Dagur - 04.05.1993, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 4. maí 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Samfelld sigurganga
Samherja hf. í tíu ár
Atvinnulíf á Akureyri hefur átt undir högg
að sækja undanfarin ár. Fjölmörg stór og
rótgróin iðnfyrirtæki í bænum hafa dregið
saman seglin og nokkur hafa horfið af sjón-
arsviðinu. Afleiðingarnar eru m.a. minnk-
andi umsvif þjónustufyrirtækja í bænum,
minni tekjur Akureyrarbæjar og stóraukið
atvinnuleysi. Á sama tíma hefur gætt mjög
lítillar nýsköpunar í atvinnulífinu og því
hafa fá og fremur smá fyrirtæki komið í stað
hinna, sem dregið hafa úr umsvifum sínum
ellegar lagt upp laupana.
Sem betur fer er saga atvinnulífs á Akur-
eyri undanfarinn áratug þó ekki samfelld
raunasaga, því til eru undantekningar frá
reglunni. Þann 29. apríl fyrir réttum tíu ár-
um festu þrír ungir Akureyringar kaup á út-
gerðarfyrirtækinu Samherja í Grindavík.
Tveimur dögum síðar sigldu þeir fyrsta skipi
fyrirtækisins til nýrrar heimahafnar. Þá
grunaði eflaust engan hvílík lyftistöng hið
nýja fyrirtæki ætti eftir að reynast eyfirsku
atvinnulífi.
Á einungis tíu árum hefur Samherji hf.
breyst úr smáu fyrirtæki með lítil umsvif í
eitt stærsta og best rekna útgerðarfyritæki
landsins. Nú hefur það yfir 6 glæsilegum
frystiskipum að ráða og hefur verið leiðandi
í útgerð slíkra skipa hérlendis síðustu ár.
Eigendur Samherja hafa ávallt haldið vöku
sinni og reynst framsýnir í hvívetna. Þeir
hafa t.d. gætt þess vendilega að styrkja
kvótastöðu fyrirtækisins jafnt og þétt með
kaupum á smærri bátum. Árangurinn er sá
að kvótastaða Samherja hf. er nú sterkari en
nokkurs annars útgerðarfyrirtækis í landinu.
Taprekstur hefur leikið mörg útgerðarfyr-
irtæki landsmanna grátt síðustu árin og
riðið sumum að fullu. Eigendur Samherja
hf. þekkja það hugtak einungis af afspurn
því þeir hafa rekið fyrirtæki sitt með hagn-
aði frá upphafi. Á síðasta ári nam velta
Samherja hf. 1,9 milljörðum króna, starfs-
menn voru um 200 talsins og greidd laun á
sjöunda hundrað milljónir króna. Þessar töl-
ur segja sína sögu um stórkostleg umsvif
fyrirtækisins.
Full ástæða er til að óska eigendum og
starfsfólki Samherja hf. á Akureyri til ham-
ingju með 10 ára afmælið. Samfelld sig-
urganga fyrirtækisins er til marks um það
hverju hægt er að koma til leiðar þegar eld-
móður, sjálfstraust, þekking og framsýni
ráða ferðinni. BB.
Opið bréf til forseta Islands,
Vig'dísar Finnbogadóttur
Heil og sæl.
Ég minnist orða háskólakenn-
ara í lögum um miðjan janúar, að
það hefði orðið skrýtið að halda
þjóðaratkvæðagreiðslu um lög
um samning, sem ekki var lengur
til. Nú, þremur og hálfum mán-
uði síðar, þegar stendur fyrir dyr-
um að staðfesta með lögum EES-
samning sem í þetta sinn er til,
vaknaði með mér sú spurning,
hverjir kunni að vera andvígir
því af umhyggju fyrir virðingu
embættis forseta landsins, að
hann leggi staðfestingu laganna
fyrir þjóðina. Þingmenn, sem
kynnu að telja forseta í slíkum
vanda, geta brugðist við því með
því að standa að því að setja í
EES-lögin, að þau taki því aðeins
gildi, að þau hafi verið samþykkt
með þjóðaratkvæði innan ákveð-
ins tíma.
