Dagur - 27.03.1980, Page 4

Dagur - 27.03.1980, Page 4
Útgefandi: ÚTGAFUFÉLAG DAGS Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207 Sími auglýsinga og afgreiðslu: 24167 Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON Blaðamaður: ÁSKELL ÞÖRISSON Augl. og afgr.: JOHANN KARL SIGURÐSSON Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf. Greiðum skuldir okkar við aldraða Hrafn Sæmundsson, prentari í Reykjavík, skrifaði á dögunum at- hyglisverða grein í Dag, þar sem hann fjallaði um þann aðbúnað sem við höfum skapað öldruðu fólki og hvernig þeim málum væri betur farið. Greinina skrifaði hann til að minna fólk á skuld sem við ættum ógoldna. Skuldin væri ekki bókfærð í Seðlabankanum né Al- þýðubankanum, en þrátt fyrir það væri hún stærri en aðrar skuldir okkar. Þessi stóra vangoldna skuld væri við þá kynslóð, sem nú lifði æfikvöld sitt. Hrafn sagði í grein sinni, að miðað við efnahagsástandið og það ríkidæmi, sem við byggjum nú við, væri Ijóst að við byggjum afar illa að öldruðu fólki, bæði hvað varðar almennan lífeyri og þó miklu fremur varðandi félagslega aðstöðu aldraðra. Allar þjóðir, sem væru að vinna að málefnum aldraðra af alvöru og á mannúð- legan hátt, væru að leggja stóru elliheimilin sem geymslustofnanir niður. Meðal þeirra atriða, sem Hrafn nefndi að gera ætti fyrir aldrað fólk, var að það ætti að vera sem allra lengst í nágrenni við ættingja sína, og búa á eigin vegum eins lengi og nokkur kostur væri, vegna heilsu þess. Þá ætti aldrað fólk að fá ómælda heimilishjúkrun og aðra aðstoð, hafe ótakmarkað- an aðgang að dagvistun og lík- amsrækt og aldrað fólk ætti skilyrðislaust að fá húsnæði við hæfi inni í íbúðahverfunum. Aldr- að fólk ætti aldrei að fara á stofn- un fyrr en allt um þryti og stofnanir fyrir aldraða yrði að manna mun betur en nú væri gert, með tilliti til félagslegrar og andlegrar velferð- ar þess. Þá sagði Hrafn í greininni, að þetta væri fólkið sem hefði alið okkur upp og byggt þetta þjóðfé- lag af mikilli fórnfýsi. Sérstaklega ætti þetta við um það fólk, sem nú væri að Ijúka ferli sínum. Það hafi ekki skotið sér undan neinum fórnum til að eftirstríðsfólkið fengi allan þann aðbúnað og alla þá menntun, sem aldamótakynslóðin hafi farið á mis við. Þegar við fengjum höfuðverkinn af að hugsa um þá miklu peninga sem færu í að skapa öldruðum besta mögu- legan aðbúnað, skyldum við hafa það í huga, að við værum aðeins að greiða skuldir okkar. Tekið skal undir þessi orð. Svanhildur Þorsteinsdóttir: Þörfin er mikil fyrir hressingarhæli Þeim sem fylgjast með fréttum er kunnugt um byrjunarframkvæmd- ir að byggingu hressingarhælis Náttúrulækningafélags Akureyrar í Kjamalandi. S.l. sumar var hafist handa og unnið fyrir það fé sem til var sem hrökk þá skammt sem vonlegt var í þeirri óðaverðbólgu sem hér geysar. Vonir félagsins beinast að því að næsta sumar verði hægt að ljúka við kjallarann, en til þess að það takist þurfa margir að rétta fram hjálpandi hendur. Alltaf bíða margir Norðlendingar eftir dvöl í heilsuhælinu í Hveragerði, sumir árum saman. Það meðal