Dagur - 30.07.1984, Blaðsíða 4

4-DAGUR-30. júlí 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SI'MI:. 24222
ÁSKRIFT KR. 150 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 22 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GfSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRfKUR ST. EIRIKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRIMANN FRIMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Hagkvæmni í
landbúnaði
íslenskur landbúnaður hefur orðið fyrir harðri gagn-
rýni að undanförnu, ekki síst vegna ríkjandi skipu-
lags í afurðasölu. Vissulega mætti ýmislegt betur
fara í þessari atvinnugrein, ekki síst hvað hag-
kvæmni varðar, en það er margur „búskussinn"
jafnt til sjávar og sveita. En því verður ekki mót-
mælt með rökum, að íslenskur landbúnaður er ein
uppistaða íslenska lýðveldisins. Hann er okkur
nauðsynlegur. Þrátt fyrir það veitir réttlát og mál-
efnaleg gagnrýni landbúnaðinum þarflegt aðhald
og það er ástæða til að hlusta á þá gagnrýni og lag-
færa þar sem úrbóta er þörf.'
Búrekstur hefur verið erfiður og ef til vill hefur
kjararýrnunin orðið hvað mest hjá bændum. En
„kreppa" getur orðið til góðs að nokkru, ef hún
kennir mönnum meiri hyggindi og betri nýtni á
landsins gæðum. Um þetta var nokkuð rætt á síð-
asta búnaðarþingi og í ályktun þess segir m.a. um
aðgerðir til úrbóta:
1. Koma þarf á sem fyrst viðskiptabókhaldi fyrir
bændur, sem tengt yrði tölvuþjónustu, svo að
þeir geti með stuttum fyrirvara metið stöðu ein-
stakra búgreina og á þann hátt komið á nauð-
synlegum breytingum þegar þurfa þykir.
2. Gera þarf átak til að bæta aðstöðu til fóðurverk-
unar, fyrst og fremst með könnun á afköstum
súgþurrkunartækja og gerð áætlunar um hag-
kvæmar breytingar. Jafnframt verði gerð áætlun
um endurbót á aðstöðu til votheysgerðar, þar
sem hún er ófullkomin.
3. Gera þarf áætlun um endurnýjun og stækkun
túna þar sem það er talið nauðsynlegt og þær
umbætur verði tímasettar. Með auknum heyfeng
skapast grundvöllur að heykögglagerð, en það
mun gera mögulegt að draga verulega úr kjarn-
fóðurgjöf.
4. Koma þarf á hagfræðileiðbeiningum í vaxandi
mæli og leitast við að aðstoða bændur, svo sem
kostur er á, við að minnka rekstrarkostnað bú-
anna og lækka framleiðslukostnað búsafurða.
5. Hagnýta verður náttúruauðæfi, þar sem þau er
að finna og hagkvæmt þykir, svo sem jarðhita til
upphitunar, veiði á laxi og silungi í ám og
vötnum, selveiði, hrognkelsarækt, æðarrækt og
fleira mætti nefna.
6. Aðstoða þarf við að koma á sem fjölbreyttastri
matjurtarækt á sveitabýlum, hvort sem er í
skjólgóðum görðum, plasthúsum eða upphituð-
um gróðurhúsum.
7. Vinna þarf áfram að því að rækta búfjár- og gras-
stofna með eiginleika til að skila miklum og góð-
um afurðum eftir einstakling eða á flatarein-
ingu.“
Þessi samþykkt búnaðarþings þyrfti að komast í
framkvæmd sem fyrst og fleira mætti nefna bænd-
um og þjóðfélaginu í heild til hagsbóta. Þannig
þyrfti strax að skoða grannt, hvort ekki er hag-
kvæmt að stórauka fóðurgerð úr innlendu hráefni,
t.d. úrgangi frá sjávarútvegi, landbúnaði og iðnaði.
Þannig mætti spara gjaldeyri og skapa aukna at-
vinnu á þéttbýlisstöðum. - GS
„Hápunktur ferða-
laga okkar á hjólum“
- segja tveir V.-Þjóðverjar sem hjóluðu fyrstir
manna yfir Sprengisand
„Hvers vegna? Við
höfum hjólað víða um
Evrópu hinar ólíkieg-
ustu leiðir og vissum að
hér vœri erfitt að fara
um á hjólum. Þegar
okkur barst svo sú vitn-
eskja að Sprengisands-
leið hefði aldrei verið
farin á reiðhjólum svo
vitað sé ákváðum við
að skella okkur. “
Þetta sögðu tveir V.-Þjóðverj-
ar sem litu inn á ritstjórnarskrif-
stofu Dags í vikunni, þeir Man-
fred Strauss og Alfred Bremm
frá Dusseldorf. Þeir voru þá ný-
komnir á hjólunum sínum frá
Reykjavík, og fóru Sprengisand.
„Það hefði ekki verið nærri
því eins gaman að fara eftir aðal-
þjóðveginum, hringveginn svo-
kallaða," sögðu þeir. „Við vorum
eina viku á leiðinni frá Reykjavík
til Akureyrar en þurftum að
stoppa í einn dag til þess að
þurrka fötin okkar og þess háttar
eftir miklar rigningar sem við
lentum í.“
- Var þetta ekki erfitt ferða-
lag?
