Dagur - 24.06.1970, Qupperneq 8

SMÁTT & STÓRT
Sáðgresið deyr og endurræklun misleksl
Gunnarsstöðum, Þ istilfirði 22.
;«úni. Enn er stórkostlegt kal í
'istilfirði og þær vonir, sem
snenn gerðu sér um það að tún-
n færu eitthvað skár út úr
eí. 'uum en undanfarna vetur,
hafa brugðizt. Þó verður að
;:egja það, að á nokkrum bæjum
;ru gömul tún skárri en undan-
S.aiin ár. Á Lang.anesi eru til
í un, sem ekki er nýtt kal í, en
á nokkrum túnum þar er þó
fjtórkostlegt kal.
Þ-yngsta áfallið er, að hér
i;yðileggjast nýræktirnar, t. d.
Iiér í Þistilfirðinum, á annað
liur drað hektarar, sem ræktaðir
oru 1967 og 1968. Þessar ný-
: æktir björguðu miklu undan-
i arin ár. En nú má heita, að þær
uéu gjörónýtar. Á nokkuð mörg
:im bæjurn er naumast hægt að
kalla að borið verði á tún. Þau
r>ru ónýt, og ástandið er verra
tíftir því sem vestar dregur í
!!?istilfjörð.
vlenn bregðast misjafnlega
fvið þessu. Mörgum þykja vís-
indin og ráðunautarnir ekki
iullnægja þeim kröfum, sem til
I eírra eru gerðar, svo sem að
: .eta sagt til um það, hvað veld-
ur því, að sáðgresi lifir fyrsta
eturinn, en deyr svo á öðru
Ölafsfirði 22. júní. Hér var þjóð
l.iátíðadagurinn haldinn hátíð-
legur að venju og verkfall ekki
í neinu látið trufla þau. Snemma
morguns var allur bærinn fán-
um skrýddur. Kl. 2 e. h. sölfn-
uðust bæjarbúar saman framan
við félagsheimilið Tjarnarborg,
Lar sem formaður þjóhátíðar-
. íefndar, Björn Dúason, setti
hátíðina. Ræðumaður dagsins
'vfar Þórir Jónsson kennari.
Ávarp fjallkonu flutti Elín Har-.
uldsdóttir og Kirkjukór Olafs-
íjarðar söng. Þá gekk mann-
i' jöldinn í skrúðgöngu með fána
bera og fjallkonuna í broddi
íylkingar suður að sundlaug-
: nni, en þar fóru fram alls konar
sundíþróttir, reiptog o. fl. Er
heim íþróttum lauk þeistu hesta
menn sveitarinnar inn á leik-
yanginn við laugina í fjöl-
mennri hópreið. Þar voru m. a.
bændur komnir og kepptu þeir
við bæjarbúa í reiptog yfir endi
ianga sundlaugina. Urðu harðar
ötympingar og urðu keppendur
að lokum dæmdir jafnir. Þá
sýndu drengir fimleika og að
(tokum kepptu bæjarmenn við
sveitamenn í hestaboðhlaupi við
mikinn fögnuð áhorfenda og
6igruðu þeir síðamefndu.
og þriðja ári. Og ekki geta vís-
indin heldur svarað því, hvern-
ig stendur á því, að ekki virðist
vera hægt að endurrækta kalin
tún, þó þau séu unnin að nýju
og í þau sáð.
Alltaf er rík tilhneiging til
þess, þegar eitthvað kemur
uppá, að ein'hvern þurfi að taka
og hengja. Margir vildu hengja
Kjarnann, en það er ekki nóg.
Allt kal er ekki honum að
kenna og vart nema að litlu
leyti, og hef ég þó litla tilhneig-
ingu til að mæla Kjarnanum
bót, því hann er Hörmangara-
vara.
