-
vík, hafa menn enn trú á lækna
miðstöðvum, en misjafnlega
mikla.
Ingólfur Jónsson á að láta af
hendi raforkumálin um áramót
in, en við tekur Jóhann Haf-
stein. Bárðdælir, Keldhverfing-
ar, sem skrifuðu Ingólfi á næst-
liðnu hausti, munu taka undir
það, sem stendur í þjóðsögum:
„Ég þarf ekki að þakka — ég
fékk ekki að srnakka" og setja
von sina á næsta mann. En á
þessu þingi hefur mest verið
rætt um Búrfellsvirkjun, hvað
hún hafi átt að kosta samkvæmt
áætlun og hvað hún kosti — og
hvort álverið í Straumsvík
borgi kostnaðarverð fyrir raf-
magnið. Ákvæði vatnalaga frá
1923 um að „vötn öll skulu
renna sem að fomu hafa runn-
ið“, riða nú til falls, því læi-ðir
menn eru áfjáðir í að flytja
jökulár milli landsfjórðunga, og
er þetta eitt af því, sem borizt
hefur í tal síðustu fimm vikurn
ar við Austurvöll. Samtímis
virðist Orkustofnunin hafa
misst áhuga fyrir Dettifossvirkj
un, sem hún til skamms tíma
taldi a. m. k. hagkvæmustu
einnig sérstakar stofnanir, sum-
ar heimskunnar. Þessar skoð-
anakannanir eru einkum til
þess gerðar, að segja fyrirfram
um úrslit kosninga, t. d. for-
virkjun á Norðurlandi. Sagt er
þeh- ætli að virkja Dettifoss
austur á Fljótsdalshéraði, ásamt
fleiri fallvötnum og sagði hátt-
settur embættismaður á þingi,
að þar mætti fá milljón kíló-
vatta. Það myndi nægja 16—17
álverksmiðjum á stærð við þá,
sem nú er syðra.
Gísli Guðmundsson flytur til-
lögu til þingsályktunar um end-
urskoðun stjórnai’skrárinnar.
Kjördæmisþing hér í kjördæm-
inu samþykkti í haust þá áskor
un, að sú endurskoðun færi
fram það tímanlega, að hægt
væri að setja nýja lýðveldis-
stjórnarskrá eigi síðar en á ald-
arafmæli núverandi stjómúr-
skrár og á ellefu alda afmæli
íslandsbyggðar. Gísli vill, eins
og Karl Kristjánsson, að meiri-
hluti endurskoðunarnefndar
verði utan þings, en minnihluti
tilnefndur af þingflokkunum.
Hann vill auka vald forseta ís-
lands, taka upp einmennings-
kjördæmi og skipta landinu í
nokkur stór umræmi (fylki)
með sjálfstjórn í sérmálum.
Þrír Framsóknai-menn flytja
tillögu um undirbúning löggjaf-
ar um þjóðaratkvæði, og er
Ingvar Gíslason framsögumað-
ur málsins. Þjóðaratkvæði er nú
iallmikið notað, t. d. í Sviss og
Kanada og sumum öðmm lönd-
um brezka samveldisins og í
einstökum ríkjum Bandaríkj -
anna. Heimild til þjóðaratkvæða
greiðslu er í stjómarskrá
margra ríkja, þeirra á meðal
Danmörku og Austurríkis.
Sumsstaðar getur ákveðinn
hluti þingmanna eða kjósenda
krafist þjóðaratkvæðis um nán-
ar tilgreind lagafrumvöip eða
lög. Ingvar, ásamt Sigurvini
Einarssyni, flytur tillögu um
vísindalgear rannsóknir í áfeng
ismálum.
Stefán Valgeirsson flytur laga
frumvarp um fyrirhleðslur og
lagfæringar á árfarvegum til að
koma í veg fyrir landbrot. Árið
1932 voru sett lög um fyrir-
hleðslur á vatnasvæði Þverár
og Markarfljóts. Og árið 1945
lög um fyrirhleðslur Héraðs-
vatna norður af Vindheima-
brekkum. Nú vill Stefán láta
setja almenn lög um þessi varn_
armannvirki, hvar á landinu
sem þeirra er þörf. □
„VÍSIR GAF —
OG VÍSIR TÓK“
í forystugrein í dagblaðinu Vísi
þ. 30. sept. sl., sem að sjálfsögðu
var flutt fyrir alþjóð í Ríkisút-
varpinu, var tekin til meðferðar
brottvikning mín úr starfi yfir-
læknis við Sjúkrahúsið á Húsa-
vík.
