Dagur - 24.07.1991, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 24. júlí 1991
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1100 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 100 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 725 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavlk vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÚSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SlMFAX: 96-27639
Tímabili þjóðar-
sáttar að ljúka
Samkvæmt nýbirtum tölum efnahagssér-
fræðinga mældist verðbólgan hér á landi síðustu
þrjá mánuði um 14 af hundraði. Hún hefur því
nær tvöfaldast á örfáum mánuðum og við sækj-
um hratt í gamalkunnugt far óðaverðbólgu.
Þetta eru ill tíðindi fyrir íslenska þjóð, því sam-
dóma álit flestra er að verðbólgan hafi verið ein-
hver mesti bölvaldur íslensks efnahags- og
atvinnunulífs síðustu áratugi.
Með þjóðarsáttarsamningunum svonefndu
tókst aðilum vinnumarkaðarins, í nánu sam-
starfi við fyrri ríkisstjórn, að kveða verðbólgu-
drauginn eftirminnilega niður. Verðbólgan á
síðasta ári mældist innan við 10 af hundraði og
fór reyndar lægst niður í 6%. Verður það að telj-
ast einhver stórkostlegasti árangur sem hér
hefur náðst í eilífri baráttu stjórnvalda við að
halda verðlagi stöðugu. Það má ekki gleymast,
að til þess að ná settu marki, færðu launþegar
miklar fórnir. Þeir sættu sig við talsverða kaup-
máttarskerðingu og slógu mjög af hvað varðaði
aðrar kröfur, sem umbjóðendur þeirra settu
upphaflega fram í samningaviðræðunum. Þess-
ar fórnir voru færðar í þeirri von og trú að hjaðn-
andi verðbólga og minnkandi fjármagnskostn-
aður myndi treysta rekstrargrundvöll fyrirtækj-
anna í landinu og veita þeim þar með aukið
svigrúm til kauphækkana þegar kjarasamningar
losnuðu að nýju.
Hin háleitu markmið, sem staðfest voru með
þjóðarsáttarsamningunum, voru ekki óraunhæf.
Það hefur reynslan sýnt, því fyrri hluta gildis-
tíma samninganna gekk allt að óskum. Verð-
bólgan hjaðnaði jafnt og þétt og vextir lækkuðu.
í kjölfarið batnaði afkoma fyrirtækja mjög og var
almennt betri í fyrra en næstu ár á undan.
En með nýjum herrum koma nýir siðir og frá
því í vor hefur hallað hratt undan fæti á nýjan
leik. Fyrsta verk nýrrar ríkisstjórnar var að
hækka vexti mjög verulega. Sú vaxtahækkun
mun áður en langt um líður færa atvinnu-
reksturinn í sömu spor og hann var áður en
þjóðarsáttarsamningarnir voru gerðir. Atvinnu-
rekendur eru þegar byrjaðir að senda launþeg-
um gamalkunnug skilaboð um að svigrúm til
kauphækkana sé ekkert. Launþegar finna að
verð á vöru og þjónustu er á uppleið á ný, eftir
langt og gott tímabil stöðugleika. Tímabili þjóð-
arsáttar er um það bil að ljúka.
Af framansögðu er ljóst að nýir kjarasamning-
ar verða ekki gerðir á grundvelli þjóðarsáttar.
Núverandi ríkisstjórn hefur brugðist trausti
launþega og verður því að leita annarra leiða til
að ná sáttum á vinnumarkaði. Þær leiðir gætu
reynst æði vandfundnar. BB.
Allir fengu íspinna því einn átti afmæli.
Litið við í leikskóla Aðaldæla:
Börnin vantar félagsskap heima
- gott að sveitungarnir kynnist áður en skólagangan hefst
„Fólk er farið aö átta sig á því
að þegar kannski eitt barn er á
hverjum bæ, og ekki lengur
grundvöllur fyrir tvíbýlum, þá
vantar börnin félagsskap rétt
eins og börn í kaupstað. Það
eru ekki lengur 6-7 börn á
hverjum bæ, afar og ömmur og
tvíbýli eða þríbýli. Þetta eru
breytingar í þjóðfélaginu,“
sagði Guðfinna Guðnadóttir,
forstöðumaður leikskólans í
Aðaldal, aðspurð hvort ekki
væri sjaldgæft að leikskólar
störfuðu í hinum dreifðari
byggðum. Leikskólinn er til
húsa í gamla barnaskólahúsinu
yfir vetrarmánuðina, en á
sumrin rekur Halldóra Jóns-
dóttir gistiheimilið í grennd, í
sama húsnæði. Dagur leit við í
leikskólanum í vor, og að sjálf-
sögðu í fylgd oddvita sveitar
sinnar, Dags Jóhanncssonar í
Haga, sem er ákallega jákvæð-
ur gagnvart þessari starfsemi.
Guðfinna og María Hannes-
dóttir höfðu í nógu að snúast við
að líta eftir nokkrum ungum
Aðaldælingum, er blaðamanninn
og oddvitann bar að garði. Leik-
skólinn er starfræktur frá miðjun
október fram í miðjan maí og
hann er opinn þrjá daga í viku.
