Dagur - 15.04.1970, Blaðsíða 5

Sktófstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Simar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar hi.
KOSNINGAR
STJÓRNMÁLAFÉLÖG hafa nú til
kynnt framboð sín til bæjar- og
sveitarstjórnarkosninganna í vor. En
þótt kosningarnar séu pólitískar,
skiptir það meginmáli, að þeir menn
veljist í bæjar- og sveitarstjórnir, sem
til þess eru líklegir að vinna vel og
dyggilega og af vakandi áliuga, séu
í senn samstarfshæfir og ábyrgir orða
sinna og gerða. Framsóknarmenn
liafa á undanfömum árum tekið
mjög vaxandi J)átt í J)essum störfum.
Formaður Framsóknarflokksins vék
að J)essum kosningum í ræðu fyrir
skömmu og sagði J)á:
„Sá atburður, sem öðrum fremur
mun setja svipmót sitt á pólitískt líf
í landinu á næstunni, eru sveitar-
stjómarkosningamar, sem fram eiga
að fara í lok maímánaðar. Það má
með nokkrum sanni segja, að Jwer
séu undanrás fyrir næstu alþingis-
kosningar. Úrslit í þeim verða talin
lrera því vitni, bvert straumurinn
liggur. Það er að vísu ekki algild
regla, því að ýmis önnur sjónarmið
koma til greina í sveitarstjómarkosn-
ingum en í landsmálapóltíkinni. Það
er eigi að síður vafalaust, að ef Fram
sóknarflokknum gengur vel í þess-
um kosningum, þá verður það mikiil
styrkur í næstu alþingiskosningum.
Einn sigurinn býður öðrum heim.
Sigur i bæjarstjómarkosningum
verður stórkostleg hvatning í alj)ing-
iskosningum. Um J>að Jrarf ekki að
fjölyrða. Það liggur í augum uppi.
Framsóknarflokkurinn hefur á
undanförnum árum átt vaxandi
fylgi að fagna í kaujrstöðum og kaup
túnum. Þar átti hann af ýmsiun
ástæðum fáa liðsmenn áður. En í
þeim efnum hefur orðið gerbreyting
á síðari ámm. Það hefði einhvern-
tíma J)ótt tíðindum sæta, að Fram-
sóknarflokkurinn væri stærsti flokk-
urinn í fjómm bæjarfélögum, en
J)að var hann í síðustu bæjarstjómar-
kosningum. Hér í Reykjavík hefur
átt sér stað ánægjuleg þróun. Nú
höfum við hér tvo Jringmenn. Ég
efast irm, að allir geri sér næga grein
fyrir Jressu nýja landnámi flokksins.
Það er þó stórkostlega athyglisvert.
Nú ríður á að herða róðurinn og
auka enn fylgi flokksins í þéttbýl-
inu. Það má því enginn liggja á liði
sínu í næstu hreppsnefndar- og bæj-
arstjómarkosningum. Þetta veit ég,
að öllum, sem hér eru, er ljóst. Þess
vegna þarf ekki að eggja þá. Ef við
vinnum verulega á í næstu bæjar-
stjórnarkosningum, J>á er það byr
undir vængi í aljnngiskosningunum.
Það getur verið að næstu bæjar-
stjómarkosningar séu lykillinn að
stjórnarráðinu. Það Jmrfum við öll
að hafa hugfast." □
Yið yerðum að taka upp nýja
stefnu í heilbrigðismálum —
- segir Jónas Oddsson læknir á Akureyri
- HVERJUM VERÐUR FALIN FORYSTAN
JÓNAS ODDSSON læknir skip
ar sjötta sæti á lista Framsókn-
arflokksins á Akureyi. Hann er
38 ára, ættaður af Ströndum,
en fluttist með foreldrum sín-
um og í stórum systkinahópi til
Eyjafjarðar, er hann enn var á
barnsaldri. En þá keyptí. faðir
hans Glerá við Akureyri og þai’
ólst Jónas upp.
Jónas Oddsson lauk stúdents
prófi við M. A. árið 1952, og
kandídatsprófi í Jæknisfræði
1960. Vann síðan í Rej'kjavík
rúmt ár, á sjúkrahúsum og varð
þá liéraðslæknir á Eskifirði og
gegndi því starfi sjö ár til árs-
ins 1968 og tók þá við héimilis-
læknisstörfum á Akureyri af
Pétri heitnum Jónssyni lækni
og hefur stundað þau síðan við
óvenjumikla aðsókn og vin-
sældir.
Kvæntur er Jónas Maríu Þór
dísi Sigurðardóttur frá Reyðar-
firði og eiga þau þrjú börn.