Var þar tekin algjör og ein-
hliða afstaða með gjörðum
sjúkrahússtjórnarinnar á Húsa-
vík, og þeir meðlimir hennar,
er að brottvikningunni stóðu
sæmdir þyrnikórónu píslar-
votta, sem hlytu einangrun og
ofsóknir að launum fyrir það
að hafa haft djörfung til að
velja þessa „skynsamlegu“ leið,
„sem Húsvíkingar og aðrir Þing
seta- og ríkisstjórakosninga í
Bandaríkjunum, svo sem allir
kannast við. Slíkar skoðana-
kannanir miðast við kosninga-
spár hverju sinni, sem oft reyn-
ast furðu nákvæmar.
Nú eru skoðanakannanir og
prófkjör mjög á dagskrá hér á
landi, eftir að Framsóknarflokk
urinn mælti eindregið með
þeim, sem þátt af undirbúningi
næstu alþingiskosninga. Próf-
kjör í hinum ýmsu kjördæmum
hefur þegar farið fram eða er í
undirbúningi hjá Framsóknar-
félögunum. Nú munu aðrir
flokkar hafa í athugun að taka
einnig upp prófkjör í einhverri
mynd. En skoðanakannanir og
prófkjör, sem hér eru að ryðja
sér til rúms, eru af sömu rót, en
eigia lítið skylt við þær aðferðir,
sem fyrst var getið hér að fram-
'an og miðast við spádóma í kosn
ingum, heldur eru þær undir-
búningsþáttur kosninga.
Prófkjör á að tryggja það, að
framboðslisti fyrir alþingiskosn
ingar og sveitarstjórnarkosning
ar, sé skipaður í samræmi við
vilja kjósendanna, ©r viðkom-
andi flokk styðja. Einnig má
orða þetta svo, að prófkjör sé
sett til höfuðs þeim, sem sitja
vilja lengur en sætt er, eða
þeim, sem komast vilja á list-
ann, án þess þeir njóti trausts
kjósendanna. Þetta tryggir því
rétt kjósendanna og tckur af öll
tvímæli um vilja fólksins, þegar
sómasamlega er að unnið. Úrslit
prófkjörs eru birt og þau eru
úrslit um, hvernig framboðslisti
verður skipaður.
Skoðanakönnun hefur sama
tilgang en gengur þó ekki eins
langt. Engu að síður á hún að
sýna rétta mynd af vilja kjós-
enda, sem hafa ber til hliðsjón-
ar við skipun listans, án þess að
vera bindandi. Mörg atriði þarf
að ákveða áður en til slíkra
kosninga er gengið. Má þar
nefna ákvæði um kosningarétt,
hvort kosningin er að því leyti
óbundin, að kjósendur megi
velja sér hvaða nöfn sem vera
skal úr hópi félagsbundinna,
kjörgengra manna og kvenna.
Hve marga hver kjósandi á,
eða má kjósa, og er þá um það
að ræða (t. d. í bæjarstjórnar-
kosningum hér) að kjósa
fulla tölu aðalmanna á lista eða
færri. Hvort utanfélagsmenn fá
kosningarétt með skriflegri yfii
lýsingu um stuðning við flokk-
inn o. s. frv. En öll þessi mál
eru nú í athugun hjá Fram-
sóknarfélögunum á Akureyri,
með væntanlega skoðanakönn-
un vegna bæjarstjórnarkosn-
inga fyrir augum. □
eyingar munu njóta góðs af.“
Svo undarlega ber nú við, að
í athugasemd við bréf frá mér
í „Vísi“ þ. 4. nóv. sl. sviptir rit-
stjórinn aftur kórónunni af
sj úkrahússtj órnarmönnum.