Nú hlægja þeir báðir. „Jú,
þetta var mjög erfitt svo ekki sé
meira sagt. Við fengum allar teg-
undir af veðri, en verst var er við
lentum í sandstormi. Þá urðum
við að béra hjólin á bakinu yfir ár
Þjóðverjarnir við hjólin sín, komnir til Akureyrar.
sem urðu á leið okkar og allan
farangur en þegar upp er staðið
er óhætt að segja að þetta hafi
verið þess virði að gera þetta.“
- Hvað fáið þið út úr þessu
ferðalagi?
„Það stórkostlegasta við þetta
allt saman var hin mikla kyrrð.
Við komum frá 500 þúsund
manna borg og höfum ekki haft
aðstæður til þess að koma á staði
eins og við fundum á leið okkar.
Kyrrðin og náttúrufegurðin auk
allra ævintýranna gerðu þetta að
hápunkti okkar ferðalaga á hjól-
unum og höfum við þó víða
farið,“ sögðu þeir Strauss og
Bremm að lokum. gk-.
Þær passa
línurnar
Sólveig Aðalsteinsdóttir og Þóra
Sigurðardóttir sýna 47 myndir í
Laxdalshúsi 21. 7. - 3. 8. 1984.
Hvar er hægt að lesa sögurnar,
sem myndirnar hennar Þóru eru úr?
Þessi spurning sótti mjög á mig þegar
ég skoðaði þrykk hennar af ýmsu
tagi, einkum þurrnálarverk að þessu
sinni. Sex þeirra eru í myndröðinni
„Blóðbönd“ en þar er handlitað ofan
í svart-hvítar myndir. Ber mikið á
kríum og rauðum taumum í þessari
ævintýralegu seríu. Handbragðið er
öruggt og hún er fim í forminu, ekki
síður en því að gæða myndina þeirri
dýpt, sem er ekki fjarvídd aðeins,
heldur dulspeki að auk. Krían með
sinn rauða gogg og kvikurásir eld-
fjallsins (er það ekki sá magnaði
Snæfellsjökull?) draga áhorfandann
á vit þess sem er hátignarlegt í nátt-
úrunni. Þóra skreppur líka með okk-
ur niður í fjöru, en einmitt þar og á
grunnsævinu eru römmustu andstæð-
ur jarðarinnar og upptök átaka í
listum. Það er engin tilviljun, hve
mjög ber a sjó, vötnum, flæðarmál-
um, ám og fossum í myndlist, svo
ekki sé minnst á japanska regnið.
Þótt enginn sé að heimta, að mynd-
listarfólkið geri heimildarmyndir um
hringrás vatnsins á jörðinni, þá gegn-
ir það furðu, hve íslenskt fólk hefur
verið hógvært í því að beygja mynd
gufu, vatns, þoku og snjókomu undir
vilja sinn. Þess vegna er það gleðilegt
að sjá myndlistarmann eins og Þóru
núna tefla saman eldinum og blóðinu
gagnvart vatnsfletinum og gefa
stefnumót þeirra í skyn. „Steindauð-
ir“ steinar ríma ágætlega við þetta
ljósaskipta-andrúmsloft í myndum
hennar.
Afgangurinn af verkum Þóru á
sýningunni eru 11 nafnlaus lítil lita-
ljóð, þar sem dansað er af meira fjöri
og þó verið með beitt form. Eins og
í hinum flokknum eru litir og tónar
í beisluðu samræmi, og þó svo afar
langt frá því að vera klunnalegir. í
dálítið vanhugsaðri athugasemd um
verk Þóru á fyrstu sýningu Laxdals-
húss (Dagur 18. júni sl.) kallaði ég
þau „dæmigerð kvennalist“, vegna
endurtekninganna aðallega. 1 Lax-
dalshúsi núna sést betur hvað lista-
maðurinn er að fara, hverjum áhrifa-
Ólafur H.
Torfason
skrifar
mætti má ná með markvissri og sam-
stæðri skipulagningu verka sinna.
Sólveig Aðalsteinsdóttir er ómót-
aðri í list sinni, sem virðist enn vera
þreifingar fremur en leit. Ekki sá ég
betur en hún mætti vara sig á heml-
unarmætti pappírsins, þegar vatns-
liturinn er annars vegar. Réttur
pappír er grundvallaratriði, og lista-
maðurinn þarf líka að vera viss um,
hvort hann er að teikna eða mála.
Línurnar eru býsna áberandi hjá Sól-
veigu (raunar einkenni á verkum
Þóru líka), þannig að fyrirmyndirnar
skerast ótæpilega sundur. Það er
óþarfi að sperrast alltaf við að fylla út
í myndflötinn, enda eru bestu sprett-
ir hennar í myndum 8.-11:, þar sem
hún er einn frjálsust og léttust.
Sígaunaeðli Sólveigar endurspeglast
vel í ferðateikningunum, sem koma
frá Ítalíu, Hollandi, Bandaríkjunum,
Snæfellsnesi, Þórsmörk og úr Þing-
vallasveit, svo eitthvað sé nefnt. Alls
staðar hefur hún kveðist á við um-
hverfið með skissublokkina að
vopni. Flestum hefur orðið gott af
slíkri iðju, en næst viljum við sjá
hluta af úrvinnslu líka.