Dagur - 17.03.1981, Qupperneq 5

IMOM
Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG OAGS
Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsimar: 24166 og 23207
Sími auglýsinga og afgreiöslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaðamaður: ASKELL ÞÖRISSON
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Stefnuskrá
fyrir Samvinnu-
hreyfinguna
Samvinnumenn um ailt land taka
nú þátt í gerð stefnuskrár fyr-
ir samvinnuhreyfinguna. Slík
stefnuskrá hefur aldrei verið gerð
áður og því virkari sem félags-
menn og starfsmenn hreyfingar-
innar verða í stefnuskrárgerðinni,
þeim mun betur mun þessi nýjung
takast.
Markmið Sambandsins eru skil-
greind í samþykktum þess og
sama er að segja um markmið,
starf og skipulag kaupfélaganna.
Svipaða sögu er einnig að segja
um markmið og skipulag sam-
starfsfyrirtækjanna, en um það má
lesa í lögum þeirra. Sameiginleg
stefnuskrá hefur hins vegar ekki
verið til. Haukur Ingibergsson,
skólastjóri Samvinnuskólans, rit-
aði nýlega grein í Samvinnuna þar
sem hann greindi frá uppbygg-
ingu samvinnuhreyfingarinnar og
stefnuskrármálinu. Haukur segir
m.a. í greininni:
„Samvinnuhreyfingin er því við-
skipta- og félagsmálahreyfing
með fjölþætta starfsemi. Hún er
afl sem hefur áhrif á þróun og gerð
íslenska samfélagsins. Hún er
tæki félagsmanna til þess að fá
ákveðin verk framkvæmd og hún
er jafnframt form utan um ákveðna
þjóðfélagsstefnu. Hún er gildur
þáttur í efnahagslífi þjóðarinnar.
Svo stórri hreyfingu sem sam-
vinnuhreyfingin er þarf því að
setja skýr og ákveðin markmið og
velja síðan þær leiðir sem duga til
þess að ná markmiðunum.
Það er félagsmanna samvinnu-
hreyfingarinnar að ákveða hver
séu markmið hennar. Því þurfa
félagsmennirnir að setjast niður
nú í vetur í umræðuhópum hver á
sínu félagssvæði og ræða á opin-
skáan hátt um samvinnustarfið.“
Síðar í greininni segir Haukur
Ingibergsson, skólastjóri: „Sam-
ning stefnuskrár er vissulega
vandasamt verk, sem krefst tíma
og umhugsunar af hendi þeirra
sem leggja þar hönd á plóginn.
Það er hins vegar nánast skylda
hvers félagsmanns samvinnu-
félaga að hann sjái af tíma til að
taka þátt í þeim umræðum um
stefnuskrá samvinnuhreyfingar-
innar, sem fram munu fara nú á
næstu mánuðum. Tökum höndum
saman um að gera hina nýju
stefnuskrá samvinnuhreyfingar-
innar allrar vel úr garði svo hún
einkennist af þeirri djörfung, víð-
sýni of framfarahug sem löngum
hefur einkennt starf samvinnu-
manna.“
I í eldgosum kemur til kasta Almannavarna. Ef t.d. gysi austur f
Þingcyjarsýslu og fólk yrði heimilislaust, gæti svo farið að það
| dveldi á Akureyri. Þá mun Almannavarnarnefnd Akureyrar
I ALMANNAVARNIR:
draga fram f dagsljósið áætlanir sem segja til um hvar
fólkið á að búa. Mynd: GVA.
fræðingur, héraðslæknir, slökkvi-
liðsstjóri. Einnig situr yfirlögreglu-
þjónninn á Akureyri fundi með
nefndinni. Nefndina á Dalvík skiþa
bæjarstjóri, bæjarfógeti, bæjar-
verkfræðingur, héraðslæknir, for-
maður björgunarsveitarinnar, odd-
viti Svarfaðardalshrepps, oddviti
Hríseyjarhrepps og oddviti Ár-
skógsstrandarhrepps.
