Dagur - 31.10.1986, Side 10

10 - DAGUR - 31. október 1986
Gunnar Ragnars, forseti bæjarstjórnar Akureyrar:
Stefna bæjarstjórnar byggð
á viðhorfum bæjarbúa
Þennan málstað er verið að eyðileggja
Gunnar Ragnars tekur við mótmælum vegna hækkunar á gjaldskrá Hitaveitu Akureyrar.
msm
Fasteignasala - Sími 26441
Hafnarstræti 108.
Sölumaður: Páll Haildórsson,
heimasimi: 22697.
Lögmaöur: Bjöm Jósef Amviðarson.
Austurbyggð: Einbýlishús, 2
hæðir og kjallari.
Eiðsvallagata: 3ja herb. íbúð á
2. hæð ca. 60 fm.
Gránufélagsgata: 5 herb. ca.
150 fm. Allt sér.
Hafnarstræti: Eldri húseign, 3
hæðir og ris. 2-3 íbúðir.
Hafnarstræti: 3ja herb. íbúð ca.
75 fm á 4. hæð.
Kjalarsíða: 3ja herb. íbúð 77 fm.
Laus strax.
Norðurgata: Efri hæð í tvíbýlis-
húsi, 150 fm og bílskúr. Skipti á
raðhúsi á Brekkunni.
Þórunnarstræti: 3ja herb. íbúð á
jarðhæð ca. 80 fm.
Verkstæðishús: 250 fm. Selst í
einu lagi eða hlutum.
Sunnuhlíð: Verslunarhúsnæði
104 fm og sameign.
Höfum fjársterkan kaupanda
að 3ja herb. íbúð á Brekkunni og
4-5 herb. íbúð í Lundahverfi.
Vantar: Okkur vantar 2ja, 3ja, og
4raherb. íbúðir. Einnig allar aðrar
stærðir húseigna.
t"
Ðorgarbíó
Stelia í orlofi
Föstudag kl. 6 og 9:
Laugardag kl. 5 og 9:
Sunnudag kl. 5:
Raw Deal
Föstudag og sunnudag kl. 11:
Sunnudag kl. 3:
Frumskógalíf.
Síðasta sýning.
Miðapantanir og upplýsingar í
símsvara 23500.
Utanbæjarfólk simi 22600.
Grattan
pöntunarlisti
Haust- og
vetrarlisti
1986 kominn.
Umboð Akureyri
sími 23126.
Verð kr. 200.00
+ póstkrafa
ATH!
listanum ekið heim
innan Akureyrar.
Á síðasta bæjarstjórnarfundi
kom það í hlut undirritaðs að
veita viðtöku undirskriftalistum
rúmlega 800 fjölskyldna, þar sem
mótmælt var fyrirhugaðri hækk-
un á taxta Hitaveitunnar. Enda
þótt hér hafi eingöngu verið um
íeiðréttingu vegna verðlagsbreyt-
inga (en ekki grunnhækkun) að
ræða er ljóst, að upphitunar-
kostnaður hér í bæ er verulegur
baggi á þeim, sem hann þurfa að
greiða. Og upphitunarkostnaður
á Akureyri er hár, þegar miðað
er við það, að hann er rúmlega
þrisvar sinnum hærri en á höfuð-
borgarsvæðinu og ýmsum öðrum
stöðum á landinu. Og upphitun-
arkostnaður er líka hár, þegar
hann er orðinn 10-20% af laun-
um fjölda fólks. í þeirri stöðu,
sem við erum í, og á meðan fjár-
hagsvandi veitunnar hefur ekki
verið leystur, er hins vegar óhjá-
kvæmilegt annað en að koma í
veg fyrir að til enn frekari skulda-
aukningar komi. Á síðasta ári var
veitan grunnhækkuð um 25%, en
með þeim aðgerðum var því náð,
að skuldasöfnun stöðvaðist.
Skuldir veitunnar eru nú um
2.100 millj. og hvort hægt er að
greiða þær niður um kr. 10 millj.
nú skiptir í sjálfu sér engu máli,
þegar reynt er að svara þeirri
spurningu hvort fjárhagsvandinn
sé leystur. Fjárhagsvandinn er
ekki leystur, og hann verður ekki
leystur af Hitaveitunni sjálfri. Til
þess þarf utanaðkomandi íhlutun
að koma hver sem hún kann svo
að verða.
