Dagur - 10.02.1984, Blaðsíða 1

Sigurður Óli
Bryrtjólfsson
Kennari og bæjarfulltrúi
Fæddur 8. september 1929 - Dáinn 31. janúar 1984
Minning
Sigurður Óli Brynjólfsson andað-
ist á Akureyri þriðjudaginn 31.
janúar sl. Þessi mikli höfðingi í
ríki andlegs atgervis og mann-
kosta er horfinn yfir móðuna
miklu löngu fyrir aldur fram.
Ættingjar og vinir fylgja honum
síðustu sporin frá kirkju til grafar
í dag, þungum harmi slegin og
ráðþrota gagnvart þeim efstu
rökum, sem kallað hafa þennan
dýrmæta samferðarmann á brott
frá eiginkonu, börnum, ættingj-
um og vinum - frá heilum
byggðum, sem báru mikið traust
og hlýhug til hans og finnst nú
skarð fyrir skildi. Þeim efstu rök-
um hnekkir enginn, en tómarúm-
ið, sem eftir situr, er stórt ojg
verður aldrei fyllt að fullu. Orða-
tiltækið, að maður komi jafnan í
manns stað afsannast, ekki ein-
göngu gagnvart fjölskyldu og
vinum, heldur einnig gagnvart
samfélaginu. Enginn einn maður
fyllir félagslegt skarð hans -
marga menn þarf til. Svo marg-
þættu hlutverki gegndi hann í
heimabyggðum. Hans er sárt
saknað og það er sem skýin
sortni. Skammdegið virðist sækja
á að nýju þrátt fyrir hækkandi sól
á himinvegum. En kallið var
komið, hið æðsta kall, sem eng-
inn fær umflúið.
Sigurður Óli var Eyfirðingur
að ætt og uppruna og mikill Ak-
ureyringur og Eyfirðingur alla
tíð. Hann fæddist að Steinholti í
Glæsibæjarhreppi þann 8. sept-
ember 1929 og var því aðeins 54
ára að aldri, þegar hann lést.
Faðir hans var Brynjólfur Sig-
tryggsson, sem fæddist 1895 að
Hólkoti í Skriðuhreppi og dó
1962, þá bóndi í Ytra-Krossanesi
við Akureyri. Móðir hans var
Guðrún Rósinkarsdóttir, sem
fæddist 1905 að Kjarna í Arnar-
neshreppi, en var ættuð frá Æðey
í ísafjarðardjúpi. Guðrún dó
þann 4. maí sl. og bjó til æviloka
í Ytra-Krossanesi. Sigurður Óli
var þannig kominn af traustum
stofnum í Eyjafirði, og reyndar
einnig vestan úr Djúpi, þar sem
hann enn á náin ættmenni. Hann
var alla tíð mjög trúr uppruna
sínum, sannur sonur eyfirskra
byggða, byggðastefnumaður og
talsmaður traustrar samvinnu
dreifbýlis og þéttbýlis.
Hann ólst upp með foreldrum
sínum, lengst af í Syðra-Krossa-
nesi og svo í Ytra-Krossanesi í
hópi góðra systkina, en hann var
5. í aldursröð 7 barna þeirra
Brynjólfs og Guðrúnar. Elst var
Ragnheiður, sem dó 1947, hin
eru Þorgerður, búsett í Álasundi
og gift Knut Garnes, dr. Ari, eðl-
isfræðingur, sem kvæntur er Mar-
gréti Rehman, en þau eru búsett
í Boston í Bandaríkjunum, Sig-
rún búsett í Kópavogi og gift Jóni
Erlingi Þorlákssyni, trygginga-
fræðingi, Áslaug fræðslustjóri í
Reykjavík og Helga búsett á Sel-
tjarnarnesi, gift Eyþóri Ormari
Þórhallssyni, tannlækni. Þeir sem
kynntust Sigurði Óla fundu, að
mikill hlýhugur ríkti með þeim
systkinunum og fjölskyldum
þeirra. Þessi samhugur er sterkur
þáttur í þeim bakgrunni sem Sig-
urður Óli studdist við í lífi sínu
og tilveru alla tíð. Hann var for-
eldrum sínum traust stoð og
stytta eftir að hann komst á legg
og studdi þau mjög í búskapnum.
