Dagur - 27.11.1974, Blaðsíða 2

2
Melkorka, Kristínar skáldkonu
svnt í Laueaborg;
*J o o
LEIKLIST hefir löngum verið
rækt af alúð í Eyjafirði, eins og
raunar í flestum héruðum lands
ins. Mörg eru þau leikrit, sem
sett hafa verið á svið í sveitum
Eyjafjarðar, bæði stór og smá.
Af ýmsum toga spunnin. Sum
einung'is til að létta skapið,
önnur alvarleg með miklum boð
skap. — Allt er þetta skerfur
til auðugra menningarlífs og er
það vel.
Undanlarið hefur leikfélagið
Iðunn í Hraínagilshreppi sýnt
leikritið Meikorku eftir Krist-
ínu Sigfúsdóttur.
E>að er í mikið ráðist. En leik-
félagið hefur sannað með leik
sínum undanfarin ár, að það
veldur erfiðum verkefnum.
Mörg athyglisverð leikrit hafa
verið sýnd í Laugarhorg. við
fögnuð þeirra, er lögðu á sig að
koma, sjá og hlusta.
Öll félagsstarfsemi byggist á
áhuga og fórnfýsi. Svo er og
hér. Margir þeir, sem þarna
koma fram gera það í fyrsta
sinn, aðrir hafa þjálfast í leik-
sýningum undanfarinna ára.
En allt er þetta gert af slíkum
áhuga að frábært er. Alúð
mikla hafa allir lagt í verk sín.
Leikritið Melkorka mun vera
með því síðasta, sem skáldkon-
an, eyfirzka Kristín Sigfúsdóttir
lét frá sér fara.
Snemma varð hún kunn fyrir
sögur sínar og leikrit. Leikritið
Tengdamamma hefir verið sýnt
víða við miklar vinsældir. Ævin
týraleikurinn Óskastundin er
og fagurt, en hefir ekki verið
sýnt eins mikið. Annars þarf
ekki að kynna Kristínu Sigfús-
dóttur fyrir Eyfirðingum eða
Akureyringum. Með þeim lifði
hún og starfaði. Ritverk hennar
voru sprottin upp úr þeim jarð-
vegi, er þeir sjálfir liöfðu vaxið
úr. Er ‘\innig fór hún í ævin-
týraheima og leiddi okkur þar
um og sýndi fegurðina, en var-
aði við því dimma og ljóta. Hún
leggur áherzlu á að hið góða
sigrar að lokum.
í Melkorku tekur hún fyrir
líf írsku konungsdótturinnar, er
keypt var sem ambátt af höfð-
ingjanum á Höskuldsstöðum.
Saga hennar er raunasaga. Þó
er tign yfir henni allri. Stolt
ambóttarinnar er óbugað til
loka þrátt fyrir allt. Og ambátt-
arsonurinn erfir hæfileika for-
feðra og mótast af uppeldi sínu
m. a. kristnum anda móður
sinnar. Þarna tekur Kristín Sig-
fúsdóttir fyrir þessa fögru, en
raunalegu sögu og' gerir úr heil
steypt og fagurt skáldverk.
í þessu vcrki skáldkonunnar,
eins og öllum verkum hennar
er rauði þráðurinn sá, að hið
góða sigrar það illa að lokum.
Átök eru oft mikil og ívafið
margslungið. En af hatrinu
leiðir illt eitt. En góðsemi veitir
gnægð líknar. Þar hverfa ský
hatursins og hefnigirni, en heið
ríkja kærleikans léttir illum
álögum. Saman skal lifað og
starfað í sátt og samlyndi til
eflingar fegurra mannlífi. Þann-
ig birtist mér boðskapur sá, er
Kristín Sigfúsdóttir boðar í
verkum sínum. Það er því öll-
um hollt að lesa verk hennar
og íhuga þann boðskap er í
þeirn felst. Á það jafnt við um
unga sem aldna. Mætti gjarna
kynna verk hennar meir fyrir
uppvarandi kynslóð en gert er.