annars ætti að sýna hve mikil þörf er á svona hæli hér á Akureyri, mætti einnig taka inn í dæmið háan ferðakostnað milli landshlutanna. Sumum finnst óþarfi að byggja hælið þar sem Sjálfsbjörg er með sína stöð í byggingu, en þetta er annars eðlis. Sjálfsbjörg verður með vinnuaðstöðu fyrir fatlað fólk, einnig endurhæfingu, en aðeins Svanhildur Þorsteinsdóttir. sem göngudeild. Hæii N.L.F.A. verður dvalarheimili þar sem fólk býr meðan það fær sína þjálfun. Fólk sem nýtur þjálfunar í Bjargi eða við líkar aðstæður hefur ekki full not af meðferðinni vegna þess að flest stundar það vinnu jafn- framt og þá er miklu minni von um árangur. Þegar aftur á móti er um dvalarheimili að ræða þar sem sjúklingar njóta algerrar hvíldar milli þjálfunaraðgerða, næst miklu betri og varanlegri árangur. Margir eru vantrúaðir á að takist að afla fjár til slíkrar byggingar sem ekki er kostuð af ríkissjóði og tala um að hvergi séu til peningar á þessum verðbólgutímum, fólk hafi varla fyrir brýnustu lífsnauðsynj- um. Óneitanlega finnast manni svona yfirlýsingar oft stangast á við raunveruleikann. Mætti aðeins minnast á flugeldakaupin um síð- ustu áramót og svímandi háar upphæðir til áfengiskaupa. Þegar maður hugleiðir að Krist- neshæli var byggt á miklu kreppu- tímum árin 1925—1927, að hálfu leyti fyrir samskotafé, sem að miklu leyti var safnað á Norðurlandi, finnst manni að þetta hljóti að tak- ast nú á tímum. íbúar Kópavogskaupstaðar hafa Tvær ungar stúlkur í miðbænum. Bæjarfulltrúar: Mættu ekki á f undinn! Á FUNDI þeim sem áhugahóp- ur um dagvistarmál boðaði til 23. febrúar mætti aðeins full- trúi Alþýðubandalagsins, Helgi Guðmundsson. Hópurinn hafði boðað skriflega einn fulltrúa frá hverjum flokki og var sá beðinn að útvega annan í sinn stað ef hann ætti ekki heimangengt. Á fundinum kom m.a. fram að aðeins hluti þeirra 24 millj- óna sem voru á fjárlögum í fyrra til byggingar nýs dag- heimilis í Glerárþorpi voru not- aðar. Þetta sleifaralag veldur því að áætlanir meirihluta bæjar- stjórnar um byggingu tveggja dagvistarheimila á kjiirtimabil- inu stndast ekki. Dagvistarhcim- ilið i Glerárþorpi, sern átti skv. áætlun að vera tilbúið n.k. haust, kemst ekki í gagnið fyrr en í júll ’81, skv. nýjustu áætlun meirihlutans. Nú stendur yfir umræða um tillögu að fjárhags- áætlun bæjarins. Þar er gert ráð fyrir 100 milljónum til nýbygg- ingarínnar. Kostnaður við að fullgert dagheimilið er um 162 milljónir og gera má ráð fyrir 25,8 milljón kr. framlagi ríkis- sjóðs á þessu ári. Félagsmálaráð lagði til að veittar yrðu 136,2 millj., þannig að unnt hefði ver- ið að fullgera dagheimilið í Þorpinu á þessu ári. Akureyrarbær rekur nú aðeins eitt dagheimili, þar sem aðstaða er fyrir alls 49 börn. Auk þess eiga 204 biirn kost á leikskóla- plássi hálfan daginn. Samtals eru þetta 253 börn, sem ein- hverja dagvistun hljóta. Börn á aldrinum 0-6 ára eru rétt tæp- lega 1800 á Akureyri. Á þessu má sjá að enn er langt í land að öll börn eigi kost á dagvist- un, sem hlýtur þó að vera krafa okkar. Rekstrarkostnaður við þá dagvistun sem nú býðst