Má segja, að móðir hans hafi
stundað búskapinn í skjóli hans
eftir að hún varð ekkja. Hann
byggði upp bæinn og útihúsin
með foreldrum sínum á árinu
1954 eftir bruna á árinu áður, en
gaf sér þó tíma til náms og lauk
BA-prófi í eðlisfræði og stærð-
fræði frá Háskóla íslands á árinu
1954. Afburða námsgáfur
greiddu götu hans og gerðu hon-
um námið auðvelt samfara mikilli
vinnu. Hólmfríður Kristjánsdótt-
ir var þá komin inn í líf hans.
Hann sagði mér á góðri stundu
frá ástinni djúpu, sem hann festi
á henni strax við fyrstu kynni,
þessari glæsilegu og gáfuðu
stúlku frá Holti í Þistilfirði, sem
heillaði hann og gaf honum hjart-
að í brjósti sér. Hólmfríður
Kristjánsdóttir er yngst 11 barna
þeirra Ingiríðar og Kristjáns Þór-
arinssonar, sem bjuggu í Holti,
en þau systkin eru annar traustur
hópur gáfufólks, sem var sterkur
þáttur í bakgrunni lífssviðs Sig-
urðar Óla.
Þau giftu sig 1. ágúst 1953,
Hólmfríður og Sigurður Óli.
Hamingjusólin skein í heiði í ást
og umhyggju, sem dafnaði alla
tíð síðan. Búskapurinn byrjaði í
félagi við foreldra hans í Ytra-
Krossanesi og þar áttu þau heima
til ársins 1965, er þau fluttu í
Þingvallastræti 24 á Akureyri,
þar sem heimili þeirra hefur verið
alla tíð síðan. Þau deildu með sér
sætu og súru, lifðu saman ham-
ingjusöm í blíðu og stríðu og
eignuðust 5 börn, sem eru góð og
greind í samræmi við foreldra og
forvera beggja vegna frá. Börnin
eru Þorsteinn, sem fæddist
1.11.1953, starfandi verkfræðing-
ur á Akureyri og kvænlur Snjó-
laugu Pálsdóttur frá Dagverðar-
tungu, en þeirra dóttir er Hólm-
fríður, þá kemur Guðrún Brynja,
kennari á Akureyri fædd
18.11.1954, síðan Ingiríður,
læknisfræðinemi, sem fæddist
3.4.1958, en hennar dóttir er
Steinunn Arnbjörg Stefánsdóttir,
þá er Ragnheiður, háskólanemi,
sem fæddist 14.12.1961 og síðast
hún Arnbjörg litla, sem fæddist
10.1.1973. Þetta er hinn góði
hópur foreldra og barna, sem átti
samhent heimili að Þingvalla-
stræti 24 þar sem lífsgleði og
bjartsýni ríkti, en þar sem einnig
var mikið annríki vegna mikilla
starfa. Þarna var samt alltaf tími
og húsrými fyrir ættingja og vini,
sem að garði bar, auk allra þeirra
sem ýmis erindi áttu við félags-
málafrömuðinn, húsbóndann á
heimilinu. Sakir hæfileika hans
hlóðust á hann mikil störf. Hann
var hógvær og sóttist ekki eftir
vegtyllum, en honum var falinn
mikill trúnaður og mikil ábyrgð.
Vegna hæfiléika sinna valdist
hann til forystustarfa á ýmsum
sviðum.
Viðfangsefni hans voru aðal-
lega þríþætt en þó samofin að
ýmsu. Hann var kennari ára-
tugum saman og forystumaður í
fræðslumálum. Hann var forystu-
maður í stjórnmálum og bæjar-
fulltrúi meira en tvo áratugi.