Mikið skipulag
Gísli Ólafsson, fyrrverandi yfir-
lögregluþjónn, hefur að öðrum
ólöstuðum, borið hitann og þung-
ann af skipulagi almannavarna á
Akureyri og víðar við Eyjafjörð. Að
frumkvæði Gísla var kjallari lög-
reglustöðvarinnar við Þórunnar-
stræti útbúinn fyrir stjórn al-
mannavarna á Akureyri, en stjórn-
stöðin á Dalvík er í ráðhúsinu.
Varastjórnstöð er í ráðhúsi Akur-
eyrar og kaupfélagshúsi á Dalvík.
Að sögn kunnugra er aðstaða al-
mannavernarnefndar Akureyrar
með því besta sem gerist.
„Það er mikið verk, en nauðsyn-
legt að halda skipulaginu í góðu
lagi“ sagði Gísli er hann sýndi tíð-
indamanni Dags kjallara lögreglu-
stöðvarinnar í síðustu viku, en þar
mátti t.d. finna uppdrætti af
fjöldahjálparstöðvum og skrá yfir
ýmiss félög sem til yrði leitað.
Á suðurvegg í stjórnherberginu í
lögreglustöðinni mátti sjá nokkra
svarta síma og sagði Gísli að þar
væru beinar símalínur til stjórn-
stöðvar Almannavarna ríkisins,
landsímastöðvarinnar, Akureyrar-
flugvallar og sjúkrahússins. Auk
þessa eru fimm venjulegir símar í
stjórnherberginu og nokkrar tal-
stöðvar með ýmsum tíðnissviðum.
Það kom fram hjá Gísla að í
skipulagi Almannavarna fyrir Ak-
ureyri er búið að ákveða í megin-
dráttum hvernig brugðist verður
við hættuástandi af ýmsu tagi og
eru til áætlanir sem hægt er að
grípa til og starfa eftir ef þörf kref-
ur.
Fjöldahjálpar-
stöðvar
Hvernig verður brugðist við ef
gýs t.d. austur í Þingeyjarsýslu og
fjöldi fólks verður heimilislaus?
Koma Almannavarnir á Akureyri
inn í þá mynd? Þeirri spurningu
Hvað verður gert?
og öryggi sem mögulegt er á hverj-
um tíma, svo sem gegn náttúru-
hamförum, hernaðarátökum svo
eitthvað sé nefnt. Eftirtaldir
hreppar falla beint undir neyðar-
skipulag Akureyrar ef ástæða þykir
til: Arnameshreppur, Skriðu-
hreppur, Öxnadalshreppur, Glæsi-
bæjarhreppur, Hrafnagilshreppur,
Saurbæjarhreppur og Önguls-
staðahreppur. Almannavarnir Ak-
ureyrar og Dalvíkur starfa á
grundvelli gagnkvæmrar aðstoðar,
og undir Almannavarnir Dalvíkur
falla: Dalvíkurhreppur, Svarfaðar-
dalshreppur, Hríseyjarhreppur og
Árskógsstrandarhreppur. Ef ein-
hver sá atburður verður í Grýtu-
bakkahreppi og/eða Svalbarðs-
strandarhreppi, að ástæða þyki til
að taka almannavarnarskipulag í
notkun, munu forsvarsmenn þeirra
hreppa hafa samband við Al-
mannavarnir Akureyrar sam-
kvæmt skipulagi þeirra og leita
samstarfs við þær um fyrstu við-
brögð til neyðarvarna.
Almannavarnarnefnd Akureyrar
skipa: bæjarstjóri, sem jafnframt er
formaður, bæjarfógeti, bæjarverk-
svaraði Gísli játandi og benti á að á
Akureyri væri búið að gera ráð fyrir
sex „fjöldahjálparstöðvum“ þar
sem líklegt væri að fólkið dveldist
um stundarsakir.