Eftir fyrsta starfsár sitt á
Eskifirði fór Jónas að gagnrýna
stjórn heilbrigðismála og hefur
raunar gert það siðan, sem Ijóst
er af heilbrigðisskýrslum, en
jafnframt hefur hann lagt fram
ákveðnar tillögur til breytínga.
Dagur ræðir nú við Jónas
Oddsson lækni og fara þær við-
ræður héi' á eftir.
Hvar stöndum við á svifS
heilbrigðismála?
Síðasta áratuginn, sem kalla
maetti umbrotaáratug í heil-
brigðismálum, hafa vandamál á
nær öllum Hviðum heilbrigðÍB-
mála komið fram í sviðsljósið.
Mikið hefur verið ræt* og ritað
um þau mél, og rnargar skoð-
anir komið fi'am. Ekki ætla ég
að sinni að bæta þar miklu við.
Miðað við vaxtarhraða vand»-
málanna, hetur nánast ekkerl
vei’ið gei-t raunhæft tii að leyea
vandann. Of mörg ljón hafa
veiið á veginum.
Höfuð vandamálin vuðaert
vera nokkuð augljós:
a) Yfirstjórn heilbrigðismál-
amia er margskipt, valda-
laus og þreytt.
b) Sjúki'ahúsrn hafa ekki verið
sikipulögð, hvað star-fssvið og
samvinnu snei-tír.
c) Heilbrigðisþjónustan utan
sjúkrahúsa, hefui- búið við
úrelt skipulag og alveg kom
in úr skorðum.
d) Kostnaður heilbiigðisþjón-
ustunnar er einn hrærigraut
ui' milli ríkis og bæjar- og
sveitarfélaga.
e) Nám og þjálfun starfsfólks
hefur verið óskipuieg og
ófullnægjandi, nema I fáum
þáttum hennar.
Hvaða aðalstefnu telur þá «8
við eigum að taka?
Stefnan akapast nánast af
vandamálunum, sem við verð-
um að horfast í augu við, og
þar eigum við ekki að hika
lengur.
Þar vil ég fyrst nefna, að við
verðum að efla og samræma
yfirstjómina, þar á ég við heil-
brigðÍ3ráBuneytið og landlækn-
isembættið. Skipta síðan land-
inu niður í 0—8 stjómarsvæði
með embættíslækni ásamt góðu
starfsliði, og ráði eða nefnd,
hvað svo sem við köllum það,
sem hafi yfirumsjón heilbrigðis
mála.
í öðni lagi: Koma skipulagi á
stóru sjúkrahúsin. Þá á ég fyrst
og fremst við Landsspítalann,
Borgarspítalann og Fjórðungs-
sjúkrahúsið á Akureyri.
í þriðja lagi: Koma upp heil-
brigðisstöðvum, þar á ég við
hinar svokölluðu læknamið-
stöðvar auk samsvar-andi heilsu
vemdarstöðva og fleira. Þessar
stöðvar annist ákveðin svæði
og sjái um að heilbrigðisþjón-
Jónas Oddsson.
ustufólk komi eða dvelji á mis-
munandi srtöðum innan umsjón
ar svæðÍBÍng.
í fjórða iagi: Koma á ákveð-
inni kostnaðarskiptingu á milli
ríkis og bsejar- og sveitarfélaga.
í fimmta lagi: Akveðnar
námsstöður verði við alla þessa
þætti tii að tí’yggja eðlilega end
umýjun Bterísfólka.
f sjötta lagi: Kcanið vei'ði i
betra efcipulagi á fiutning heil-
b rigðisþ j ónustustarfs 1 iðs og
sjúklinga. þær á ég við sjúkra-
bíla, flugválar, þyrlui'.
Hvað getora við gcrt hér á
Akureyri tíl aÖ hraða þessum
málum og k«ms þelm í þetta
form?
