Dagur - 20.09.1988, Page 4

4 - DAGUR - 20. september 1988
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 800 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 70 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 530 KR.
RITSTJÓRAR:
ÁSKELL ÞÓRISSON (ÁBM.)
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON
(Reykjavík vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BJÖRN JÓHANN BJÖRNSSON
(Sauöárkróki vs. 95-5960), EGILL H. BRAGASON,
FRlMANN HILMARSSON (Blönduósi vs. 95-4070),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON (íþróttir), MARGRÉT ÞÓRA ÞÓRSDÓTTIR,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARAR: GUÐMUNDUR HRAFN BRYNJARSSON,
TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Þorsteinn
sprengdi stjómina
Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra sundraði
ríkisstjórn sinni endanlega á föstudag. Með
einstæðum tillöguflutningi í viðkvæmri stöðu
batt hann enda á frekara stjórnarsamstarf
Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og
Alþýðuflokks. Tillögur forsætisráðherra voru
þess eðlis að þær komu ekki til greina sem
umræðugrundvöllur irman ríkisstjórnarinnar.
Þegar hann neitaði að draga þær til baka og
lét þess jafnframt getið að um lokatillögur
væri að ræða af hálfu Sjálfstæðisflokks, var
ljóst að dagar ríkisstjórnarinnar voru taldir.
Tillögum forsætisráðherra hefur verið líkt
við sprengju, enda gerðu þær sama „gagn“ í
stöðunni. Hann lagði til að einum af horn-
steinum stjórnarsamstarfsins, viðamiklum
breytingum á skattkerfinu, yrði varpað fyrir
róða. Þannig vildi hann lækka matarskattinn
svonefnda úr 25% í 10%. í staðinn vildi for-
sætisráðherra hækka tekjuskatt um 1V2%, án
þess að hækka persónuafslátt eða breyta
skattfrelsismörkunum. Þar með hefðu allir,
líka þeir tekjulægstu, þurft að borga hærri
tekjuskatt. Útreikningar hagdeildar fjármála-
ráðuneytisins benda til þess að framkvæmd
tillagna forsætisráðherra hefði aukið halla
ríkissjóðs um 1200 milljónir króna, en hann
stefnir nú þegar í þrjá til fjóra milljarða.
Einnig var ljóst að lækkun söluskatts á mat-
væli kæmi að mjög litlu leyti fram í vöruverði,
vegna 6% gengisfellingar og minnkandi
niðurgreiðslna, sem gert var ráð fyrir að
fylgdu í kjölfarið.
Tillögur forsætisráðherra leystu því á eng-
an hátt þann bráða efnahagsvanda sem við
er að glíma. Þess vegna var þeim hafnað þeg-
ar í stað. Afleiðingarnar eru öllum kunnar.
Forseti íslands fól í gær Steingrími Her-
mannssyni, formanni Framsóknarflokksins,
það erfiða verkefni að kanna möguleika á
myndun meirihlutastjórnar. Á þessari
stundu er ekki að sjá að slíkir möguleikar séu
fyrir hendi. En aðgerða er þörf strax í þessari
viku, því fyrirtæki um allt land eru að því
komin að stöðvast.
Sjálfstæðismenn, undir forystu Þorsteins
Pálssonar, eiga alla sök á þeirri stjórnar-
kreppu sem nú er staðreynd. Ábyrgð þeirra
er mikil. BB.
Enn inn ráðningu fram-
kvæmdastjóra ÚA
Allmikið fjaðrafok hefur orðið út
af skoðunum mínum um ráðn-
ingu eftirmanns míns, sem ég hef
látið í ljós í blaða- og útvarpsvið-
tölum að undanförnu, einkum er
véfengt það sem ég hef haldið
fram að framkvæmdastjórar hafi
verið ráðnir hér á þann hátt að
skapað væri pólitískt jafnvægi í
þeim tilgangi, að losa félagið við
stjórnmáladeilur um rekstur þess
og framgang.
Ég kann því illa að vera talinn
ósannindamaður og vil því greina
frá nokkrum sögulegum stað-
reyndum sem renna stoðum und-
ir málflutning minn.
Þegar verst vegnaði hjá félaginu
logaði hér allt í pólitískum deil-
um um málefni þess. Þá hafði frá
upphafi verið hér einn fram-
kvæmdastjóri, sem var sjálfstæðis-
maður og af þeim sökum var sá
flokkur fyrir mestu aðkasti.
Um þetta leyti voru eftirtaldir
menn í stjórn Ú.A.: Frá Sjálf-
stæðisflokki Helgi Pálsson og
Steinn Steinsen. Frá Framsókn-
arflokki Jakob Frímannsson. Frá
Alþýðuflokki Albert Sölvason og
frá Alþýðubandalagi Tryggvi
Helgason. Eins og þeir vita sem
til þekkja voru þarna saman
komnir fimm alkunnir heiðurs-
menn.
Á stjórnarfundi í Ú.A. 20. jan.