Ef dæmið er sett upp þannig að
til Akureyrar komi tvær — þrjár
rútur með goshrjáða Þingeyinga,
sagði Gísli að þær færu líklega með
farþegana í Iðnskólann. Þar tækju
fulltrúar Rauða krossins á móti
þeim, ásamt fulltrúum nefndarinn-
ar og skólans. Samkvæmt skipu-
laginu munu konur úr Slysavarn-
arfélaginu sjá um matargerð og
I
■
I
I
I
I
I
I
I
I
■
| Hvert er starfs-
■ svæðið?
Almannavarnir Akureyrar ná
I yfir lögsagnarumdæmi Akureyrar
f og miða að því að veita íbúum
svæðisins mestu hugsanlegu vernd í stjórnstöðinni í lögreglustöðinni við Þórunnarstræti. F.v. Helgi M. Bergs, Elfas I. Eliasson og Gfsii Ólafsson. Mynd: á.þ.
Er Alntannavarnarnefnd Akur-
eyrar tilbúin til að mæta hættu-
ástandi? Er búið að skipuleggja
hjálparstarf? Hefur verið gerð
könnun á því hve margir eiga
taistöðvar í Eyjafirði? Verður
hægt að koma tilkynningum til
fólks á Eyjafjarðarsvæðinu ef
Ríkisútvarpið í Reykjavík getur
ekki sent út af einhverjum
ástæðum? Þessar og fleiri
spurningar hafa leitað á huga
ýmissa að undanförnu og er vel
að almenningur sýni starfi Al-
mannavarna ríkisins og hinna
ýmsu almannavarnarnefnda
áhuga. Hér á eftir verður reynt
eftir föngum að leita svara við
áleitnum spurningum er varða
starf almannavarna, en rúmsins
vegna verður DAGUR að tak-
marka sig við Akureyri, Dalvfk
og næsta nágrenni.
teppi er hægt að fá á Gefjun, en
samkvæmt samkomulagi sem
nefndin hefur gert við ráðamenn
SÍS verksmiðjanna, er alltaf til
ákveðið magn af teppum á lager.
Einnig hafa ráðamenn Sjafnar séð
svo fyrir að alltaf er til á lager tölu-
vert magn af svampi, sem hægt er
að skera niður í dýnur. Þegar
skráningu er lokið og fólkið búið að
jafna sig er það næsta stig að útvega
því varanlegan samastað eða því
sem næst. Aftur eru það starfsmenn
Rauða krossins sem sjá um það
verk.
Það ætti ekki að væsa um fólkið
meðan það býr í Iðnskólanum, því í
fórum Almannavarnamefndarinn-
ar er til nýtt skipulag af skólanum.
Þar er búið að gera kennslustofur
að sérstökum barnaherbergjum,
sumar stofurnar eru eingöngu fyrir
konur og aðrar eru ætlaðar undir
eldhús.
Fjöldahjálparstöðvar á Akureyri
eru: Barnaskóli Akureyrar. Bama-
skóli Oddeyrar, Barnaskóli Glerár-
hverfis, Hótel Varðborg, Lundar-
skólinn og eins og fyrr sagði —
Iðnskólinn.
Sjálfboðaliðastarf
Helgi Bergs, bæjarstjóri og Elias
Elíasson, bæjarfógeti voru sam-
mála um það þegar DAGUR ræddi
við þá að ekki væri með nokkru
móti hægt að ætlast til þess af al-
mannávörnum að til væri umtals-
vert magn af birgðum, sem grípa
mætti til í neyð. Helgi benti á að
þeir sem sæti eiga í Almannavarn-
arnefnd Akureyrar vissu mæta vel
að hverju mætti ganga hjá akur-
eyrskum fyrirtækjum og nefndi í
því sambandi Verksmiðjur SlS, og
ýmsar verslanir í bænum sem hefðu
á boðstólum vörur sem mætti fá ef
á þyrfti að halda. Gísli Ólafsson
bætti við að til væru 14 sjúkrabörur
í lögreglustöðinni.