Það er því þakkarvert, af leik-
félaginu í Hrafnagilshreppi að
ráðast í þessar sýningar á Mel-
korku. Leikrit þetta hefur lítt
verið sýnt til þessa. Af livaða
ástæðum veit ég ekki. Tækni-
lega er það ekki erfiðara en
mörg önnur. Leikfélag Akur-
eyrar flutti það í útvarpi fyrir
nokkrum árum. Fyrir tveimur
árum var það sýnt í Olafsvík,
en þó ekki allt. Þetta mun því
í fyrsta sinn, er það er sýnt í
heilu lagi.
Leikstjóri er Júlíus Oddsson.
Hinn góðkunni leikari á Akur-
eyri. Hefir liann um áratugi
skemmt Akureyringum og fleir
um með leik sínuwj. Hann hefir
einnig sett leiki á svið víoa um
héraðið, og sýnt dugnað og hug-
myndaauðgi. Honum hefir tek-
ist að fá þetta áhugasama fólk
til að sýna livað í því býr á
þessu sviði;,; líefi ég séð mörg
leikrit. öL'iS Júlíus hefir fært
upp og, vJrðíst mér að yfirleitt
hafi vej tekist. Vinnan er ærin
og á^stæðúr stundum frum-
stæðar.
Það' fa.tinst mér og merkilegt
við sýningu á Melkorku voru
leiktjiildin. Það er að verða
sjaldgæfara að sjá velmáluð
leiktjöld, landsLag og því um
líkt. Það hefir orðið að víkja
fyrir nýrri tízku. Slíkt getur
verið ágætt á stundum. Og nýj-
ungar eru nauðsynlegar. En
nautn þótti mér að sjá leiktjöld
sem í Melkorku. Þau hafa gert
hjónin Gerður Pálsdóttir, hús-
mæðrakennari og Friðrik Krist-
jánsson, smiður frá Ytri-Tjörn-
um. Hún málaði, hann míðaði.
Leiksviðið er fagurt og setur
leikinn í þann ramma sem hæf-
ir. Þau hjónin hafa vissulega
unnið þarna gott starf. Búning-
ar eru og að mestu heimagerðir
og teiknaðir af Gerði Páis-
dóttur.
Lögin við söngvana gerði
Sigríður Schiöth af sinni al-
kunnu smekkvísi. Undirleik
annaðist sonur hennar Reynir
Schiöth. Þannig vinna heima-
menn að verkinu öllu eins og
unnt er. Er það sannarlega
þakkarvert.
Ekki ætla ég hér að segja
kost’ og, lös't á náeðferð hinna
einstökú leikara 'á hlutverkum
sínúm. En það vil ég segja, að
allir skila þeir hlutverkum sín-
um vei af heridi, þá misjafnt sé
og eitthváð megi að sumu finna.
En eitt er þeim þó öllum sam-
eiginlegt, að allir tala skýrt.
Ekki missisf orð af þeim sökum.
Það mun verá "verk leikstjórans
að laga og aga á þessu sviði og
hefur það tekist mjög vel.
Nú á tímum er of algengt að
heyra ýmsa tafsa og tæpa á
orðum. Sþkt pr mikil misþyrm-
ing á -töngh okkar. Þess vegna
gleðst ég meir þegar talað er
eins skýrt og í þessum leik.
Aldrei fer vel á því að kveða
óskýrt að orðum. Enn síður
þegar íslenzkan er eins tær og
á ieikritinu1 Mélkorku.
ICristín Sigfúsdóttir hafði
ekki í skóla gengið. En málfar
hennar er hreint og óbjagað
mál almennings á hennar tím-
um. Hún unni móðurmáli sínu
og fann mýkt þess og marg-
breytni. Hjá henni fara jafnan
saman fagurt mál og fagrar
hugsanir.
Þó að ég hafi sagst ekki ætla
að rita hér um einstaka leikara
get ég ekki annað en nefnt
Þuríði Schiöth. Leikur hennar
er í senn rismikill, fagur og auð
mjúkur. Hún sýnir dýpt tiL-
finninga hinnar ánauðugu konu.
Melkorka er vissulega mikil
kona í leik Þuríðar. Leikur
hennar er fágaður og í honum
stöðugur stígandi. Eins og vera
á í öllum leiknum og finnst mér
takast vel að túlka hann.
Stefón Aðalsteinsson sýnir
vel Höskuld bónda, fipast aldrei
og rödd hans er sérlega þægi-
leg. Hann sýnir trúverðugan
höfðingja, sem á við mikla
erfiðleika að etja, en bugast ei.