Við hér é Akureyri höfum
miklu ábyrgðaj-hlutverki að
gegna í þeasum málum. Þvi þótt
ástandið sé «ð verða slæmt hjá
okkur, þá er ástandið öllu geig-
vænlegra í Reykjavík, á Aust-
urlandi og Vestfjörðum og ekki
ei- mikiis að vænta frá þessum
stöðum á næstunni. Við höfum
því vissu skylduhlutverki að
gegna til þess að hefja breyt-
ingai- og við getum komið á full
komnasta h-eilbrigðisþj ónustu -
kerfi á landinu. Vil ég þar
leggja áherzlu á eftírfarandi
atriði:
1) Við erum svo heppin að
hafa hér hæfan héraðslækni’
með víðtækt valdsvið á pappír-
um. Við getum gert valdsvið
hans raunhæft og honum til að-
stoðai- skipað nefnd eða ráð,
sem annaat yfirstjóm heilbrigð-
ismála og tindir þetta komi aliii'
þættir herlbrigðisþjónustunnfli’,
svo sem sjúkrahúsið, heilbrigðis
stöð, rannsóknir á heilbrigði og
hollustuháttum, vist- og hjúkr-
unarheimiii aldraðra, vistheim-
ili vangefinna, áhugamannafé-
lög, svo sem Knabbameinsfélag
ið, Hjartavemd, Félag fatlaðra
og lamaðra. Starfsskipan og
eðlileg námsþróun starfsliðs.
2) Hraða stækkun sjúkrahúss
ins og fá það staðlað til samræm
is við Borgarspítalann í Reykja
vík, svo að það fullnægi að
mestu sjúkrahúsþörfinni norð-
an og austan hálendis. Þegar er
búið að vinna mikið undirbún-
ingsstarf. Nú verðum við bara
að hraða framkvæmdum og
ljúka að minnstakosti fyrsta
áfanga á næstu þrem árum. Það
er ekki lengur melnaður Akur-
eyringa að efla sjúkrahúsið
heldur skylda.
3) Setja á stofn heilbrigðis-
stöð og koma upp húsnæði fyrir
hana. Þar á ég við stofnun sem
hefði innan sinna vébanda
læknisþjónustu utan sjúkrahúss
ins, heilbrigðiseftirlit, svo sem
barna — mæðra — berkla —
atvinnustaða —, mengun lofts
og lagar — tannlækna — 'hjúkr
unaraðstoð í heimahúsum —
lyfjasölu. Aðstöðu fyrir almenn
ingsfélög svo sem krabbameins-
félag, hjartavernd og sálfræði-
þjónustu. Ef til vill fengist
prestur til samstarfs.
Starfssvæði þessarar stofnun-
ar væri Akureyri og Eyjafjörð-
ur, ennfremur Ólafsfjörður.
Hún sæi t. d. um Grenivík, Dal-
vík, Hrísey og Grímsey, Ólafs-
fjörð fyrir viðkomandi þjón-
ustu, með því að senda starfslið
til dvalar um lengri eða
skemmri tíma.
4) Efla vistheimili aldraðra
hér á Akureyri með hjúkrunar-
deild fyrir langlegusjúklinga.
E. t. v. mætti koma Kristnes-
hæli inn í þennan ramma. Enn-
fi-emur að koma upp hressingar
hæli í Mývatnssveit.
5) Koma á náinni samvinnu
við almannafélögin til þess að
dreifa ekki fé og starfskröftum.
6) Koma á fót hjúkrunar-
skóla og skóla fyrir aðstoðar-
fólk við heilbrigðisþjónustuna.
Hugsast gæti að tengja þennan
VERKALÝDSFÉLÖGIN knúðu
á sínum tíma fram þá kröfu, að
byggðar skyldu í Reykjavík
1300 íbúðir, eem seldar yrðu
féiögum verkalýðsfélaganna á
kostnaðarverði.
Að baki þessari hugmynd lá,
að slíkur fjöidi íbúða, byggður
af einum aðila á skipulegan
hátt, mundi færa kostnað íbúð-
arhúsnæðis niður og verða
þannig mikil kjarabót.
Lána skyldi kaupendum
langtum stærri hundraðshluta
en áður hefur verið gert, og á
þann hátt gera þeim efna-
minnstu kleift að eignast eigið
íbúðarhúsnæði.
Gert var áð fyrir að í öðrum
bæjar- og sveitarfélögum gæti
samskonar- byggingastarfsemi
hafizt og þannig orðið félögum
verkalýðsfélaganna þar að sams
konar kjarabótum.
Vegna þessa flutti Sigurður
Óli Brynjólfsson tillögu í bæjar
ráði Akureyrar í júní 1967 um
að félag'smálaráðhen-a skipaði
menn í F ramkvæmdanefnd
•byggingaáætlunar fyrir Akur-
eyri. Tillaga þessi var sam-
þykkt og tilnefndi bæjarstjói-n
Bjarna Einarsson bæjarstjóra
sem fulltrúa Akureyra rbæj ar í
nefndina.