Það er auðvitað auðvelt að
vera vitur eftir á og segja að um
mistök hafi verið að ræða í hinum
ýmsu þáttum, sem að uppbygg-
ingu Hitaveitu Akureyrar snýr.
Og sjálfsagt, svona eftir á að
hyggja, má benda á ýmislegt sem
hefði mátt fara öðruvísi. Þá
mætti t.d. sjálfsagt halda því
fram með rökum núna, að
stærstu mistökin hafi yfir höfuð
verið þau að fara nokkurn tíma
út í að hita bæinn upp með heitu
vatni heldur að gera það með
raforku. Þetta er auðvelt að sjá
nú þegar sagan liggur fyrir. Það
eru hins vegar einkum tvö atriði,
sem eru afgerandi fyrir það
urlega háir, fóru á tímabili upp
og yfir 20%. Til samanburðar eru
þeir um 8-9% nú. í öðru lagi var
gjaldskrá veitunnar stillt of lág á
fyrstu árunum, þannig að veitan
var rekin með halla á hverju ári,
en þessi halli var síðan fjármagn-
aður með því að taka þessi sömu
dollaralán á þessum sömu vöxí-
um og bæta þeim við stofnkostn-
aðinn. Veitan fór í gang árið 1978
og það er ekki fyrr en nú árið
1986, sem skuldasöfnun hefur
loks verið stöðvuð og það er fyrst
og fremst áðurnefnd 25% grunn-
hækkun veitunnar, sem hefur séð
fyrir því. Þegar hún var gerð, var
mér a.m.k. ljóst, að með því væri
gjaldskráin komin í hámark,
frekari hækkun gæti aðeins orðið
vegna verðlagsbreytinga. Lausn á
vanda þessa fyrirtækis yrði að
finna með öðrum leiðum. Á
ýmislegt hefur verið minnst og
engar leiðir hafa, að ég held, ver-
ið útilokaðar. Eitt af ríkjandi við-
horfum hefur verið það, að hér sé
um þjóðfélagsiegt vandamál að
ræða og beri stjórnvöldum að
koma til skjalanna og leysa vanda
þeirra orkufyrirtækja, sem svona
sé ástatt fyrir.
Kem ég nú að áðurnefndum
undirskriftalistum. Ungi maður-
málum. Með tilliti til þess hversu
margir skrifuðu undir þessa lista
eða alls um 1200 manns með því
sem barst beint til bæjarstjóra er
ljóst, að þetta er ekki aðeins við-
horf bæjarstjórnar heldur eru
þetta líka ríkjandi viðhorf í þess-
um bæ og stefna bæjarstjórnar
byggð á þeim. Og þessi viðhorf
eru m.a. studd eftirfarandi rök-
semdum:
1. í miðri olíukreppunni á síð-
asta áratug hvöttu stjórnvöld
sveitarstjórnir eindregið til
nýtingar innlendra orkugjafa
og höfðu þannig frumkvæði
að þeim framkvæmdum, sem
ráðist var í.
2. Um fjölda ára hefur verið
greiddur úr sameiginlegum
sjóði svokallaður olíustyrkur
til landsvæða, sem bjuggu við
háan upphitunarkostnað, þeg-
ar olíukostnaður var í
hámarki.
3. Jöfnunargjald á rafmagn hef-
ur verið lagt á landsmenn, til
þess að létta undir með þeim
landsvæðum, sem bjuggu við
háan upphitunarkostnað með
rafmagni. Þannig hafa Akur-
eyringar greitt um kr. 200
millj. til þess að lækka þennan
kostnað hjá íbúum annarra
landshluta, en með vöxtum
má varlega reikna þá upphæð
til 350-400 millj.
4. Flest lán Hitaveitunnar eru
tekin fyrir atbeina opinberra
aðila, þannig að þeir hinir
sömu hljóta að bera nokkra
ábyrgð á.
5. í ótal tilfellum hefur samfélag-
ið gripið inn í staðbundin
vandamál og leyst þau með
framlögum úr sameiginlegum
sjóðum. Má finna þess dæmi
bæði úr þéttbýli og dreifbýli.