Enginn launaður starfsmaður er
hér á Akureyri á vegum Almanna-
varna og raunar byggist öll starf-
semi þeirra á sjálfboðaliðum. Áður
hefur verið minnst á Rauða kross-
inn og Slysavarnafélagið, en ótalin
eru félög eins og t.d. Flugbjörgun-
arsveitin á Akureyri, Hjálparsveit
skáta og félagar í hestamanna-
félögum, sem eru reiðubúnir að
leggja fram hesta og vagna til að
flytja í ef þörf krefur. Fallhlífa-
klúbbur Akureyrar er einnig á skrá
yfir félög sem eru tilbúin til að
starfa fyrir Almannavarnir á neyð-
artímum. Allir þræðir koma saman
í lögreglustöðinni við Þórunnar-
stræti og þar er yfirmaður Elías I.
Elíasson, bæjarfógeti.
Hvað verður gert?
Þá vaknar sú spurning hvað yrði
gert ef t.d. sjálfvirka stöðin hjá
Landssímanum væri ekki nothæf.
Hvernig er hægt að koma boðum til
almennings ef ríkisútvarpið yrði
óstarfhæft. I skipulagi almanna-
varna segir að þá muni upplýs-
ingamiðstöð svæðisstjórnar sjá um
að koma upplýsingum til Pósts og
síma á Akureyri, sem sér um að
koma boðum til almennings um
útvarpssendinn í Skjaldarvík. Þar
er nú verið að koma fyrir varaafls- m
stöð, svo Skjaldarvík mun ekki I
„detta út“ eins og undanfarin ár. I
En fari svo að ekki verði hægt að J
útvarpa tilkynningum er gert ráð I
fyrir að gripið verði til flugturnsins
og þaðan útvarpað tilkynningum til
almennings um radiovitann á Ak-
ureyri. Ef flugturninn bregst líka og J
ef símnet Akureyrar verður óvirkt I
vegna skemmda á símstöð eða
línukerfi mun svæðisstjórn Al-
man.navarna dreifa talstöðvarbif-
reiðum frá B.S.O. á ýmis gatnamót
í bænum.
Og einhverjir verða að sjá um
upplýsingar til almennings — þ.e.
hvað það í rauninni er sem frétt-
næmt getur talist og hvað fólk þurfi
að fá að vita. Til þessa starfs á að fá
fréttamenn hljóð- og sjónvarps en á
Dalvík verður það háð ákvörðun
almannavarnarnefndar hverju
sinni.
Eins og fyrr sagði er stjórnun
Almannavarna Akureyrar í lög-
reglustöðinni við Þórunnarstræti
og vara stjórnstöð er í ráðhúsinu
við Geislagötu. Verði slíkt stóráfall,
að stjórnunaraðstaða Almanna-
varna sé óvirk, munu Almanna-
varnir ríkisins koma upp neyðar-
stjórnstöð í umdæminu, með því að
senda varðskip á staðinn, og mun
það þjóna sem stjórn og fjarskipta-
stöð fyrir almannavarnarnefnd.
Hverjar aðgerðir verða er að
sjálfsögðu háð aðstæðum.
I
■
I
I
I
I
I
I
I
I
■
I
I
I
Af byrgjum
Meðan kjarnorkuvopn eru til í
heiminum vofir sífellt yfir sú hætta
að þau verði sprengd. Hve margar 1
sprengjur springa, hvenær og hvar ®
er að sjálfsögðu spurningar sem
ómögulegt er að svara. Hins vegar
er það sjónarmið ekki út í hött að
kanna t.d. hve margir kjallarar á I
Akureyri og víðar geti þjónað sem 5
nothæf byrgi í geislavirku úrfelli.