Hinn 19. sepl 1967 skipaði té-
lagsmálai-áðherra nefndina, en
í henni eiga sæti auk hæjar-
etjóra, Jón Ingimarsson og
Björn Jónsson, tilnefndir ef
verkalýðsfélögunum á Akur-
eyri, Jón G. Sólnes og Sigur-
sveinn Jóhannsson, tilnefndir
af Húsnæðismálastofnun ríkis-
ins. Sigursveinn var skipaður
foimaður nefndarínnar. Nefnd-
in hóf störf í janúai- 1968.
Auglýst var eftir væntanleg-
um kaupendum og á þann hátt,
lið tækniskólanum. Myndi sá
skóli eflast við það.
7. Svo að lokum, e. t. v. aðal
atriðið, það er, að koma á fast-
ara skipulagi á skiptingu kostn-
aðar við uppbyggingu og rekst-
ur heilbrigðismálanna, milli
rlkis og sveitarfélaga. Ennfrem-
ur að vinna að nauðsynlegum
breytingum á tryggingarkerf-
inu.
Þií ert mikill bjartsýnis-
maður?
Það verður aldrei hægt að
spá nákvæmlega fram í tímann.
En við getum ekki endalaust
sagt, að breytingarnar séu svo
hraðar, að við verðum að bíða.
Við erum búin að bíða í ára-
tug eða lengur og lítið gert.
Þessar línur eru orðnar nokkuð
skýrar og við verðum auðvitað
að sveigja kerfið eftir nýjung-
unum. Þar á yfirstjórnin að
vera tengiliður og fylgjast með
nýjungum og breyta eftir þeim.
íslenzka þjóðfélagið er komið
yfir fæðingarskeiðið og nú fer
þroskinn að koma.
Að endingu, Jónas?
Það er mín einlæga ósk og
von, að væntanleg stjórnvöld
Akureyrar takist á við vanda-
málin hiklaust, og taki af skar-
ið í þessum málum, sem öðrum.
Það verður vart gert af öðrum
aðilum. Ég get ekki að lokum
stillt mig um að skora á kven-
þjóðina að fylkja sér saman og
koma þessum breytingum á, til
hagsbóta fyrir okkur öll. Hún
hefur velt þungu hlassi áður,
svo sem þegar núverandi sjúkra
hús var byggt og kvensjúkdóma
deildin í Reykjavík varð að
veruleika, svo nokkuð sé nefnt.
Megi svo allir helgir vættir
styðja okkru- í baráttunni fyirir
betra lífi, segir Jónaa Oddsson
læknir að lokum og þakkai' blað
ið svöí' hane.
þörf þessarar starfsemi hér í
bænum. Til nefndarinnar barst
fjöldi umsókna, en 137 þeirra
taldi nefndin að fulinægja
mundu settum skilyrðum. 1
byrjun áreins hafði bæjai'stjórn
lýst eig reiðubúna að leggja
Ilaukur Árnason.
íbúðanna »cm byggðar yrðu.
í júlí 1968 serjdi nefndin fé-
lagamáfljai'áðlieiTa álit, þar sem
farið er fram á að á vegusa
nefndarinnar yrfSu byggðar 30
—40 íbúðb- árlega næstu 5 'árin.
Loka aft ári liðnu kom Sv-ar
ráðherra. En þe-ss efnis að ■allis
það sem áður var gert akyldi
nú endurskoðað.
Þessu reiddist formaður
nefndaiinnar, Sigursveinn Jó-
hannason, svo að hann sagði af
sér.
Félagsmálaráðherra, Eggert
G. Þorateinsson, skipaði í októ-
(Framhaid elí blaðsíðu 1)
greiðsla bæjarins í saníbandi
við lóðaúthlutun við endurbygg
inguna var mjög mikilvæg.
Þá er í yfirlýsmgunni Iögð
áherzla á byggingu dráttar-
brautar og eflingu skiþasniíða.
Dráttarbrautin er komin og
rekstur Slippstöðvarinnar
tryggður í bráð, en þar vinná
hátt á annað hundrað manns.
„Áfram verði haldið jarðliita-
leit fyrir Akureyri með hita-
veitu bæjarins að markmiði og
hraðað framkvæmdum nýrrar
vatnsveitu.“
Verið er að bora eftir þeitu
vatni á Þelamörk, í samræmi
við þetta og ákveðin er ný vatn3
veiía, eftir mikinn og tímafrek-
an undirbúning, og verður
væntanlega byrjáð á henni
strax í sumar.
„Að gerð verði hið fyrsta
áætlun um framtíðarhöfn á Ak
ureyri, fram fylgt kröfum um
auknar, beinar skipaferðir til
kaupstaðarins“ o. s. frv.