Hann var samvinnumaður af lífi
og sál og valdist til forystu í sam-
vinnumálum. Á öllum sviðum
var hann áhrifamikill framvörður
og stefnusmiður. Leiftrandi
gáfur, skarpskyggni, rökfimi,
góðvild, sanngirni og samvisku-
semi. Allt þetta og mörg álíka
orð og hugtök má hafa um grund-
völlinn að störfum hans og þeirr-
ar hylli og trausts, sem hann
naut, og þess árangurs, sem hann
náði í störfum sínum. Hann var
kennari á Akureyri nær óslitið
frá árinu 1951 og var góður fræð-
ari, sem átti vináttu nemend-
anna. Langa hríð var hann full-
trúi í fræðsluráði Akureyrar og
formaður þess, auk annarra for-
ystustarfa að fræðslumálum á
Akureyri og Norðurlandi. Hann
var bæjarfulltrúi á Akureyri allar
götur frá 1962 og til dauðadags,
lengst af einn allra áhrifamesti
bæjarfulltrúinn. Átti stundum í
snörpum málefnadeilum, en lað-
aði fólk jafnharðan til sátta og
samstarfs innan vébanda „Akur-
eyrarflokksins". Hann átti lengst
af sæti í bæjarráði og starfaði
mjög að því að skapa traust og
festu í fjármálastefnu Akureyrar-
bæjar. Hann starfaði reyndar að
fjölmörgum þáttum í starfsemi
bæjarfélagsins og yrði upptalning
á því öllu allt of löng. Þó má
nefna setu í framkvæmdaáætlun-
arnefnd, í stjórn Útgerðarfélags
Akureyringa hf. og í stjórn Nátt-
úrugripasafnsins. Grundvöllur-
inn að starfi hans í bæjarstjórn
var framsóknarstefnan. Hann var
fulltrúi Framsóknarflokksins í
bæjarstjórn og vann margvísleg
störf í félagsmálum flokksins,
t.d. í stjórn Framsóknarfélagsins,
í fulltrúaráði og á kjördæmis-
þingum. Hann var einlægur hug-
sjónamaður og hugmyndasmið-
ur, sem varð mjög sterkur þátt-
takandi í mótun stefnu og starfa
flokksins, m.a. með setu í blað-
stjórn Dags um langt árabil.
Hann var samvinnumaður í öllu
sínu lífsviðhorfi og trúði mjög á
mátt samvinnunnar til lausnar á
margvíslegum viðfangsefnum
samfélagsins. Hann var þó öfga-
laus og víðsýnn sem sönnum
samvinnumanni sæmir og studdi
önnur félagsform og einstaklinga
til góðra verka. Hann var fulltrúi
á aðalfundi Kaupfélags Eyfirð-
inga um áratuga skeið. Var kjör-
inn endurskoðandi Kaupfélags
Eyfirðinga 1963 og gegndi því
embætti til ársins 1972, er hann
var kjörinn í stjórn félagsins með
miklum atkvæðafjölda á aðal-
fundi. Hann varð þá um leið vara-
formaður stjórnarinnar og
gegndi því embætti til dauða-
dags. Fyrir kaupfélagsins hönd
átti hann sæti í stjórn Útgerðar-
félags KEA hf., Malar og sands
hf. og Búvélaverkstæðisins hf.,
svo nokkuð sé nefnt af sérstökum
störfum hans fyrir kaupfélagið,
en auk þess var hann margsinnis
fulltrúi kaupfélagsins á aðalfund-
um Sambands íslenskra sam-
vinnufélaga. Fáir voru honum
kunnugri um málefni Kaupfélags
Eyfirðinga og hann varð því þar
sem annars staðar áhrifamikill í
mótun stefnu þess og starfa í
góðri samvinnu við samhentan
hóp stjórnarmanna. í samvinnu-
málum sem annars staðar lagði
hann hönd á plóginn til heilla og
farsældar. Þar sem annars staðar
var hann bjartsýnn en jafnframt
raunsær uppbyggingarmaður.
Sigurður Óli var heilsteyptur
og trúr vinur vina sinna, einarður
og hreinskiptinn. Nákvæmlega
það sama gildir um Hólmfríði.
Kor><■ 'c'.v'i'.í n i-... qi ííTiAO -
Það er mikið lán hverjum manni
að hafa eignast vináttu þeirra.
