Dagur - 02.04.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 2. apríl 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31.
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI. SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585).
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (iþróttir),
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON. ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Ósætti um sjávarútveg
Nefnd á vegum ríkisstjórnarinnar vinnur nú að athugun-
um á málefnum sjávarútvegsins. Annars vegar er nefnd-
inni ætlað að fjalla um rekstrarstöðu sjávarútvegsfyrir-
tækja eins og hún er í dag. Hins vegar á hún að móta til-
lögur um framtíðarskipulag sjávarútvegsmála á íslandi.
Þótt bæði þessi viðfangsefni fjalli um undirstöðuatvinnu-
veg íslensku þjóðarinnar verður ekki annað sagt en um
ólíka þætti sé að ræða.
Staða sjávarútvegsins í dag einkennist af rekstrarerfið-
leikum. Þótt nokkur vel rekin sjávarútvegsfyrirtæki séu
starfandi á landinu á mikill meirihluti þeirra í umtalsverð-
um vanda. Þorsteinn Pálsson, sjávarútvegsráðherra hef-
ur jafnvel gengið svo langt að lýsa því yfir að allt að 60 af
hundraði þeirra eigi ekki lengur fyrir vöxtum og afborg-
unum af lánum og séu því á beinni gjaldþrotabraut.
Rekstrarvandi sjávarútvegsins er heldur ekki nýtt vanda-
mál hér á landi. Hann hefur verið viðvarandi um alllangt
skeið og því miður ekki tekist að vinna bug á honum.
Ýmsar aðgerðir stjórnvalda á hverjum tíma hafa létt
rekstrarstöðu sjávarútvegsins en þegar áhrifa þeirra
hættir að gæta hefur alltaf sótt í sama horfið.
Að hluta til má rekja þennan vanda til mikilla fjárfest-
inga en einnig til rangrar gengisstefnu á undanförnum
árum og jafnvel áratugum. íslendingar hafa lengi forðast
að miða skráningu gengis við það hvort verið sé að eyða
um efni fram - hvort innflutningur sé meiri en útflutning-
ur og viðskiptajöfnuður sé óhagstæður. Hefði meira tillit
verið tekið til raunverulegra útflutningsverðmæta við
skráningu gengis krónunnar væri vandi sjávarútvegsins
minni í dag en raun ber vitni.
Verkefni þeirra sem greiða eiga úr málum er því viða-
mikið og krefjandi. í fyrsta lagi er ljóst að huga verður að
almennum rekstrarskilyrðum sjávarútvegsins. í öðru lagi
verður að vinna að endurskipulagningu sjávarútvegsfyr-
irtækja með það markmið að leiðarljósi að nýta betur þær
fjárfestingar sem fyrir hendi eru. Vinna við það er þegar
hafin og virðast ýmsar hagræðingaraðgerðir er stofnað
hefur verið til að undanförnu ætla að skila árangri. í þriðja
lagi verður einhver grisjun að fara fram þótt komast verði
hjá því að setja sex af hverjum tíu sjávarútvegsfyrirtækj-
um í landinu á hausinn. Þarna er um viðkvæmt mál að
ræða en að sjálfsögðu verður að taka mið af stöðu við-
komandi fyrirtækja og meta hvort unnt verði að koma
rekstri þeirra í eðlilegt horf miðað við þau rekstrarskilyrði
sem hugsanlega tekst að skapa.
Framtíðarstefna í sjávarútvegi er hins vegar mál sem
mikill ágreiningur ríkir um. Skoðanir eru skiptar um hvort
viðhalda eigi núverandi fiskveiðistefnu með endurskoð-
un og breytingum er taki mið af ástandi og þörfum á
hverjum tíma eða hvort taka eigi upp nýja hugsun. í því
sambandi staðnæmast menn gjarnan við skattlagningu
nytja fiskimiðanna við landið þótt slíkt virðist nær óhugs-
andi miðað við rekstrarstöðu sjávarútvegsins í dag.
í nefnd ríkisstjórnarinnar sitja aðeins fulltrúar stjórn-
arflokkanna og ljóst er að ágreiningurinn um sjávar-
útvegsstefnuna endurspeglast í viðhorfum nefndar-
manna. Lítils árangurs er því að vænta af störfum hennar
í þessu efni. Sá starfshópur sem raunverulega gæti tekist
á við þetta vandamál þyrfti ekki einungis að vera skipað-
ur fulltrúum allra stjórnmálaflokka heldur einnig breiðum
hópi hagsmunaaðila í sjávarútvegi og á landsbyggðinni.
ÞI
„Onward air trans-
mission“ - „O.A.T.“
1) Vélrituö fyrirmæli á umslagi, um hvernig senda eigi stimplun nr. 9 sam
kvæmt grein. 2) Stimpill af gerö nr. 10. 3) Stimpill nr. 11.
Að þessu sinni held ég áfram með
grein mína um hvers konar stimpl-
anir á flugbréfum. Þessar greinar
eru um tímabilið frá um 1935 til
1966 þegar það að senda póst
með flugi landa á milli var að
verða það sem við getum kallað
almenningseign. En þá var dýrt
að senda póst á þennan hátt og
því varð að merkja kyrfilega
hvernig og hvert senda skyldi svo
hver og einn yrði að borga sinn
hluta réttilega. Því var það að
fylgiskjalið AV 2 varð til svo
fylgst væri með því að hver fengi
sinn póst eftir réttum leiðum og
að hver greiðandi yrði rukkaður
fyrir sínum hluta.