Jórunn kona hans kemur fas-
mikil inn á sviðið og heldur
reisn sinni alltaf. Sýnir Sigur-
björg Kristjánsdóttir vel inn í
hug þessarar særðu en stoltu
konu. Börnin sem leika Olaf pá
ungan gera það bæði mjög vei.
Var gleðilegt að heyra þau túlka
hugsanir drengsins á svo skýran
og fagran hátt.
Aðra má vissulega nefna. En
það mun ég ekki gera. En ósköp
þótti mér þægilegt að sjá og
heyra Sæunni vinnukonu koma
fram í allri hógværð og mildi
og vita að hún var leikin af
fósturdóttur höfundar, Lilju
Jónsdóttur. Þarna kom svo ljós-
lega fram andi Kristínar Sig-
fúsdóttur. Lilja hefur augljós-
Lega Lært margt af fóstru sinni.
Allur heiidarsvipur leiksins
var góður. En verkið þó vanda-
samt og viðamikið. Mikið hefir
reynt á hugkvæmni Leikstjóra,
Leikara og leiktjaldamálara. En
allir hafa leyst starf sitt vel af
hendi.
Þökk sé þeim öllum er á einn
eða annan hótt unnu að þessari
sýningu. Hafið þökk fyrir góða
skemmtun og merkilegt menn-
ingarstarf.
Vonandi eiga margir eftir að
sjá Melkorku í Laugarborg.
Það er þess virði að koma, sjá
og njóta.
Sigurður Guðmundsson.
Formaður FRf afhenti 3 mönnum gullmerki, sem veitt var 1974 og
einum, er lilaut það 1973. F. v.: Örn Eiðsson, Þóroddur Jóhannsson,
Einar Frímannsson, Þorvaldur Jónasson og Hermann Sigtryggsson.
Ársþing F.R.Í. á
Ársþing Frjálsíþróttasambands
íslands var haldið á Akureyri
23. og 24. nóv. sl. Þetta er í
fyrsta skiptið, sem FRÍ heldur
ársþing sitt utan Reykjavíkur
og var m. a. haldið á Akureyri
í tilefni 30 ára afmælis ÍBA,
sem stofnað var 1944.
Að venju komu mörg mál til
meðferðar þingsins. Lögð var
fram greinargóð skýrsla stjórn-
ar FRÍ um síðasta starfsár og
kenndi þar margra grasa. Sem
fyrr eru fjármálin erfiðasti mála
flokkur sambandsins, og svo er
það einnig um mörg önnur fé-
lög og sambönd innan íþrótta-
hreyfingarinnar.
Á liðnu starfsári má þó segja,
að betur hafi gengið en mörg
undanfarin ár. Reikningar sýna
nú reksturshagnað og niður-
- Frá 16.1
(Framhald af blaðsíðu 1)
Framsóknarflokkurinn á næst-
unni leggja aðaláherslu á lausn
þeirra mála, bæði með tíma-
bundnum ráðstöfunum, og með
varanlegri úrræðum til að
treysta grundvöll atvinnuveg-
anna og tryggja afkomu- og
atvinnuöryggi allra lands-
manna.
í samræmi við þessa stefnu
mun Framsóknarflokkurinn
leggja megináherslu á eftirfar-
andi stefnumál:
Að íslendingar færi auðlinda
lögsögu sína út í 200 sjómílur á
árinu 1975.
Að efla fjölbreytt og traust
atvinnulíf í öllum landshlutum
með skipulegri áætlanagerð.
Verði Framkvæmdastofnun rík-
isins sérstaklega falið að annast
það verkefni.
Að tryggja landsmönnum öll-
um, hvar sem eru búsettir, at-
vinnuöryggi og jafnari lífskjör
eftir því sem afkoma þjóðar-
búsins frekast leyfir.
Að stefna að jafnari og rétt-
látari tekjuskiptingu.
Að stefna að auknu samráði
við verkalýðsféiögin, önnur
launþegasamtök og stéttarfélög
um kjaramál.
