Dagur - 23.09.1983, Blaðsíða 7

UMFERÐARVIKAN Á AKUREYRI
Mynd: KGA.
Létt spjall við
Stjána Grant
iim umferð í
gegn um árin ■
- Ég byrjaði ad keyra ’53. Tók bflprófíð strax
fyrsta daginn sem ég mátti, á afmælisdaginn
minn og ég hef ekið síðan. Ég ólst að vissu leyti
upp í bfl, ég og Hilmar Gíslason, bæjarverk-
stjóri því pabbi hans var bflstjóri hjá Akureyr-
arbæ og þær voru ófáar ferðirnar sem við áttum
með honum í æsku. Þar lærðum við tökin og
óþreyjan í bílprófíð var svo mikil að ég gat varla
beðið. Var reyndar búinn að kaupa mér bfl 15
ára og greip í hann þegar ég þorði en ég seldi
hann áður en ég fór í bflprófíð. Vildi ekki „risi-
kera“ því að ég fengi prófíð.
lalest á Holtavörðuheiðinni á handmokunarskeiðinu.
„Ég verð að segja það eins og
það er að mér brá heldur
ónotalega þegar bílstjórinn
teygði hendina aftur fyrir sig og
dró þar fram whisky-pela, skrúfaði
lokið af stútnum á 60 km per
klukkustund, þurrkaði af honum
með erminni, setti hann á
munninn og teygaði drjúgum.
„Nú það er þá svona,“ hugsaði
ég, „það er ekki nema tvennt til í
þessu. Annað hvort bið ég hann
um að lofa mér að pissa áður en
við komum að næstu brú - hleyp
út í móa og labba svo norður, eða
ég dett bara í það líka. Þá verður
mér nokkuð sama á hverju
rúllar."
Þess vegna var það að ég greip
pelann tveim höndum, þegar
bílstjórinn bauð mér sjúss. Ég
lokaði augunum, bölvaði í hljóði
og bað Guð um að gefa mér nógu
stóran kjaft til að geta klárað úr
pelanum í einni lotu. Ég notaði
aðferðina, sem mér gefst yfirleitt
best, þegar mér er boðið að súpa
á, að ég opna öll göng niður í
maga upp á gátt, og læt renna.
Þannig finnur maður ekkert
bragð fyrr en allt er um seinan og
dropinn kominn örugglega niður.
En einhvers staðar hafa
bragðkirtlarnir verið að þvælast
fyrir, eða að nefið hefur tekið til
sinna ráða til að aðvara mig. Ég
roðnaði, blánaði og hvítnaði í
framan, tútnaði allur út, augun
skutust einar þrjár tommur út úr
augnatóftunum, ég stóð á fætur í
bílnum greip báðum höndum um
eitthvað nærtækt og stóð síðan á
blessaðri öndinni í þrjá
kílómetra.
Það var lýsi á pelanum!
Ufsalýsi!
Ég meina . . . það er sko
ekkert grín að renna svoleiðis
nokkru ofan í sig. Blásýra,
brennisteinssýra eða
brennsluspíritus . . . skítt með
það . . . en ufsalýsi . . . !
Nei takk. Ekki Guðmundur
Karlsson.
En hvað var Stjáni - öðru nafni
Kristján Grant - eiginlega að
gera með lýsispela með sér í
svona túr? Gat það verið að hann
væri eitthvað bilaður, eða
bragðlaukarnir algerlega
visnaðir?
„Mér þykir þetta gott,“ sagði
Stjáni, „og fæ mér alltaf sopa
fyrst á morgnana og svona annað
slagið á daginn. Ég tala nú ekki
um, ef maður lendir í kulda eða
öðru slarki. Þá fæ ég mér alltaf
góðan sopa áður en ég fer að taka
til höndunum.“
Og þá hafið þið það. Þið
skuluð taka ykkur þetta til
eftirbreytni, því mér er sagt að
lýsi sé gott fyrir kroppinn. Þetta
segja vísir menn og ég hef séð
það á prenti. Drekkið þið bara
lýsi þangað til það rennur út úr
öllum samskeytum og þið pestið
upp allt umhverfið eins og hálf
önnur lýsisverksmiðja. Sama er
mér. En ég lýsi því yfir að lýsi
skal ekki inn fyrir mínar varir á
meðan ég ræð því sjálfur hvort og
hverju ég hleypi þar inn. Hana
nú og punktum og basta.“
Handmokuðum
heiðarnar
Þetta var sagan af Stjána Grant
og lýsispelanum góða sögð af
Guðmundi Karlssyni, en ég spyr
Stjána nú hvort einhver ferð hafi
verið öðrum minnisstæðari á
þessum árum.