Þar lýsir hann því yfir, að
blaðið geti á engan hátt um það
sagt, hvort sjúkrahússtjórnin
hafi verið að fremja lögbrot. Sú
hlið málsins var of flókin fyrir
Vísi. Ekki treystist blaðið held-
ur til að skera úr um það, hver
hafi átt sök á „samstarfsörðug-
leikum“ læknanna.
Og loks treystir ritstjórinn
sér ekki til að leggjia neinn dóm
á það, hvort sjúkrahússtjórnin,
með aðgerðum sínum, var að
stuðla að framgangi stefnu, sem
líkleg væri til að koma betri
VIÐ AUSTURVÖLL
Amar Jónsson og Rósa Júlíusdóttir í hlutverkum sínum.
(Ljósmyndastofa Páls)
Brönuffrasið rauða eftir Jón Dan
Hvar kreppir skórinn
LEIKFÉLAG Akureyrar frum-
sýndi á fimmtudaginn sjónleik-
inn Brönugrasið rauða eftir Jón
Dan. Leikstjóri var Sigmundur
Orn Arngrímsson, hljómlistin
er eftir M. Blöndal Jóhannsson,
og Jón Þórisson, ungur leik-
tjaldamálari í Reykjavík, gerði
leikmyndina. Frumsýningin var
vel sótt og henni ágætlega tekið.
AÐALFUNDUR Sambands
norðlenzkra kvenna var hald-
inn að Skúlagarði í Norður-
Þingeyjarsýslu, dagana 13.—15.
júní sl.
Mættir voi-u fulltrúar frá öll-
um samböndum norðanlands.
Heiðursgestur fundarins var
frú Aðalbjörg Sigurðardóttir
frá Reykjavík.
Bjami Bjarnason, læknir,
flutti erindi um krbabameins-
mál og stofnun kvensjúkdóma-
dieldarinnar. Hann hvatti til
stofnunar krabbameinsfélaga
um land allt, til styrktar ki-abba
meinsstöðvunum.
í öllum sýslum sambandsins
hafa verið stofnuð krabbameins
félög, nema í Norður-Þingeyjar
sýslu, enda hvatti fundurinn til
þess að konur veittu þessu mál-
'efni lið.
Ingvar Gíslason, alþingismað-
ur, flutti erindi um garðyrkju-
mál Noi-ðlendinga. Hefur hann
einna bezt þingmanna, stutt það
mál, en sambandið berst fyrir
því, að garðyrkjuskóli fyrir
utanhússræktun verði settur á
stofn á Akureyri.
skipan á fyrirkomulag sjúkra-
hússins en áður var.
í stuttu máli er niðurstaða rit
stjórans þessi: Það má vera, að
sjúkrahússtjórnin á Húsavík
liafi framið lögbrot. Það niá
vera, að hún hafi rekið þann
lækni, er minnst eða enga sök
átti á ágreiningi læknanna. Það
má vera, að hún hafi verið að
koma á því fyrirkomulagi á
Sjúkrahúsinu á Húsavík, er því
og sjúklingum þess var til
óþurftar. — En hún var að gera
það, sem Þingeyingum var fyrir
beztu. — Þeirra er að þakka
sjúkrahússtjórn fyrir vel unnin
störf.
Neskaupstað 7. nóv. 1969
Daníel Daníelsson, læknir.
Leikhúsgestir virtust fylgjast
með leiknum af mikilli athygli,
létu fögnuð sinn óspart í ljós að
leikslökum og hylltu höfundinn,
leikstjórann, tónskáld og tjalda
málara, ásamt leikurunum.
Brönugrasið rauða, sem hér
var frumflutt, er dálítið nýstár-
legt að formi þótt ekki sé hægt
að kalla það framúrstefnuverk,
Formaður ræddi um merk-
ingu leiða í kirkjugörðum og
benti á, að Málmsteypan h.f. í
Reykjavík framleiddi hentug og
ódýr númer til slíkra hluta. —
Þar eð kirkjugarðar hér á landi
eru ekki í því ástandi, sem æski
legt væri, hefur S.N.K. sérstak-
an áhugn til úrbóta, meðal ann-
ars með stofnun garðyrkjuskól-
ans.