1958 er skráð eftirfarandi bókun:
„Fram kom tillaga frá Al’oert
Sölvasyni og Tryggva Helgasyni
um að segja upp framkvæmda-
stjóra félagsins með 6 mánaða
fyrirvara og sé framkvæmda-
stjóra jafnframt uppálagt að
segja upp öllu starfsfólki félags-
ins á skrifstofum ásamt frystihús-
stjóra með löglegum fyrirvara (3
mánuðum) frá næstu mánaða-
mótum.“
Þeir tillögumenn og Jakob
Frímannsson greiddu tillögunni
meðatkvæði, en Helgi Pálsson
óskar bókað:
„Þar sem upplýst er að sam-
komulag er orðið milli framsókn-
armanna, alþýðuflokksmanna og
kommúnista um stjórn bæjarmál-
anna, sem einnig á að ná til
stjórnar og reksturs Ú.A., tek ég
enga afstöðu til uppsagnarinnar
þar sem fulltrúar þessara flokka
hafa meirihluta í stjórn félagsins
og geta ráðið málum þess.“
Steinn Steinssen óskar bókað:
„Þar sem ekkert liggur fyrir um
afstöðu bæjarstjórnar til þessarar
tillögu mun ég ekki greiða atkvæði
um hana.“
Undir fundargerð þessa rita
síðan 5 fyrrgreindir stjórnarmenn
nöfn sín. Af því sem fram kemur
í framanskráðri bókun má glögg-
lega sjá flokkspólitískan ágrein-
ing og að minnihlutinn var hvergi
nærri ánægður og þótti á sig
hallað.
Skömmu síðar gerast þau tíð-
indi að Akureyrarbær tekur
ábyrgð á framhaldsrekstri félags-
ins og felur mér (4. febrúar 1958)
að vera fulltrúi sinn hjá félaginu í
sambandi við téða ábyrgð. Þann
21. maí er mér veitt prókúru-
umboð fyrir félagið en endanleg
ráðning mín sem framkvæmda-
stjóra fór ekki fram fyrr en í
ágústmánuði sama ár. Úm þetta
leyti hefur sú breyting orðið á
stjórninni að Kristján Kristjáns-
son er þar kominn í stað Steins
Steinsen.
Þá er næst, að á stjórnarfundi
24. okt. tilkynnir stjórnarformað-
ur, Helgi Pálsson, að félaginu
standi til boða meðframkvæmda-
stjóri, sem sé Andrés Pétursson
frá Reykjavík, og þann 27. októ-
ber er samþykkt að ráða Andrés.
Um þetta hef ég sagt að sjálf-
stæðismenn hafi staðið fyrir því
að ráða Andrés sem pólitískt
mótvægi. Ég hef næga vitneskju
um þetta til þess að geta fullyrt
það, þótt ég telji af ýmsum
ástæðum ekki rétt að fara lengra
út í það hér. Ég var mjög sáttur
við þessa ráðningu, en með henni
skapaðist sú pólitíska jafnvægis-
kenning, sem ég hef boðað.
Nú líða 6 ár og samvinna okkar
Andrésar er með ágætum. Þá
gerist það, að Andrési býðst gott
starf syðra og segir því upp starfi
sínu hjá Ú.A. Þá liggur fyrir að
ráða mann í hans stað og nú full-
yrði ég enn að í hugum manna
hér þótti sjálfsagt að sá maður
væri frá Sjálfstæðisflokki. Ráðinn
var Vilhelm Þorsteinsson, sem
uppfyllti vel allar kröfur, harð-
duglegur skipstjóri búinn að
starfa hjá félaginu í mörg ár og
þekktur sem góður stjórnari. Átti
ég þátt í því að hann var valinn
því að ég taldi hann mjög líkleg-
an til góðrar samvinnu, sem líka
kom rækilega á daginn. Og nú
höfum við Vilhelm unnið hér hlið
við hlið í 24 ár og ég læt öðrum
eftir að dæma störf okkar.
Þá fer nú að koma að sögulok-
um. Það hefur sem sé engin fram-
kvæmdastjóraráðning farið hér
fram í 24 ár, en ég tel mig nú hafa
sýnt hvernig mín skoðun er til
komin, og ég fæ ekki séð að nein-
ar breytingar hafi orðið á akur-
eyrskri pólitík á þessum tíma,
vinstri er enn vinstri og hægri er
enn hægri, og að því ber að
hyggja þegar nú skal ráða mann í
minn stað.
Á mig hefur verið borið að ég
skeytti ekki um annað en póli-
tískan lit þegar um væri að ræða
ráðningu framkvæmdastjóra.
Svona þvættingi ætti ekki að
þurfa að svara, enda tók ég það
mjög skýrt fram í útvarpsviðtali,
hvernig ég lít á það. Áuk þess
treysti ég stjórn félagsins svo vel
að hún myndi aldrei ráða mann
sem ekki væri vel hæfur til
starfsins.
Ef um það væri að ræða að hjá
þessu félagi væri aðeins einn
framkvæmdastjóri og til stæði að
ráða hann þá myndi ég hiklaust
leggja áherslu á að hann hefði
ekki komið nærri flokkapólitík.
Mergurinn málsins er sá, að
Ú.A. er eign allra Akureyringa
og á að vera það áfram, blómgast
og dafna til hagsbóta þessu
bæjarfélagi og það má ekki lenda
í höndum peningaafla sem eru til
alls vís. Um það verða Akureyr-
ingar að halda vöku sinni.
Um þetta mál mun ég svo ekki
skrifa meira nema sérstakt tilefni
gefist.
Gísli Konraðsson.