Rannsóknarstofnun landbún-
aðarins er með endurræktunar-
tilraun hér á Gunnarsstöðum,
Á SÍÐASTA ári samdi Sam-
band íslenzkra samvinnufélaga
um smíði frystiskips. Það verð-
ur byggt hjá Búsumer Werft í
V.-Þýzkalandi. Þetta skip verð-
ur afhent í sept. 1971. Nú hefur
Sambandið gert annan samning
við sömu skipasmíðastöð og er
Bezta veður var hér. Kl. 5
skemmti Jón B. Gunnlaugsson
með eftirhermum í Tjarnarborg
og um kvöldið var stiginn dans
af miklu fjöri.
Hér hefur lifnað yfir atvinnu-
lífinu á ný. Strax á föstudaginn
héldu flestir togveiðibátarnir út.
Trillurbátar eru byrjaðir á færa
veiðum og hafa helzt reitt eitt-
hvað austur undir Gjögrum.
Sigurbjörg kom í fyrrakvöld
með 28—30 lestir. Mótorbátur-
inn Anna er nú byrjaður veiðar
með fiskinót og kom með eina
smálest af ýsu í gær.
Grásleppuveiði var með bezta
móti en er nú lokið. B. S.
Akureyrartogararnir
KALDBAKUR fer á veiðar í
dag.
SLÉTTBAKUR er á veiðum,
fór út á mánudaginn.
SVALBAKUR fór á veiðar í
gær.
HARÐBAKUR landar hér á
morgun, og er það fyrsta togara
löndun Akureyrartogara síðan
fyrir verkfall. Q
sem gerð var 1968. Nú er þar
nokkuð mikið kal í sumum reit-
unum. En það er svo einkenni-
legt, að verstu reitirnir eru þeir,
sem ábornir voru kalksaltpéti'i
og kalkað að auki. Ekki er það
Kjarnanum að kenna.
Margir eru flemtri slegnir við
endurtekin áföll af þessu tagi,
en þetta er nú sjötta árið í röð,
sem meira eða minna kelur hér
í Þistilfirðinum. Það er ekki að
undra, er menn horfa fram á
'hinn mikla tekjumissi, þótt ýms
ir verði svartsýnir. Þó veit ég
ekki til, að nokkur ætli að
hætta búskap, nema þeir, sem
hann stunda sem aukastarf eða
í tómstundum. Menn klóra yfir-
(Framhald á blaðsíðu 2).
þar um að ræða smíði á al-
mennu vöruflutningaskipi. Það
á að afhenda í desember 1971.
Bæði skipin verða mjög vönd
uð að öllum búnaði og frágangi.
Samningsgerð annaðist Hjörtur
Hjartar, framkvæmdastjóri
Skipdeidar SÍS og Óttar Karls-
son, skipaverkfræðingur, sem
gert hafði útboðslýsingu og séð
um tæknilegan undirbúning.
Vöruflutningaskip þetta kostar
DM. 6.200.000.00.
Það skip, sem nú hefur verið
um samið er fyrst og fremst
ætlað til flutnings á almennri
stykkjavöru, hvort heldur er
með venjulegum hætti eða á
vörupöllum, lausum förmum,
Húsmæðrask. á
HÚSMÆÐRASKÓLA kirkjunn
ar, Löngumýri í Skagafirði, var
slitið sunnudaginn 31. maí sl.
Var þá lokið 26. starfsári hans.
Kl. 2 hlýddu kennarar, nem-
endur og gestir messu í Víði-
mýrarkirkju hjá sóknarprestin-
um sr. Gunnari Gíslasyni. Að
messu lokinni hófst sjálf skóla-
slitaathöfnin heima á Löngu-
mýri. Hólmfríður Pétursdóttir
skólastjóri flutti skólaslitaræðu
og afhenti nemendum próf-
skírteini. í ræðu hennar kom
meðal annars fram, að áætlað
er að hefja á þessu sumri bygg-
ingu nýs heimavistarhúss, er
verður 1. áfangi að nýju skóla-
húsi.