Helgi Bergs, bæjarstjóri sagði að
það væri ekki til skrá yfir slíka
kjallara, en gat þess að á síðasta
fundi Almannavarnarnefndar Ak-
ureyrar hefði verið rætt um að
nauðsynlegt væri að gera slíka út-
tekt. Hann bætti því við að fjöl-
margir kjallarar væru þannig að
þeir gætu vel þjónað sem byrgi.
Könnun á byrgjum er dýr og gat
bæjarstjóri sér til um að slík fram-
kvæmd á Akureyri kostaði einar 50
milljónir króna.
En er þörf á að setja upp viðvör-
unarkerfi á Akureyri eins og gert
hefur verið í Reykjavík? Helgi
sagði að fram til þessa hefði ekki
verið talin samskonar þörf á slíku I
kerfi — í Reykjavík væri nauðsyn- “
legt að fólk yrði aðvarað strax ef
kjarnorkusprengja spryngi á
Keflavíkurflugvelli. „Þessi hætta
hefur ekki verið fyrir hendi hér á
Akureyri og viðvörunartíminn
mikið lengri og því koma önnur
úrræði én svona flautur til greina.
Það er verið að athuga hvort þörf sé
á viðvörunarkerfi og þá hvernig
kerfi í framhaldi af því,“ sagði
bæjarstjóri.
í skipulagi Almannavarna ríkis-
ins er kafli þar sem fjallað er um
aðgerðir ef styrjöld skellur á.
Hernaðarkafli skipulags Aimanna-
varna fjallar eingöngu um aðgerðir
gegn geislavirku úrfelli, en aðrar
aðgerðir koma fram í öðrum köfl-
um skipulagsins. Þar kemur fram
að ef eru líkur á styrjöld mun fara ■
fram víðtækt fræðslustarf og æf- m
ingar, en ef tilkynningin væri á þá |
leið að styrjöld sé hafin er ljóst að I
ekki verður ýkja mikið framkvæmt J
á stuttum tíma. Fólki verður fyrir- ■
skipað að leita skjóls í skýlum fari ■
geislun yfir ákveðið mark, en þá I
væri e.t.v. betra að vera búin að S
gera á því könnun hvar heppileg- |
ustu skýlin er að finna. I Reykjavík ■
eru til tæki sem mæla geislun og J
munu þau verða send út á land — 0
þegar búið er að kenna mönnum á ■
þau.
I
I
■
I
I
I
I
■■
I
I
I
I
I
I
I
I
Lyftingamenn:
Góður árangur
Haraldur Ólafsson.
Um helgina var haldið í
Reykjavík unglingameist-
aramót íslands í lyftingum.
Þrír keppendur voru frá Ak-
ureyri og komust þeir allir
léttilega á verðlaunapall.
Haraldur Ólafsson varð ís-
landsmeistari í 75 kg flokki
en hann snaraði 115 kg og
jafnhattaði 150. í 90 kg
flokki varð Gylfi Gíslason
annar, en hann lyfti sömu
þyngdum og Haraldur. Tví-
burabróðir Gylfa, Garðar
Gíslason varð annar í 100 kg.
flokki, en hann snaraði 125
kg og jafnhattaði 155 kg.
K.A.: 20-H.K.: 18
Kemst K.A. í i.deild?
Eftir sigur KA yfir HK í
annarri deild í handbolta á
laugardaginn aukast líkur til
muna að KA hreppi annað af
tveimur lausum sætum í
fyrstu deild á næsta keppnis-
timabili. Það verða tvö efstu
lið annarrar deildar sem
komast upp, en ef KA nær að
sigra i þeim þremur leikjum
sem eftir eru verða þeir sig-
urvegarar í dcildinni, en
jafnvel þótt þeir tapi tveimur
til þremur stigum í viðbót
eiga þeir góða möguleika á
að komast upp.
KA sigraði HK nokkuð auð-
veldlega, en þeir höfðu yfir all-
an leikinn nema í tveimur til-
fellum að HK tókst að jafna.
Lokatölur leiksins urðu 20 mörk
gegn 18.