Ekki þarf að segja bæjarbú-
um mikið uni það mái, því hafn
armannvirkin eru þegar í bygg
ingu. Á þeim var byrjað á síð-
asta ári og verður haldið áfram
með vorinu. Við höfnina vérða
byggðar vöruskemmur og toll-
vörugeymsla, fyrsti áfangi, lief-
ur þegar verið byggð til við-
bótar.
„Framsóknarfélögin líta á það
sem nauðsyn, að ljúka bygg-
ingu nýju bókhlöðunnar fyrir
Amtsbókasafnið. Þau telja og
mikilvægt að efla Náttúrugripa
safnið og Minjasafnið.“
Bókhlaðan, eins og hún lítur
út, og eins og menn hafa kynnzt
starfseminni þar, er hin ánægju
Iega staðrej-nd og bætt aðstaða
Náttúrugripasafnsins. —
Reyni Ragnarsson.
'Ráðherrann fékk síðan endur
skoðaða áthugun á fbúðabygg-
ingaþörfinníi, sem sýnir að nú
-er þörfin ekki lengur 30:—40
íþúðir árlega heldur 100—130
íbúðir hér á Akureyri.
Við svo auknum vanda hefði
ef tiíl vill mátt ætla að auðféng-
:ið væri samþykki ráðherrans
til að hefja framkvæmdir. En
svo varð ekki því að á Alþingi
var í marz sl. lagt fram stjórnar
frumvarp um Húsnæðism’áia-.
stofnun ríkisins, en í því er lagt
til að- leggja niður Framkvæmda
nefndir byggingaáætlana en í
þéirra stað skúli efla byggingu
vei-kamannabústaða.
Formaður nefndarinnar hér
befir nú farið af landi brott í
atvinnuleit.
9. apríl sl. lagði Þorvaidur
Jónsson fi-am svofellda tillögu í
bæjarráði:
„Bæjarráð Akurejn'ar leggui’
til við bæjarstjórn, að riotuð
Verði nú á þessu ári, heimild til
-ti'austi þess að lagafi'umvaipið
verði samþykkt.
Fé í þessu skyni verði ákveð-
íð við endurskoðun fjárhags-
úætlunar bæjarins."
: Þorvaldur Jónsson! Það 'vant
•ar ekki samþykktir bæjar-
Stjórnar Akureyraa- eða áhuga
og stuðning bæjarfulltrúa til að
hægt sé að byggja ódýrt hús-
næði á Akureyri. Heldur er það
augljóst ’öllum, að forusta flokks
manna þinna dugar ékki til að
’Jíoma þessu máli fram.
. Hve lengi eiga þessir 137 að
bíða? ... Hauknr Arnason.
„Stofnaður verði Framfara-
sjóður Akureyrarkaupsíaðar
með franilögum og sérstökum
Iántökum.“
Þessi hugmynd er einnig orð-
in að veruleika með nýrri reglu
gerð fyrir Framkvæmdasjóð
Akurcyrar.
„Skipulagi og nýlagningu
gatna bæjarins verði hraðað.“
Á þessu kjörtímabili hefur
verið unnið meira að varanlegrl
gatnagerð en nokkru- sinni áð-
ur, jafnvel margíalt meira, enn
fremur að holræsagerð.
Bæjarfélagið hefur greitt götu
allra þessara framkvæmda á
einn eða annan hátt og sjálft
staðið fyrir mörgum þeirra.
Þessar milriu framkvæmdir
hafa dregið úr atvinnuleysinu,
sem hvarvetna liefur verið
erfiðasta úrlausnarefni bæjar-
félaga á tímum efnaliagslegra
þrenginga, og er eftirtektarvert.
Og mi, þegar horft er til baka,
hljóta flestir að viðurkenna, að
sú stefna að auka framkvæmd-
ir og greiða á allan hátt götu-
atvinnuaukandi fyrirtækja i
bænum, þegar lægð hafði skap-
azt á sviði fjárhags- og atvinnu
mála í landinu, var rétt stefna
og í samræmi við trú okkar á
framlíð Norðurlands og stærsta
kaupstað þess alveg sérstaklega.
Ekki verður því haldið frani
hér, að Framsóknarmenn einir
eigi þá trú og bjartsýni, sem tíl
þarf, eða að þeir einir eigi ráð-l
snilli og kjark til að snúa vörn
í sókn á krepputímum. En for-
ystan er þeirra, sem stærsta
flokksins í bæjarstjórninni, þótt
þeir hafi þar ekki meirihluta og
þurfi og vilji hafa gott samstarf
við aðra flokka og hafi notið
þess í öllum stærri máliun.