er um ein milljón kr. á barn á árinu. Foreldrar og aðstandendur barn anna greiða á nrilli 25-40% af rekstrarkostnaði. Þetta gætu virst háar tölur í fljótu bragði, en til gamans má geta þess að fyrir malbikun eins kílómetra greiðum við 50 milljónir og bæjarfulltrúar hyggjast malbika 8 km á þessu ári! Nú má ekki skilja það svo að við séum á móti malbikun gatna, heldur læðist aðeins að okkur illur grunur um skilninðsleysi bæjar- fulltrúa á þörfum barna okkar — og okkar þörfum einnig. Og ekki minnkaði illur grunur okk- ar sem sátum sl. laugardag og biðum eftir bæjarfulltrúunum, sem létu hvorki svo lítið að koma og spjalla við kjósendur sína, né að tilkynna forföll. Við viljum með þessu skrifi skora á bæjarfulltrúa að svara fyrir sig. í fyrsta lagi hvers vegna þeir létu ekki sjá sig né heyra um- ræddan laugardag og í öðru lagi að gera grein fyrir afstiiðu sinni til þessara mála. Áhugahópur um dagvistarmál. sett sér það mark að byggja hjúkrunarheimili aldraðra, aðal- lega fjármagnað með framlögum bæjarbúa. Söfnunin gengur sam- kvæmt áætlun svo allar líkur eru á að markinu verði náð. Hressingar- hælið okkar verður dýrari bygging, en við vonumst til að ALLIR Norðlendingar leggi eitthvað af mörkum svo það ætti að jafna metin. Búið er að skrifa öllum sveitarstjórnum, forsvarsmönnum fyrirtækja, stéttarfélögum og yfir 200 öðrum félagasamtökum á Norðurlandi og biðja um fjárfram- lög. Sveitarstjórnum og stéttarfé- lögum er gefinn kostur á að leggja fram í áföngum andvirði eins her- bergis sem viðkomandi hefði svo forgang að. 4. kvenfélög hafa sent peningaupphæðir hvert eftir sinni getu og 2 sveitarfélög fjárframlög. Það má segja að þessi framlög séu eins og dropi í hafið miðað við áætlaðan byggingarkostnað en málshátturinn: „Margt smátt gerir eitt stór“ er enn í fullu gildi. Ef við hugsum okkur t.d. að 200 félög sendi kr. 100.000 hvert eru það 20 milljónir. Ef við hugsum okkur að hver miðlimur þessara félaga legði fram 1—2000 kr. á ári á meðan á byggingu stendur yrði það stór upphæð. Komið til liðs við okkur sem fyrst, því á því veltur hve mikið verður hægt að þoka framkvæmd- um áleiðis í sumar. Uélagar í I.ikan af hressingarhælinu, sem á að risa f Kjarnalandi. N.L.F.A. munu ekki liggja á liði sínu. Fyrirhugaðar eru ýmiskonar fjáröflunarleiðir sem auglýstar verða þegar þar að kemur. Það er afar mikilvægt fyrir fólk að geta fengið dvöl á svona hæli t.d. meðan það er að safna kröftum eftir sjúkrahúsdvöl. Vonandi tekst sem fyrst að ljúka þessari byggingu til blessunar bæði fyrir núlifandi og komandi kyn- slóðir. 21.3. 1980. Svanhildur Þorsteinsdóttir. Fjórar ösku- dags myndir ar við ána“ og Siggi var úti“ af góðum vilja og góðri von um frá- bærar viðtökur og miklar og bragðljúfar tekjur. Eftir hádegið skiptir svo foringinn fengnum, og gott má heita, ef allir sleppa við tannpinu eða magaverki kvöldið það! Og enn er runninn og liðinn öskudagur. Ég vaknaði snemma þann morgun, þótt hvergi heyrðist lúður kveða við. Á 11. stundu morgunsins var ég „í bænum“. Mikil var mannþröngin í Hafnar- stræti og við