Bæjaryfirvöld á Akureyri hafa
nokkrum sinnum átt viðræður við
stjórnvöld um vandamál Hita-
veitunnar og í framhaldi af fyrri
umræðu um fyrirhugaða gjald-
skrárhækkun var enn áréttað að
taka bæri upp þessar viðræður á
nýjan leik. Bæði á sl. ári og einn-
ig nú brást hitaveitustjóri við
með miklu offorsi vegna þessarar
stefnu og fór óviðeigandi orðum
um bæjaryfirvöld og þá menn,
sem tekið höfðu þátt í þessum
viðræðum. Menn voru kallaðir
betlarar og beiningamenn, talað
var um að við værum að selja sálu
okkar, við værum grátkerlingar,
stolt Akureyringa væri sært o.fl.
o.fl. Málið var afflutt og
skrumskælt. Svo er rokið upp og
sagt að menn megi ekki hafa
sjálfstæðar skoðanir. Máiið snýst
ekki um það, heldur er það miklu
alvarlegra og snertir alla Akur-
eyringa og notendur hitaveitunn-
ar sérstaklega. Það er nefnilega
verið að ráðast á ríkjandi viðhorf
hér á Akureyri varðandi þessi
mál, og það er verið að leggja
stein í götu þess að við getum
fylgt ofangreindum rökum eftir
og leitað réttar okkar. Látum nú
vera ef þessi skemmdarstarfsemi
væri unnin af einhverjum utanað-
komandi aðila, en þegar þetta er
gert af embættismanni bæjarins
er málið bæði ósæmilegt og óþol-
andi. Þegar búið er að höggva í
þennan knérunn fyrr, hamast á
þessu núna og boðað að því verði
haldið áfram þá er a.m.k. mér
nóg boðið. Þá er málið einfald-
lega það, að bæjaryfirvöld og við-
komandi embættismaður eiga
ekki samleið og eðlilegast að
embættismaðurinn af eigin frum-
kvæði hverfi á braut.
„Svo er rokið upp og sagt að menn megi ekki hafa sjálf-
stæðar skoðanir. Málið snýst ekki um það, heldur er
það miklu alvarlegra og snertir alla Akureyringa og
notendur hitaveitunnar sérstaklega. Það er nefnilega
verið að ráðast á ríkjandi viðhorf hér á Akureyri varð-
andi þessi mál, og það er verið að leggja stein I götu
þess að við getum fylgt ofangreindum rökum eftir og
leitað réttar okkar.“
hvernig málum er komið, og eru
þau bæði fjárhagslegs eðlis. í
fyrsta lagi var mikil óheppni í vali
á gjaldmiðlum. Veitan er byggð
fyrir lán í dollurum, á sama tíma
og dollarinn fór að styrkjast.
Vandamál, sem af þessu hlutust
má sjá víða t.d. í mörgum af
þeim togurum, sem fóru á upp-
boð í fyrra, og frægt varð í þjóð-
féiaginu, og í vandamálum hús-
byggjenda sem byggðu á þessum
árum. Og það sem verra var að
vextir af þessum lánum voru gíf-
inn sem afhenti þá las upp
textann, sem með þeim fylgdi.
Fyrst var fyrirhugaðri hækkun
mótmælt og lýst erfiðu greiðslu-
þoli undirskrifenda. Síðan kom
ansi forvitnilegt atriði að mínu
mati. Því var sem sé haldið fram
og það áréttað, að vandamál
Hitaveitunnar væri ekki aðeins
vandamál Akureyringa, heldur
væri hér um að ræða vanda alls
samfélagsins og mörg fordæmi
væru fyrir því, að það hefði tekið
sameiginlega á hliðstæðum
„Kem ég nú að áðurnefndum undirskriftalistum. Ungi
maðurinn sem afhenti þá las upp textann, sem með
þeim fylgdi. Fyrst var fyrirhugaðri hækkun mótmælt og
lýst erfiðu greiðsiuþoli undirskrifenda. Síðan kom ansi
forvitnilegt atriði að mínu mati. Því var sem sé haldið
fram og það áréttað, að vandamál Hitaveitunnar væri
ekki aðeins vandamál Akureyringa, heidur væri hér um
að ræða vanda alls samféiagsins og mörg fordæmi væru
fyrir þyí, að það hefði tekið sameiginlega á hliðstæð-
um málum.“