Hæstu einkunn í verklegum
greinum hlaut Sólveig Inga Frið
riksdóttir, Laugahvammi í Lýt-
ingsstaðahreppi, Skagafirði, en
hæstu einkunn yfir síkólann
„LUBBAMENN“
í sunium fylkjum BandaríkjV
anna eru nýleg lög, sem koma
í veg fyrir, að síðhærðir karlar
njóti atvinnuleysisstyrkja. En
fjölmörg fyrirtæki hafna slíkum
á vinnumarkaðinum. Frá Dan-
niörku berast þær fregnir, að
lús í „lubbamönnum“ sé mjög
algeng og breiðist út.
Við menntaskólaslit á Akur-
eyri 17. júní sl. mátti sjá all-
marga loðna og skeggjaða unga
menn. Athugist, að lubbamenn
er hér ekki notað sem skanunar
yrði. Og hafa ber í huga, að hár*
og skegg karlmannsins er til
þess fallið, að þjóna ýmsum hug
myndum um æskilget útlit, er
menn æítu að vera frjálsir að,
— en að sjálfsögðu ekki á kostn
að hreinlætis —.
RAUÐIR SOKKAR
Konur, sem kenna sig við rauða
sokka og komu fyrst fram á
sjónarsviðið hér á landi 1. maí
í vor, hafa nú stofnað félag, þ. e.
héklu nýlega undirbúningsfund
í Reykjavík um stofnun form-
legra samtaka, 60 að tölu og
hyggjast liefja starf í haust.
Félag þetta vill vinna að því, (að
vekja athygli á kjörum kvenna
og stöðu konunnar í þjóðfélag-
inu og fá þjóðfélagsþegnana til
að skilja hlutverk þegna og þjóð
félags nýjum og raunsærri skiln
ingí og auka rétt kvenna á
borði, en konur njóta jafnréttis
við karla — í orði —.
ÞRIGGJA VIKNA KREPPA
íslendingar bjuggu sér til
þriggja vikna verkfall og leystu
það fyrir helgina með 15—18%
kauphækkun til launþega verka
lýðsfélaganna. Og þessi þriggja
vikna verkfallskreppa var alger
svo sem lausu korni og timbri,
ennfremur til flutnings á vöru-
kistum, þar á meðal frystivöru-
kistum.
Skipið hefur 2600 smálesta
burðargetu og er með 131.000
teningsfeta lestarrými. Það verð
ur afturbyggt, mannaíbúðir og
vélarúm afturí, stefni perlulaga
og skutur þver. Skipið hefur
tvær lestar með milliþilfari,
lúguop í báðum þilförum búin
lúguhlerum af MacGregor-gerð.
Lúguhlerum í milliþilfari er
þannig fyrir komið, að unnt er
að nota þá sem þiljur við flutn-
ing á lausu korni.
Skipið verður búið lestunar-
(Framhald á blaðsíðu 5)
Löngumýri slitið
hlaut Guðbjörg Ósk Jónsdóttir
frá Vestmannaeyjum.
Heilsufar var mjög gott í skól
anum síðastliðinn vetur. Félags
líf var einnig ágætt og nemend-
ur Skiptust á heimsóknum við
Bændaskólann á Hólum og Hús
mæðraskólann á Blönduósi.
Farnar voru tvyr námsferðir til
Sauðárkróks og Akureyrar.
Einnig var farin ferð til að
skoða fyrirmyndarbýli í hérað-
inu. Sýning á 'handavinnu nem-
enda var opin almenningi laug-
ardaginn 30. maí og skoSuðu
hana um 250 manns.
Auk skólastjórans, Hólmfríð-
ar Pétursdóttui', starifa við skól-
ann Margrét Jónsdóttir handa-
vinnukennari, Ásbjörg Jóhanns
dóttir handavinnukennari og
Jóhanna Björnsdóttir húsmæðra
kennari.