Torgið. Þar átti að slá köttinn úr tunnunni“. En þar var ekki hægt að komast nærri, og lítils notið af sýningunni, nema úr þyr- ilvængju eða þriðjuhæða gluggum! Ég staldraði við húshorn, með loku fyrir betra eyra og ógurlega suðu fyrir hinu! Skothvellirnir kváði við nær og fjár, úr a.m.k. 1111 byssum 1 og hávaðinn eins og í mikilli fólk- orrustu á mektarárum Vilhjálms Þýzkalandskeisara! Og yfir 5 þús- und króna byssa getur gefið þó nokkurn hvell. En færri lágu þó eftir í valnum hér. gera. Kaupmenn drógu ekki dul á að sala á byssum og skotfærum hefði verið á metstigi! Læknir taldi hér mikla hættu á ferðum, vafa- laust hefðu mörg ungbarnseyru hlotið varanlegan skaða. Þessir kraftmiklu skothvellir, oft rétt við eyra, eyðilegðu þar frumur, sem ekki geta endurnýjast, og heyrnin þar með skert, jafnvel stórlega, til œviloka. Þetta væri alvarlegt mál, og full ástæða til að banna inn- fluttning á þessum leikföngum! Ummæli læknisins urðu mér næg hvatning til þessara skrifa. Auk þessarar hættu má á það benda, að leikföng af þessu tagi — sem íslendingar eiga ekki gjaldeyri fyrir — hœfa ekki þeirri þjóð, sem, því betur, er laus við hverskonar hernaðarbrölt og drápgirni. En byssum og skotbardaga, þótt aðeins sé af þessu tæi, fylgir oft drápshug- ur, elur á ofbeldishneigð, sem með tímanum og e.t.v. aðstoð Bakkusar, sem æ er til reiðu, getur orðið hættuleg. Þessa finnast dæmin. Hér er því full ástæða til að spyrna við fótum. Árið 1912 er tíu ára strákurinn að beyglast við það allan öskudaginn að láta Gunnu bera stein.“ Hún á sannarlega fyrir því; hafði límt öskupoka neðan í vatnsfötuna, sem ég labbaði síðan með, margar ferðir, til Búkollu. Gunna sýndi mér pokann á eftir, og ég „náði ekki upp í nefið á mér, fyrr en eftir hádegi! Ég reyndi margt um dag- inn, en hún sá við öllu, enda tveim árum eldri — og líka rauðhærð, sem þá var ekki komið í tízku. Loks, þegar rökkva tók, datt mér snjallræði 1 hug: Gunna átti að hita í kaffikönnunni og færa mömmu eftir rökkurlúrinn. Ég læddist í eldhús og laumaði einum litlum steini ofan í gromsið í pokanum! Innan stundar kom Gunna inn með könnuna. „Æ, þetta var góður sopi,“ sagði mamma. Mig undraði það ekki: steinninn var tekinn í bæjarlæknum, vel þveginn í vatni hans, sem Guð hafði sent niður yfir hálendi okkar fyrir 1137 og 'A ári! Gunna var ekkert hrifin, er ég sýndi henni steininn — hvað sem mér leið. En slíkt jafnaðist nú fljót- lega. — Tíu árum síðar, kominn að heiman og dvel meðal glaðra fé- laga. Um kvöldið með öskupoka í höndum. Hann er úr silki með blómaútsaumi, sem „ekki á að gleymast“. Hann var geymdur — með öskunni — á góðum stað — lengi. Hvar er hann nú? Svo 1950, í höfuðstað Norður- lands. Ég vakna í „Brekknakoti" á 8. tímanum við lúðrablástur. Létt- klæddur stend ég svo við gluggann og sé skartbúna nemendur mína o.fl. fara um götur. Víðar að berst lúðrahljómurinn, hvetjandi, kall- andi, en ekki óþægilegur. Nú skyldi safnast á túnið, þar sem í dag, 1980, trónar íþróttahallar-steinbáknið. Þar á að slá köttinn úr tunnunni, við mikil fagnaðarlæti suður- BREKKUBÚA