Að sporna við hinni háska-
legu verðbólgu, sem stofnar
rekstraröryggi atvinnuvega og
atvinnuöryggi, gjaldeyrisstöðu
landsins, afkomu fjórfestingar-
sjóða og ríkissjóðs og þjóðfélag-
inu í heild í hættu.
Að beita sér fyrir endurskoð-
un núgildandi vísitölukerfis, að
koma á nýjum aðferðum við
gerð kjarasamninga og fastri
skipan á samráð ríkisvaldsins
við aðila vinnumarkaðarins.
Að beita sér fyrir eflingu
þróttmikillar byggðastefnu.
Byggðasjóði sé með lögum
tryggt árlegt framlag, er svari
til 2% af útgjöldum fjárlaga
hverju sinni. Gerðar verði fram
kvæmda- og fjáröflunaráætlanir
um helstu framfaramál lands-
hlutanna. Sjálfstjórn einstakra
landshluta verði aukin, og
myndaðir byggðakjarnar, sem
séu miðstöðvar atvinnulífs,
menntunar, heilsugæslu og
stjórnsýslu.
Að endurskoða lög um Fram-
kvæmdastofnun ríkisins, og í
því sambandi marka stefnu um
það, hvernig hagað skuli áætl-
anagerð og framkvæmdum.
Að hraða virkjun íslenskra
orkulinda í því skyni að gera
íslendinga óháðari innflutt-
um orkugjöfum. Til þess að
koma í veg fyrir orkuskort í
einstökum landshlutum á næst-
unni verði þegar í stað ráðist í
samtengingu veitusvæðanna.
Að koma á landnýtingarskipu
lagi, þar sem gætt sé náttúru-
verndar, hagsmuna landbúnað-
arins og þarfa almennings fyrir
útilíf og náttúruskoðun. □
stöðutölur hljóða upp á rúmlega
þrjár milljónir króna.
Þátttaka í ýmsum mótum á
vegum sambandsins, bæði inn-
anlands og utan„ var mjög góð
og má segja, að í landsliði FRÍ
sé nú góður kjarni sterkra
íþróttamanna, og nú uppá síð-
kastið hafa erlendir aðilar sótt
æ meira eftir þátttöku við þá
og boðið þeim á mót til sín.
Framundan eru mjög stór
verkefni og verður íslenskt
frjálsíþróttafólk mikið á ferð-
inni næsta sumar. Lögð verður
mikil áhersla á hið félagslega
starf og þjálfun innanlands og
hyggst stjórn FRÍ fylgja eftir
þeirri sókn, sem nú er hafin
meðal íslenskra frjálsíþrótta-
manna og kvenna. □
FRÁ HAPPADRÆTTI
GEYSIS
HINN 15. október sl. var dregið
í happdrætti Karlakórsins Geys
is, Akureyri, en ekki hefur
verið hægt að birta vinnings-
númer fyrr en nú, þar sem erfið
lega hefur gengið að fá skil á
seldum miðum.
Vinningur nr. 1 kom á miða
nr. 230. Vinningur nr. 2 kom á
miða nr. 1525. Vinningur nr. 3
kom á miða nr. 1783. Vinningur
nr. 4 kom á miða nr. 1619. Vinn-
ingur nr. 5 kom á miða nr. 491.
Karlakórinn Geysir,
Akureyri.
(Birt án ábyrgðar)
Dauðaslys
JÓN Ben. Ásmundsson, skóla-
stjóri frá ísafirði, lést í bílslysi
að kveldi 20. nóvember. Bíll
hans lenti út af veginum við
vestustu brú Eyjafjarðarár,
rann þar út í ána og var maður-
inn örendur er að var komið.
Jón, sem var 44 ára, lét eftir sig
konu og fjögur börn. □
Félagsmáiasiofnun
Akureyrar
og kvennadeild verkalýðsfélagsins EININGAR
gangast fyrir skemmtun fyrir aldraða sunnudag-
inn 1. desember kl. 15,00—17,00 í Sjálfstæðis-
'húsinu.
Skemmtiatriði, spil og dans.
•Þeir sem óska eftir akstri á skemmtnnina tilkynni
það til félagsmálastofnunar fyrir hádegi á föstu-
dag. — Síminn er 2-10-00.
FÉLAGSMÁLASTOFNUN AKUREYRAR,
Geislagötu 5, Akureyri.