Núna mun ég svo reyna að
gera grein fyrir þeim flugpóst-
merkingum, sem kallast O.A.T.
eða áframsendist með flugi.
Þarna fara að koma inn í söguna
bréf frá íslandi og ekki síður til
íslands. Þarna eru þekkt bréf
með slíkum stimplum frá bæði
írak og Síam svo nokkuð sé
nefnt. Þetta verður hins vegar
nokkuð langur greinaflokkur,
þegar allt er komið en í þessum
fyrstu tveim greinum má segja að
ég geri aðeins grein fyrir fyrir-
rennurum þessarar gerðar flug-
stimplana.
Til að ljúka fyrirrennurum
þessara stimpla, sný ég mér næst
að því sem nefnt hefir verið,
fyrirrennarar O.A.T. stimpla.
Þeir eru ef til vill mun fleiri og
fleiri gerðir af þeim en handritað-
ir en af AV. 2 stimplunum.
8) Handritað O.A.T. eru til
með; penna, blýanti, blákrít og
yfirleitt flestum þeim tækjum,
sem póstmenn á þeim tíma skrif-
uðu með. Mest áberandi eru
þessar handáritanir frá fyrstu
árum stríðsins. Slíkar áritanir eru
þekktar á bréfum bæði til og frá
Islandi.
9) Vélrituð fyrirmæli send-
anda um hvernig senda skuli. Þar
má nefna vélritanir á íslensk
bréf. „Með flugi frá London“ og
margar fleiri, einnig áritanir á
bréf til Islands eins og „By air-
mail to London“, „Par avion de
Londres“ og svona mætti lengi
telja.
10) Tíundi stimpillinn verður
þó stimpill í ramma með fyrir-
mælum um meðferð flugpóstsins.
Þetta er yfirleitt stimpill í sama
dúr og sá sem myndin er birt af,
með fyrirmælum um hvert flytja
skuli og lýkur svo textanum með
orðunum „and onward airtrans-
mission". Af þessum sökum á
þessi stimpill hiklaust heima
meðal O.A.T. stimpla. Hann er
þekktur frá ýmsum fleiri stöðum
en þeim er senda til Ástralíu.
11) Þá kemur að þeim
stimpli, sem ég hefi áður nefnt.
Þarna er um að ræða tveggja
hringja stimpil sem hefir á milli
hringjanna orðin „AIR TRANS-
IT“ og síðan tölu í innri
hringnum. Punkturinn sem settur
er hér á eftir áletruninni, er neðst
í stimplinum fyrir miðju. Stimpill
þessi er þekktur frá Hong Kong,
í október 1941.
12) Enn koma hollensku
Vestur-Indíur inn í flugsöguna,
að þessu sinni með stimpli, sem
teljast verður fyrirrennari
O.A.T. stimplanna. Hann er af
ýmsum stærðum og gerðum.
Áletrun hans er hins vegar
„KNILM/TRANS TASMAN/
PAA“ og síðan fyrirmæli um
hvernig berast skuli.
13) Undir töluna sem númer
13 í þessari upptalningu minni set
ég svo loks hvers konar álímda
miða um hvernig berast skuli,
aðra en staðlaða „By air mail“
eða þá „Par avion“ miða. Þarna á
ég í rauninni við þá miða sem
póststofnanir hvers lands gáfu út.
Það er þó eins og ég hefi áður
minnt á oftlega sem strikað er
yfir slíka miða til að ógilda þá
þegar bréf hefir farið eins langt
með flugi og má flytja það sam-
kvæmt burðargjaldi þess.
Næsti þáttur af þessu tagi verð-
ur svo um styrjaldartímann og
hvernig hann snerti stimplanir
flugpósts til og frá íslandi.
Siguröur H. Þorsteinsson.
Ný útgáfa af Fiskabók AB
Bókaklúbbur Almenna bóka-
félagsins (BAB) hefur sent frá
sér bókina Fiskar og fískveiðar
við ísland og íNorður-Atlants-
hafí (Fiskabók AB).
Þetta er 3. útgáfa bókarinnar,
en 1. útgáfa kom út 1968 og 2.
útgáfa 1977. Höfundur textans er
danski fiskifræðingurinn Bent J.
Muus, en höfundur mynda Preben
Dahlström. Jón Jónsson fiski-
fræðingur, fyrrv. forstöðumaður
Rannsóknarstofnunar sjávar-
útvegsins hefur þýtt bókina og
lagað hann að íslenskum aðstæð-
um. Breytingar frá fyrri útgáfum
eru einkum fólgnar í upplýsing-
um um fiskveiðarnar, breytt
veiðarfæri og einstöku nafnbreyt-
ingu.
Bókin gefur „stutt, alþýðlegt
yfirlit um fiskana í austurhluta
Norður-Atlantshafsins, lifnaðar-
hætti þeirra og þær veiðar sem á
þeim byggjast," eins og komist er
að orði í formála. Vandaðar
myndir eru af öllum þeim fiska-
tegundum sem bókin nefnir,
flestar teiknaðar eftir nýveiddum
fyrirmyndum og prentaðar í rétt-
um litum og áferð eins og fiskur-
inn lítur út nýdauður. Útbreiðslu-
kort fylgir hverri tegund.
Breytingar Jóns Jónssonar eru
einkum fólgnar í nánari upplýs-
ingum en frumútgáfan hefur um
lifnaðarhætti helstu nytjafiska
okkar og þá fellt út annað efni
okkur fjarskyldara.
Skýrir greiningarlyklar eru í
bókinni, en einnig er auðvelt að
þekkja fiskinn af myndunum.