Á sunnudag léku síðan Þór og
HK og sigraði HK í þeim leik
með 25 mörkum gegn 23.
KA fékk óskabyrjun í sínum
leik en þeir komust í fjögur
mörk gegn engu, og tók það HK
HK nældi
í 2 stig
Þór lék síðan við HK á
sunnudaginn, en það er nán-
ast formsatriði fyrir Þór að
leika þessa leiki sem eftir eru
þar er þeir eru þegar fallnir í
þriðju deild.
HK komst í fimm gegn engu,
en Þórsarar gerðu sitt fyrsta
mark á 10. mín. I hálfleik var
staðan 15 gegn ll HK í vil. I
síðari hálfleik munaði tveimur
til þremur mörkum í leiknum,
og þegar hann var flautaður af
var staðan 25 gegn 23, og HK
hafði nælt í tvö stig. Árni
Stefánsson var bestur Þórsara,
en hann ásamt Benedikt og
Sigurði gerðu 4 mörk hver.
Rúnar og Sigurður Pálsson
gerðu 3 hvor, Sigtryggur og
Árni Gunnarsson 2 hvor, og
Oddur l.
Dómarar í leikjunum voru
þeir Gunnar Kjartansson og
Gunnar Jóhannsson.
níu mínútur að finna leiðina í
KA markið. KA hafði síðan
þriggja til fimm marka forustu í
fyrri hálfleik, en í hálleik var
staðan 10 mörk gegn 6 KA í vil.
Þessi tíu rnörk KA gerðu þeir á
fyrstu tuttugu mín. leiksins, en
síðustu tíu mín. hálfleiksins
gerðu þeir ekki mark. Fyrsta
mark þeirra í síðari hálfleik var
ekki fyrr en á áttundu mín.
Þannig að þeir léku í átján mín.
án þess að skora! Fyrir slíkan
leka þarf að girða, ef liðið ætlar
sér að leika í fyrstu deild. HK
saxaði smám saman á forskotið
og á átjándu mín náðu þeir að
jafna 14-14. Þá gerði Gunnar
Gíslason næst mark fyrir KA en
HK jafnaði aftur.
Þá komu tvö mörk hjá KA,
síðan eitt hjá HK, og þá þrjú í
röð hjá KA og staðan orðin 20
gegn 16 og tvær mín. eftir af
leiknum. HK gerði örvænting-
arfulla tilraun til að jafna með
því að leika maður á mann, en
þeim tókst að gera tvö síðustu
mörkin, en þá var leiknum lokið
með sigri KA eins og áður sagði.
HK hefur nú tapað það mörg-
um stigum að möguleikar þeirra
til að hljóta fyrstu deildar sætið
sitt aftur eru að verða litlir.
Flest mörk KA í þessum leik
gerði Gunnar Gíslason 6 (þrjú
úr víti), Magnús Guðmundsson
gerði 4, Þorleifur og Jóhann 3
hver, Erlingur 2, og Friðjón og
Guðmundur í hvor. Hilmar
Sigurgíslason var langmark-
hæstur hjá HK með 9 mörk.
K.A. - Víkingur:
IA sigraði
Á laugardaginn léku í fyrstu
deild kvenna í handbolta Þór og
ÍA. Skagastúlkurnar sigruðu
með 14 mörkum gegn 11 eftir að
hafa haft yfir í hálfleik 6-4.
STÓRLEIKUR I KVÓLD
I kvöld þriðjudag kl. 20.30 leika í bikarkeppni HSI, KA og Vík-
ingar og fer leikurinn fram í íþróttaskemmunni. Víkingar eru
tvímælalaust lang besta félagslið á fslandi í dag, og verður gaman
að sjá þá í fjölutn Skemmunnar. Áhorfendur eru hvattir til að
koma snemma því búast má við að uppselt verði á leikinn. Von-
andi tekst KA að veita þeim verðuga keppni, en óneitanlega eru
Víkingar mun sigurstranglegri.
4•DAGUR
DAGUR.5