O.FL. „Tunnu- kóngur" og „Kattarkóngur" verða heiðraðir og verðlaunaðir. — Síðan er farið í bæinn, hópar ganga milli „góðbúanna" syngjandi bæði „Öx- En afleiðingarnar geta orðið slœmar, og öðrum eyrum hættu- legri en mínum gömlu. Tvær ungar og fallegar mömmur, með smá- börnin sín í kerrum, komu að mér þama, svona dösuðum og spurðu, hvort ég vildi ekki skrifa um þenn- an öskudagshávaða. Ég svaraði víst fáu til, helzt því, að heppilegra myndi, að þær gerðu það sjálfar. Ekki þykist ég öðrum færari til þessa, líklega bara vaninn að gjamma að einu og öðru, sem fyrir ber, og svo enn þessi ræfill af Þing- eyingi í blóðinu! En það er mín skoðun að æskilegt sé að fleiri, en nú er algengt, láti til sín sjá (1 blaðagrein) um eitt og annað, sem við ber í bænum eða þjóðlífinu, og þá ekki síður kvenfólkið nu, þegar það — og við öll — viljum láta jafnréttið gilda sem víðast. — Og þarna áttu mömmurnar erindi að reka. En þegar ég sá þessa engin merki, settist ég niður og fór að naga pennaskaftið. — Ég hafði átt tal við einn og annan — og marga. Þjónn réttvísinnar, í lögreglubún- ingi, taldi lítið hægt við þessu að Og þótt jafnrétti sé nú mjög „á spýtunni", get ég alls ekki fellt mig við að svo langt sé þar gengið, að litlar stúlkur með Guðsenglabarna andlit séu í skotbardaga við bræður og systur, jafnvel miðandi á mömmu — bomm bomm! Viðmót öskudagsins síðasta virt- ist mér stórum afturfarið, bæði fyrir auga og eyra, frá árum fyrri, t.d. 6. áratugnum. Ég á fallegar hópmyndir, bæði í huga og á blaði síðan. Sú frétt barst mér loks frá þeim síðasta, að í einum barnaskóla bæjarins hafi orðið að leysa upp dansskemmtun nemendanna um kvöldið, allt lenti í villtum skotbar- daga milli kynjanna, loftið meng- aðist svo af púðurreyk, að nauðsyn bar til að lofta út! Einhver sagði einhverntíma: „Smásaman fer Dengja mínum fram. í fyrra sagði hann „andinn, andinn!" Nú segir hann fullum fetum: fjandinn, fjandinn!" „Brekknakoti“, Ak. 5. marz ’80. Jónas Jónsson. Þróttur vann Þór 27-23 Enginn réði við Þróttarann Sigurð Sveinsson í þessum leik, hann skoraði hvorki meira né minna en 18 mörk og var algjör yfirburðamaður í liði sínu. Menn spyrja ef- laust hvers vegna var maður- inn ekki tekinn úr umferð, já hvers vegna var Sigurður ekki tekinn úr umferð? Þórsarar léku þennan leik án Pálma Pálmasonar. Fyrstu tíu mínúturnar var auðséð að þeir söknuðu hans, því allar sókn- aðgerðir þeirra voru í molum, staðan 1—1. Ragnar markmað- ur hélt þá liði sínu á floti með frábærri markvörslu, hann varði mjög vel í fyrri hálfleik. En eftir þessa byrjunarerfið- leika fóru Þórsarar að sýna hvað í þeim bjó og leiddu þeir leikinn Fylkir kemur Um helgina kemur annarrar deildar lið Fylkis í hand- knattleik og leikur við Akur- eyrarfélögin Þór og KA. Þetta eru síðustu leikir þess- ara félaga í deildinni ef frá eru taldir aukaleikir sem Þórsarar lenda örugglega í. KA getur einnig þurft að leika aukaleiki um sæti í fyrstu deild ef þeir tapa fyrir Fylki. KA nægir jafntefli í þeim leik til að verða efstir í deildinni og flytjast þá upp í fyrstu