Það var boðskapur þinn 13.
janúar sl. að ekki mætti spilla
forsetaembættinu sem tákni sam-
einaðrar þjóðar og þess yrði best
gætt með því að staðfesta EES-
lögin. Viðbrögð almennings við
söfnun undirskrifta, sem nú fer
fram, undir yfirlýsingu og ósk til
forseta íslands um að leggja lögin
um endanlegan EES-samning
fyrir þjóðina samkvæmt heimild
stjórnarskrárinnar, með áherslu
á, að þar sé réttur, sem ekki megi
taka frá þjóðinni, sýna, að það
varð ekki til að styrkja embættið
sem tákn sameinaðrar þjóðar að
leyfa þjóðinni ekki að ráða EES-
málinu. Margir tjá það, hvað
þeim þótti niðurlægjandi, að
hvorki Alþingi né forseti íslands
skyldu leyfa þjóðinni að greiða
atkvæði um málið.
Eins og aðrar undirskriftasafn-
anir er þessi söfnun annmörkum
háð. Ýmsir vilja aldrei taka þátt í
slíku. Undirskriftatalan segir
ekki hvort nokkur sé á öndverðri
skoðun. Undirskriftasöfnun er
ekki leynileg. Með réttu eða
röngu eru ýmsir varir um sig af
ótta við að þeir gjaldi þess hjá
vinnuveitanda sínum að sinna
„Þeir eru ef til vill
flestir, sem eiga með sér
þá ósk, að þú leggir mál-
ið fyrir þjóðina, en telja
ekki til neins að bera
hana fram við þig eftir
það sem á undan er
gengið. I sjónarmiði
þínu um að gæta virðing-
ar forsetaembættisins,
sem er vitaskuld fremsta
skylda forseta, felst að
sjálfsögðu að meta hvað
almenningur telur rétt
og skylt að gera...“
málinu. Fólk sinnir ekki máli
nema það telji líklegt, að tekið
verði tillit til skoðunar þess.
Margir sem gengu fram í því í
fyrra að senda áskorun til Al-
þingis um þjóðaratkvæðagreiðslu
eru sárir og hafa ekki geð í sér að
sinna málinu nú, þótt þeir eigi
sömu ósk.
Þeir eru ef til vill flestir, sem
eiga með sér þá ósk, að þú leggir
málið fyrir þjóðina, en telja ekki
til neins að bera hana fram við
þig eftir það sem á undan er
gengið. í sjónarmiði þínu um að
gæta virðingar forsetaembættis-
ins, sem er vitaskuld fremsta
skylda forseta, felst að sjálfsögðu
að meta hvað almenningur telur
rétt og skylt að gera. Umræður
um málið síðan í janúar hafa
styrkt þá skoðun, sem Iesa má á
undirskriftablaðinu, að forseta-
embættið skuli m.a. mótast með
virðingu fyrir rétti þjóðarinnar til
að ráða örlagaríkustu málum til
lykta með þjóðaratkvæðagreiðslu.
Undirskriftasöfnunin hefði
ekki hafist nema af því að þeir
sem að henni stóðu trúðu því, að
forseta landsins væri ljúft að taka
tillit til álits almennings. Þeir
reynast hins vegar býsna margir
sem ekki eru sannfærðir um það.
Ég vænti þess, að þér sé kærkom-
ið að lýsa því hér í blaðinu,
hvernig þú metir álit almennings
í þessu efni, til að eyða óvissu
sem gætir alltof víða. Ef nefnd
yrði tala æskilegra undirskrifta
eða nauðsynlegra, yrði það kær-
komin leiðbeining fyrir þá sem
safna undirskriftum. Viðbrögð
almennings hér í Reykjavík og
víða um land benda til þess, að
talan mætti vera býsna há án þess
að vera óyfirstíganleg. Það er
ekki mikill tími til stefnu, en
stjórnarskráin gerir þó ráð fyrir
því, að dragast megi allt að
tveimur vikum að staðfesta lög.
Önnur aðferð til að kanna hug
almennings er úrtaksskoðana-
könnun. Með henni gæfist tæki-
færi til að spyrja samtímis, hvort
viðkomandi vildi að forseti ís-
lands legði lögin fyrir þjóðina til
staðfestingar eða hvort viðkom-
andi væri andvígur því.
Vinsamlega,
Björn S. Stefánsson.