Guðfinna hefur áður unnið á
barnaheimilum, bæði í Reykja-
vík, þar sem hún bjó í tíu ár, og
á Súgandafirði, þar sem hún átti
heima í þrjú ár. Hún segir að það
sé sitt áhugaefni að vinna með
yngstu borgurunum. Auk Guð-
finnu hafa María Hannesdóttir
og Ása Jónsdóttir unnið til skiptis
á heimilinu. Flest hafa börnin
verið 13 á leikskólanum í einu.
og þar af tvennir tvíburar. Börn-
in eru á aldrinum 3ja-6 ára, og
það er ekið með þau allt að 20
km leið í leikskólann. Guðfinna
segir að það sé í raun svipað
þeirri vegalengd sem mörg börn í
Reykjavík þurfi að ferðast til að
komast í daggæslu.
Vonumst til að opna aftur
í haust
„Þetta er mjög gott húsnæði, í
raun stórkostlegt, og það er
ábyggilega fátítt að fá stórt og
gott húsnæði sem hentar eins vel
til slíkrar starfsemi. Okkur finnst
ekki grundvöllur til að hafa leik-
skólann opinn á sumrin en von-
umst til að geta opnað aftur í
haust. Ég held að fólki sé farið að
finnast leiksskólinn sjálfsagðari
hlutur en mörgum þótti í byrjun.
Gamall maður sagði við mig að
hann skildi ekki af hverju konur
þyrftu pössun fyrir börnin sín ef
þær nenntu ekki að vinna úti,
Það var ekkert verið að hugsa um
hvort börnin hefðu gott af því að
koma saman og kynnast, heldur
eins og að foreldrarnir vildu losa
sig við börnin.
Mér virðist samt að fólk sé
mjög ánægt með leikskólann og
hafi áhuga fyrir þessari starf-
semi." sagði Guðfinna, aðspurð
um húsnæðið og framtíð starf-
seminnar.
Guðrún Sigurðardóttir, sér-
kennari við Hafralækjarskóla,
kom í leikskólann og fór að
spjalla við ungt fólk sem þurfti á
hennar tilsögn að halda. Guð-
finna var spurð hvort ekki væri
óvenjulegt að leikskóli í dreifbýl-
inu nyti svo góðrar þjónustu.
líklega á flestum stöðum úti á
landi, svo við erum í rauninni
mjög heppinn. Hér getur Guðrún
fylgst með börnunum áður en
þau koma inn í skólann, og það
er mjög gott að mörgu leyti.
Kennararnir í Hafralækjarskóla
eru mjög ánægðir með tilkomu
leikskólans, því hér kynnast
börnin áður en þau koma í skól-
ann og hitta þar síðan vini sína og
félaga héðan."
Upphitaður sandkassi -
fyrir kafíísopa
- Leikskólinn í Aðaldal lumar á
ýmsu, til dæmis njóta börnin
þeirra þæginda að leika sér í upp-
hituðum sandkassa. Hvernig
stendur á að ráðist er í að setja
upp slíkan lúxus?
„Það datt hér inn pípari þegar
verið var að smíða sandkassann.
Hann var að gera við hitaveituna
hér upp í hverfi og ég sagðist
skyldi gefa honum kaffi ef hann
leiddi fyrir mig hitaveituaffallið
um sandkassann. Hann sagðist
vera með einhverja slöngubúta
úti í bíl og dreif í þessu. Síðan
fengum við ágætar rólur hérna á
lóðina, en það það þyrfti að girða
hana af, þó börnin sýni í rauninni
enga tilburði til að fara frá hús-
inu.“
- Er oddvitinn lipur við ykkur
og óspar á fjárveitingar?
„Hann er allavega allur af vilja
gerður. Það kemur að vísu ekki
allt í einu, en við verðum bara að
sætta okkur við það. Foreldrarnir
hafa lagt hönd á plóginn hér,
einn pabbinn smíðaði rólurnar og
skilrúmin á ganginum og fata-
hengin drifu foreldrar sig til að
setja upp til að spara fjármagnið.
Fólkið vill koma þessu upp og
það eru allir mjög jákvæðir og til-
búnir til að leggja fram vinnu
sína þegar búið er að útvega efni
til framkvæmdanna. Kvenfélags-
konur hafa styrkt heimilið og
eins Lionsmenn.
Fólk hér úr sveitinni er vel-
komið að koma og skoða leik-
skólann, hvort sem það á börn
hérna eða ekki. Það er um að
gera að koma og sjá hvað við
erum að gera en ekki að dæma að
óreyndu og segja kannski að
þetta sé óþarfi.“
Við þökkum Guðfinnu fyrir
spjallið því nú koma börnin inn
af leiksvæðinu, og í tilefni þess að
eitthvert þeirra á einhverntíma
afmæli er haldin frostpinnaveisla,
áður en tekið er til starfa í rúm-
góðu leikherbergi. IM
I raun vantar slíka þjónustu
Starfsfólkið á hcimilinu, þær Guðfinna Guðnadóttir forstöðumaður og
María Hannesdóttir.