Þegar litið er til framtíðar-
innar blasa við hin ýmsu verk-
efni, sem þegar hefur verið
unnið að og önnur, sem lítið eða
ekkert hefur miðað áleiðis á
yfirstandandi kjörtímabili. Me3
al stórra verkefna er sjúkrahús
byggingin, hitaveitan og vatns-
veitan, höfnin, gatnagerðin, hús
næðismálin, iðnaðurinn, skóla-
málin og svo það málið, seni
fyrst og síðast ber að hafa í
huga, en það eru atvinnumálin.
Bæjarbúar segja til um það
innan fárra vikna, hverjum þeir
fela öðrum fremur forystu og
framkvæmd þessara og annarra
bæjarmála næstu fjögur árin.
Þeir geta með góðri samviaku
þaltkað öðrum bæjarfulltrúuim
nauðsynlegan stuðning rið fram
farastefnu sína. En ábyrgð
og úrræði lilutu að vera'
í höndum Framsóknarmanna,
sem stærsta flokksins, „forj'stu
flokksins“ eins og andstæðing-
arnir nefndu hann þegar mest
blés á móti og flestar framfara-
leiðir virtust loltaðar.
Ekki veit ég hvort Framsókn-
armenn ætla að ganga fjrir
hvers manns dyr til að biðja um
atkvæði fyrir bæjarstjórnar-
kosningarnar. Og ekki veit ég
heldur hvort einhv'erjir þeirral
lofa gulli og grænum skógum,
en ekki verða þau vinnubrögð
hér upp tekin af blaðsins hálfa.
Hins vegar mun stefnuyfirlýs-
ing þeirra verða birt hér, og
engin ástæða er til að ætla, að
hun verði óraunhæfari en sú,
sem gerð hefur verið að xuntals
efni hér að framan og dj’ggi-
lega hefur verið fylgt í megin
atriðum. Þar tala verkin sínu
máli og þau eiga að gefa tíl
kynna, öllu öðru fremur, hverj-
um verður treyst til forystu
bæjarmála á næsta kjörtíma-
bili og hvort fram vcrður hald-
ið mesta framfaraskeiði í sögu
bæjarins.
E. D.
HYE LENGI SKAL BÍÐA?
meðal annare, hafin könnuri á bér sl. nýjan formann (krata),
ifram 10—15% a£ kostnaðárvarði
þess að byggja verkamanna-
bústaði samkvæmt IV. kafla
framkomins lagafrumvarps um
Húsnæðismáiastofnun ríkisins í
STEFÁN REYKJALÍN:
Setið fyrir
SVÖRUM
í DAG svarar Stefán Reykjalín
byggingameistari spuvningum
S. Sig. run Sundlaug Akureyrar
og sundmennt bæjarbúa.
Utisundlaugin á Akureyri er 35
m. löng og 10 m. breið. Mesta
dýpi í henni eru 3.0 m. en
grynnst er hún 1.3 m. Vatns-
magnið sem laugin rúmar er um
700 tonn. Kostnaður við að hita
vatnið í laugina yfir mánuðina
maí—okt. var á síðasta ári um
750 þús. kr. Hitastigið má helzt
ekki vera neðan við 27 gráður C
ef öllum á að þóknast. Ef ætti
að hafa útilaugina opna al'lt árið
mætti reikna með því að hit-
unarkostnaðurinn yrði yfir 6
köldustu mánuðina ca. 1.5 millj.
kr. ef hita á með rafmagni.
Árið 1967 var vatnsveitu-
stjóra Akureyrar faiið að gera
kostnaðaráætlun um nýja ein-
angraða lögn frá laugunum í
Glerárgili að sundlauginni.
Kostnaðaráætlunin var 2.7
millj. kr. Þá voru keypt rör ca.
1400 m., sem ná frá sundlaug-
inni upp að Möl og sandi. Sú
lögn verður vonandi fullgerð í
sumar. Þá eru eftir um 2 km.
upp að laugum. Mikla áherzlu
verðui' að leggja á að fullgera
þessa l'ögn því þá mun fást um
3.5 sekl. af 47 gráðu C heitú
vatni og þá má segja að mögu-
leiki sé fyrii- því að reka úti-
laugina allt árið með lítilsháttar
hjálp rafenagnshitunar.
Einnig hefúr verið rætt um
ýmsar aðrax ifeiðir svo sem:
1. Steypa í botn .laugarinnar
fram að stökkbretti og minnka
með því vatnsmagnið um ca.
200 tonn.
2. Reisa 2 m. skjólvegg um-
hverfis laugina og nota plast-
dúk tíl þess að breiða yfir laug-
arvatnið þegar laugin er ekki
í notkun og hindra með því upp
gufun.