Heimilissýning var í sam-
bandi við fundinn og sá frú
Kristveig Jónsdóttir frá Kópa-
skei'i um sýninguna. Þan gat að
líta marga góða muni, saumaða,
prjónaða, heklaða, ofna og
skorna út í tré, ásamt fl. og fl.
Var sýningin öll hin prýðileg-
asta.
Sýnikennslu í tilreiðslu á
salötum hafði frú Helga Krist-
jánsdóttir á Silfrastöðum. Gafst
konum kostur á að bragða hin
Ijúffengustu salöt.
Kvöldvökurnar voru bæði
fræðandi og skemmtilegar.
Sýndar voru litskuggamyndir
frá Norður-Þingeyjarsýslu og
Strandasýslu. Erindi fluttu frú
Aðalbjörg Sigurðardóttir og frú
Laufey Sigurðardóttir. Upplest-
ur kvæða fluttu frú Emma Han
sen, frú Halldóra Gunnlaugs-
dóttir og Friðrika Jónsdóttir,
ásamt fleirum.
Skemmtilega héraðslýsingu
flutti Ingimar Baldvinsson frá
Þórshöfn.
Þátttaka Norður-Þingeyinga
var mjög almenn og komu hér-
aðsbúar langan veg að, bæði til
að hlýða á erindi og skemmti-
atriði á kvöldvökunum.
Að loknum fundi var farið til
kirkju að Skinnastað. Sóknar-
presturinn, sr. Sigurvin Elías-
son, messaði. Kirkjugestum var
síðan boðið til rausnarlegna
kaffiveitinga á heimili prests-
hjónanna og voru það hin
ánægjulfegustu fundarlok.
Stjórn sambandsins skipa:
Formaður frú Dómhildur Jóns-
dóttir, Höfðakaupstað, átti að
ganga úr stjórn, en var endur-
kosin. Gjaldkeri er frú Sigríður
Guðvarðardóttir, Sauðárkróki,
og ritari frú Emma Hansen, Hól
um, Hjaltadal. D. J.
eins og nú tíðkast að nefna svo-
kallaðan „modernisma," en
fallegt verk og fremur hug-
næmt, fjallar um ungan lista-
mann, sem er að brjóta sér
braut og setur listina öllu ofar,
en verður að lúta þeim sann-
leika, að ástin, æðsta inntak lífs
in, sé enn æðri. Verkið er tals-
vert rómantískt verk. Huglæg
framvinda þess gefur því dálítið
heillandi inntak, sem er styrkur
þess og jafnframt veikleiki, því
að það bylgjast að nokkru leyti
fram hjá áhorfandanum, en
ekki í ákveðið mark, enda ger-
ist það í tveim heimum eða í
veröld veruleikans og í draumi
hins unga listamanns. Vandi
leikstjórans liggur ekki hvað
sízt í því að vega salt á hnifs-
egg raunsæis og hugarflugs. Sig
mundur Orn hefur komizt all-
vel frá þeirri raun, þótt eitthvað
megi deila um einstök atriði
uppsetningarinnar. Hann á vafa
laust eftir að verða liðtækur í
leikhúsinu þótt enn sé hann
ungur að árum og nokkuð óráð-
in gáta. En þökk sé honum fyrir
þetta framlag hans.
Arnar Jónsson leikur unga
listamanninn ágætlega. Fram-
sögn hans og breyfingar eiu
mjög leikrænai’. Skaphiti hans
og geðsveiflur eru oft hrífandi.
(Framhald á blaðsíðu 2)
JÚ, jú, hér er margt um mann-
inn á degi hverjum, bæði uppi
og niðri, en flest tíðindalítið,
sagði Ámi Jónsson, bókavörð-
ur, er við hittum hann í Amts-
bókasafninu á dögunum og innt
um hann eftir, hvernig starf-
semin gengi.
Kunnið þið ekki vel við nýja
húsið?
Ágætlega. Það er afskaplegur
munur frá, sem áður var í
gamla húsinu við Hafnarstræti.
Hér er sýningarbretti á vegg.
Ætlið þið að fara að setja upp
sýningu?