Slík vinátta er sjaldgæfur dýr-
gripur. Hér er komið að við-
kvæmum og persónubundnum
tilfinningamálum, sem ekki
verða borin á torg, enda ætlun
mín að skrifa minningarorð helg-
uð vini mínum, Sigurði Óla, en
ekki minningarorð, um vináttu
okkar og fjölskyldna okkar. Sú
vinátta er enda ekki horfin yfir
móðuna miklu og hefur ekki einu
sinni fölnað með aðvífandi haust-
dögum æviskeiðsins. Við hjónin
og börnin getum aðeins þakkað
órofa vináttu, sem aldrei bar
skugga á. Margar voru samveru-
stundirnar á heimilum hvors
annars. Margar voru gleðistund-
irnar og mörg var umræðan um
daginn og veginn, lífið og tilver-
una. Allra þessará stunda er
minnst með gleði og sárum trega.
Sérstaklega hlýt ég persónulega
að þakka Sigurði Öla vináttu og
samstarf, sem var fölskvalaust.
Það er gjarnan sagt að menn
eignist ekki að skýlausum vini
aðra en þá, sem þeir alast upp
með í æsku. Þetta afsannaðist í
sambandi okkar Sigurðar Óla, en
hann var mér ákaflega kær vinur,
sem mun lifa með mér alla tíð.
Mörg voru hollráðin, sem ég þáði
frá honum. Mikið var skjólið,
sem hann veitti, þegar kaldir
vindar kveinuðu við dyr viðfangs-
efnanna. Átta ára samstarf í
bæjarstjórn var svo náið að flest-
ar hugsanir voru sameiginlegar,
flest ráð borin saman og nánast
allar ákvarðanir sameiginlegar.
Svipað gilti í samvinnumálunum.
Alls þessa minnist ég með virð-
ingu og þökk um leið og ég ítreka
þakkir fjölskyldu minnar til
þeirra hjónanna.
Sigurður Óli hafði átt við van-
heilsu að stríða alllanga hríð.
Þetta vildi hann tæpast viður-
kenna í verki og hlífði sér hvergi
þótt umhyggjusöm eiginkona og
fjölskylda vildu gjarnan hlífa
honum við of miklu álagi. Það
var eiginlega ekki fyrr en nú á
vetrarmánuðum að hann viður-
kenndi sig lasinn, þannig að
ástæða væri til að fara til með-
ferðar á spítala. Hann gat verið
heima um jólin í faðmi fjölskyld-
unnar og tekið til starfa að hluta
í félagsmálunum eftir áramótin.
Hann átti að fara aftur til með-
ferðar á spítala, en þá kom
skyndilega högg á hjartað, sem
svipti það þrótti og Sigurð Óla
meðvitund. Hálfan mánuð kvikn-
uðu vonir og slokknuðu á víxl þar
til kallið kom þann 31. janúar um
eftirmiðdaginn. Slíkt stríð með
vaxandi og dvínandi von reynir
mikið á fjölskylduna og tætir hug
og hjarta meir en flest annað.
Hólmfríður Kristjánsdóttir er ein
af hetjum hversdagslífsins og hef-
ur borið þrautir sínar með festu
og stillingu svo sem henni er eig-
inlegt. Hún er sjúkraliði að
mennt og vön að starfa í návist
dauðans. Enginn starfsvani léttir
nærveru við dauðastríð ástkærs
eiginmanns. Kjarkur og stilling
hafa samt verið hennar aðals-
merki nú sem áður og fjölskyldan
öll hefur borið þrautirnar með
djarfmannlegu þolgæði. Þau eru
stór í sárri sorg sinni.
Drottinn gaf og Drottinn tók.
Drottinn gaf Sigurði Óla mikið í
vöggugjöf, gaf honum góða konu
og góða fjölskyldu. Drottinn gaf
honum dýrar gjafir, sem hann
ávaxtaði vel í lífi sínu og starfi.
Þegar nú Drottinn hefur tekið
Sigurð Óla til sín, beygjum við
höfuð okkar í lotningu fyrir höf-
undi tilverunnar, þökkum fyrir
að hafa fengið að vera Sigurði
Óla samferða um hríð, en tregum
það sárt að tapa honum úr sjón-
máli um skeið. Sárastur er tregi
Hólmfríðar og barnanna, og fjöl-
skyldunnar allrar. Við Sigríður
og börn okkar biðjum þeim Guðs
blessunar og huggunar í sárum
harmi.
Valur Arnþórsson.