Dagur - 22.04.1993, Blaðsíða 9

Dagur - 22.04.1993, Blaðsíða 9
Fimmtudagur 22. apríl 1993 - DAGUR - 9 Ása Sigurðardóttir: Ummæli Halldors Laxness um Jón Sveinsson. Nonna fyrstu bók höfundar (,,Nonni“) og eru fagur vitnisburður um þá mætu konu. Franskur íslandsvin- ur bauðst til að kosta tvo íslenzka drengi til náms í Frakklandi, og Jón Sveinsson varð annar þeirra. En Laxness lætur hér ekki staðar numið gagnvart móðurinni Sig- ríði, enda hafi hún farið kona ekki einsömul, er hún giftist Sveini föður Jóns. Pá er því bætt við, að frú Sigríður hafi flutzt „að ensku. Paul Bourget, einn merk- asti höfundur síns tíma og félagi frönsku Akademíunnar, sem er skipuð fremstu mönnum á sviði bókmennta, lét svo um mælt, að frásagnargáfa væri Jóni Sveinssyni í blóð borin, „svo fágæt, að mestu skáldsagna- höfundar hafa ekki átt slíka, vald stílsins, er fylgir hræringum lífs- ins og knýr lesandann með ósigr- andi mætti til þess að festa trúnað Tilviljun réði því, er ég var stödd á bókasafni, að ég fór að fletta blöðum í riti eftir Halldór Laxness, „í túninu heima“ (1975). Varð ég furðu lostin, þeg- ar ég renndi augunum yfir kafla með fyrirsögninni „Barnabóka- höfundar mínir“. Par veitist skáldið að Jóni Sveinssyni, Nonna, með sleggjudómum og getsökum. í rauninni er vaðall af því tagi ekki svaraverður, en hins vegar rangt að láta illmælgi óátalda. Laxness byrjar á því að segja, að sjálfur hafi hann átt því láni að fagna (sic) að lesa ekki barna- bækur í bernsku sinni. Kann það að geta skýrt að einhverju leyti, að hann hafi ekki hrifizt af Nonna-bókunum. Pað hafa hins vegar börn um heim allan gert og gera enn, reyndar fólk á öllum aldri. Nonna-bækurnar hafa ver- ið þýddar á yfir 40 tungumál og hafa selzt í upplagi miklum mun stærra en verk Laxness. Skáldið kveðst hafa fengið fyrstu Nonna-bókina í hendur 1921 og heldur svo áfram: „Þótti mér bókin svo leiðinleg að ég lagði hana frá mér að sinni. Mér fannst þetta vera bók eftir tólf ára dreing fremuren um tólf ára dreing." Þessi bitru orð hans benda til þess, að hann hafi þá þegar séð ofjarl sinn í hinum nýja höfundi. Svo snýr Laxness sér að móður Jóns Sveinssonar, Sigríði, og seg- ir hana hafa sært son sinn til þess að vera barn til æviloka, „þegar hún kvaddi hann 12 ára gamlan og seldi hann suðrí heim um eilíf ár.“ Þetta er alrangur og illkvitt- inn hugarburður Laxness. Kveðju- orð móðurinnar er að finna í Jón Sveinsson, Nonni. bónda sínum látnum vestrum haf og átt þar góðri giftingu að fagna.“ Laxness notar hvert tækifæri í bókarkaflanum til að varpa hnjóðsyrðum að Jesúíta-regl- unni. .Með þeim hætti þakkar hann gistivináttuna og aðra fyrir- greiðslu á hennar vegum í Frakk- landi. Rek ég lastmæli skáldsins og reiðilestur ekki frekar. Jón Sveinsson var ekki aðeins mikilhæfur rithöfundur, heldur víðkunnur fyrirlesari, enda talaði hann fjögur tungumál reiprenn- andi: þýzku, dönsku, frönsku og Halldór Kiljan Laxness. á sannleiksgildi efnisins.“ Skömmu fyrir upphaf seinni heimsstyrjaldar var samin magisters-ritgerð við Washing- ton-háskóla um áhrif verka Jóns Sveinssonar á bókmenntir æsk- unnar. Um svipað leyti var hann orðaður við Nóbels-verðlaun, sem styrjöldin sló á frest. Hann lézt árið 1944. Vaknar spurningin, hvort köpuryrði Laxness eiga rætur að rekja til einhvers konar afbrýði eða öfundar. Asa Sigurðardóttir. Höfundur er húsmóöir í Reykjavík. Tónlist KOSHUN 1993 KÓSHÚN 1993 stendur fyrir Kirkjukórasamband Húnavatns- prófastsdæmis. Það samband kórafólks hefur legið í nokkrum dvala um sinn, en var endurvakið 17. apríl í tengslum við kóramót kirkjukórasambandsins, sem lauk með tónleikum í hinu nýja íþróttahúsi Laugarbakkaskóla sunnudaginn 18. apríl. Til mótsins voru mættir tíu kórar. Þeir voru Kirkjukórar Hólmavíkurkirkju, Prestbakka- kirkju, Staðarkirkju, Melstaðar- og Staðarbakkakirkna, Hvamms- tanga-, Vatnsness- og Vestur- hópskirkna, Víðidalstungu- kirkju, Þingeyrakirkju, Undir- fellskirkju og sameinaður kór Holtastaða-, Bólstaðar- og Berg- staðakirkna. Alls voru söngmenn um eitt hundrað og þrjátíu og organistar og söngstjórar sjö: Ólafía Jónsdóttir, Krisztina Kallo Szklenár, Guðrún Krist- jánsdóttir, Ólöf Pálsdóttir, Helgi S. Ólafsson, Guðmundur St. Sig- urðsson og Sigrún Grímsdóttir. Dagskrá mótsins var tvískipt. í fyrri hluta sungu kórarnir hver um sig tvö til þrjú lög, en í hinum síðari sameinuðust þeir í flutn- ingi Þýskrar messu eftir Franz Schubert. í fyrri hlutanum stýrði hver söngstjóri sínum kór eða kórum og naut aðstoðar starfsfé- laga við undirleik á píanó eða orgel. í hinum síðari skiptust söngstjórar á að stjórna og leika undir í átta köflum Þýsku mess- unnar. Frammistaða kirkjukóranna var, eins og vænta mátti, nokkuð misjöfn, en flestir skiluðu þó efn- isskrá sinni gallalítið. Nokkur atriði báru af. Kirkjukór Hólma- víkurkirkju tókst vel að flytja undirleikslaust Vögguvísu eftir ísólf Pálsson við ljóð Freysteins Gunnarssonar og einnig pólskt þjóðlag, Kuku vetshka við undir- leik á harmoniku. Kirkjukór Melstaðar- og Staðarbakkakirkju gerði að mestu vel í laginu Rósin eftir Friðrik Jónsson við ljóð eftir Guðmund Halldórsson. í þessu lagi náði kórinn góðum bakrödd- um við afar snyrtilegan einsöng Gerðar Geirsdóttur, en mistókst í stuttum bút lagsins, sem kórinn söng einn. Kórar Tjarnar-, Vest- urhópshóla- og Hvammstanga- kirkju sameinaðir náðu talsvert góðum flutningi í Undir útdeil- ingu, sem er samið af Camil Saint-San við Biblíutexta og einnig á Faðir vor eftir F. Schu- bert við Ijóð eftir Sverri Pálsson. í hinu síðara, sem flutt var án undirleiks, kom reyndar fram galli í kvennaröddum á sama stað aftarlega í hverju versi. Samein- aðir kórar Víðidalstungu- og Breiðabólsstaðarkirkna fluttu snyrtilega raddsetningu J. S. Bachs á Vér lyftum hjörtum vor- um við ljóð Böðvars Guðmunds- sonar. Félagar úr kirkjukórum í Austur-Húnavatnssýslu fluttu Frið á jörðu eftir Árna Thor- steinsson ljúflega, en því miður var einsöngur Halldóru Gests- dóttur í þessu lagi ekki sem skyldi, heldur lafði um of neðan í tónhæð. Flutningur kóranna samein- aðra á Þýskri messu eftir Franz Schubert tókst að flestu leyti vel. Hljómur var jafnan þéttur og fullur og túlkunarleg atriði í all- góðu lagi. Víða varð flutningur glæsilegur og máttugur, svo að gaman var á að hlýða. Haukur Guðlaugsson, söng- málastjóri þjóðkirkjunnar, var heiðursgestur kirkjukóramótsins og tók þátt í flutningi nokkurra atriða með undirleik. Hið nýja íþróttahús Laugar- bakkaskóla reyndist vera vel not- hæft sem tónleikahús. Söngur og orgelsláttur skilar sér að minnsta kosti vel, en svo virtist, sem píanó nyti sín heldur lakar. Þó er ekki unnt að fullyrða nokkuð um þessi atriði eftir einungis þessa einu tónleika, þar sem ekki var kostur á að fara um áheyrenda- palla og hlusta húsið á ýmsum stöðum. Fjöldi áheyrenda var á loka- tónleikum kirkjukóramótsins og ljóst að lifandi áhugi er á meðal byggðarmanna á þessu framtaki. Þetta voru líka kirkjukórar þess- ara byggða, eins og Karl Sigur- geirsson, formaður undirbún- ingsnefndar kallaði kórana í orð- um sínum í tónleikalok, heima- menn og félagar. Framtakið er líka gott og án vafa upphafsspor- ið í frekara samstarfi þessa tón- listarfólks byggðum sínum og íbúum þeirra til ánægju- og menningarauka um langa fram- tíð. Haukur Agústsson. Nýkomið! Fyrir fullorðna: Cosmo-í þróttaskór með frönskum lás. Stærðir 36-45. Verð aðeins kr. 1.290. Fyrir börn: Cosmo-íþróttaskór með frönskum lás. Stærðir 22-35. Verð aðeins 990. IIJ EYFJÖRÐ Hjalteyrargötu 4 • Sími 22275 Konur athugið! LETTIH Haldið verður 10 tíma reiðnámskeið frá 5. maí á vegum kvennadeildar Léttis. Kennari verður Kolbrún Kristjánsdóttir. Þátttaka tilkynnist til: Kolbrúnar Kristjánsdóttur, sími 96-61610, Maríu Egilsdóttur, sími 96-23336, Júlíu Sigurjónsdóttur, sími 96-21668. K.D.L. Matvöru- markaðurinn í sumarskapi um, leið og við þökkum fyrir viðskiptin á liðnum vetri, óskum við viðskiptavinum okkar gleði- og gæfuríks sumars Fullt kjötborð alla daga Virka daga: Grillaðir kjúklingar Djúpsteiktar franskar Matvöru- markaðurinn Kaupangi Opið virka daga kl. 9-22 Laugardaga og sunnudaga kl. 10-22

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.