í tilefni af rithöfundaþingi
héldum við sýningu á flestum
íslenzkum skáldritum, sem kom
ið hafa út sl. fimm ár. Sú sýn-
ing stóð um þriggja vikna tíma,
og við vorum að taka hana nið-
ur. En svo setjum við aðra upp
einhvem næstu daga. Við ætl-
um að sýna jólabækurnar í ár.
Bækurnar, sem koma út núna
fyrir jólin?
Já, við höfum skrifað flestum
útgefendum og spurzt fyrir um,
hvort þeir vildu styðja okkur í
þessu. Allmargir hafa þegar
svarað okkur, og undirtektirnar
verið ágætar. Ég vona, að þeir,
BÆJARSTJÓRN Akureyrar er
til þess kjörin af borgurunum,
að veita tíu þúsund manna sam
félagi forystu. Sú forysta á að
fela það í sér, að allir vinnufær-
ir menn hafi fulla og arðvæn-
lega atvinnu við hagnýt störf og
að bærinn geti tekið á móti
mörgum innflytjendum, er ann
ars flyttu á aðal þéttbýlissvæði
landsins, en að bærinn sé þess
einnig umkominn að veita marg
vislega félagslega og menningar
lega þjónustu langt út fyrir
bæjartakmörkin, en því fylgir
bæði vandi og vegsemd.
Akureyri hefur á að skipa
þrautþjálfuðu iðnaðar- og iðn-
verkafólki, umfram önnur bæj-
arfélög, en vantar hins vegar
menntaða og þjálfaða tækni-
menn og atorkumikla einstakl-
inga til að brjóta nýjar leiðir í
atvinnumálum og jafnvel í fé-
lagsmálum líka.
Þegar rætt er um iðnað á
Akui’eyri, verður að hafa það í
huga, að þúsundh' bæjarbúa
hafa framfærslu sína af iðnaði
SÍS og KEA. Og sá iðnaður hef
ur tvöfalt gildi vegna þess að
hann byggist að mililu leyti á
því, að gera innlent hráefni að
fullunninni vöru fyrir innlend-
an markað og til útflutnings.
Endurbygging sumra þýðingar-
mestu iðngreina samvinnu-
Á FÉLAGSFUNDI laugardag-
inn 15. nóv. var eftirfarandi til-
laga einróma samþykkt:
„Með tilliti til þess, að fyrh’-
sjáanlegt er mikið atvinnuleysi
á félagssvæðinu í vetur, leggur
almennur fundur Verkalýðs-
félagsins Einingar, haldinn á
Akureyri 15. nóv. 1969, ríka
áherzlu á, að haldið verði áfram
starfsemi Atvinnumálanefndar
ríkisins og hinna einstöku at-
vinnumálanefnda og allt gert,
sem verða má, til að vinna bug
á atvinnuleysinu.
Þá leggur fundurinn áherzlu
á, að hraðað verði þeim fram-
kvæmdum á vegum Norður-
landsáætlunar, sem orðið geta
til atvinnuaukningar, en lánsfé
til framkvæmda ekki látið
sem enn hafa ek'ki tilkynnt þátt
töku sína komi líka. Ætlunin er,
að bækurnar verði til sýnis hér
í salnum fram að jólum, gesth-
mega skoða þær og blaða í þeim
í ró og næði. Ég held þetta hljóti
að vekja athygli á bókunum og
vera til mikilla þæginda fyrir
kaupendur, sem oft eiga ei-fitt
með að átta sig á vörunni mitt
í jólaösinni og bókaflóðinu. Það
er a. m. k. gaman að vita, hvern
ig þessu verður tekið. Ég held
þetta hljóti að örva bóksöluna.
Svo að bókasafnið vill örva
bóksöluna. Ég hefði haldið að
gott almenningsbókasafn drægi
úr henni.
Alls ekki. En þetta er dálítið
útbreiddur misskilningur. Gott
bókasafn skapar lesendur og
bókavini. Það er ekkert nema
gott um það að segja, að menn
notfæri sér þá þjónustu, sem
gott bókasafn getur látið í té.
