Dagur - 08.03.1985, Blaðsíða 10

10 - DAGUR - 8. mars 1985
Söngleikurinn um
Edith Piaf verður
frumsýndur hjá Leik-
félagi Akureyrar í
kvöld. Höfundur
verksins er Pam Gems,
en Þórarinn Eldjárn
hefur þýtt verkið. Sig-
urður Pálsson er leik-
stjóri, Guðný Björk
Richards gerði leik-
mynd og búninga, Við-
ar Garðarsson sér um
lýsinguna og Roar
Kvam er hljómsveitar-
stjóri.
Marlene Dietrich var einn
tryggasti vinur Piaf. Mynd: GS
0 Var föður sínum
til aðstoðar
Edith var aðeins átta ára gömul þeg-
ar hún fór að hjálpa föður sínum.
Hann sýndi fimleik, en hún söng.
Áður en langt um leið bar hún meira
úr býtum fyrir sönginn heldur en
hann fyrir fimleik sinn. Þar með
hafði hún fengið vitund um vald sitt
yfir áhorfendum. Samstarf þeirra
feðgina stóð þar til Edith var fimm-
tán eða sextán ára. Á þessum árum
bjó Edith í Pigalle vændis- og
skemmtanahverfinu í París. Þar
eignaðist hún sitt fyrsta og
eina barn, sem hún reyndi að annast
við erfiðar aðstæður, búandi á al-
verstu hótelum stórborgarinnar.
Ekki var um annað fyrir hana að
ræða en hafa barnið með sér þegar
hún var að syngja á götum úti. Barn-
ið lést tæplega tveggja ára gamalt eft-
ir langvinn veikindi. Edith virðist
aldrei hafa losnað við samviskubit
vegna þessa.
Frægðarferill Edith hófst líkt og
gerist í ævintýrum. Næturklúbbseig-
andinn Louis Lelée var á leið heim til
sín um Troyon-götu. Þá heyrði hann
mjóslegið stúlkubarn syngja vinsælt
lag. Það varð til þess að hann bauð
henni umsvifalaust að koma og
syngja í klúhbnum hjá sér. Hann gaf
henni nafnið „La möme Piaf“ eða
spörfuglsunginn. Enda .var.Edith lítil
og nett, aöeins 147 cm á hæð. Edith
sló eftirminnilega f gegn í klúbbnum
í leiknum er fjallað um lífshlaup
Edith Giovanna Gassion, sem var af
sirkusleikurum og farandsöngvurum
komin í báðar ættir. Faðir hennar var
Louis Gassion, götufjölleikari, sem
ekki var við eina fjölina felldur. Line
Marsa var móðir Edith. Hún var
söngkona, söng á götum úti eða á
krám og búllum.
Líf Edith byrjaði með óvenju-
legum hætti og allt átti lífshlaup
hennar eftir að verða óvenjulegt.
Hún fæddist á gangstéttinni fyrir
framan húsið númer 72 við Belle-
ville-götu í samnefndu fátækrahverfi
í París. Móðir hennar komst ekki
lengra; hún ól barnið liggjandi á
frakka lögregluþjóns, klukkan fimm
að morgni 19. desember 1915. Edith
Giovanna Gassion var fædd.
Ekki naut Edith móður sinnar
lengi, því henni var ungri komið í
fóstur hjá móðurömmu sinni. Þar var
hún í eymd og óþrifnaði til tveggja
ára aldurs, en þegar faðir hennar
kom heim í frí frá herþjónustu of-
bauð honum aðbúnaðurinn sem dótt-
ir hans bjó við. Kom hanri þá stúlk-
unni fyrir hjá föðurömmu sinni, sem
var ráðskona á hóruhúsi á Nor-
mandískaga. Þar voru sjö vændis-
konur, sem allar gerðu vel við Edith
litlu. Þar bjó hún í góðu yfirlæti til
jö ára aldurs og þarna í hóruhúsinu
fyrsta kraftaverkið í lífi
hennar. Hún var fimm ára og varð
skyndilega blind. Blindan varði í
nokkra mánuði, en sfðan kom sjónin
skyndilega aftur. Þetta kraftaverk
þökkuðu konurnar fyrirbænum og
heitum á heilaga Teresu frá Lisieux.
En læknisfræðileg skýring er talin
vírus í sjóntaug. Sjálf var Edith
ávallt viss um að heilög Teresa hafi
gefið sér sjónina.
Ljósmynd: KGA.
hjá Lelée, en hann var myrtur nokkr-
um mánuðum síðar og Edith
blandaðist í málið, þar sem
hún var í slagtogi með „krimma“ úr
Pigalle-hverfinu. Úr þessu varð mik-
ið hneyksli og allir héldu að söngferli
Edith væri lokið. En hún barðist
ótrauð áfram og með aðstoð tryggra
vina tókst henni að komast á toppinn
aftur. Fyrsta hljómplötuupptakan er
frá 1936 og hún lék einnig í kvik-
myndum og í leikhúsi. Og nú kom
hún fram undir nafninu Edith Piaf.
0 Víða farið
Edith Piaf fór í fjöldamörg söng-
ferðalög um Evrópu og Ameríku, en
það var ekki fyrr en eftir stríð sem
hún sló í gegn í New York. Þá hafði
fyrsta tónleikaferð hennar þangað
mistekist. Fyrsta lagið sem hún gerði
frægt um víða veröld var „La vie en
rose“, sem enn nýtur vinsælda.
Edith Piaf kom á framfæri
mönnum, sem áttu eftir að komast í
fremstu röð söngvara í Frakklandi.
Þeirra á meðal voru Yves Montand,
Charles Aznavour og Gilbert Bé-
vaud. Hún elskaði fjölmarga menn,
en giftist aðeins tvisvar. Fyrri eigin-
maðurinn var Jacques Pills, en síðari
eiginmaðurinn var Theo Saparo, sem
hún gekk að eiga skömmu áður en
hún lést. Þegar þau giftust var Edith
46 ára en hann 23 ára. Illar tungur
sögðu, að hann hafi gifst henni til
fjár, en hann reyndist Edith vel á erf-
iðum tímum og stóð dyggilega við
hlið hennar allt þar til hún lést. Þá
var Edith orðin nánast öreigi en
Theo reyndi að vinna upp í skuldirn-
ar.
Talið er að hnefaleikarinn Marcel
Cerdan hafi verið stóra ástin í lífi
Edith Piaf. Hann var að vísu giftur á
meðan samband þeirra stóð. Cerdan
fórst í flugslysi í október 1949. Edith
hafði beðið hann að flýta för sinni og
taka aðra áætlunarvél heldur en hann
hafði áformað. Það gerði hann, en
vélin fórst með mús og manni. Enn
fékk Edith ástæðu til að finnast hún
vera óheillakráka og þessi atburður
fylgdi henni alla tíð.