deild. Leikur KA og Fylkis verður á föstudagskvöldið. Á laugardag- inn leika síðan Þórsarar við Fylki, og skipta úrslit þess leiks Þórsara ekki eins miklu máli, þar er þeir verða örugglega að leika a.m.k. einn aukaleik um sæti sitt í deildinni. Vonandi tekst þó báðum liðunum að sýna sitt besta og að venju eru áhorfendur hvattir til að fjöl- menna í skemmuna og hvetja liðin til sigurs. ávallt með 1—2 mörkum, í leikhléi varstaðan 12—11 Þór í vil. Sigurður hafði þá skorað níu af mörkum Þróttar, síðasta mark hálfleiksins skoraði hann beint úr aukakasti. Það var fram í miðjan síðari hálfleik sem leikur Þórsara var sannfærandi og staðan var 17—15 þeim í hag, en þá var það sem Þróttarar gripu til þess ráðs að taka Arnar úr umferð. Við það hrundi leikur Þórs og breytti Sigurður stöðunni í 20—17 Þrótti í vil. Eftir þetta áttu Þórsarar aldrei möguleika á sigri. Bestu menn Þórs voru Sig- tryggur, Gunnar og Ragnar í markinu. Mörk: Sigtryggur 8, Gunnar 6, Amar 4, Ólafur 2 og Arni, Hrafnkell og Valur 1 hver. Dagskrá Skíðamóts Islands 1980 Slakur leikur Ármann sigraði Þór 25—20, eftir að staðan hafði í leikhléi verið 10—8 Ármanni í vil. I fyrri hálfleik var leikurinn í jafnvægi og skiptust liðin á um að hafa forystu. Pálmi bar þá af í liði Þórs og skor- aði meðal annars fjögur fal- leg mörk. Mörk Þórs: Pálmi 6, Sig- tryggur 4, Oddur og Valur 3 hvor, Hrafnkell 2 og Ólafur og Ámi 1 hvor. Mánudagur 31. mars kl. 20.30 Fararstjórafundur í Lundarskóla Þríðjudagur 1. april kl. 13.00 Mótið sett við Skíðastaði kl. 14.00 10 km ganga 17-19 ára kl. 14.00 15 km ganga 20 ára og eldri kl. 14.00 5 km ganga kvenna kl. 14.00 3,5 km ganga 16-18 ára stúlkur kl. 18.00 Fararstjórafundur Miðvikudagur 2. apríl kl. 13.00 Stökk 17-19 ára kl. 13.00 Stökk 20 ára og eldri kl. 13.00 Stökk norræn tvíkeppni kl. 18.00 Fararstjórafundur Fimmtudagur 3. april kl. 12.00 Stórsvig karla kl. 13.00 Stórsvig kvenna kl. 13.00 Boðganga 3x 10 km kl. 18.00 Fararstjórafundur Föstudagur 4. april kl. 09.00 Skíðaþing í fundarsal bæjarstjórnar Ak. Laugardagur 5. aprfl kl. 12.00 Svig karla kl. 13.00 Svig kvenna kl. 18.00 F ararstjóraf undur Sunnudagur 6. aprfl kl. 12.00 Flokkasvig karla kl. 13.00 Flokkasvig kvenna kl. 13.00 30 km ganga karla kl. 13.00 15 km ganga 17-19 ára kl. 20.00 Verðlaunaafhending og mótsslit Réttur áskilinn til breytinga á dagskrá ef veður eða aðrar ástæður hamla keppni. Mótsstjórn. Islandsmeistarar í 4. fl. í handknattleik 1980 Hér kemur síðbúin mynd af ís- landsmeisturum Þórs í fjórða flokki karla í handknattleik. fþróttasíðan óskar piltum þessum til hamingju með sigurinn, og óskar þeim vel- farnaðar í framtíðinni. Aftari röð frá vinstri: Guðmundur Skarphéðinsson þjálfari, Heiðar Ámason, Jónas Ottósson, Gunnar Gunnarsson, Oddur Sigurðsson, Einar Áskelsson og Árni Stefánsson þjálfari. Fremri röð frá vinstri: Þorvaldur Hilmarsson, Sig- uróli Kristjánsson, Július Þór Tryggvason, Halldór Áskels- son, Eiður Stcfánsson, Úlfar Hauksson, Friðrik Sigurðs- son. 4.DAGUR DAGUR.5

x

Dagur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.