Enginn kaupir allar þær bækur,
sem hann vill gjarna lesa. En
allir þurfa að eiga eitthvað af
bókum, hver efth sínum smekk
og sínu vali. Ef við metum bók-
ina einhvers, ef við viljum virki
lega njóta hennar og eiga hana
að vini, er okkur ónóg að fá
manna stendur yfir og um leið
veruleg stækkun og er það öll-
um bæjarbúum fagnaðarefni.
Hér á Akureyri er fidlkomn-
asta stálskipasmíðastöð lands-
- SÓLB0RG...
(Framhald af blaðsíðu 1).
Þá hefur land Sólborgar verið
girt, alls 12 dagsláttur, þar af
nokkurt tún. Staðurinn er hinn
ákjósanlegasti og sem kjörinn
til að fegra umhverfið, þar sem
skiptast á klettaborgir og fi-jó—
söm tún og móar. Allar bygg-
ingar eru byggðar fyrh svo-
nefnt tappagjald af seldu öli og
gosdrykkjum. Framkvæmda-
stjóri er Jóhannes Óli Sæmunds
son.
Á sunnudaginn var merkja-
sala í bænum og bazar og kaffi-
sala á Bjargi, til ágóða fyrir Sól
borg. Fjölmargh einstaklingar
og félög hafa sýnt þessu heimili
hinna vangefnu mikla rausn og
myndarskap. Mun vena ein-
stakt, hve allir virðast samtaka
um að koma þessu þarfa heimili
upp, enda hefur framkvæmdum
skilað drjúgt á undanförnum
mánuðum, og margir lagzt á eitt
til að gera hugmyndina um
heimili fyrir vangefna að veru-
leika. □
Þá skorar fundurinn á yfir-
menn vegamála að láta sem
allra fyrst hefja vinnu við boð-
aða vegagerð í Innbænum á
Akureyri og að flugvelli, þar
sem þarna gæti orðið um þýð-
ingarmikla vetrarvinnu að
ræða.
Ennfremur skorar fundurinn
á Síldarútvegsnefnd að láta
hefja vinnu í Tunnuverksmiðju
ríkisins á Akureyri svo fljótt
sem tök eru á, og þar verði
ekki smíðaðar færri tunnur en
undanfarna vetur.“
Á sama fundi var samþykkt,
að félagssvæði Verkalýðsfélags
ins Einingar skyldi framvegis
einnig ná yfir Ólafsfjörð og þar
starfi sérstök deild innan félags
ins, er hafi skrifstofu og starfs-
(Framhald á blaðsiðu 2)
hana lánaða, þá þurfum við að
eiga hana. Og það verður gjarna
svo í reyndinni, að beztu við-
skiptavinir bókasafnsins eru
einnig beztu viðskiptavinir bók
salans. Ég las fyrh tveim eða
þrem árum grein eftir Axel
Fröland, einn af forstjói-um
Gyldendals í Kaupmannahöfn.
Hann var þá sjötugur og í þaim
veginn að láta af starfi. Grein-
in var eins og kveðjurabb hans
við einn af blaðamönnum Poli-
tiken. Blaðamaðurinn spurði
um, hvaða ástæður lægju á bak
við mikla aukningu í danskri
bókaútgáfu á sl. áratugum. Frö-
land taldi ýmsar ástæður, víð-
ari menningarsvið, rýmri fjár-
ráð o. s. frv., en langmest vaeri
þetta þó að þakka almennings-
bókasöfnunum dönsku. Þau
hefðu fært bókmennirnar út
yfir þröngan hóp menntamanna,
gert þær að almenningseign,
skapað nýja lesendakynslóð,
nýja kaupendur og nýjan mark
að. Ef til vill hafa bókmenntir
ævinlega verið mehi almenn-
ingseign hér á íslandi en í Dan-
mörku, en að því frátöldu hygg
ég að hér gildi hið sama og þar
í þessum efnum. □
- Fréftabréf frá Skagasfrönd -
'liggja ónotað.