( F réttaUiky nniug )
lega lieimatilbúin og enga um
að saka nema okkur sjálf. Eng-
inn hefur enn reynt að reikna
út tapið þessar vikur — tap
þjóðarinnar, tap einstakra at-
vinnuvega og tap eihstakling-
anna. Og enginn getur reiknað'
eða verðlagt þá beiskju, sem
verkfállsfólk, vimiuveitendur og
svo fjölmargir aðrir, sem ekki
stóðu í neinum deilum, urðu
fyrir. Á hverju áíi mikilla og
dýrra verkfalla eru allir sam-
mála um, að slíkt megi ekki
koma fyrir aftur. En samt er
vinnulöggjöfin óbreytt og þessi
grein félagsmála skamnit kornin
á þróunarbraut.
SVO IILAUT AÐ FARA
Við lok þessara miklú verkfalla
er vert að gera sér ljóst, að þau
eiga rætur að rekja til liinna
stórfélldu gengisfellinga, sem
voru gerðar á árunum 1967 ogi
1968. Í kjörfar þeirra fylgdi liið
hóflau-sasta dýrtíðarflóð, sem
enn.ér ekki séð fýrir endann á.
Þar var unnið að málum af því-
líkri skammsýni, að öllum heil-i
vita inönnum mátti vera ijóst,
að þar var ekki verið að treysta
grundvöll atvinnuveganna til
frambúðar, heídur var verið að
skapa torleystari vanda í náinni
framtíð, eins og er að koma á
daginn. Allar aðrar þjóðir hafa
stefnt að því, þegar þurft liefur
að grípa til gengisfellinga, að
reyna að hafa þær sem minnst-
ar, t. d. lækkuðu Bretar gengið
1967 úm lí% og Danír um 8%,
og Frakkar í fyrra um 11%. Hér
var hins vegar eins og stefnt að
því að hafa gengisfellingarnar
sem mestar cða 24.6% liaustið
1967 og 35.2% haustið 1968.
Slíkt hlaut að leiða til dýrtíðar,
sem örðugt yrði að ráða við, og
ekki aðeins myndi halda áfram
að magnast á næstu misserum,
heldur um ófyrirsjáanlegan
tíma.'
KJARASKERÐING EÐA
BAIÍÁTTA
Viðbrögð forusttunanna verka-
lýðshreyfingaririnar urðu í
fyrstri þau, að sætta sig að
mestu við þá kjaraskerðingu, er
fylgdi gengisfelliHgunum. Það
undanhald lilaut að leiða til þess
að kráfizt yrði því meiri leið-
réttingar síðar. Það er vægt að
orði komizt, að-þetta undan-
hald hafi verið umdeilanlegt. I
byrjun þessa árs Var svo komið,
að kjaraskerðingin var orðin
um lé—20%, miðað Við haustið
1967 áður en gengið var lækkað.
Óhják'i’æmilegt var fyrir verka-
lýðslireyfinguna' að draga það
ekki lengur að fá leiðréttingu
og það því fremur, sem útflutn-
ingsframleiðslan bjó við batn-
andi verðlagskjör, en verðlag
útflutningsvara mun nú 15—
20% hærra en það var 1967.
Undir þéssum kringumstæðum
hefði mátt ætla, að launþegar
fengju kjör sín bætt, án þess að
til verkfalla þyrfti að koma. 'Svo
varð ekki. Því hlaut að leiða til
þeirra átaka, er orðið hafa.
MENN BREGÐAST
Verkamaðurinn, málgagn Frjáls
lyndra eða Hannibalista, ræðir
viðræðrir milli flokkanna fyrir
fyrsta bæjarstjórnarfund að
loknum'kosningum. Ilann er að
reyna að þvo af sér mestu óheil
indin í augum þeirra, er þann
lista kusu í þeirri trú, að með
því væru þeir að efla vinstra
samstarf, eins og Jieir voru beðn
ir að gera. En þetta er ekki
hægt, jafnvel ekki þó Verka-
maðurinn segi aðeins hálfan
sannleikarin um viðræðurnar
milli flokkanna. Efsti maður
(Framhaid á blaðsiðu 2).
Tvö skip Sambandsins í smíðum
Hestaboðhlaup í Ólafsfirði