- Minnisstæð? Þetta voru
hundruð ferða maður lifandi.
Eitt árið, ’58 þá var t.d. búið að
vera langt stopp vegna snjóa um
veturinn og því lögð þung áhersla
á að koma bílunum suður. Á
þessum árum mokaði ekki
Vegagerðin á ákveðnum dögum
eins og nú tíðkast, heldur svona
af og til en sökum fannfergis þótti
ekki borga sig að moka. Það var
því brugðið á það ráð að þeir
ætluðu að draga okkur yfir
heiðarnar og við vorum fimm
sem stilltum upp í Öxnadalnum.
fremstur fór Leyland frá POB og
vegagerðarmennirnir hnýttu í
hann og ýtan lagði í’ann. Ekki
höfðu þeir þó lengi farið þegar
allt stoppaði og bílstjórinn flaug
út og fram fyrir bílinn. Við sáum
það svo næst að hann kom með
eitthvað svart í fanginu og síðar
kom í ljós að það var stuðarinn.
En þetta var léttur karl og hann
sló þessu öllu upp í grín, segir
Stjáni og lætur í það skína að það
sé ekki lítið alvörumál fyrir
bílstjóra að láta stýfa af sér
stuðarann.
- Þetta gekk annars
þokkalega. Verst var gamla
Bakkaselsbrekkan en þar vorum
við fleiri tíma upp. Snjórinn var
svo mikill að það þýddi ekkert að
ýta, heldur þjöppuðu ýturnar
snjóinn og bílarnir óku síðan
eftir troðningunum sem
mynduðust. Þetta gátu orðið
þokkalegir slóðar ef það frysti en
venjulega þurftum við að
handmoka okkur fram og aftur
heiðarnar, segir Stjáni og mér
verður hugsað til þess að þá hafi
lýsispelinn góði líklega komið að
góðum notum.
- Þetta voru allt að tveggja
metra þykkir skaflar sem við
ókum á og ég man það að við
vorum sex tíma á leiðinni yfir
Holtavörðuheiðina og tvo daga
vorum við í allt á leiðinni til
Reykjavíkur. Þetta voru
sérstakir karlar þessir
flutningabílstjórar og mótlætið
þjappaði okkur saman. Við
þekktumst því orðið mjög vel
eftir að við höfðum handmokað
okkur suður nokkrum sinnum og
við vorum eiginlega sérstakur
þjóðflokkur, segir Stjáni og hér
látum við lokið minningabrotum
úr fortíðinni enda ekki gustuk að
greina frá þeim öllum hér - betur
við hæfi að þær komi einhvern
tímann út á bók.
Næst því að
lenda í stórslysi
En hvað segir atvinnubílstjórinn
Stjáni Grant um umferðina nú í
dag miðað við þá umferð sem
hann skellti sér út í sem ungur
bílstjóri?
- Umferðin hefur auðvitað
tekið gífurlegum breytingum og
það á við um alla þætti umferðar
og umferðarmála. Göturnar eru
betri, merkingarnar eru betri og
það eru komin umferðarljós.
Þessi umferðarljós ásamt
umferðarfræðslunni eiga líklega
drýgstan þáttinn í þeim
breytingum sem orðið hafa á
umferðinni hér í bænum.
- Hvernig finnst þér
samborgarar þínir í umferðinni?
- Ég held þeir hagi sér bara
nokkuð vel hér innanbæjar en
mér finnst alls ekki nægilega
brýnt fyrir fólki að draga vel úr
ferð þegar bílar mætast úti á
vegum. Það getur orðið stórtjón
bara af grjótkastinu þegar bílar
mætast á mikilli ferð en þetta
finnst mér sérstaklega unga
fólkið ekki gæta að. Samt hefur
þetta lagast mikið eins og svo
margt annað.
Það er samt ekki þetta sem
mér finnst verst í umferðinni,
síður en svo. Það er bölvað
skepnufarganið úti á vegum,
segir Stjáni og slær í borðið til að
gefa orðum sína aukna áherslu.
- Ég er búinn að koma að
fólki stórslösuðu af völdum
hrossa og kinda víða um land og
það er ábyrgðarhluti fyrir
eigendur þessara skepna að láta
þær ganga lausar á vegum þegar
girðingar eru alls staðar góðar.
Það er líka þetta sem hefur
komið mér næst því að lenda í
stórslysi um dagana, að mæta
hrossi úti á miðjum vegi í
kolsvarta myrkri um hánótt, segir
bílstjórinn Stjáni Grant og
merkilegt nokk þá er
hestamaðurinn Stjáni Grant
honum hjartanlega sammála.
- ESE.
23. september 1983 - DAGUR - 7