Jólabækurnar eru til sýnis í Amtsbókasafninu
Fréttatiikynning frá EININGU
mest? i
ins og eru alveg sérstakar vonir
bundnar við hana. Þessi skipa-
smiðastöð má eflaust nýta helm
ingi betur og aðstöðu alla, þeg-
ar verkefnin verða næg og
mestu byrjunarörðugleikar sigr
aðir. En góð nýting fæst ekki
með 8—10 tíma vinnu fimm
daga vikunnar heldur með
vaktavinnu. Með nokkrum
sanni má segja, að ævintýri stál
skipasmíða á Akureyri sé lokið,
því ævintýrið varð að veruleika
og þar með bættist fjölþættum
iðnaði bæjarins ný grein, sem
sýnist hafa mikla vaxtarmögu-
leika.
Þegar um iðnað er rætt, verð
ur naumast fram hjá fiskiðnaði
og þar með niðurlagningu fisk-
afurða gengið, því þar bíða
mikilvæg verkefni. Hin gömlu
og nær einhliða hráefnissjónar-
mið veiðimanna á sjó, eru að
þoka fyxh þeirri staðreynd, að
margvísleg vinnsla aflans skap-
ar ekki síður mikilvæg vei’ð-
mæti en veiðarnar sjálfar, þótt
þær séu grundvallarskilyrði.
Merkilegar tilnaunir með niður
lagningu síldar á Akureyri, hafa
lengi staðið yfir og verksmiðja
starfað tímum saman og fram-
leitt ágæta útflutningsvöru og
veitt mörgum atvinnu. Sumir
telja slíka niðurlagningu geta
átt svo mikla framtíð, að marg-
földun slíkrar iðju, ásamt mark
aðsöflun, sé möguleg og Akur-
eyri höfuð nauðsyn í framfara-
sókn sinnj á sviði iðnaðar.
Stöðug útgerð fjögurra tog-
ara Útgerðarfélags Akureyringa
h.f., sem er bæjarfyrhtæki, og
allgóð aflabrögð löngum, er ein
af mörgum undhstöðum at-
vinnulífsins í bænum. Aukin
fiskiðja í landi, er gæti stórauk-
ið aflaverðmætið, er auðvitað á
dagskrá þar ekki síður en end-
urnýjun skipanna.
Hér er að þessu sinni aðeins
minnzt á nokkrar af mörgum
iðngreinum. Lengi má um það
deila, iað hve miklu leyti bæjar-
félagið á að koma til móts við
óskir og þarfir atvinnugreina í
bænum yfirleitt, hvenær og
hvernig það á að grípa inní og
rétta hjálparhönd, þegar erfið-
leikar steðja að atvinnufyrir-
tækjum. Ekki er unnt að skil-
greina það hér að sinni, en stað-
reyndin er sú, að á undanförn-
um árum hefur bæjarfélagið
veitt hina ómetanlegustu fyrir-
gi-eiðslu á þessu sviði og gerir
enn, og varið til þess miklum
fjármunum úr sameignarsjóði,
og er það ekki eftir talið.
Hins vegar má á það líta, að
þótt fjárhagsleg aðstoð sé í engu
vanmetin, hefði mehi þekking
gefið enn betri árangur í mörg-
um tilvikum. Fyrir hendi eru,
hér á Akureyri, hundruð ágæt-
lega þjálfaðra og starfshæfra
atorkumanna á sviði iðnaðar,
bæði iðnaðarmenn og iðnverka-
menn. Og hinar ýmsu rótgrónu
iðngreinar í bænum hafa skap-
að mikla reynslu og framleiðsl-
an hlotið viðurkenningu. En
okkur vantar fjölmarga einstakl
inga með fullkomna séi-mennt-
un í öllum atvinnugreinum og
þar kreppir skórinn mest og
verður úr að bæta. Sú þekking
verður naumast of dýru verði
keypt til bæjarfélags, sem vill
vaxa og gefa íbúum sínum tæki
færi til að vinna nytsöm störf
og lifa hamingjusömu lífi. Og sú
þekking er eitt þehra grund-
vallarskilyrða, sem verður að
uppfylla í því bæjarfélagi, sem
taka vill að sér forystuhlutverk
í heilum landsfjórðungi, á sviði
atvinnumála, félagsmála og
menningarmála og' veita nauð-
synlega þjónustu í þessum
greinum á stóru svæði. □