3. Byggja stálgrindahús jtfir
laugina og j'rði gerð þess þann-
(Framhald af blaðsíðu 8).
1. Jón Sigurjónsson, Akur-
eyri, fékk 195 sl. Hlaut svefn-
poka á kr. 2.245.
2. Aðalheiður Ólafsdóttir,
Þórshöfn, fékk 181 sl. Hlaut
matarstell á kr. 3.700.
3. Jóhann G. Sigfússon, Svarf
aðlardal, fékk 181 sl. Hlaut bak-
poka á kr. 1.733.
4. Halldór Guðlaugsson, Frey
vangi, fékk 180 sl. Hlaut gæru-
skinn á kr. 1.200.
5. Pálmi Eiríksson, Ólafsfirði,
fékk 180 sl. Hlaut Heklu-peysu
á kr. 700.
6. Þórðúr Jónsson, Breiðu-
mýri, fékk 180 sl. Hlaut værðar
voð á kr. 650.
7. Aðalbjörg Gunnarsdóttir,
Breiðumýri, fékk 180 sl. Hlaut
kaffistell á kr. 1.800.
8. Unnur Björnsdóttir, Hrís-
ey, fékk 180 sl. Hlaut Gunda-
ofn á kr. 1.845.
ig að fjarlægja mætti þekjn
þess yfir sumarmánuðina.
4. Bj'ggja úr varanlegu efi.
yfir útilaugina og gera hana ad
innilaug.
Allai’ eru þessar hugmynd ’
byggðar á því að ekki fáit ’!
meira heitt vatn til bæjarins e ■
það sem fyrir hendi er í Glerai ■
gili. En vonandi verður þai’I
góður árangur af boruninni ;]
Laugalandi, að á næstu árun.
verði lögð hitaveita í bæmn o,i
þá getum við starfrækt okkíL.’
útilaug allt árið.
Ég er sammála spyrjanda ui.'.
það að innilaugin var aldre’1.
hugsuð nema sem kennslala ,
en ekki sem æfingalaug fyr. j
þá sem lengra voru komnú'.
Að lokum má geta þess a’I
gestir sundlaugai'innai' voru sv I
asta ár 98.129.
9. Guðrún Hjaltadóttir, ÁX - j
eyri, fékk 179 sl. Hlaut braai .
rist á kr. 1.808.
10. Guðrún Halldórsdótti \
Melum, fékk 177 sl. Hlaut hrac •
suðuketil á kr. 1.710.
Vinningshafar eru kennci .
við þá samkomustaði er við-«
komandi spilaði á. — Vinning i
má vitja á skrifstofu Framsókn .
armanna, Hafnarstræti 90, Aí.j
ureyri, sími 21180.
Kjördæmisstjórnic,
- SMÁTT OG STÖRT
(Framhald af blaðsíðu 8).
ferðamönnum. Og þeir sem sp ,
í framtíðina telja að eftir fimm
ár megi búast við aö tala er .
lendra ferðamanna verði koni .
in upp í 90 þúsund. Reiknuð e .“
með, að heildartekjur hér d
landi af hverjum slíkuin ferðii-<
manni sé 27—30 þús. kr.
FELAGSVIST FRAMSOKNARMANNA
SOLBORG ER VEGLEGT MUSTERI MANNUÐAR
(FVaenliald af biaðsíðu 8).
veigsdóttur, að máli og lagði
fyrii’ hana nokkrar spurningar,
en þessi unga, myndarlega, skag
firzka kona hefur um nokkurra
ára skeið etarfað við hliðstæð
heimili, fyi'st fyrir sunnan en
síðan árlangt í Danmörku til
undirbúnings þessu starfi, við
fyrsta heimiii vangefinna á
Norðurlandi.
Hvaða böns teljast vangefin?
Greindarvísitala er viðmiðun
er hjálpai' okkur að gera okkur
grein fyrir því, hvers hægt er
að vænta af einstaklingunum.
Þau börn, sem hafa lægri
greindarvisitölu en 50 eða hafa
hálft vit eða minna, þau eiga
enga samleið með venjulegum
börnum og fyrir þau eru heim-
ili, eins og þetta, bj'ggð. Áhuga-
mál þessara barna eru þau
sömu og ennarra, t. d. hvað
snertir söng og tónlist, leiki og
ferðalög, og þau geta lært vél-
ræn etörf og vanist reglusemi,
snyrtílegri umgengni og að tiaka
tiliit til annarra. En þau hafa
minna þol í leik og starfi, en
þau börn, aem heilbrigð eru.