„Fjölskyldan og silungsveiðin":
„Fjölskyldan og silungsveiðin
er titill bæklings sem dreift
verður til 5000 nemenda í
grunnskólum íslands. Bæk-
lingnum verður dreift í sam-
vinnu við Menntamálaráðuneyt-
ið.
Samstarfsnefnd um silungs-
veiði hefur starfað undanfarin ár.
Hún hefur meðal annars unnið að
því að auðvelda almenningi að
komast í silungsveiði með ráð-
leggingum til veiðiréttarhafa um
aðgengi að vötnum og lágmarks-
snyrtiaðstöðu. Nefndin er skipuð
fulltrúum frá Búnaðarfélagi Is-
lands, Ferðaþjónustu bænda,
Landssambandi stangveiðifélaga,
Landssambandi veiðifélaga og
Vatnafangi, félagi silungsveiði-
bænda. „Fjölskyldunni og silungs-
veiðinni" verður á næstu dögum
dreift til allra 12 ára nemenda í
landinu, sem eru tæplega 5000
talsins, en fyrsta bekkjardeildin,
12 ára nemendur úr Laugarnes-
skóla í Reykjavík, fær bæklinginn
afhentan í dag í samkomusal Hús-
dýragarðsins. ój
Nemendum kynnt silungsveiði
u
Fjórtán reyklausir dagar
Krabbameinsfélag Akureyrar
og nágrennis hefur farið þess á
leit við Dag að blaðið birti leið-
beiningar til þeirra sem hættu
að reykja á „Reyklausa daginn"
svonefnda 29. apríl sl. Leió-
beiningar þessar taka til fyrstu
14 daganna. Hér á eftir fara
ráóleggingar sem gilda fyrir
sjötta daginn, þ.e. þriðjudaginn
4. maí.
Sjötti dagur
Gættu að þér. Þaó er enn
ástæóulaust að vera alltof
rogginn með sig. Þrátt fyrir allt
hefuróu um árabil verið að til-
einka þér venjur sem þú hefur
nú sagt skilið við - og „dæla“
reglulega inn í blóðið í þér
efnasamböndum, þar á meðal
öflugu ávanaefni, sem líkaminn
verður nú að vera án. Það er
ekki nema sanngjarnt að þessi
umbreyting taki meir en viku-
tíma og þaó jafnvel þótt þú
finnir smátt og smátt að þú sért
aö ná tökum á óvininum og
getir nokkuð auóveldlega sigr-
ast á nikótínhungrinu þegar
þaó grípur þig.
En þú getur samt slakað of-
urlítið á klónni. Það er ekki
lengur ástæöa til að forðast
gamla kunningja þó að þeir
reyki, að því tilskyldu að þeir
geri sér grein fyrir því að þú ert
ekki lengur háður sama lesti og
þeir. Ef reykingafólk heimsækir
þig og vill reykja þá geturðu
tekiö fram öskubakka og leyft
því að menga loftið aó vild. En
fyrir alla muni gáðu að því að
tæma öskubakkana og losa þig
við innihaldið áður en gestirnir
hverfa á braut. Þó að hálfreykt-
ar sígarettur þefji illa - geta
þær freistað þín meira en góðu
hófi gegnir á erfióum augna-
blikum ef þú lætur þær liggja í
öskubakkanum.
Nú muntu fara aó finna
verulega til vellíðanar þegar
tóbakið hefur losað um tökin á
lungunum og þessi vellíðan
kemur fram í aukinni vinnu-
gleói, jafnbetra skapi og meiri
alhlióa lífsnautn.
En það getur samt verið að
þú finnir að mótstaða þín gegn
tóbakslönguninni sé að linast.
Þó að óvinurinn - tóbakshungr-
ió - sé orðinn máttlausari þá
kann ákvörðun þín líka aó hafa
misst eitthvað af styrk sínum.
Þess vegna skaltu enn einu
sinni lesa listann þar sem er að
finna ástæðurnar fyrir því að
þú hættir að reykja. Reyndu að
rifja upp fyrir þér hóstaköstin,
slappleikann og raunar eirðar-
leysið sem þú áttir við að stríða
meðan þú reyktir. Gerðu dæm-
ið upp við sjálfan þig hvort allt
sem þú hefur nú á þig lagt eigi
að vera til einskis og án árang-
urs.