Dagur - 20.09.1985, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - 20. september 1985
Mannœtiifiskar í Vín
„Þetta er gert til að
vekja áhuga á þessu
tómstundagamni, sem
er mjög skemmtilegt, “
sagði Flosi Jónsson
gullsmiður sem nú œtl-
ar að halda sýningu á
skrautfiskum. Sýningin
fer fram í blómaskál-
anum Vín við Hrafna-
gil, og hefst laugardag-
inn21. sept. ogstendur
til 29. sept.
Það eru um 40 ár síðan fólk fór
að hafa skrautfiska sér til ánægju
í heimahúsum hér á landi. Lengst
af hefur verið fátt um tegundir,
en síðustu ár hafa menn veitt
þessu meiri athygli, og þar af
leiðandi hefur innflutningur auk-
ist verulega og fást nú tegundir í
verslunum sem menn sáu áður
fyrr á myndum erlendra tímarita.
Fiskar þessir eru aðallega fluttir
inn frá Bretlandi, Bandaríkjun-
um, Svíþjóð og Þýskalandi. í
mörgum þessara landa er skraut-
fiskaeldi arðvænleg búgrein, og
eru stórar fiskeldisstöðvar byggð-
ar utan um slíka starfsemi. Einn-
ig eru fiskar veiddir villtir í ám og
vötnum víða um heim. Talið er
að mest komi úr Amason og
öðrum stórum vatnsföllum á
svipuðum slóðum. Þar er þetta
atvinna margra að veiða skraut-
fiska, sem síðan eru seldir aðilum
sem koma fiskunum milli landa,
þar sem þeir eru síðan seldir al-
menningi.
Þessi sýning er önnur sem
haldin hefur verið hér á landi.
Hin fyrri var í Reykjavík sl. vor.
Það sem verður til sýnis í Vín eru
fiskar af mörgum tegundum, allt
frá hefðbundnum tegundum sem
flestir þekkja, til fiska sem fáir
hafa séð. Þar er um fiska að ræða
sem ná því að verða 40 cm.
langir. Undir slíkar skepnur þarf
stærra búr en fólk er venjulega
með á heimilum sínum. Eitt slíkt
búr verður á sýningunni, en það
er sérstaklega smíðað vegna
hennar. Búr þetta tekur rúmlega
1700 lítra af vatni og er því það
stærsta sem sést hefur hér um
slóðir, og þótt víðar væri leitað.
Til gamans má koma með
nokkur nöfn þeirra fiska sem
verða á sýningunni. Nöfn eins og:
Zebra-fiskur, keisara-tetra,
Neon-tetra, blæðandi hjarta,
eldmunni, Jack Dempsey, skrá-
argats-cichlid, blettaryksuga,
bardagafiskur, djöfla-cichlid,
kossa gourami, sverðdragi og
guppy sem flestir þekkja, sem
einhvern tíma hafa átt fiska í
búri. Þetta eru aðeins nöfn ör-
fárra tegunda, því þær skipta
þúsundnm, sem veiddar eru og
ræktaðar.
Fleiri fiskar verða á sýning-
unni, því einkaaðilar sem stund-
að hafa fiskasöfnun, og fiskarækt
hér á landi munu lána tegundir úr
söfnum sínum. Margir hafa
áhuga á að vita hvort pyranna-
fiskar verði á þessari sýningu, og
er reiknað með því. Þessir fiskar
eru oft kallaðir mannætufiskar,
því sagt er að þeir eigi það til að
ráðast á fólk sem hefur lagst til
sunds í ám og vötnum og hrein-
lega étið það upp til agna. En þær
tegundir sem hér á landi eru til,
eru líklega ekki í þessum
grimmdarflokki. Þó er fólki ráð-
lagt að stinga fingrum, eða hönd-
um ekki niður í búrin til þessara
fiska, því það veit engin hvað
getur gerst. Þessir fiskar fara létt
með að klippa minni fiska í sund-
ur í einu vetvangi, svo fingur get-
ur verið freistandi.
Þegar komið er lengra í þessari
söfnun fara menn að rækta sjálfir
í sínum eigin búrum. Reynt er að
fá afbrigði frá hinum hefðbundnu
tegundum. Því skrýtnari og af-
brigðilegri sem fiskurinn er, því
betri þykir hann, enda er haldin
heimsmeistarakeppni í skraut-
fiskarækt sem öðru. Og þar er
sigurvegarinn sá sem á einkenni-
legasta fiskinn. Á þessi mót mæta
menn sem stundað hafa þetta
árum, og áratugum saman. Menn
sem jafnvel hafa ferðast langar
leiðir til að ná sér í einhverja teg-
und sem ekki finnst á heimaslóð-
um. Þá má segja að mjög miklir
fjármunir séu komnir í leikinn.
En þetta grípur menn ekki síður
en bíladella eða hvaða della sem
er.
Það sem þykir vinsælast í dag
er tegund sem kallast Ciklur. En
það eru fiskar af tegundinni
cichlid. Það er tegund sem hefur
þúsundir afbrigða. Veiðist þessi
tegund að mestu í Afríku. Ýmsar
tegundir cichlid verða til sýnis í
Vín.
Þegar Flosi var spurður um
hina „praktísku" hlið skraut-
fiskaeldis, kom fram að vanalegt
væri að byrja með lítil búr og fáar
tegundir. Síðan þróaðist þetta
hjá mönnum eftir því sem efni og
áhugi leyfðu. Staðreyndin væri
hins vegar sú að eftir því sem
búrin væru stærri, því minna um-
stang væri í kringum þau. Því
stærra búr, því minni sveiflur í
vatninu. Gott væri að byrja með
150-200 lítra búr. Það væri kjörið
í heimahúsum. Búr af slíkri stærð
þarf að þrífa um það bil tvisvar á
ári. Það vildi brenna við hjá fólki
að keypt væru of lítil búr í upp-
hafi, sem eðlilega þyrftu meiri
umönnun, sem oft leiddi til þess
að fólk missti áhugann vegna
þeirrar vinnu sem lægi að baki
því að þrífa búrið. Það vill líka
verða að fiskarnir séu offóðraðir.
Þá leggst afgangsfóður á botninn
og verður til vandræða. Það er
því mikilvægt að hafa hreinsibún-
að góðan í upphafi. Ekki má hafa
búr standandi í, eða við glugga,
því það eykur slýframleiðsluna í
vatninu. Það er því margt sem
þarf að varast er farið er út í það
að kaupa fiska sem „heimilis-
dýr“.
Flosi var beðinn að gefa upp
verð á búri sem þætti hvað varðar
stærð, tæki, gróður, ljós og að
sjálfsögðu fiska, ákjósanlegt sem
byrjun á skrautfiskahaldi. Hann
gaf upp tölu á bilinu 25-30 þús-
und fyrir gott búr og allt sem því
tilheyrði. „En það er líka hægt að
fá fiska sem eru á verðinu 120-
400 krónur. Auk þess eru þeir til
upp í 4000 krónur stykkið,“ sagði
FIosi Jónsson gullsmiður og
skrautfiskabóndi. -gej.