Þau böm, sem eru ofan við
greindai’visitöluna 50, eiga ekki
heima héi' eða á hliðstæðum
stofnunum, nema ef um riér-
staka skapbresti er að ræða. Öll
böm á ekólaskyldualdri ciga
rétt á kennslu, hvort sem þau
eru gáfuð eða vangefin. Það er
auðvitað dýrt, að kenna þeirn,
sem tornsamir eru og afbrigði-
legir, en það er ennþá dýrara
fyrir þjóðfélagið að vanrækja
þegna sína, því næstum aliir
geta eitthvað lært.
Útskrifast nokkur héðan?
Um þetta er oft spurt. En
ennþá erum við þar á vegi
stödd, að það er hvorki hægt
með lyfjum eða aðgerðum að
lækna vangefið fólk, hvað sem
síðar kann að verða. En það er
hægt að þroska marga eigin-
leika þess í rétta átt, og kenna
því sitt af hverju. Það er nauð-
synlegt að kynnast vel hverju
barni og miða kennsluna við
andlegan og líkamlegan þroska
þess. Þótt barn geti ekki lært
að lesa, sér til gagns, og að það
sé því í raun og veru of erfitt
nám, læra þau að þekkja orð á
líkan hátt og hluti. Við merkj-
um til dæmis herðatrén með
nöfnum barnanna. Þau taka
ekki fyrsta herðati’éð sem fyrir
þeim er, heldur leita að sínu
þar til þau finna það. Og störf,
sem þau læra, eru þeim til
meira gagns og gleði en bók-
lestur. En hvort einhver á eftir
að útskrifast, það er ekki tíma-
bært að svara nú og framtíðin
ein vei'ður að skera úr því.
Hvernig hefur þetta starf
gengið nú í vetnr?
Við höfum haft hér dagheim-
iii fyrir 15 vangefin börn í vet-
ur. Þau una sér vel og öll hafa
þau tekið einhvei’jum framför-
um. Við hljótum nokkar
reynslu í starfinu og reynum að
notfæra okkur hana, en flýt-
um okkur hægt að fylla heim-
iiið af fólki. Þá eigum við að
ráða betur við þetta allt saman
og komast auðveldara jtfú’ byrj-
unarörðugleikana.
Eru þessi mól mikið lengra
komin á hinum Norðurlöndun-
uni?
Við verðum að minnast þess,
að það eru ekki nema 40 ár síð-
an fyrsta heimili þessarar teg-
undar hóf starf hér á iandi, en
það vh’u Sólheimar í Grímsnesi.
Meiri reynsla er fengin i
nágrannalöndunum, og við gej-.
um einmitt margt af þeirri
reynslu Iært. Auðvitað vantar
okkur aðstoð sálfræðinga
sjúkraþjálfara svo eitthvuð so
nefnt, og okkur vantar í'jái: ■
magn tíl að allir okkar draarr:. •
ar geti rætst. Við höfam heiduj
ekki ráð á að láta börnin hafj
vasapeninga eða ferðast meu
þau til annarra landa. Reikua.J
er með, að 2—3 af hverjum þús >
und manns séu vangeiiiir ii
Norðurlöndunum. Varlega áætr
að vantar enn heimiii fynr 10 ■
vangefna hér á landi. I saman •
burði við nágrannaþjóðirnar e..•
ef til vill skemmra siðan v;i1
áttuðum okkur á þvi, að aua •
legur vanþroski er sjúkdómur
og mætti sá skilningur okkai'
aukast til muna og er því mjöí J
að vonum, að við hö-fum vericJ
á seinni skipunum, en erum
mjög vel á veg konnn a skömr,':
um tíma að bæta aðstóöu pess i
vanþroska þegna okkar og tæp ■
ast vil ég viðuirkenna, að vu ‘
séum langt á eftir nagrönnun;
okkar.
f hverju verðttr sr« niegin=,
starf jkkar fólgiö kér?
Auk þess að kenna hveijum
og einum það, sem við teljuirt
við hæfi, stefnum við fyrst ojj
fremst að því að Sólborg get.
orðið heimili barna okkai’, eui
þau geti trcyst okkur, njóti héa
hlýju og venjist þeim aga, sem:
þeim er nauðsyníegu'r txi aii
öðlast réttmætt öryggi og sjálfig
traust, segir Kolbrún Gaðveig i
dóttir forstöðukona að loktmí
og þakkar blaðið viðtalið oi’
óskar um leið dvaiarheimiHn; S
Sólborg alli-a heilla i hi'tr.i
vandasama mannúðai’stanö.
1, J».